Dấu hiệu nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B

(Sửa đổi nội dung vào tháng 02 năm 2013)

Liên Cầu Khuẩn Nhóm B (Group B Streptococcus, GBS) là một loại vi khuẩn thường sống trong ruột, đường tiết niệu và sinh sản của nam và nữ giới. Có thể phát hiện loại vi khuẩn này trong âm đạo hoặc trực tràng ở 10-30% phụ nữ mang thai. Hầu hết phụ nữ mang thai nhiễm GBS đều không có triệu chứng hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe. Một ít người có thể bị nhiễm trùng đường tiết niệu do GBS gây ra. Đây không phải là bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Nếu nhiễm GBS sẽ ảnh hưởng đến con như thế nào?

Ảnh hưởng đến sức khỏe nghiêm trọng nhất do nhiễm GBS là phụ nữ nhiễm GBS vào cuối thai kỳ có thể truyền sang cho con. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến nhiễm khởi phát sớm nghiêm trọng ở trẻ sơ sinh, với tỷ lệ nhiễm và tử vong cao (5-10%). Ở Hồng Kông, tỷ lệ nhiễm GBS khởi phát sớm ở trẻ sơ sinh là khoảng 1,0 trên 1.000 ca sinh. Trẻ có thể nhiễm GBS khởi phát sớm hoặc muộn.

Đối với trường hợp nhiễm GBS khởi phát sớm, các dấu hiệu và triệu chứng thường xảy ra trong vòng vài giờ sau khi sinh, bao gồm:

  • Các vấn đề về hít thở, tim và huyết áp không ổn định
  • Các vấn đề về dạ dày-ruột và thận
  • Thường gặp nhất là nhiễm trùng phổi, nhiễm trùng máu và viêm màng não

Đối với trường hợp nhiễm GBS khởi phát muộn, các dấu hiệu và triệu chứng xảy ra trong vòng một tuần hoặc vài tháng sau khi sinh. Viêm màng não là triệu chứng thường gặp nhất. Tuy nhiên, GBS khởi phát muộn ít gặp hơn khởi phát sớm.

Làm thế nào để tôi biết mình nhiễm GBS?

Phòng khám tiền sản của Cơ Quan Quản Lý Bệnh Viện (HA) và Trung Tâm Chăm Sóc Sức Khỏe Bà Mẹ và Trẻ Em thuộc Bộ Y Tế sẽ tiến hành khám sàng lọc GBS cho tất cả phụ nữ mang thai và đủ điều kiện. Việc khám sàng lọc này được thực hiện trong thời gian từ 35 tuần đến 37 tuần của thai kỳ. Để tiến hành xét nghiệm sẽ dùng tăm bông lấy mẫu ở cả âm đạo và trực tràng. Đây là thủ thuật nhanh chóng và không gây đau đớn. Sau đó, mẫu được đưa đến phòng thí nghiệm để phân tích mẻ cấy xem có sự hiện diện của GBS hay không. Một người có thể có kết quả xét nghiệm dương tính tại một số thời điểm cụ thể và âm tính tại những thời điểm khác vì vi khuẩn có thể lúc ẩn lúc hiện trong cơ thể. Do đó, tốt hơn là nên tiến hành xét nghiệm trong khoảng thời gian từ 35 đến 37 tuần, là thời gian gần lúc sinh nhất.

Phụ nữ mang thai không đủ điều kiện có thể tiến hành sàng lọc ở phòng khám của HA (mất thêm phí), tại phòng khám/bệnh viện tư hoặc tại Trung Quốc Đại Lục.

Nếu tôi xét nghiệm dương tính với GBS thì sao? Làm thế nào để bảo vệ con tôi không bị nhiễm?

Không phải bé nào có mẹ xét nghiệm dương tính với GBS cũng sẽ bị nhiễm khi sinh ra. Trong số 100 đến 200 bé có mẹ nhiễm GBS, chỉ có khoảng một trẻ sẽ có các dấu hiệu và triệu chứng nhiễm bệnh.

Nếu quý vị xét nghiệm dương tính với GBS, chúng tôi khuyên quý vị nên tiêm kháng thể vào tĩnh mạch trong khi sinh, cách này có thể giảm đáng kể khả năng con quý vị bị nhiễm bệnh.

Đối với người nhiễm GBS, tiêm kháng thể trước khi bắt đầu trở dạ không phải là một cách hiệu quả để loại bỏ vi khuẩn. Vì chúng vốn sống trong ruột nên có thể xuất hiện trở lại sau khi điều trị bằng kháng sinh. Cách hiệu quả nhất để ngăn bé không bị nhiễm là tiêm kháng sinh trong khi trở dạ.

Có nên khám sàng lọc GBS cho mọi phụ nữ mang thai không?

Trong một số trường hợp cụ thể, bé sẽ có nguy cơ nhiễm cao hơn, bao gồm:

  • Bé trước đó đã bị ảnh hưởng do nhiễm GBS
  • Người mẹ bị viêm đường tiết niệu do GBS trong khi mang thai
  • Nhiễm GBS trước khi đủ 35 tuần

Trong những trường hợp đó, chúng tôi khuyên nên tiêm kháng sinh trong khi trở dạ và không cần khám sàng lọc.

Có bất kỳ điều kiện nào khác khiến tôi cần tiêm kháng sinh để ngăn con không bị nhiễm GBS không?

Nếu chưa xác định tình trạng GBS của quý vị và trong bất kỳ trường hợp nào sau đây, chúng tôi khuyên quý vị nên tiêm kháng sinh trong khi trở dạ. Các trường hợp này bao gồm:

  • Thai kỳ chưa được 37 tuần
  • Người mẹ bị sốt từ 38°C trở lên
  • Vỡ ối hơn 18 giờ

Tiêm kháng sinh có gây ra bất kỳ tác dụng phụ nào đối với tôi không?

Chúng tôi sẽ đối chiếu với lịch sử dị ứng của quý vị trước khi tiêm cho quý vị kháng sinh phù hợp. Quý vị nên thông báo nếu có bất kỳ dấu hiệu dị ứng nào như phát ban da, sưng hoặc khó thở. Khả năng xảy ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng dẫn đến tình huống đe dọa tính mạng là rất thấp.

Nếu tiêm kháng sinh trong khi trở dạ, tôi có thể ngăn chặn hoàn toàn để con tôi không bị nhiễm bệnh không?

Mặc dù điều trị bằng kháng sinh trong khi trở dạ giúp ngăn ngừa nhiễm GBS khởi phát sớm nhưng không chắc chắn 100% và không phải lúc nào cũng ngăn ngừa được nhiễm GBS khởi phát muộn. Bé vẫn có thể nhiễm GBS từ những người bé tiếp xúc hoặc thông qua các phương thức khác.

Con tôi có cần điều trị sau khi sinh không nếu tôi nhiễm GBS?

Các bác sĩ nhi khoa sẽ chăm sóc con quý vị sau khi bé chào đời. Liệu bé có cần điều trị kháng sinh hay không phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm:

  • Bé có bất kỳ dấu hiệu nhiễm bệnh nào không?
  • Bé có sinh đủ ngày không?
  • Quý vị đã tiêm bao nhiêu kháng sinh trước khi sinh bé?

Bác sĩ nhi khoa sẽ quyết định trong từng trường hợp căn cứ theo kết quả nghiên cứu hoặc điều trị mà bé cần.

(Tờ thông tin này do Bộ Y Tế và Cơ Quan Quản Lý Bệnh Viện tổng hợp)

Liên cầu khuẩn nhóm B là loại vi khuẩn được tìm thấy trong âm đạo và trực tràng của phụ nữ mang thai. Do vi khuẩn này có thể lây truyền từ mẹ sang con nên có thể gây ra những biến chứng vô cùng nguy hiểm cho trẻ như viêm màng não, viêm phổi, thậm chí là tử vong,… Vậy nên việc các mẹ bầu cần làm là thực hiện xét nghiệm GBS để giúp kiểm tra và ngăn chặn những nguy cơ nguy hiểm có thể xảy ra.

Liên cầu khuẩn nhóm B (GBS) là một loại vi khuẩn ẩn náu trong đường ruột và âm đạo. Khoảng 10-30% phụ nữ mang thai bị nhiễm khuẩn GBS ở âm đạo hoặc trực tràng.

Nếu như GBS là vi khuẩn vô hại ở người lớn khỏe mạnh (thường có đến 25% phụ nữ khỏe mạnh có xuất hiện loại vi khuẩn này), thì nó có thể truyền sang em bé gây nhiễm trùng thai dẫn đến chết lưu hoặc để lại biến chứng nghiêm trọng ở trẻ sơ sinh do nhiễm khuẩn.

Bên cạnh đó, liên cầu khuẩn nhóm B có thể để lại những biến chứng nghiêm trọng cho mẹ bầu như nhiễm trùng nhau thai, nhiễm trùng dịch ối, nhiễm trùng máu, nhiễm trùng nội mạc tử cung…

Dấu hiệu nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B

Liên cầu khuẩn nhóm B (GBS) là một loại vi khuẩn ẩn náu trong đường ruột và âm đạo

Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) đã khuyến nghị kiểm tra định kỳ về strep B âm đạo cho tất cả phụ nữ mang thai. Sàng lọc này được thực hiện trong khoảng từ tuần thứ 35 đến tuần thứ 37 của thai kỳ. Các nghiên cứu cho thấy thử nghiệm được thực hiện trong vòng 5 tuần trước khi sinh là chính xác nhất để dự đoán tình trạng GBS khi sinh.

Nếu mẹ bầu từng có tiền sử sinh em bé với GBS thì các bác sĩ có thể bỏ qua bước xét nghiệm mà tiến hành điều trị ngay trong lúc chuyển dạ.

Mặt khác nếu việc xét nghiệm không diễn ra nhưng khi sinh sản phụ vẫn có một số yếu tố nguy cơ liên quan đến vi khuẩn nhóm B như sinh non, sốt trong lúc chuyển dạ thì các bác sĩ sẽ chỉ định dùng kháng sinh IV để chắc chắn không thể lây nhiễm sang em bé.

Có thể mẹ quan tâm:

Bên cạnh tiến hành xét nghiệm thì các mẹ bầu có thể để ý một số những triệu chứng sau đây để nhận biết sớm khả năng bị nhiễm GBS.

  • Chuyển dạ sớm (trước 37 tuần thai)
  • Vỡ ối sớm trước 37 tuần mà không có dấu hiệu chuyển dạ hoặc trước 18-24 trước khi chuyển dạ
  • Sốt cao trên 37,8°C trong quá trình chuyển dạ
  • Tiền sử từng nhiễm GBS trong lần mang thai trước đó
  • Phát hiện GBS trong nước tiểu trong thời gian mang thai
  • Tiền sử sinh trước đây trẻ bị nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B.

Liên cầu khuẩn nhóm B có thể gây ra những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của trẻ sơ sinh. Sau khi nhiễm khuẩn tùy từng trường hợp trẻ có thể bị khởi phát sớm hay muộn.Các dấu hiệu và triệu chứng của GBS khởi phát sớm (xảy ra trong vòng vài giờ sau khi sinh) bao gồm:

  • Nhiễm trùng huyết, viêm phổi và viêm màng não là những biến chứng phổ biến nhất
  • Vấn đề về hô hấp
  • Tim và huyết áp không ổn định
  • Các vấn đề về đường tiêu hóa và thận GBS khởi phát sớm xảy ra thường xuyên hơn khởi phát muộn. Thông thường, các bác sĩ sẽ tiến hành sử dụng kháng sinh để tiêm tĩnh mạch để điều trị cho mẹ và trẻ sơ sinh bị GBS khởi phát sớm.

Các dấu hiệu và triệu chứng của GBS khởi phát muộn (xảy ra trong vòng một tuần hoặc vài tháng sau sinh) bao gồm:

  • Viêm màng não là triệu chứng phổ biến nhất và có thể gây ra những nguy cơ gây tổn thương não khiến trẻ bị chậm phát triển về thể chất cũng trí tuệ,..

GBS khởi phát muộn có thể đã được lây truyền trong khi sinh hoặc tiếp xúc sau này, ví dụ như sữa mẹ bị nhiễm GBS hay tuyến vú của mẹ bị viêm do GBS.

Dấu hiệu nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B

Liên cầu khuẩn nhóm B có thể gây ra những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của trẻ sơ sinh

Sản phụ sẽ được tiến hành xét nghiệm bằng cách lấy một miếng gạc âm đạo và một miếng gạc trực tràng. Các miếng gác sẽ được phân tích để cho ra kết quả cuối cùng.

Ngoài ra, GBS cũng có thể được phát hiện trong mẫu cấy nước tiểu thu được trong quá trình kiểm tra tiền sản.

Không phải mọi em bé được sinh ra từ người mẹ có kết quả dương tính với GBS sẽ bị bệnh. Khoảng 1 trong số 200 em bé có mẹ mang GBS và không được điều trị bằng kháng sinh sẽ phát triển các dấu hiệu và triệu chứng của GBS. Tuy nhiên, có những triệu chứng cho thấy người mẹ có nguy cơ sinh con mắc GBS cao hơn, bao gồm: chuyển dạ hoặc vỡ màng trước 37 tuần, vỡ màng 18 giờ trở lên trước khi sinh, sốt khi chuyển dạ, nhiễm trùng đường tiết niệu do GBS trong thai kỳ của bạn và một em bé trước đó có GBS,..

Theo CDC, nếu sản phụ đã có kết quả dương tính và không có rủi ro cao, cơ hội sinh con với GBS là:

  • 1 trong 200 nếu không dùng kháng sinh
  • 1 trên 4000 nếu dùng kháng sinh

Dấu hiệu nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B

Xét nghiệm liên cầu khuẩn nhóm B cần được thực hiện để tránh tối đa nguy cơ lây nhiễm từ mẹ sang trẻ

Nếu kết quả xét nghiệm dương tính với GBS và có những nguy cơ cao thì các bác sĩ có thể khuyên sản phụ nên dùng kháng sinh IV trong khi sinh để tránh nguy cơ lây nhiễm cho bé. Uống thuốc kháng sinh làm giảm đáng kể khả năng bé bị nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B khởi phát sớm.

Đối với những phụ nữ là người mang strep nhóm B, thuốc kháng sinh được đưa ra trước khi bắt đầu chuyển dạ không có hiệu quả trong việc ngăn chặn sự lây truyền của vi khuẩn nhóm B. Vì chúng sống tự nhiên trong đường tiêu hóa, vi khuẩn có thể quay trở lại sau khi dùng kháng sinh. Một người phụ nữ có thể kiểm tra tích cực tại một số thời điểm nhất định và tiêu cực ở những người khác. Đây là lý do tại sao điều quan trọng đối với tất cả phụ nữ mang thai là được xét nghiệm strep nhóm B trong khoảng từ 35 đến 37 tuần của mỗi thai kỳ.

Đăng ký nhận tư vấn thai sản trọn gói tại đây:

**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, bệnh nhân cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.

Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/