A. TÓM TẮT LÍ THUYẾT
I. Lực hướng tâm
1. Định nghĩa:
- Lực hướng tâm là lực [hay hợp của các lực] tác dụng vào một vật chuyển động tròn đều và gây ra cho vật gia tốc hướng tâm.
-Lực hướng tâm không phải là một loại lực mới, mà chỉ là một trong các lực đã học hay hợp lực của các lực đó. Nó gây ra gia tốc hướng tâm nên gọi là lực hướng tâm.
2. Công thức :
Fht = maht =\[\dfrac{mv^{2}}{r}\] = mω2r
Trong đó:
Fhtlà lực hướng tâm [N]
m là khối lượng của vật [kg]
ahtlà gia tốc hướng tâm [m/s2]
v là tốc độ dài của vật chuyển động tròn đều [m/s]
r là bán kính quỹ đạo tròn [m]
ω là tốc độ góc của vật chuyển động tròn đều [rad/s]
II. Chuyển động li tâm
1. Định nghĩa
Trong chuyển động tròn của một vật, khi lực ma sát nghỉ cực đại không đủ lớn để đóng vai trò của lực hướng tâm, lúc này vật trượt trên mặt tiếp xúc rồi văng ra theo phương tiếp tuyến quỹ đạo. Chuyển động này gọi là chuyển động li tâm.
=>Chuyển động li tâm là chuyển động lệch ra khỏi quỹ đạo tròn theo phương tiếp tuyến với quỹ đạo của vật.
2. Ứng dụng
- Máy vắt li tâm [trong máy giặt]: Khi cho máy quay nhanh, lực liên kết giữa nước và vải không đủ lớn để đóng vài trò là lực hướng tâm. Khi đó nước tách ra khỏi vải thành giọt và bắn ra ngoài theo lỗ lưới.
-Tương tự các rổ thường dùng có nhiều lỗ nhỏ để tách nước ra khỏi vật bị ướt.
* Tác hại:
Xe qua chỗ rẽ mà chạy nhanh quá sẽ bị trượt li tâm dễ gây tai nạn.Vì vậy để tránh gây tai nạn, thường lắp các biển báo xe đi chậm hay những đoạn đường cong phải được làm nghiêng về phía tâm cong...
Sơ đồ tư duy về lực hướng tâm