Soạn Giáo dục Quốc phòng 11: Bài 5: Kĩ thuật bắn súng tiểu liên AK và súng trường CKC
Câu 1 trang 90 GDQP 11: Thế nào là đường ngắm cơ bản, đường ngắm đúng, ảnh hưởng của ngắm sai đến kết quả bắn.
a. Khái niệm về ngắm bắn.
Là xác định góc bắn và hướng bắn để súng đưa quý đạo đường đạn đi qua điểm định bắn trên mục tiêu.
Định nghĩa về ngắm bắn.
Đường ngắm cơ bản:
Đường ngắm cơ bản là đường thẳng từ mắt người ngắm qua chính giữa mép trên khe ngắm đến điểm chính giữa mép trên đầu ngắm
b. Điểm ngắm đúng.
là điểm ngắm đã xác định từ trước sao cho khi ngắm vào đó để bắn thi quỹ đạo đường đạn đi qua điểm định bắn trúng trên mục tiêu
c. Đường ngắm đúng.
Đường ngắm đúng là đường ngắm cơ bản đến mục tiêu định ngắm với đk mặt súng thăng bằng
Ảnh hưởng của ngắm sai đến kết quả bắn.
Đường ngắm cơ bản sai lệch.
- Nếu điểm chính giữa mép trên đầu ngắm thấp [cao] hơn so với điểm chính giữa mép trên khe ngắm thì điểm chạm trên mục tiêu cũng thấp [cao] hơn so với điểm định bắn trúng.
- Nếu điểm chính giữa mép trên đầu ngắm lệch trái [phải] hơn so với điểm chính giữa mép trên khe ngắm thì điểm chạm trên mục tiêu cũng lệch trái [phải] so với điểm định bắn trúng.
Điểm ngắm sai.
- Khi đường ngắm cơ bản đã chính xác, mặt súng thăng bằng, nếu điểm ngắm sai lệch so với điểm ngắm đúng bao nhiêu thì điểm chạm trên mục tiêu sẽ sai lệch so với điểm định bắn trúng bấy nhiêu.
Mặt súng không thăng bằng.
- Khi có đường ngắm cơ bản đúng, có điểm ngắm đúng, nếu mặt súng nghiêng về bên nào thì điểm chạm trên mục tiêu sẽ thấp và lệch về bên đó.
Câu 2 trang 90 GDQP 11: Thực hiện động tác nằm chuẩn bị bắn, bắn và thôi bắn
Trường hợp vận dụng
Trong chiến đấu, tình hình địch, địa hình không cho phép người bắn thực hiện động tác quỳ bắn và đứng bắn.
Trong học tập, được lệnh của người chỉ huy, người bắn làm động tác nằm bắn.
Động tác nằm bắn.
- Động tác nằm bắn gồm động tác nằm chuẩn bị bắn, động tác bắn và động tác thôi bắn.
Động tác nằm chuẩn bị bắn.
-Trong chiến đấu, người bắn đang vận động, quan sát phát hiện thấy mục tiêu, nhanh chóng làm động tác nằm chuẩn bị bắn.
Trong học tập, người bắn thực hiện động tác bắn theo khẩu lệnh của người chỉ huy.
- Khẩu lệnh: “Nằm chuẩn bị bắn”
- Động tác:
Chuẩn bị tư thế: Khi đang vân động hoặc đứng tại chổ mang [đeo, treo] súng, nghe dứt khẩu lệnh “Nằm chuẩn bị bắn”, người bắn nhanh chóng quay người về hướng mục tiêu, đồng thời chuyển thành tư thế xách súng và làm động tác nằm chuẩn bị bắn theo thứ tự.
+ Cử động 1: Chân phải bước lên một bước dài theo hướng bàn chân phải, chân trái dùng mũi bàn chân làm trụ xoay gót sang trái để người hướng theo bàn chân phải.
+ Cử động 2: Bàn tay trái khép kín chống xuống đất trước mũi bàn chân phải, cách khoảng 20cm, mũi bàn tay chếch sang phải, về sau. Thứ tự đặt cẳng tay trái, đùi trái và mông trái xuống đất.
+ Cử động 3: Tay phải lao súng về phía trước, đồng thời tay trái ngữa ra đỡ ốp lót tay dưới thước ngắm [tay kéo bệ khóa nòng hướng lên trên], duỗi chân phải về sau, người nằm sấp hợp với hướng bắn một góc khoảng 300. Hai chân mở rộng bằng vai, hai mũi bàn chân hướng sang hai bên.
Động tác chuẩn bị đạn: Tay phải rời ốp lót tay về tháo hộp tiếp đạn không có đạn trong súng ra đưa sang tay trái. Tay trái dùng ngón giữa và ngón đeo nhẫn kẹp hộp tiếp đạn bên má phải ốp lót tay, cửa hộp tiếp đạn quay vào người, sống hộp tiếp đạn quay xuống đất.
Người hơi nghiêng sang trái, tay phải mở túi đựng hộp tiếp đạn, lấy hộp tiếp đạn có đạn lắp vào súng, cất hộp tiếp đạn không có đạn vào túi đựng. Dùng ngón tay phải gạt cần định cách bắn và khóa an toàn về vị trí “bắn”. Sau đó nắm tay kéo bệ khóa nòng về sau hết cỡ rồi thả ra để bệ khóa nòng và khóa nòng đẩy viên đạn thứ nhất vào buồng đạn, đóng khóa an toàn.
Tay phải chuyển về nắm tay cầm, ngón trỏ đặt ngoài vành cò, mặt súng hướng lên trên. Mắt luôn quan sát mục tiêu, chờ lệnh.
Đối với súng CKC, tay phải rời báng sung, nắm tay kéo bệ khóa nòng về sau, mở bao kẹp đạn vào khuyết lắp đạn của bệ khóa nòng. Ngón cái của tay phải đặt sát cuối vỏ đạn, ấn đạn xuống hết hộp tiếp đạn, rút kẹp đạn ra cất vào túi đựng, hơi kéo bệ khóa nòng về sau rồi thả ra cho bệ khóa nòng và khóa nòng tiến hết về trước.
*Động tác bắn
Gồm các động tác gương sung, ngắm và bóp cò.
Trước khi gương sung phải lấy thước ngắm. Tay trái nắm ốp lót tay dưới giữ cho mặt sung hướng lên trên. Tay phải dùng ngón cái và ngón trỏ bóp then hãm cỡ thước ngắm, xê dịch cho mép trước cỡ thước ngắm khớp với vạch khấc thước ngắm định lấy. Tay phải dùng ngón cái gạt cần định cách bắn và khóa an toàn về vị trí bắn “liên thanh” hoặc “phát một”, tùy theo nhiệm vụ bắn.
- Động tác gương súng:
+ Trường hợp không có tì:
Tay trái nắm ốp lót tay dưới hoặc hộp tiếp đạn [tùy theo tay dài và ngắn của từng người bắn].
Khi nắm ốp lót tay dưới, bàn tay ngửa nắm ốp lót tay dưới, ngón cái duỗi thẳng hoặc cong tự nhiên, bốn ngón con khép kín cùng với ngón cái nắm chắc ốp lót tay [với súng AK cải tiến, các ngón bám vào gờ nổi bên phải ốp lót tay].
Khi nắm hộp tiếp đạn, các ngón con và ngòn cái nắm chắc hộp tiếp đạn, hộ khẩu tay đặt phía sau hộp tiếp đạn
Tay phải nắm tay cầm, hộ khẩu tay đặt phía sau tay cầm, ngón trỏ đặt ngoài vành cò, các ngón còn lại nắm chắc tay cầm [Súng CKC nắm cổ tròn báng súng]. Hai tay kết hợp nâng súng lên giữ cho súng không bị nghiêng, tì đế báng súng vào hõm vai phải, giữ và gì súng chắc vào vai, cánh tay dưới tay trái khép sát hộp tiếp đạn, cánh tay phải mở tự nhiên.
Động tác giương súng phải đạt đợc 4 yêu cầu: Bằng, chắc, đều, bền.
- Động tác ngắm: Áp má phải vào báng súng với sức vừa phải. Mắt trái nheo tự nhiên, mắt phải ngắm qua khe ngắm đến đầu ngắm, hai tay điều chỉnh súng để lấy đờng ngắm cơ bản sau đó gióng đường ngắm cơ bản vào điểm định ngắm trên mục tiêu.
- Động tác bóp cò: Dùng phần cuối đốt thứ nhất và đốt thứ hai của ngón trỏ tay phải để bóp cò. Bóp cò êm, đều, thẳng trục nòng súng về sau cho tới khi đạn nổ.
* Khẩu lệnh : “Thôi bắn, tháo đạn - đứng dậy”.
* Động tác:
+ Cử động 1: Tay phải nắm ốp lót tay, ngời hơi nghiêng sang trái, đùi trái co lên ngang thắt lng, tay phải đa súng đặt trên đùi trái, đồng thời bàn tay trái thu về úp dới ngực.
+ Cử động 2: Dùng sức của tay trái và hai chân nâng ngời dậy, chân phải bớc lên một bớc ngang bàn tay trái, đồng thời xoay mũi bàn tay trái về trớc, chân trái duỗi thẳng.
+ Cử động 3: Dùng sức của tay trái và hai chân nâng ngời dậy, kéo chân trái lên sát chân phải thành tư thế đứng nghiêm.
Tập ngắm chụm và ngắm trúng
+ Bước 1: Làm châm có phân tích. [GV giảng đúng trình tự thực hiện động tác của người tập và người phục vụ, nói đến đâu người tập và người phục vụ tập đến đó]
+ Bước 2: Làm tổng hợp. [GV nói đến đâu, đội mẫu thực hiện đến đó nhưng ở mức độ chậm, không phân tích]
Ý nghĩa, đặc điểm, yêu cầu.
* Ý nghĩa
- Giúp người tập biết được mức độ chính xác đờng ngắm của mình khi ngắm bắn, biết độ trúng và chụm hoặc điểm ngắm sang phải, sang trái và cao, thấp .. để quá trình tập luyện, rèn luyện sửa chữa...
- Giúp người chỉ huy biết được từng ngời mà chỉ đạo giúp đỡ trong quá trình tập luyện.
* Đặc điểm
- Đây là bước tập cơ bản đầu tiên, đòi hỏi ngời học phải có tính cụ thể, tỉ mỉ, sự tập trung và độ chính xác cao, dễ gây mệt mỏi.
- Người tập và ngời phục vụ phải phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng, nếu không kết quả thu đợc sẽ không chính xác.
* Yêu cầu
- Nắm chắc các yếu tố về ngắm bắn.
- Rèn luyện tính cụ thể, tỉ mỉ, kiên nhẫn, tích cực, tự giác.
- Nâng cao dần trình độ ngắm bắn đảm bảo độ chính xác và nhanh chóng.
Cách tiến hành tập ngắm chụm và ngắm trúng, chụm.
Công tác chuẩn bị
Vật chất phục vụ cho luyện tập: Súng AK, bao cát, giấy trắng, kẹp sắt, bút chì vót nhọn, thước kẻ và thước mm, đồng tiền di động, bẳng ngắm trúng, chụm.
Cách tiến hành
* Ngắm chụm
+ Người phục vụ: cắm bảng đó chuẩn bị, với cự ly 10 m tính từ bệ đặt súng đến bảng ngắm; làm xong ngồi sang phải hoặc trái, quay mặt vào bai bai phục vụ người tập ngắm, tay phải cầm đồng tiền di động thực hiện đặt vào vị trí nhất định trên bảng ngắm chụm.
+ Người tập: làm động tác nằm chẩu bị bắn: Đặt súng trên bệ ở tư thế đó thỏo băng đạn, người ngắm thực hành điều chỉnh súng thẳng hướng bia & ngắm 1 tay chống cằm để đầu đỡ rung động, 1 tay điều chỉnh súng đưa đường ngắm cơ bản và chính giữa vũng đen của đồng tiền [ chú ý không được tỳ súng vào vai và không chỉnh súng để ngắm]; khi đó lấy được đường ngắm, người ngắm hô [được], khi lấy đường ngắm xong, người ngắm không động vào súng [hô chấm]
+ Người phục vụ: Giữ đồng tiền ở vị trí, dùng bút chỡ chấm vào chính giữa tâm bia đồng tiền đen, khi xong di đồng tiền ra chỗ khác, cách điểm vừa chấm 2 – 4 cm.
+ Người tập: súng để nguyên không chạm vào súng, hai tay tiếp tục chống vào má cho khỏi rung, tiếp tục ngắm và điều khiển người phục vụ đưa đồng tiền về vị trí ngắm lần đầu; cách điều khiển dùng kí hiệu hoăc lời nói; khi vũng trũn đen của đồng tiền đó đúng điểm ngắm trước; hô [chấm]; cứ như vậy ngắm tiếp lần 3.
* Chú ý: Trong quá trình ngắm không được xê dịch người. Ngắm từ lần thứ hai trở đi, nếu chạm vào súng, người tập phải ngắm lại từ đầu.
+ Người phục vụ: sau mỗi lần đánh dấu [chấm] xong đưa đồng tiền ra khỏi vị trí đánh dấu [chấm] như lần đầu.
sau khi người tập đó chấm xong 3 lần, người phục vụ dùng bút chỡ khoanh 3 điểm vừa chấm, đánh số lần ngắm, dùng 3 lỗ trên đồng tiền kiểm tra độ chụm của người tập để đánh giá kết quả tập sau:
Giỏi: 3 điểm được chấm, lọt vào lỗ đường kính 2mm
Khá: 3 điểm được chấm, lọt vào lỗ đường kính 5mm
Đạt : 3 điểm được chấm, lọt vào lỗ đường kính 10mm
* Tập ngắm trúng và chụm.
Cách tiến hành luyện tập cơ bản như tập ngắm chụm, chỉ khác: Trước khi người tập vào ngắm, giáo viên hoặc người ngắm giỏi được chỉ định lấy đường ngắm đầu tiên làm chuẩn, ngắm xong thì hô người phục vụ đánh dấu điểm ngắm.
Người phục vụ: Dùng bút chì chấm thẳng góc qua lỗ ở tâm vòng tròn đen của đồng tiền vào bia, dùng thước kẻ kẻ trục dọc và ngang qua tâm điểm ngắm vừa chấm, giao điểm của 2 đường thẳng đó là điểm kiểm tra.
Người tập: Nằm sau súng và không xê dịch vị trí súng, lấy đường ngắm vào điểm kiểm tra và điều khiển người phục vụ di chuyển đồng tiền di động vào đúng điểm kiểm tra, cách điều khiển người phục vụ như khi tập ngắm chụm, ngắm đủ 3 lần thì đổi tập cho người phục vụ.
Người phục vụ: Ngoài việc kiểm tra, đánh giá độ chụm còn đánh giá cả độ trúng so với điểm kiểm tra. Cách đánh giá như sau:
- Xác định độ chụm [như khi tập ngắm chụm]
- Xác định độ trúng:
+ Tìm điểm ngắm trung bình của 3 điểm vừa ngắm.
+ So sánh điểm ngắm trung bình với điểm kiểm tra.
Giỏi: Cách điểm kiểm tra 5cm trở lại
Khá: Cách điểm kiểm tra 10cm trở lại
Đạt: Cách điểm kiểm tra 15cm trở lại
Ngắm chụm và trúng cần nâng cao từ dễ đến khó, lúc đầu không hạn chế thời gian, sau khi ngắm được, người hướng dẫn hạn chế thời gian với người tập để rèn cho người tập nhanh và chính xác.
- Cách tính điểm chạm trung bình của 3 điểm chạm vừa ngắm như sau.
- Tìm điểm chạm trung bình: Nối 2 điểm ngần nhất với nhau, được đoạn a, chia đoạn a thành 2 phần bằng nhau, nối điểm giữa đoạn thẳng a với điểm chạm thứ 3 được đoạn thẳng b, chia đoạn thẳng b thành 3 phần bằng nhau, điểm chia đoạn thẳng b gần điểm nối với đoạn thẳng a là điểm chạm trung bình của 3 điểm chạm [ĐCTB]
Câu 3 trang 90 GDQP 11: Ý nghĩa, đặc điểm, yêu cầu bài bắn mục tiêu cố định.
Ý nghĩa, đặc điểm, yêu cầu
Ý nghĩa: Nhằm rèn luyện cho học sinh nắm chắc và thực hiện tốt động tác bắn cơ bản, kĩ năng bắn trúng, chụm vào mục tiêu cố định ban ngày.
Đặc điểm:
- Là bài bắn cơ bản, đòi hỏi mức độ ngắm bắn chính xác và động tác thuần thục.
- Mục tiêu được bố trí cố định, có vòng tính điểm.
- Người bắn ở t thế nằm bắn có bệ tì nên dễ chủ quan, không chú ý đến kỹ thuật ngắm bắn, ảnh hưởng tâm lí khi bắn.
Yêu cầu:
- Tích cực, tự giác tập luyện.
- Thực hiện tốt động tác, nâng cao kỹ năng ngắm bắn.
- Xây dựng tâm lí vững vàng, tự tin.
Câu 4 trang 90 GDQP 11: Điều kiện và cách tiến hành luyện tập bắn mục tiêu cố định.
Điều kiện bài bắn.
- Mục tiêu: Bia số 4a màu đen tượng trưng cho tên địch [rộng 0,4m, cao 0,5m] có vòng tính điểm, được dán trên khung bia có kích thước 0,75m x 0,75m.
+ Cự li bắn 100m.
+ Tư thế bắn: Nằm bắn có bệ tì.
+ Phương pháp bắn: Phát một.
+ Thời gian bắn: 5 phút.
+ Thành tích:
Giỏi : Từ 25 đến 30 điểm.
Khá : Từ 20 đến 24 điểm.
Trung bình : Từ 15 đến 19 điểm.
Yếu : Dưới 15 điểm.
Cách chọn thước ngắm, điểm ngắm.
- Căn cứ: Khi chọn thước ngắm, điểm ngắm phải đảm bảo sao cho khi bắn đường đạn trung bình trúng giữa hoặc gần giữa mục tiêu. Muốn vậy phải căn cứ vào:
+ Cự li bắn.
+ Tính chất mục tiêu.
+ Độ cao đường đạn trung bình so với đường ngắm ở từng cự ly bắn.
+ Điểm định bắn trúng trên mục tiêu.
+ Điều kiện thời tiết, góc tà.
- Cách chọn: Tùy theo từng điều kiện bắn cụ thể để chọn thước ngắm, điểm ngắm cho phù hợp. Khi chọn thước ngắm có thể chọn thước ngắm tương ứng vói cự ly bắn hoặc chọn thước ngắm lớn hơn cự ly bắn.
Thông thường, khi chọn thước ngắm thường chọn thước ngắm tương ứng với cự ly rồi chọn điểm ngắm vào chính giữa mục tiêu.
Khi cần chọn điểm ngắm thấp hơn điểm định bắn trúng phải chọn thước ngắm lớn hơn cự ly bắn, sao cho khi bắn độ cao của đường đạn trung bình trên đường ngắm ở cự ly đó bằng hoặc gần bằng chiều cao từ điểm ngắm đến điểm định bắn trúng.
Để dễ ngắm bắn đồng thời vẫn đảm bảo bắn trúng mục tiêu, khi bắn vào các mục tiêu thấp [tên địch nằm bắn, đứng bắn trong công sự] thường chọn thước ngắm lớn hơn cự ly bắn rồi ngắm vào chính giữa mép dưới mục tiêu. Bắn vào các mục tiêu cao to [tên địch đứng, quỳ ngoài công sự] thường chọn thước ngắm tương ứng với cự ly bắn rồi ngắm vào chính giữa mục tiêu.
Khi chọn thước ngắm, điểm ngắm vào mục tiêu bia số 4 theo điều kiện tập nếu:
+ Chọn thước ngắm 1 [độ cao đường đạn so với đường ngắm bằng không] thì phải chọn điểm ngắm ở chính giữa mục tiêu.
+ Chọn thước ngắm 2 [độ cao đường đạn so với đường ngắm là 12cm] thì phải chọn điểm ngắm ở giữa vòng số 8.
+ Chọn thước ngắm 3 [độ cao đường đạn so với đường ngắm là 28cm] thì phải chọn điểm ngắm ở chính giữa mép dưới của mục tiêu.
Cách thực hành tập bắn.
* Tổ chức thực hành bắn mục tiêu cố định ban ngày bằng súng tiểu liên AK.
- Mục đích: Nhằm rèn luyện cho học sinh nắm chắc và thực hiện tốt động tác bắn cơ bản, kĩ năng bắn trúng, chụm vào mục tiêu cố định ban ngày.
- Yêu cầu:
+ Tích cực, tự giác tập luyện.
+ Thực hiện tốt động tác, nâng cao kỹ năng ngắm bắn.
+ Xây dựng tâm lí vững vàng, tự tin.
- Phương pháp:
+ Tại vị trí chờ đợi, người tập nghe thấy chỉ huy goi tên mình thì hô “Có”. Khi có lệnh vào vị trí thì hô “Rõ”, sau đó đi đều vào vị trí tập bắn cách bệ tì khoảng 1,5m thì dừng lại.
Nghe lệnh “Nằm bắn”, người tập làm động tác nằm chuẩn bị bắn, sau đó thực hành ngắm bắn vào mục tiêu. Cứ như vậy, người tập làm động tác ngắm bắn vào mục tiêu 4- 5 phát hoặc đến hết thời gian quy định.
Nghe lệnh “Thôi bắn, tháo đạn, khám súng - Đứng dậy”, người tập làm động tác tháo đạn, khám súng, sau đó làm động tác đứng dậy.
Nghe lệnh “Về vị trí”, người tập làm động tác quay đằng sau, đi đều về vị trí quy định.
- Vị trí và hướng tập: Mỗi bệ cách nhau 3m hướng về phía tây.
- Vật chất: Súng AK, bia số 4, bao cát, kính kiểm tra.
- Kí tín hiệu luyện tập: Khẩu lệnh trực tiếp của GV.
- Người phụ trách: Tiểu đội trưởng, trung đội trưởng, phó trung đội trưởng quản lý các bộ phận. GV quản lý chung và sửa sai.