Cách điều trị f0 cho trẻ em tại nhà

Khi mắc COVID-19, hầu hết trẻ bị bệnh nhẹ và có thể được chăm sóc tại nhà.

Bộ Y Tế

• Ngôn ngữ tài liệu bằng:
• English
• Tiếng Việt

Nếu trẻ có triệu chứng mắc COVID-19, hãy gọi ngay cơ sở y tế khi trẻ thấy không khoẻ, kể cả khi triệu chứng nhẹ. Nếu bác sĩ nói có thể chăm sóc trẻ tại nhà, cha mẹ có thể tham khảo hướng dẫn chăm sóc trẻ mắc COVID-19 triệu chứng nhẹ tại nhà dưới đây. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết dành cho cha mẹ và người chăm sóc về các vật dụng chuẩn bị, phương pháp theo dõi, chăm sóc, điều trị và ngăn ngừa lây nhiễm với trẻ mắc COVID-19 có triệu chứng nhẹ tại nhà. 

CHUẨN BỊ CẦN THIẾT ĐỂ CHĂM SÓC TRẺ MẮC COVID-19 TẠI NHÀ

​​1. Các vật dụng cần thiết tại nhà

• Nhiệt kế;
• Máy đo SpO2 cá nhân [nếu có];
• Khẩu trang y tế;
• Phương tiện vệ sinh tay: như xà phòng, nước sát khuẩn tay…;
• Vật dụng cá nhân cần thiết;
• Thùng chứa chất thải lây nhiễm có nắp đậy.
• Phương tiện liên lạc: điện thoại, số điện thoại của cơ sở y tế [trạm y tế, trung tâm y tế quận, huyện, trung tâm vận chuyển cấp cứu, bác sỹ, tổ tư vấn cộng đồng, tổ phản ứng nhanh, bệnh viện…].

2. Thuốc điều trị tại nhà

• Thuốc hạ sốt: số lượng đủ dùng trong 3-5 ngày; Paracetamol cho trẻ em [tùy theo cân nặng và độ tuổi: gói bột hoặc cốm pha hỗn dịch uống hoặc viên hàm lượng 80mg, 100mg, 150mg hoặc 250mg, 325mg, 500mg].
• Dung dịch cân bằng điện giải: Oresol, gói bù nước, chất điện giải khác.
• Thuốc giảm ho [tùy theo triệu chứng]: Thuốc từ thảo dược, hoặc thuốc giảm ho đơn thuần, hoặc thuốc giảm ho kết hợp kháng histamin…., số lượng đủ dùng trong khoảng 5-7 ngày.
• Dung dịch nhỏ mũi: natriclorua 0,9%, đủ dùng từ 5-7 ngày.
• Thuốc điều trị bệnh nền theo đơn thuốc người bệnh đang sử dụng [nếu cần, đủ sử dụng trong 01- 02 tuần].

3. Cách ly

Tạo không gian cách ly riêng. Nơi cách ly phải thông thoáng, không sử dụng máy lạnh trung tâm; luôn mở cửa sổ.

THEO DÕI SỨC KHỎE TRẺ MẮC COVID-19

1. Trẻ dưới 5 tuổi

a] Theo dõi các dấu hiệu: tinh thần, bú/ăn, đo thân nhiệt ít nhất 2 lần/ngày, đếm nhịp thở, mạch, đo SpO2 [nếu có máy đo], mầu sắc da, niêm mạc, rối loạn tiêu hóa.

b] Khi phát hiện bất cứ một trong các DẤU HIỆU BẤT THƯỜNG cần thông báo ngay cho cơ sở quản lý người mắc COVID-19 tại nhà hoặc đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được khám, chữa bệnh kịp thời:

[1] Tinh thần: trẻ quấy khóc không chịu chơi, không hóng chuyện hoặc li bì, hoặc co  giật.

[2] Sốt cao liên tục > 39oC và khó hạ thân nhiệt bằng các phương pháp như dùng thuốc hạ sốt + chườm/lau người bằng nước ấm. Hoặc sốt không cải thiện sau 48 giờ.

[3] Trẻ thở nhanh hơn so với tuổi:

• Trẻ < 2 tháng khi thở ≥ 60 lần/phút;
• Trẻ từ 2 tháng đến < 12 tháng khi thở ≥ 50 lần/phút;
• Trẻ từ 12 tháng đến < 5 tuổi khi thở ≥ 40 lần/phút.

[4] Trẻ thở bất thường: Khó thở, thở phập phồng cánh mũi, co kéo hõm ức, cơ liên sườn…

[5] SpO2 < 96% [nếu có máy đo SpO2]

[6] Tím tái

[7] Mất nước: môi se, mắt trũng, khát nước, đái ít…

[8] Nôn mọi thứ

[9] Trẻ không bú được hoặc không ăn, uống được

[10] Trẻ mắc thêm các bệnh khác như: sốt xuất huyết, tay chân miệng…

[11] Bất kỳ tình trạng bất ổn nào của trẻ em mà thấy cần khám, chữa bệnh

2. Trẻ từ 5 đến 16 tuổi

a] Theo dõi các dấu hiệu: tinh thần, đo thân nhiệt ít nhất 2 lần/ngày, đếm nhịp thở, mạch, đo SpO2 [nếu có máy đo], màu sắc da, niêm mạc, ăn uống, ho, đau ngực, đau bụng, tiêu chảy [phân lỏng/đi ngoài], mất khứu giác, thính giác.

b] Khi phát hiện bất cứ một trong các DẤU HIỆU BẤT THƯỜNG cần thông báo ngay cho cơ sở quản lý người mắc COVID-19 tại nhà hoặc đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để khám, chữa bệnh kịp thời:

1. Thở nhanh: Nhịp thở của trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi: ≥ 30 lần/phút, trẻ từ 12 tuổi: ≥ 20 lần/phút;
2. Thở bất thường: co kéo hõm ức, liên sườn…
3. SpO2 < 96% [nếu có máy đo SpO2 ]
4. Cảm giác khó thở
5. Ho thành cơn không dứt
6. Đau tức ngực
7. Không ăn/uống được
8. Nôn mọi thứ
9. Tiêu chảy
10. Trẻ mệt, không chịu chơi
11. Sốt cao không giảm hay sốt không cải thiện sau 48 giờ
12. Bất kỳ tình trạng bất ổn nào của trẻ em mà thấy cần khám, chữa bệnh

ĐỂ ĐIỀU TRỊ TRẺ MẮC COVID-19 VỚI TRIỆU CHỨNG NHẸ TẠI NHÀ, CHÚNG TA CẦN:

1. Thuốc hạ sốt khi nhiệt độ ≥ 38,50 C hoặc đau đầu nhiều:

- Trẻ em: Paracetamol liều 10-15 mg/kg/lần [uống hoặc đặt hậu môn], hoặc sử dụng liều theo tuổi nếu không biết cân nặng của trẻ; lặp lại cách tối thiểu 4 - 6 giờ nếu vẫn còn sốt.

+ Lưu ý: tổng liều thuốc không vượt quá 60mg/kg/ngày.      

+ Hướng dẫn liều lượng thuốc Paracetamol cho trẻ em theo tuổi [chỉ dùng khi không biết cân nặng – tối ưu nhất là tính liều lượng theo cân nặng của trẻ].

2. Dung dịch cân bằng điện giải khi mất nước [do sốt cao, tiêu chảy, mệt mỏi]:

• Khuyến khích người mắc COVID-19 uống nhiều nước, có thể sử dụng nước trái cây hoặc Oresol [pha và dùng theo đúng hướng dẫn]; nếu không muốn uống Oresol có thể thay thế bằng nước đun sôi để nguội, nước trái cây.
• Không sử dụng các dung dịch nước ngọt công nghiệp [không sản xuất từ hoa quả] để bù nước.

3. Tăng cường dinh dưỡng, ăn uống đủ chất, tăng cường ăn trái cây tươi, rau xanh.

4. Dùng các thuốc điều trị triệu chứng khi cần thiết:

• Ho nhiều: Có thể dùng các thuốc giảm ho từ thảo dược, hoặc thuốc giảm ho đơn thuần, hoặc thuốc giảm ho kết hợp kháng histamin…. Lưu ý chỉ định, chống chỉ định và các cảnh báo/thận trong khi sử dụng thuốc.
• Ngạt mũi, xổ mũi: xịt rửa mũi, nhỏ mũi bằng dung dịch natriclorua 0,9%.
• Tiêu chảy: chế phẩm vi sinh có lợi cho đường ruột [probiotic], men tiêu hóa.

5. Người đang điều trị bệnh nền theo đơn ngoại trú: tiếp tục sử dụng đơn thuốc theo hướng dẫn.

6. Các thuốc khác: thuốc kháng vi rút… dùng khi có chỉ định, kê đơn của nhân viên y tế.

7. Lưu ý:

• Không tự ý dùng thuốc kháng vi rút, kháng sinh, kháng viêm… khi chưa có chỉ định, kê đơn.
• Không xông cho trẻ em.

VỀ CHẾ ĐỘ SINH HOẠT, CẦN CHO TRẺ:

1. Uống nước thường xuyên, không đợi đến khi khát mới uống nước;
2. Tăng cường dinh dưỡng: ăn đầy đủ chất, ăn trái cây, uống nước hoa quả…Không bỏ bữa.
3. Nên nghỉ ngơi.

CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG LÂY NHIỄM:

Người mắc COVID-19 và người chăm sóc hoặc người ở cùng nhà với người mắc COVID-19 thực hiện các biện pháp kiểm soát nhiễm khuẩn, phòng lây nhiễm:

1. Người mắc COVID-19 cần hạn chế tối đa ra khỏi phòng cách ly, nhưng không được ra khỏi nhà. Khi ra khỏi phòng cách ly phải mang khẩu trang, giữ khoảng cách với những người khác trong nhà.
2. Người chăm sóc hoặc người nhà ở cùng nhà luôn mang khẩu trang, giữ khoảng cách khi phải tiếp xúc với người mắc COVID-19.
3. Nơi cách ly giữ thông thoáng, hạn chế chế đề các đồ dùng vật dụng khó làm sạch [thú bông, giấy, bìa…] tại khu vực này.
4. Rửa tay hoặc sát khuẩn tay thường xuyên. Khử khuẩn các vật dụng và bề mặt tiếp xúc thường xuyên như mặt bàn, tay nắm cửa, các thiết bị cầm tay, bồn cầu, bồn rửa… hàng  ngày và khi dây bẩn.
5. Phân loại, thu gom chất thải lây nhiễm đúng quy định.

Nguồn: Quyết định 604/QĐ-BYT ngày 14/3/2022 của Bộ Y tế