Nếu nội dung khơng chuẩn xác vb thuyết minh có tạo được sự tin cậy nữa khơng?-Có những biện pháp nào để đảm bảo tính chuẩn xác của văn bản thuyết minh??Tính hấp dẫn của văn bản thuyết minh-Tại sao văn bản thuyết minh cần có sự hấp dẫn ?-Nếu một văn bản thuyết minh khơng tạo được tính hấp dẫn thì sẽ như thế nào?-Các biện pháp chính để tạo tính hấp dẫn cuae văn bản thuyết minh?4- Củng cố:- Học sinh và giáo viên làm bài tập SGK. Bài tập tr24, 25Trả lời các câu hỏi sâu đây để kiểm tra tính chuẩn xác của văn bản thuyết minh:a Trong bài thuyết minh về chương trình học, có người viết: “Ở lớp THPT, HS chỉđược học văn học dân gian ca dao, tục ngữ, câu đố”. Viết như thế có chuẩn xáckhơng? Vì sao?bTrong câu sau có điểm nào chưa chuẩn xác:Gọi “ Đại cáo bình Ngơ” là áng thiên cổ hùng văn vì đó là bài văn hùng tráng đãđược viết ra từ nghìn năm trước. 5- Dặn dò:- Lảm bài tập SGK. - Chuẩn bị “Tựa trích diễm thi tập” theohướng dẫn SGK. đúng chân lí, với chuẩn mực được thừa nhận.
2. Những biện pháp nào để đảm bảo tính chuẩn xác của văn bản thuyết minh:
+Tìm hiểu thấu đáo trước khi viết +Thu thập đầy đủ tài liệu tham khảo, tìm được tài liệucó giá trị của chuyên gia, các nhà khoa học có tên tuổi, của cơ quan có thẩm quyền về vấn đề cần thuyết minh.+ Chú ý đến thời điểm xuất bản của các tài liệu để có thể cập nhật những thơng tin mới và những thay đổithường có. II. Tính hấp dẫn của văn bản thuyết minh1. Tính hấp dẫn -Tính hấp dẫn: là sự thu hút, lơi cuốn người đọc ngườinghe trước một vấn đề được bàn bạc, trao đổi thảo luận.- Hạn chế: Nếu không tạo được sức hấp dẫn lôi cuốn người đọc, người nghe về vấn đề được đem ra thuyếtminh. Thì vấn đề đó sẽ khơng được sự cổ động, khích lệ và khơng tìm được tiếng nói chung trong tập thể.- Đưa ra những chi tiết cụ thể, sinh động, những con số chính xác để bài văn khơng trừu tượng, mơ hồ.- So sánh để làm nổi bật sự khác biệt, khắc sâu trí nhớ người đọc người nghe.- Kết hợp và sử dụng các kiểu câu làm cho bài văn thuyết minh biến hóa linh hoạt, khơng đơn điệu.- Khi cần, nên phối hợp nhiều loại kiến thức để đối tượng cần thuyết minh.III.Luyện tập: - Người viết chưa chuẩn xác về chương trình họcTHPT và đưa ra những nhận định thiếu và chưa đủ với kết quả học trên lớp của học sinh Vì trong chương trìnhTHPT ngồi văn học dân gian còn có văn học viết làm nền tảng cho sự hiểu biết vốn từ vựng tiếng Việt và sựam hiểu về cuộc sống của học sinh thông qua các tác phẩm văn học.- Điểm chưa chuẩn xác ở đây là: không những là bài văn hùng tráng được viết ra từ nghìn năm trước mà nócho táa thấy đc khí thế và sức mạnh của quân dân đời Trần trong sự nghiệp đtranh chống giặc ng. xâm vớicác trận thắng oanh liệt và hào hùng…Tiết 61:TỰA TRÍCH DIỄM THI TẬP-Hồng Đức Lương- A- Mục tiêu bài học:Giúp học sinh: - Hiểu tấm lòng trân trọng, tự hào và ý thức trách nhiệm của tác giả đối với di sản thơ ca dttrong việc bảo tồn di sản vh’ của tiền nhân người trứơc- ông cha - Nắm được cách lập luận chặt chẽ kết hợp với tính biểu cảm của bài tựa- Hiểu được nội dung và gía trị của một tấm bia trong Văn Miếu- Quốc Tử GiámB- Tiến trình dạy học:1- Ổn định tổ chức: 2- Kiểm tra bài cũ:3- Giới thiệu bài mới:Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạtGV hướng dẫn tìm hiểu phần tiểu dẫn sgktr28Học sinh đọc bài Giáo viên chốt ý-GV hỏi: Luận điểm ở đoạn 1 tác giả nêu là gì? Tác giả chọncách lập luận nào để luận chứng? Tại sao tác giả khơngbắt đầu bài tựa bằng cách trình bày nhưng công việc sưu tầmcủa mình mà lại giải quyết trước hết luận điểm?- HS lần lượt trả lời và thảo luận, phân tích theo định hướng:-GV hỏi: Phát hiện và phân loại các luận cứ của tác giả về cácnguyên nhân thơ văn thất truyền hay là những khó khăn của việcsưu tầm. Trong từng nguyên nhân, người viết đã sử dụngphương pháp lập luận nào? Tác dụng?I- Tìm hiểu chung - Lời tựa: sưu tầm, bảo tồn di sản văn hố tinh thần của tổ tiên ơngcha là một công việc rất quan trọng và cần thiết nhưng cũng hết sức khó khăn, đặc biệt là những thời kì xa xưa, hoặc sau chiếntranh. Tiến sĩ Hoàng Đức Lương là một trong những trí thức thời Lê ở thế kỉ XV đã không tiếc công sức, thời gian để làm cơng việcđó. Sau khi hồn thành Trích diễm thi tập, ông lại tự viết một bài tựa đặt ở đầu sách với người đọc.II. Đọc - hiểu khái quát + Giải thích nhan đề và xác định kiểu loại văn bản
Giáo viên : Bùi Thanh TràTrường : THPT Lương SơnXem video và trả lời câu hỏiCâu hỏi :1.Đoạn video trên có nội dung có phải là vănthuyết minh hay không ?2 .Với đoạn thuyết minh trên người nói có truyềntải được nội dung về chùa Một Cột chính xácvà tạo nên sự hấp dẫn với người nghe, xemhay không ?I. Tính chuẩn xác trong văn bảnthuyết minh1. Khái niệm- Sự chuẩn xác , đúng chân lí, đúngchuẩn mực, được thừa nhận- Yêu cầu đầu tiên và quan trọng nhấtcủa 1 văn bản thuyết minhVí dụ: Cây dừa Bình ĐịnhCây dừa gắn bó với người dân Bình Định chặtchẽ như cây tre đối với người dân miền Bắc. Câydừa cống hiến tất cả của cải của mình cho conngười: thân cây làm máng, lá làm tranh, cọng lá chẻnhỏ làm vách, gốc dừa già làm chõ đồ xôi, nước dừađể uống, để kho cá, kho thịt, nấu canh, làm nướcmắm…2. Yêu cầu- Tìm hiểu thấu đáo trước khi viết- Thu thập đầy đủ tài liệu tham khảo,các tài liệu có giá trị của các chuyên gia,các nhà khoa học về vấn đề cần thuyếtminh.- Chú ý thời điểm xuất bản của các tàiliệu để cập nhật thông tin một cách kịpthời.3. Luyện tậpBài tập 1.Trả lời các câu hỏi sau đây để kiểm tra tínhchuẩn xác của văn bản thuyết minh:a. Trong một bài thuyết minh về chương trình học, cóngười viết: “Ở lớp 10 Trung học phổ thông, học sinh chỉđược học văn học dân gian [ca dao, tục ngữ, câu đố]”.Viết như thế có chuẩn xác không? Vì sao?Hướng dẫn trả lờia. Bài thuyết minh về văn học dân gian lớp 10 cónhững điểm chưa chuẩn xác:- Chương trình ngữ văn 10 không chỉ có văn họcdân gian mà còn có văn học viết- Chương trình ngữ văn 10 về văn học dân giankhông chỉ có ca dao, tục ngữ mà còn có sử thi,truyền thuyết, truyện cổ tích, truyện cười- Chương trình ngữ văn 10 không có câu đốb. Trong câu sau có điểm nào chưa chuẩn xác:Gọi “Đại cáo bình Ngô” là áng thiên cổ hùng văn vì đó làbài văn hùng tráng đã được viết ra từ nghìn năm trướcHướng dẫn trả lờiThiên cổ hùng văn là áng văncủa nghìn đời[ bất tử] chứkhông phải là áng văn đượcviết cách đâynghìn nămc. Đọc đoạn văn sách giáo khoa về nhà thơNguyễn Bỉnh Khiêm và trả lời câu hỏi .: Có nên sửdụng văn bản đó để thuyết minh về nhà thơ NguyễnBỉnh Khiêm hay không? Vì sao ?Hướng dẫn trả lờiKhông nên sử dụng đoạn vănđó thuyết minh về nhà thơNguyễn Bỉnh Khiêm vì đoạnvăn chỉ nói Đến thân thế chứchưa nói tới sự nghiệpvăn họccủa Nguyễn Bỉnh KhiêmII. Tính hấp dẫn của văn bản thuyếtminh1. Khái niệm- Sự lôi cuốn, thu hút sự chú ý ngườiđọc người nghe- Văn bản thuyết minh phải hấp dẫnmới thu hút người đọc, người ngheVí dụ: Bưởi Phúc Trạch[…]Vỏ bưởi Phúc Trạch mỏng chứ không dày như nhiềuloại bưởi khác. Cầm con dao sắc, gọt nhẹ, màu hồng đàotrồi lên mịn màng như má cô gái dậy thì. Gọt sâu vào mộtchút nữa, cái màu hồng đào ấy càng đậm hơn, càng đằmthắm hơn. Cuối cùng, dí mũi dao lên đỉnh quả rạch dọcxuống múi chia thành nhiều phần đầy đặn, rồi dùng taybóc…Dĩ nhiên là vị của nó không cay the, không chuanhưng cũng không ngọt đậm, mà ngọt thanh. Càng ăncàng thích. Ăn nhiều không chán […]2. Yêu cầu- Đưa chi tiết cụ thể sinh động, con số chính xác đểbài văn không trừu tượng- So sánh để làm nổi bật sự khác biệt, khắc sâu vào trínhớ người đọc- Sử dụng nhiều kiểu câu làm cho bài văn có sự linhhoạt- Kết hợp nhiều loại kiến thức để đối tượng cầnthuyết minh được soi rọi từ nhiều mặt3. Luyện tập:Bài tập 1. Đọc đoạn văn sách giáo khoa và thựchiện yêu cầu : Phân tích các biện pháp làm cho luậnđiểm “ Nếu bị tước đi môi trường kích thích , bộ nãocủa đứa trẻ sẽ phải chịu đựng kìm hãm” trở nên cụthể, dễ hiểu, hấp dẫnHướng dẫn trả lời- Luận điểm: “Nếu bị tước đi môi trường kíchthích, bộ não của đứa trẻ sẽ phải chịu đựng kìmhãm.”→ có ý nghĩa khái quát trừu tượng nên dễ quên.- Các chi tiết, số liệu và lập luận ở các câu sau cụthể hóa luận điểm trên một cách cụ thể ,sinh động,làm cho văn bản hấp dẫn, thú vị.Bài tập 2. Đọc đoạn trích trongsách giáo khoa và phân tích tácdụng tạo hứng thú của việc kểlại truyền thuyết về hòn đảo AnMạ :Hướng dẫn trả lời- Nếu chỉ nói “ Hồ Ba Bể từlâu đã nổi tiếng là danh lamthắng cảnh bậc nhất ở ViệtNam” → đúng nhưng chưa hấpdẫn.- Khi gắn hồ Ba Bể với truyềnthuyết Pò Giá Mải khiến nó trởnên hấp dẫn hơn, dễ nhớ hơn.III. Củng cố- Văn bản thuyết minh cần phải chuẩn xác :Những tri thức trong văn bản phải có tính kháchquan, khoa học, đáng tin cậy.- Văn bản thuyết minh cần hấp dẫn : Cần đưa ranhững cách thức tăng sức hấp dẫn như : so sánh,chi tiết cụ thể sinh động, dùng các kiểu câu và các loạikiến thức.IV .DẶN DÒ- Nắm vững cách thức để có được tính chuẩn xác vàhấp dẫn của văn bản thuyết minh- Học bài cũ, làm bài tập trang 27 sách giáo khoa- Soạn bài: Tựa “Trích diễm thi tập”
Làm thế nào để bài văn thuyết minh trở nên sinh động, hấp dẫn, ấn tượng và đạt điểm số cao là câu hỏi của rất nhiều bạn học sinh. Cùng tìm hiểu phương pháp làm văn thuyết minh hấp dẫn qua hướng dẫn của thầy Nguyễn Phi Hùng nhé!
Trước tiên muốn làm tốt một bài văn thuyết minh, học sinh cần nắm được yêu cầu của bài làm là cung cấp tri thức khách quan, khoa học về đối tượng thuyết minh. Để có thể làm dạng bài này, bạn cần chú ý 2 vấn đề là nội dung và hình thức.
- Nội dung bài văn thuyết minh
Theo thầy Nguyễn Phi Hùng, bài văn thuyết minh bản chất là liệt kê, kể lại, thuyết trình về đối tượng. Nếu chỉ đơn thuần là kể, là liệt kê, bài văn của bạn sẽ trở nên khô khan. Chính vì vậy, với bài văn thuyết minh, bên cạnh các đặc điểm chung của đối tượng, học sinh cần tìm kiếm được nét độc đáo, những thông tin hấp dẫn lôi cuốn người đọc. Hãy khai thác những nét riêng biệt, những sự đối lập mà chỉ ở đối tượng đó có. Với những khai thác về mặt nội dung tinh tế như vậy, bài văn của bạn sẽ trở nên hấp dẫn người đọc, không bị đi vào lối mòn kể, liệt kê đơn thuần.
- Hình thức bài văn thuyết minh
Nội dung hay cần có sự trình bày hình thức khoa học, độc đáo. Để hình thức bài văn thuyết minh trở nên lôi cuốn, sống động, học sinh cần biết cách kết hợp sử dụng các biện pháp nghệ thuật như nhân hóa, so sánh, miêu tả. Một bài văn thuyết minh có thể kết hợp các biện pháp nghệ thuật sẽ giúp bài văn trở nên hấp dẫn, lời văn sẽ lôi cuốn người đọc hơn. Bên cạnh đó, hãy kết hợp các kiểu câu khác nhau như câu biểu cảm, miêu tả, câu ghép…để tăng tính sinh động cho bài văn.
Quý phụ huynh và học sinh theo dõi hướng dẫn chi tiết của thầy Phi Hùng trong video dưới đây!
Để chủ động nắm chắc kiến thức, quý phụ huynh có thể tham khảo chương trình Học tốt 2019 – 2020 của HOCMAI. Với chương trình Học tốt, học sinh sẽ được cung cấp các kiến thức cơ bản và ôn luyện các kiến thức theo chuyên đề. Đây là chương trình học giúp các bạn chủ động nắm chắc kiến thức, tự tin đạt điểm cao trong các bài thi, bài kiểm tra. Quý phụ huynh và học sinh tham khảo chương trình học tại đây hoặc liên hệ Hotline 0936585812 để được tư vấn miễn phí!