Mời các em học sinh và quý thầy cô tham khảo hướng dẫn soạn bài: Điều không tính trước Ngữ Văn lớp 6 Tập 2 - Cánh Diều được đội ngũ chuyên gia biên soạn đầy đủ và ngắn gọn dưới đây.
Soạn Ngữ văn lớp 6 Bài: Điều không tính trước [Cánh Diều]
1. Chuẩn bị
- Truyện ngắn là tác phẩm văn xuôi cỡ nhỏ, ít nhân vật, ít sự việc phức tạp,… Chi tiết và lời văn trong truyện rất cô đọng.
- Khi đọc truyện ngắn:
+ Truyện kể về việc từ vụ xích mích trong trận bóng đá mà Nghi và nhân vật tôi trở thành những người bạn. Thời gian và địa điểm xảy ra câu chuyện là vào chiều hôm đó tại ngã tư đường.
+ Truyện có những nhân vật: tôi, Nghi, Phước. Nhân vật chính là “tôi”, dễ xúc động, cáu giận, nông nổi những cũng rất tốt bụng.
+ Truyện kể theo ngôi kể thứ nhất và có tác dụng bộc lộ chân thực những suy nghĩ, tâm trạng của nhân vật tôi.
+ Truyện nêu lên vấn đề bình tĩnh, suy nghĩ thấu đáo trước khi giải quyết một vấn đề nào đó. Vấn đề ấy có liên quan đến cuộc sống hiện nay khi mà mọi người luôn bốc đồng, cư xử theo ý kiến chủ quan mà bỏ qua các yếu tố khách quan bên ngoài. Từ đó, cá nhân em cũng cần phải thay đổi cách ứng xử trước một sự việc nào đó.
- Đọc trước truyện Điều không tính trước; tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Nguyễn Nhật Ánh:
+ Nguyễn Nhật Ánh sinh năm 1955 tại Quảng Nam, được biết đến qua nhiều tác phẩm văn học về đề tài tuổi mới lớn và rất được độc giả ưa chuộng.
+ Ông đã xuất bản khoảng 100 đầu sách văn xuôi, là một trong số rất ít những nhà văn Việt Nam hiện đại sống tốt bằng nghề viết của mình.
2. Đọc hiểu
a. Trong khi đọc
Câu hỏi trang 71 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:
Chú ý ngôi kể và tác dụng của ngôi kể đó.
Trả lời:
Truyện kể theo ngôi kể thứ nhất và có tác dụng bộc lộ chân thực những suy nghĩ, tâm trạng của nhân vật tôi.
Câu hỏi trang 71 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Tình huống dẫn đến ý định “đánh nhau” là gì?
Trả lời:
Tình huống dẫn đến ý định “đánh nhau” là do bàn thắng của nhân vật tôi không được công nhận vì Nghi cho rằng đó là việt vị xong lại còn trêu tức nhân vật tôi.
Câu hỏi trang 71 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:
Chú ý các lời đối thoại của hai nhân vật, từ đó có thể thấy rõ hơn đặc điểm nhân vật “tôi”.
Trả lời:
Chú ý các lời đối thoại của hai nhân vật tôi và Phước cho chúng ta thấy rõ đặc điểm nhân vật “tôi” là dễ nóng giận, hiếu thắng.
Câu hỏi trang 72 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:
So với dự định ban đầu thì sự việc xảy ra ở phần 3 khác như thế nào?
Trả lời:
So với dự định ban đầu là xảy ra đánh nhau, khiến cho Nghi phải “nhớ đời” thì sự việc xảy ra ở phần 3 là Nghi mang cuốn luật bóng đá và rủ mọi người đi xem phim về tình bạn.
Câu hỏi trang 72 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:
Tranh minh họa cho chi tiết, sự việc gì trong truyện?
Trả lời:
Tranh minh họa cho chi tiết, sự việc nhân vật tôi chặn đường Nghi, thấy lo lắng khi Nghi tìm mình, sợ hãi khi bị trả thù.
Câu hỏi trang 73 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:
Trong phần 4, điều gì khiến người đọc hồi hộp?
Trả lời:
Trong phần 4, điều khiến người đọc hồi hộp là lúc Phước giương ná thun, kéo căng sợi thun và chuẩn bị bắn vào Nghi, không nhận ra dấu hiệu ngừng bắn của nhân vật tôi.
Câu hỏi trang 73 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:
Qua phần 4, em thấy Nghi là người như thế nào?
Trả lời:
Qua phần 4, em thấy Nghi tuy là người nóng giận, trêu chọc ở trận đá bóng thế nhưng lại suy nghĩ thấu đáo, tìm cách giải quyết vấn đề cùng tốt cho hai bên, tốt bụng.
Câu hỏi trang 74 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:
Tranh minh họa nhắc em nhớ tới câu tục ngữ nào về sự đoàn kết?
Trả lời:
Một cây làm chẳng nên non,/ Ba cây chụm lại nên hòn núi cao
b. Sau khi đọc
Câu 1 trang 74 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:
Câu chuyện được kể theo ngôi nào? Dẫn ra một ví dụ về lời người kể chuyện và lời nhân vật trong truyện Điều không tính trước.
Trả lời:
- Câu chuyện được kể theo ngôi thứ nhất.
- Dẫn ra một ví dụ trong truyện Điều không tính trước về:
+ Lời người kể chuyện: Tôi chuẩn bị đánh nhau; Ý nó bảo tôi giỏi tài nấp sắn ở sân đối phương để rình cơ hội ghi bàn “bất hợp pháp”.
+ Lời nhân vật: Nghi – Lần sau đừng “ăn cắp trứng gà” nữa nghen!; Phước – Đánh nhau ấy à?...
Câu 2 trang 74 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:
“Điều không tính trước” trong câu chuyện là điều gì? Qua đó, em thấy nhân vật Nghi là người thế nào?
Trả lời:
- “Điều không tính trước” trong câu chuyện là không xảy ra vụ đánh nhau nảy lửa mà thay vào đó là giải quyết khúc mắc và cùng nhau đi xem phim. Qua đó, em thấy nhân vật Nghi tuy là người nóng giận, trêu chọc ở trận đá bóng thế nhưng lại suy nghĩ thấu đáo, tìm cách giải quyết vấn đề cùng tốt cho hai bên, tốt bụng.
Câu 3 trang 74 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:
Nhân vật “tôi” trong truyện là người như thế nào? Hãy chỉ ra một số chi tiết [hình dáng, lời nói, suy nghĩ, hành động,…] mà nhà văn đã dùng để khắc họa đặc điểm nhân vật “tôi”.
Trả lời:
- Nhân vật “tôi” trong truyện là người dễ xúc động, cáu giận, nông nổi những cũng rất tốt bụng.
- Một số chi tiết [hình dáng, lời nói, suy nghĩ, hành động,…] mà nhà văn đã dùng để khắc họa đặc điểm nhân vật “tôi”:
+ Đi tìm vũ khí trả thù lại Nghi: Được rồi, nếu mày muốn gây sự, ông sẽ cho mày biết tay!
+ Rủ Phước tham gia trận chiến trả thù cùng mình cùng với những lời nói khiêu khích: Chẳng lẽ mày sợ thằng Nghi… Bỏ qua sao được!...
+ Khi nhìn thấy Phước chuẩn bị “khai hỏa” thì ngay lập tức đứng chắn giữa Phước và Nghi.
Câu 4 trang 75 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:
Điều gì tạo nên sự hấp dẫn trong phần kết thúc của câu chuyện [phần 4].
Trả lời:
Điều tạo nên sự hấp dẫn trong phần kết thúc của câu chuyện đó chính là họ cùng nhau đi xem phim và trờ thành bạn bè.
Câu 5 trang 75 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:
Theo em, qua câu chuyện, tác giả muốn ca ngợi hay phê phán điều gì? Điều gì đối với em là thấm thía và sâu sắc nhất? Vì sao?
Trả lời:
Theo em, qua câu chuyện, tác giả muốn phê phán sự nóng giận, hành động thiếu suy nghĩ hay việc lựa chọn bạo lực để giải quyết vấn đề; ca ngợi cách giải quyết thấu đáo, bằng lí lẽ, cùng nhau gắn kết tạo mối quan hệ tốt đẹp. Đối với em điều thấm thía và sâu sắc nhất đó chính là phê phán việc lựa chọn bạo lực để giải quyết vấn đề. Vì đây là một hành vi, ý định, suy nghĩ xấu, không tốt đẹp. Nếu ai ai cũng lựa chọn làm theo điều đó thì toàn bộ thế giới này chỉ có bạo lực, mọi người sẽ không sống yên ổn hay yêu thương nhau nữa.
Câu 6 trang 75 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:
Em hiểu như thế nào về kết thúc truyện: “Nắng chiều hắt bóng ba đứa xuống mặt đường thành một khối, giống như người khổng lồ trong truyện cổ […]”?
Trả lời:
Theo em, kết truyện mang đến một ý nghĩa nhân văn về sự đoàn kết trong tình bạn. Thay vì đánh nhau, gây ra hận thù ghen ghét thì cả ba bạn cùng đoàn kết, kết bạn với nhau, chơi với nhau để đem lại niềm vui, hạnh phúc. Từ đó cùng nhau chia sẻ, giúp đỡ lúc khó khăn trong cuộc sống.
►►CLICK NGAY vào nút TẢI VỀ dưới đây để tải về Soạn Văn 6 Bài: Điều không tính trước Tập 2 - Cánh Diều file PDF hoàn toàn miễn phí.
Mời các em học sinh và quý thầy cô tham khảo hướng dẫn soạn bài: Anh Cút lủi Ngữ Văn lớp 6 Tập 2 - Cánh Diều được đội ngũ chuyên gia biên soạn đầy đủ và ngắn gọn dưới đây.
Soạn Ngữ văn lớp 6 Bài: Anh Cút lủi [Cánh Diều]
Đọc văn bản Anh cút lủi [SGK Ngữ văn 6 Tập 2 trang 24, 25] và trả lời các câu hỏi.
ANH CÚT LÚI
Ong thợ đang hút mật bỗng nghe một tiếng “soạt” dưới cây bìm bìm. Ong thợ nhìn xuống. Thì ra đó là một anh Cun Cút vừa lủi đến. Cun Cút đang run rẩy nép sát vào bụi. Ong thợ ái ngại hỏi:
- Gì vậy, anh Cun Cút?
- Nó... Nó xua tôi!
- Nó là ai vậy?
- Là thằng Bồ Chao.
Ong thợ mỉm cười. Cun Cút hổn hển nói tiếp:
- Nó còn là thằng Cáo già. Có lúc nó còn doạ cả mụ Mèo hoang, thằng Chó dữ, con Rắn độc, cả lão Quạ đen nữa.
Quả thật nhiều lần Ong thợ nhìn thấy Cun Cút. Lúc Cun Cút lủi trong bụi tre, lúc chạy tránh trong lau lách, lúc đứng nấp trong bụi rậm, lúc ở chỗ này, khi ở chỗ khác, nay đây mai đó rất tội nghiệp. Ong thợ hỏi:
- Vậy nhà anh đâu?
- Không nhà.
- Nên có một ngôi nhà để ở. Khi ta đã có được một ngôi nhà vững chắc, có rào giậu tử tế thì không phải lủi, phải tránh gì nữa. Loài ong chúng tôi xem việc xây dựng là việc vô cùng quan trọng. Chúng tôi xây dựng hàng nghìn căn phòng ở trên những thân cây cao, đến bọn Cáo già cũng không thể mon men mò đến được.
Cun Cút vỡ lẽ gật gù:
- Rất đúng! Tôi phải làm ngay cho tôi một ngôi nhà. Tôi phải chấm dứt cuộc đời luôn luôn lủi tránh. [...]
Chương trình xây nhà của Cun Cút khá quy mô và tỉ mỉ. [...] Đến lúc phải bắt tay vào việc. Nhưng Cun Cút chợt nghĩ: “Gì mà phải vội! Ngày mai rồi sẽ bắt đầu cũng chẳng sao. Hôm nay là tiết xuân, phải đi chơi một vòng đã.”.
Cun Cút đi dọc bờ ruộng, dòm dòm ngó ngó, la cà tìm cách bắt chuyện với bọn Cóc, bọn Nhái đang ngồi đợi bọn Kiến với Sâu bò ra. Một ngày trôi qua. [...]
Hôm sau, Cun Cút lại bắt tay vào việc. Nhưng cũng lại chợt nghĩ: “Gì mà phải vội! Ngày mai rồi bắt đầu cũng được chứ sao! Đêm qua phải lủi mấy lần mệt quái! Hôm nay phải nghỉ cái đã, nhất là phải ngủ thêm một giấc. Không có gì tốt cho sức khoẻ bằng một giấc ngủ ngon. Đó chính là lời của bác sĩ giỏi nói với ta vậy.”. Cun Cút chui vào bụi, ngủ gà ngủ gật. Một ngày nữa đã trôi qua. [...]
Và cứ thế, ngày nào Cun Cút cũng muốn bắt đầu nhưng rồi cũng có lí do để hoãn việc, lúc thì thấy đau đầu, lúc thì thấy chóng mặt, lúc thì nắng gắt quá, lúc thì sẽ có cơn mưa,... [...] Chương trình xây dựng từ mùa này đến mùa khác, từ năm này đến năm khác vẫn còn nằm trong dự định.
Ong thợ gặp Cun Cút hỏi:
- Nhà cửa đã xong chưa?
- Chưa xong gì cả.
- Thế khâu nguyên liệu đã đến đâu rồi?
- Cũng chưa có gì cả.
- Gì chứ gỗ tốt với tre trúc thì có thiếu gì. Tre gỗ bạt ngàn, làm gì cho hết. Nhưng đã nghĩ là phải làm. [...] Chúng tôi không bao giờ để đến ngày mai một việc có thể làm ngay hôm nay được. Cứ lấy cớ này cớ nọ để lùi việc lại ngày mai, có lúc đó cũng là hình thức của sự tránh việc, của sự lười biếng.
Anh lười biếng hay kiếm chuyện nói quanh. Cun Cút có nhiều lí do để lùi việc làm nhà. Mãi cho đến ngày nay, Cun Cút vẫn phải chui bờ, ở bụi.
[Theo VÕ QUẢNG, Những truyện hay viết cho thiếu nhi, NXB Kim Đồng, Hà Nội, 2019]
Câu 1 [trang 25 SGK Ngữ văn 6 Tập 2]:
Nhân vật Cun Cút không được nhà văn khắc hoạ thông qua yếu tố nào?
D. Trang phục
Câu 2 [trang 25 SGK Ngữ văn 6 Tập 2]:
Để làm nổi bật cuộc sống của Cun Cút, nhà văn đã sáng tạo ra cuộc đối thoại giữa nhân vật này với nhân vật nào?
B. Ong thợ
Câu 3 [trang 25 SGK Ngữ văn 6 Tập 2]:
Suy nghĩ nào của Cun Cút được lặp đi lặp lại để từ đó làm bật lên tính cách của nhân vật này?
B. Gì mà phải vội! Ngày mai rồi sẽ bắt đầu cũng chẳng sao
Câu 4 [trang 25, 26 SGK Ngữ văn 6 Tập 2]:
Vì sao Cun Cút đến nay vẫn phải chui bờ, ở bụi?
C. Vì Cun Cút luôn đưa ra lí do để lùi việc
Câu 5 [trang 26 SGK Ngữ văn 6 Tập 2]:
Theo em, qua nhân vật Cun Cút, nhà văn muốn phê phán kiểu người nào trong xã hội?
A. Người lười biếng, ngại làm việc
Câu 6 [trang 26 SGK Ngữ văn 6 Tập 2]:
Loài ong chúng tôi xem việc xây dựng là việc vô cùng quan trọng. Chúng tôi xây dựng hàng nghìn căn phòng ở trên những thân cây cao, đến bọn Cáo già cũng không thể mon men mò đến được.
Các câu văn trên không nói về tính cách nào của loài ong?
D. Trung thực
Câu 7 [trang 26 SGK Ngữ văn 6 Tập 2]:
Truyện có phải do nhân vật Ong thợ kể lại?
B. Sai
Câu 8 [trang 26 SGK Ngữ văn 6 Tập 2]:
Câu nào có chủ ngữ được mở rộng? Hãy chỉ ra thành phần mở rộng của chủ ngữ.
a] Anh hay kiếm chuyện nói quanh.
b] Những anh lười biếng hay kiếm chuyện nói quanh.
Trả lời:
Câu b có chủ ngữ được mở rộng: Những anh lười biếng
- Thành phần phụ trước: Những
- Thành phần trung tâm: anh
- Thành phần phụ sau: lười biếng
Câu 9 [trang 26 SGK Ngữ văn 6 Tập 2]:
Hãy viết lại câu văn sau theo hướng mở rộng thành phần chủ ngữ: Ong xây dựng hàng nghìn căn phòng ở trên những thân cây cao.
Trả lời:
Những chú ong chăm chỉ xây dựng hàng nghìn căn phòng ở trên những thân cây cao.
Câu 10 [trang 26 SGK Ngữ văn 6 Tập 2]:
Câu nói của Ong thợ: “Nhưng đã nghĩ là phải làm. [...] Chúng tôi không bao giờ để đến ngày mai một việc có thể làm ngay hôm nay được.” giúp em rút ra bài học gì? Hãy viết bài học đó trong khoảng 3 – 5 dòng.
Trả lời:
Câu nói của Ong thợ giúp em rút ra được bài học về tính trì hoãn. Nếu mỗi ngày chúng ta cứ bỏ qua công việc đó thì thời gian hoàn thành chúng ngày càng lâu hơn. Thay vì cứ lười biếng, chúng ta hãy bắt tay làm những công việc mà có thể thực hiện luôn. Hay là chia nhỏ công việc để có thể thực hiện từng phần một.
►►CLICK NGAY vào nút TẢI VỀ dưới đây để tải về Soạn Văn 6 Bài: Anh Cút lủi Tập 2 - Cánh Diều file PDF hoàn toàn miễn phí.