Ốc gạo sinh sản như thế nào

Hỏi: Khi nào tôi thấy ốc cũng có trứng. Vậy, trong vòng đời, ốc đẻ khoảng bao nhiêu quả trứng? -Nguyễn Văn Dần [Hà Tĩnh].

TS Phạm Thị Khoa, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng T.Ư: Ốc thuộc sinh sản lưỡng tính, tức có cả cơ quan sinh dục đực và cái trên một cá thể và có khả năng tự thụ tinh hoặc thụ tinh chéo.

Một cá thể riêng lẻ có thể xâm chiếm và sinh sống ở một nơi mới. Bởi cứ sau một khoảng thời gian, ốc lại đẻ một mẻ trứng 5 - 40 quả. Ốc non nở sau 6 - 8 ngày và đạt tới tuổi trưởng thành trong vòng 4 - 7 tuần. Trong cuộc đời kéo dài khoảng hơn một năm của mình, một con ốc đẻ tới 1.000 trứng.

PV [ghi]

Nhóm gồm toàn những Thân mềm có đặc điểm “ Chỉ có một mảnh vỏ đá vôi” là:

A. Hến, sò, ốc bươu, ốc vặn.  

B. Hến, sò, ốc bươu, ốc vặn.  

C. Ốc sên, ốc anh vũ, ốc bươu, ốc vặn.

D. Trai sông, sò điệp, trai ngọc, hến.

Nhóm gồm toàn những Thân mềm có đặc điểm “Có hai mảnh vỏ đá vôi” là:

A. Hến, sò, ốc bươu, ốc vặn.  

B. Hến, sò, ốc bươu, ốc vặn.  

C. Ốc sên, ốc anh vũ, ốc bươu, ốc vặn.  

D. Trai sông, sò điệp, trai ngọc, hến. 

Ốc gạo đang được bán tại chợ Mỹ Tho với giá 35.000 đồng/kg - Ảnh: Phương Hà

Đặc sản sông Tiền

Cồn Tre hay còn gọi là cồn Đại Diện, thuộc ấp Tân Thái. Ngày xưa, đây là nơi ốc gạo sinh sôi nhiều nhất trên đất cù lao Tân Phong.

Ốc gạo khi còn nhỏ có vỏ màu vàng gợn xanh, khi lớn thì vỏ màu xanh với độ lớn trung bình bằng đầu ngón tay cái. Khoảng cuối tháng 4 - 5 âm lịch, ốc đang mang trứng chuẩn bị sinh sản nên béo ú, giòn rụm. Trước thời điểm này thì ốc ốm còn sau thời điểm này thì ốc mang con, ăn không ngon.

Ông Kiều Mạnh Quân, Bí thư Đảng ủy xã Tân Phong, kể từ khoảng thập niên 1960 trở về trước, con ốc gạo trên cù lao này nhiều vô kể. Ốc gạo được khai thác bán đi Sài Gòn và các vùng lân cận. Lúc bấy giờ, ốc gạo là nguồn sinh kế cho người dân nghèo địa phương. Khi đó, để khai thác ốc có chừng mực, chính quyền thường bán quyền khai thác cho các chủ rọ trên từng khúc sông. Dân trong vùng đến bắt ốc ở rọ của người nào thì phải bán cho chủ rọ đó, sau đó chủ rọ bán lại cho thương lái mang đi nơi khác tiêu thụ.

Vào mùa ốc gạo hằng năm, phụ nữ và trẻ em trầm mình mò ốc gạo ở gần mé bờ được gọi là “điêng điểng”, tên một loài chim. Còn đàn ông đi đãi ốc ở ngoài khơi xa bờ thì gọi là “còng cọc”. Khi đãi ốc, “còng cọc” đeo vào cổ một cái túi đãi bằng lưới nhặt mắt, dùng một cây sào bằng tầm vông, cắm sâu xuống nước, rồi lấy hơi mà lần tay theo cây sào. Đến lúc tiếp đất thì dùng hai tay cào lẫn ốc gạo và đất vào túi đãi rồi vịn sào ngoi lên mặt nước, sau đó nhào bóp túi đãi cho đất trôi đi chỉ còn lại ốc. Gặp lúc trúng bệ ốc thì mỗi ngày một “còng cọc” có thể đãi được 5 - 7 giạ ốc là chuyện thường.

Món ngon từ ốc gạo

Những người sành ăn cho hay ốc gạo ở Cồn Tre sống ở vùng cát sa nên con lớn, ruột đầy. Trong ruột của loại ốc này thường có nhiều con nhỏ như hạt gạo, nhất là mùa sinh sản ốc càng béo, ngọt. Ốc gạo ngon hơn những loại ốc khác ở chỗ không có nhớt, thịt trắng đục, có vị ngọt, béo, giòn và hương thơm đặc trưng.

Ốc gạo thường được chế biến thành những món ăn từ đơn giản đến cầu kỳ, nhưng món nào cũng ngon. Ngày thường thì đem ốc ra luộc rồi chấm nước mắm sả, nước mắm tỏi ớt. Người cầu kỳ hơn thì đem ốc xào mỡ hành hay xào dừa. Ốc gạo còn được lể ruột đem xào sả ớt hoặc làm nhân bánh xèo, nấu lẩu mắm, làm gỏi với bắp chuối... Trong những món ngon từ ốc gạo thì món ốc cuộn bánh tráng được xem là cầu kỳ và độc đáo nhất.

Theo ông Quân, bản thân con ốc gạo đã ngon nên khi chế biến món ăn thì món nào cũng hấp dẫn. Nhưng dịp Tết Đoan Ngọ [mùng 5.5 âm lịch], dân xứ cù lao thường ăn ốc gạo một cách cầu kỳ. Trước khi ăn một ngày, ốc được bắt lên bờ và đem đổ dưới nền nhà đất, sau đó nạo dừa rám phủ lên mặt cho ốc ăn một đêm, hôm sau thì đem ốc ra rửa sạch rồi luộc. Thịt ốc đem cuộn bánh tráng với chút dừa rám nạo nhuyễn, thêm giá, rau thơm và chấm với nước mắm tỏi ớt pha chua ngọt.

Đặc tính của ốc gạo là vào mùa sinh sản thì vào bờ, đào hang; còn ốc con sau khi sinh ra khoảng một tháng tuổi thì lại di chuyển ra giữa sông. Khi nước chảy thì ốc gạo vùi mình vào đất, khi nước đứng thì ngoi đầu bò ra kiếm các phiêu sinh vật để ăn. Tuy nhiên, những năm gần đây do nạn khai thác vô tội vạ, bất kể thời gian sinh sản nên loại đặc sản độc đáo này ngày một ít dần. Đặc biệt là tình trạng khai thác cát sông đã làm thay đổi môi trường sống của ốc, khiến ốc không thể sinh sản.

Tin liên quan

Ốc gạo [Danh pháp khoa học: Assiminea lutea] là một loài động vật thuộc họ ốc phân bố ở khắp miền Đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam và tập trung ở một số vùng như cù lao Tân Phong thuộc Tiền Giang, cồn Phú Đa thuộc huyện Chợ Lách tỉnh Bến Tre, Sa Đéc ở vùng Đồng Tháp, Cần Thơ, ốc gạo sinh sản nhiều lưu vực sông Cồn Bầu, Cồn Tre, Cồn Tròn, Ba Rái. Ốc gạo nổi tiếng nhất là ốc gạo Phú Đa trên dòng Cổ Chiên, đoạn qua xã Vĩnh Bình, huyện Chợ Lách.

Nguồn gốc

Theo truyền thuyết, có tên gọi ốc gạo vì dân nghèo ở vùng đồng bằng sông Cửu Long tin rằng được trời đất phù hộ cho thứ ốc ngon, họ ngược xuôi trên sông nước bắt ốc đổi gạo nuôi con, nuôi thân.

Đặc điểm sinh học

Ốc gạo sống ở vùng nước lợ, sống ở vùng đáy sông, có vỏ trắng xanh, xoáy tròn, phía sau ốc có phần chóp nhọn, ốc lớn bằng đầu ngón tay, khi trưởng thành ốc gạo lớn bằng hột mít, những con ốc nhỏ bằng đầu ngón tay út có vỏ ngũ sắc sáng lóng lánh, vỏ ốc sạch, ánh lên màu trắng pha hồng. Khi nấu chín dưới yếm hiện ra một cục mỡ nhỏ như hạt gạo.

Khi nước chảy thì ốc gạo vùi mình vào đất, khi nước đứng thì ngoi đầu bò ra kiếm các phiêu sinh vật để ăn. ốc gạo ở Cồn Tre sống ở vùng cát sa nên ốc to, vỏ màu xanh ngọc, ruột đầy. Trong ruột của giống ốc này thường có nhiều con nhỏ như hạt gạo, nhất là mùa sinh sản ốc càng béo, ngọt, khi nhai giòn rụm. Loài ốc gạo ngon và lành hơn những ốc khác ở chỗ không có nhớt.

Ốc gạo thịt trắng đục, béo thơm thịt ốc có vị ngọt, giòn có hương thơm. Ốc gạo tuy nhỏ nhưng thịt thơm, ngon, ốc gạo ngon nhất là vào thời điểm tháng Năm [âm lịch], con mập, thịt béo và giòn.

Cách dùng

Trong ẩm thực, ốc gạo là nguyên liệu dùng để chế biến nhiều món ăn ngon như ốc gạo xào dừa, ốc gạo xào sả ớt, làm nhân bánh xèo, nấu lẩu mắm, luộc chấm nước mắm tỏi ớt, gỏi ốc gạo trộn với dừa nạo, gỏi ốc gạo chuối cây….và Bánh xèo ốc gạo.

Có thể tham khảo thêm link bên dưới:

//vi.wikipedia.org

Những món ăn được chế biến từ ốc gạo rất ngon. Thế nhưng, bạn đã biết gì về ốc gạo hay chưa? Nếu chưa, thì hôm nay bạn hãy cùng chuyên mục Mẹo vào bếp tìm hiểu về ốc gạo với những đặc điểm chi tiết và cách để phân biệt ốc gạo với ốc đắng nhé!

Ốc gạo có tên khoa học là Assiminea lutea một loài thuộc họ ốc, phân bố chủ yếu ở các vùng nước lợ.

Ốc gạo thường có kích cỡ lớn bằng đầu ngón tay, vỏ ngoài trắng xanh, hình vòng xoắn, có phần chóp nhọn ở phía sau, khi trưởng thành to khoảng bằng hột mít.

Những con ốc khi nhỏ mang trên mình vỏ ốc có màu ngũ sắc, lớp vỏ trơn, sáng óng ánh, nổi lên màu trắng lẫn hồng.

Khi nước đứng, ốc gạo sẽ ngoi ra ngoài tìm kiếm thức ăn. Đến khi nước chảy, chúng sẽ chui rúc vào trong vỏ. Vùi mình vào trong đất, cát.

Thịt ốc gạo có màu trắng đục, dai, giòn, có vị ngọt, béo, rất thơm và không bị nhớt. Tháng 5 âm lịch được xem là tháng có thể thưởng thức được hương vị ngon nhất của ốc gạo.

2 Ốc gạo sống ở đâu?

Ốc gạo là loài động vật chuyên sống ở các vùng nước lợ, chúng ưa sống trong môi trường bùn pha lẫn cát.

Ở Việt Nam, phần lớn ốc gạo phân bố ở khắp vùng Đồng Bằng sông Cửu Long, một số vùng khác lân cận như cù lao Tân Phong [Tiền Giang], cồn Phú Đa [Chợ Lách, Bến Tre], Sa Đéc [Đồng Tháp] hay Cần Thơ.

Địa điểm nổi tiếng với ốc gạo nhất phải được nhắc đến đó là ốc gạo Phú Đa thuộc xã Vĩnh Bình, huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre.

Ngoài ra, ốc gạo còn tập trung sinh sản tại các lưu vực sông như: sông Cồn Bầu, Cồn Tre, Cồn Tròn, Ba Rái. Mùa sinh sản của ốc gạo được tính từ tháng 7 năm trước đến khoảng tháng 3 hoặc tháng 4 năm sau.

Trong khoảng thời gian này, tháng 7 là tháng ốc gạo sinh, đến tháng 4, tháng 5 năm sau là có thể thu hoạch. Những con ốc to, mập mạp, chắc thịt, ngon nhất rơi vào tầm ngày 5 tháng 5 hàng năm. Đến cuối mùa, ốc gạo sẽ di chuyển dần về phía Nam.

3 Giá ốc gạo là bao nhiêu và mua ở đâu?

Ốc gạo là loại ốc quen thuộc, được bày bán rộng rãi và phổ biến ở nhiều nơi. Bạn có thể tìm mua ốc gạo tại các chợ, siêu thị, các cửa hàng bán ốc, hải sản đều được.

Giá ốc gạo khá rẻ, tuy nhiên mức giá vẫn tuỳ thuộc vào thời gian mùa vụ, kích thước ốc, dụng cụ đo lường, nơi bán và chất lượng của ốc. Mặc dù giá cả có sự dao động tại các thời điểm nhưng sự chênh lệch không cao.

Với ốc gạo có kích thước nhỏ, bạn có thể mua với mức giá dao động trong khoảng 120.000 – 135.000 đồng/kg và khoảng 140.000 – 160.000 đồng/kg với ốc gạo có kích thước lớn.

Các mức giá trên được Điện máy XANH cập nhật vào tháng 11/2021.

Tham khảo thêm nhiều công thức chế biến món ăn từ ốc gạo

4 Phân biệt ốc gạo và ốc đắng

Ốc đắng có dạng mình tròn, kích cỡ khoảng đầu ngón tay hoặc đôi khi lớn hơn. Vỏ ngoài có màu nâu thẫm, đuôi ốc nhọn, vỏ ốc xoắn nhặt. Địa bàn cư trú tập trung ở các khu vực có khu vực ao, hồ, sông rạch. Các thân cây mục nát hay dạ cầu là nơi chúng đu bám làm chỗ trú ngụ và sinh sản vào mùa mưa.

Vẻ ngoài của ốc đắng nhìn hao hao ốc gạo hay một số loại ốc có thể bắt dưới đồng tại các vùng Hải Dương, Quảng Ninh nhưng kích thước của nó lại nhỏ hơn một chút.

Ốc đắng tuy không có vị ngon như ốc gạo nhưng bù lại, chúng xuất hiện quanh năm với giả rẻ hơn ốc gạo và phần thịt ốc cũng dày hơn. Thịt ốc có vị hơi đắng nhưng càng nhai kỹ, về sau sẽ càng thấy ngọt và thơm.

Nồi đất Dong Hwa Tucbeghi G702

Nồi đất DongHwa Tucbeghi G703

Nồi inox 3 đáy Sunhouse SH22116

Quánh inox 3 đáy Fivestar Q12-3DG

Nồi inox 3 đáy Sunhouse SH22124

Nồi inox 3 đáy Fivestar FSN20-SW

Nồi inox 3 đáy Sunhouse SH22120

Nồi nhôm oxy hóa mềm Supor HT08008-1

Nồi đất DongHwa Tucbeghi G704

Nồi inox 3 đáy Fivestar N20-3DC

Bộ 3 nồi nhôm anod Sunhouse SH6634

Nồi inox 3 đáy Fivestar FSN 24IN1

Xem thêm:

Như vậy, những thông về đặc điểm, giá cả của ốc gạo, ốc gạo sống ở đâu đã được Điện máy XANH cập nhật cụ thể cho bạn ở phía trên. Cùng với đó là cách phân biệt giữa ốc gạo và ốc đắng. Bạn hãy kham khảo để chọn mua nhé!

Biên tập bởi Bùi Thị Thanh An • 18/11/2021

Video liên quan

Chủ Đề