Rdrp là gì

Sáng ngày 2 tháng 7, Bộ Y tế bước đầu xác nhận kết quả xét nghiệm Covid-19 của bệnh nhân Indonesia là âm tính. Xét nghiệm ở những người có tiếp xúc với bệnh nhân này trong thời gian gần đây cũng cho kết quả âm tính.

Trước đó, ngày 30 tháng 6 năm 2020, bệnh nhân đã đến Phòng khám Family Medical Practice ở Quận 2 để thực hiện xét nghiệm Covid-19 trước khi bay đi Indonesia. Vì phòng khám nêu trên không đủ điều kiện để thực hiện xét nghiệm này, nên mẫu bệnh phẩm đã được gửi đến Bệnh viện FV, nơi được Bộ Y tế cấp phép thực hiện xét nghiệm Covid-19.

Vào lúc 6 giờ chiều cùng ngày, sau khi phát hiện kết quả dương tính một phần [tìm thấy một số gen đặc trưng của SARS Covid-19, không phải tất cả, cụ thể là các gen N và gen RdRP], Bệnh viện FV đã báo cáo thông tin này cho Phòng khám Family Medical Practice và Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Tp.HCM [HCDC], đồng thời gửi mẫu xét nghiệm đến Bệnh viện Nhiệt đới để kiểm tra lại theo yêu cầu của HCDC.

Thời gian ủ bệnh của Covid-19 trung bình khoảng 4 đến 5 ngày, có thể kéo dài từ 2 ngày đến 2 tuần sau khi nhiễm bệnh. Do không có bất kỳ trường hợp dương tính nào xảy ra trong cộng đồng ở Việt Nam trong hơn 2 tháng nay,  đồng thời bệnh nhân này đã đến Việt Nam từ đầu tháng 3 và không đi bất cứ nước nào khác kể từ đó, nên khả năng anh ta bị nhiễm Covid-19 là không thể xảy ra.

Viện Pasteur đã tìm kiếm gen E nhưng không tìm được và kết luận chính xác rằng bệnh nhân không bị nhiễm bệnh. Sau đó, xét nghiệm huyết thanh học đã được thực hiện và kết quả dương tính với kháng thể IgG, điều đó có nghĩa là bệnh nhân có lẽ đã bị nhiễm bệnh trước đây đã lâu.

Điều này đã xảy ra như thế nào? Sự thật là, xét nghiệm PCR phát hiện các đoạn RNA, có thể có trong các mảnh vụn của virus và không phân biệt giữa virus truyền nhiễm và axit nucleic [RNA] không gây lây nhiễm.

Điều này đã được diá»…n giải và công bố tại: //www.thelancet.com/pdfs/journals/lancet/PIIS0140-6736[20]30566-3.pdf rằng xác virus Covid-19 có thể tồn tại khá lâu sau khi bệnh nhân khỏi bệnh. Có nghÄ©a là, cÆ¡ thể má»™t người có sá»± tồn tại của xác virus không có nghÄ©a là người đó có nguy cÆ¡ lây nhiá»…m. Việc lây nhiá»…m xảy ra khi có virus “sống” và được chứng minh bằng kỹ thuật nuôi cấy virus. Còn xác virus tìm thấy ở những bệnh nhân đã hồi phục sau nhiá»…m bệnh khi nuôi cấy sẽ cho ra kết quả âm tính.

Điều này do hệ thống miá»…n dịch vô hiệu hóa virus bằng cách làm mất lá»›p vỏ hoặc các hạt virus tổng hợp. Các quá trình này ngăn ngừa khả năng lây nhiá»…m của virus nhÆ°ng không loại bỏ các axit nucleic [RNA] – chất này sẽ được đào thải theo thời gian.

Đối vá»›i nhiều bệnh truyền nhiá»…m do virus [SARS, MERS, cúm, Ebola, Zika và nhiều bệnh khác], người ta biết rằng sá»± tồn tại của RNA có thể được phát hiện ở má»™t khoảng thời gian rất lâu sau khi virus lây nhiá»…m biến mất. Vá»›i virus sởi, sá»± lây nhiá»…m của RNA vẫn có thể được phát hiện sau 6 – 8 tuần kể từ khi loại bỏ được virus truyền nhiá»…m. NhÆ° vậy, việc phát hiện RNA có trong xác Covid-19 trong cÆ¡ thể má»™t ai đó không có nghÄ©a là người đó sẽ lây nhiá»…m bệnh.

Chúng tôi hy vọng rằng những lý giải trên đây giải thích rõ câu chuyện bệnh nhân này.

Bệnh viện FV muốn khẳng định rằng, trái với những gì được công bố, bệnh nhân chưa từng đến Bệnh viện FV mà bệnh viện chỉ nhận được mẫu xét nghiệm; và ngay khi phát hiện kết quả xét nghiệm dương tính yếu, cả Phòng khám Family Medical Practice và Bệnh viện FV đều hợp tác với HCDC, đồng thời bệnh nhân cũng được cách ly ngay lập tức cho đến khi có thêm kết quả xét nghiệm khác.

Bài viết của Bác sĩ Nguyễn Thị Thúy Hằng - Khoa Xét nghiệm - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Hiện nay, theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới WTO và Trung tâm kiểm soát, phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ [US CDC], giá trị ct trong xét nghiệm pcr được dùng để chẩn đoán nhiễm Covid-19. Đây là một kỹ thuật sinh học phân tử cho phép đọc được tín hiệu trong mẫu [nếu có] theo thời gian thực [realtime]. Giá trị ngưỡng chu kỳ Ct [cycle threshold] xuất hiện trong các xét nghiệm RT-PCR đối với coronavirus và xác định xem một người có dương tính với COVID-19 hay không.

Ct là viết tắt của ngưỡng chu kỳ [cycle threshold] - một giá trị xuất hiện trong các xét nghiệm RT-PCR. Đồng thời giá trị này là “tiêu chuẩn vàng” để phát hiện virus SARS-CoV-2.

Trong xét nghiệm RT-PCR, RNA được chiết xuất từ mẫu bệnh phẩm lấy từ bệnh nhân, được chuyển đổi thành DNA sau đó được khuếch đại. Quá trình khuếch đại diễn ra qua một loạt chu kỳ, một bản sao trở thành hai, hai bản sao trở thành bốn... và sau nhiều chu kỳ, một lượng virus SARS-CoV-2 sẽ được tạo ra có thể phát hiện được.

Giá trị Ct của phản ứng RT-PCR là số chu kỳ phát hiện tín hiệu trong mẫu sẽ vượt tín hiệu nền và được thiết bị ghi nhận. Nói một cách đơn giản, giá trị Ct đề cập đến số chu kỳ mà sau đó virus SARS-CoV-2 có thể được phát hiện.

Giá trị Ct có thể được xem như một chỉ dẫn gián tiếp về số lượng vật liệu di truyền virus được phát hiện từ một mẫu cụ thể tại một thời điểm nhất định.Giá trị này càng thấp, nghĩa là tải lượng virus SARS-CoV-2 càng cao vì virus SARS-CoV-2 đã được phát hiện ngay sau ít chu kỳ hơn. Và ngược lại, giá trị Ct càng cao, nghĩa là tải lượng virus SARS-CoV-2 càng thấp và đến một mức nào đó sẽ hoàn toàn không có khả năng lây nhiễm.

Giá trị Ct bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố sau, bao gồm:

• Thời điểm thu thập mẫu [liên quan đến số lượng virus nhân lên, thời điểm khởi phát triệu chứng].
• Loại mẫu bệnh phẩm [dịch tỵ hầu, dịch mũi, dịch họng...], mẫu được thu thập, bảo quản đúng hay không, thời gian từ lúc thu thập mẫu đến lúc xét nghiệm.
• Chất nhầy hoặc các chất ức chế có trong mẫu.
• Độ nhạy và độ đặc hiệu của phương pháp xét nghiệm

Giá trị ct trong xét nghiệm pcr bị ảnh hưởng bởi thời điểm thu thập mẫu

Giá trị Ct là một trong số các thành phần được sử dụng để diễn giải kết quả xét nghiệm realtime RT-PCR dương tính với virus SARS-CoV-2 và thực hiện các quyết định về cách ly, kiểm dịch.

Đối với các tình huống cần diễn giải phức tạp [ví dụ, quyết định cách ly / tái cách ly một người được tiêm chủng đầy đủ không có triệu chứng, với xét nghiệm PCR dương tính, trong cơ sở chăm sóc tập thể dân cư] và khi các biện pháp kiểm soát lây nhiễm được yêu cầu, giá trị Ct là một trong số các biến số có thể được xem xét và tính đến để ra quyết định ngăn ngừa lây nhiễm.

Về mặt lâm sàng, một mình giá trị Ct không đủ chứng minh việc tương quan với mức độ nặng nhẹ của bệnh hoặc quyết định các phương án điều trị, cách ly cho từng người bệnh cụ thể, mà cần kết hợp với nhiều yếu tố khác như triệu chứng lâm sàng, tiền sử phơi nhiễm cũng như tiêm chủng.

Tại Việt Nam, ngày 14/7/2021 Bộ Y tế đã có các hướng dẫn liên quan đến cách ly tại nhà của F0 dựa trên giá trị Ct. Cụ thể:

Với các bệnh nhân F0 không có triệu chứng đang được chăm sóc, điều trị tại cơ sở y tế, sau 10 ngày có thể cho xuất viện nếu 2 mẫu bệnh phẩm liên tiếp [cách nhật tối thiểu 24 giờ] có kết quả xét nghiệm bằng phương pháp RT-PCR âm tính hoặc dương tính. Nhưng có tải lượng virus thấp [giá trị Ct ≥ 30] có thể theo dõi, điều trị tại nhà, nơi lưu trú trong 14 ngày.

Với ca bệnh phát hiện tại cộng đồng [kết quả xét nghiệm bằng phương pháp RT-PCR dương tính với SARS-CoV-2] không có triệu chứng lâm sàng: nếu có tải lượng vi rút thấp [giá trị Ct ≥ 30] thì đưa vào cơ sở y tế cách ly và theo dõi. Sau 24h làm lại xét nghiệm nếu tiếp tục có tải lượng vi rút thấp [giá trị Ct ≥ 30] hoặc kết quả xét nghiệm bằng phương pháp RT-PCR âm tính với SARS-CoV-2 thì cho bệnh nhân xuất viện và thực hiện giám sát y tế như trên. Việc theo dõi tại nhà dựa trên nguyên tắc với tải lượng virus rất thấp như vậy [Ct ≥ 30] hoặc âm tính thì khả năng lây lan cho những người trong gia đình và cộng đồng đa được hạn chế ở mức thấp nhất.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ đầu ngành, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa. Khách hàng khi chọn thực hiện các xét nghiệm tại đây có thể hoàn toàn yên tâm về độ chính xác của kết quả xét nghiệm.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!

XEM THÊM: