Bé biết đi là cột mốc rất quan trọng trong quá trình phát triển của bé. Vì vậy, các phụ huynh luôn thắc mắc “Trẻ mấy tháng biết đi?” “Cách nào để hỗ trợ bé tập đi tốt nhất?”. Bài viết sau, sẽ giúp ba mẹ giải đáp các vấn đề trên.
1. Dấu hiệu cho thấy trẻ sắp biết đi
Sau đây là một số dấu hiệu giúp ba mẹ nhận biết trẻ sắp biết đi để có thể hỗ trợ bé:
- Bé hay vịn, bám vào mọi thứ: Bé thích bám vào bất cứ thứ gì trên cao để đứng dậy. Bé có thể bám vào bố mẹ, bàn ghế, giường… Đây là giai đoạn bé tập làm quen với việc đứng dậy chuẩn bị cho quá trình đi những bước đầu tiên.
- Bé thích leo trèo, đặc biệt là cầu thang: Khi chuẩn bị biết đi, bé rất thích được leo trèo những nơi cao như các bậc thang. Hoạt động này giúp cơ thể trở nên linh hoạt hơn. Các cơ của bé cũng khỏe mạnh hơn.
- Thói quen sinh hoạt thay đổi: Bé dành khá nhiều thời gian và năng lượng để luyện tập các động tác như đứng, vịn, bám vào vật gì đó. Vì bé đang trãi qua quá giai đoạn luyện tập quá nhiều. Do đó, bé rất dễ bị cáu gắt, nhõng nhẽo, kén ăn, không chịu ngủ.
- Bé từ đứng và đi men theo đồ vật: Đây là lúc bé đã tự đứng được và hướng người về một bên. Từ đó, bám vào một đồ vật và chập chững bước đi. Nếu bé có thể tự đứng thì chỉ cách một vài ngày hay một vài tuần là bé đã có thể tự đi được.
2. Trẻ mấy tháng biết đi?
Cha mẹ cần quan tâm mốc phát triển của trẻ em nhất là mốc thời gian quan trọng khi bé tập đi:
- Từ 12 – 18 tháng tuổi: Trong 12 tháng đầu tiên, bé cần được cung cấp đầy đủ dưỡng chất để phát triển xương cơ khỏe mạnh. 9 tháng tuổi thường là lúc bé đã bắt đầu biết lẫy, tập bò, học ngồi. Đa số các bé từ 9 – 12 tháng sẽ bắt đầu có các dấu hiệu biết đi.Đến khi bé tròn 1 tuổi, các bé đã có thể chập chững những bước đầu tiên, nhưng còn chưa hoàn thiện. Một số bé khi đã đến thôi nôi nhưng vẫn chưa đi được thì ba mẹ đừng quá lo. Do bé còn đang tập bò, tập lật, tập đứng sẽ mất một vài tuần hoặc một vài tháng sau để bé biết đi.
- Từ 19 – 24 tháng tuổi: Từ lúc bé chập chững bước đi đến năm 19 tháng tuổi, bé sẽ tập cách ngồi xổm và tự đứng lên. Đây là quá trình tập đi của bé để tay chân thêm linh hoạt và cứng cáp.
- Từ 25 – 36 tháng tuổi: Đến năm 2 – 3 tuổi, bé đã có thể tự đi bộ dễ dàng và chơi các trò đuổi bắt, nhảy múa…Giai đoạn này bé rất thích sử dụng đôi chân để leo trèo, chạy giỡn. Ba mẹ cần chú ý sự an toàn cho bé.
3. Những điều nên làm để hỗ trợ bé tập đi
“Trẻ mấy tháng biết đi?” và “Cách nào để hỗ trợ bé tập đi?” là hai điều mà ba mẹ rất quan tâm. Khi nhận thấy bé có dấu hiệu sắp biết đi, ba mẹ có thể hỗ trợ bé bằng cách đặt đồ chơi ngoài tầm với của bé. Khi các món đồ chơi được đặt ở vị trí cao bé cố gắng rướn người hoặc tập bám, vịn vào đồ vật để đứng lên. Từ đó giúp bé tập làm quen với việc đứng và chuẩn bị cho quá trình tập đi.
Ngoài ra, ba mẹ còn có thể giữ bé ở tư thế đứng mỗi khi mặc quần áo. Điều này sẽ giúp rèn luyện cơ và xương cho bé chắc khỏe hơn. Khi bé đã có thể tự đứng dậy, phụ huynh có thể cùng bé chuyển động. Đặt chân bé lên chân mình rồi cùng bé bước đi. Hoặc ba mẹ đỡ bé từ phía sau rồi từ từ thả tay cho bé tự đi. Đồng thời kết hợp với động tác vỗ tay khen để khuyến khích khi bé đi được.
Khi bé tập đi, ba mẹ nên đặt các món đồ chơi ở nhiều nơi dễ thấy trong nhà để kích thích bé tò mò mà bước đi. Luôn đảm bảo môi trường tập đi của bé sạch sẽ, thông thoáng, không có gờ sắc nhọn.
Bên cạnh đó, các chuyên gia khuyên không nên cho bé tập đi bằng xe tập. Vì sẽ ảnh hưởng đến phần hông và thân. Đồng thời xe tập còn gây khó khăn khi bé di chuyển và dễ va vào những vật nguy hiểm.
4. Tình trạng bé chậm đi
Mỗi bé có chế độ dinh dưỡng và lịch trình sinh hoạt khác nhau. Nên quá trình biết đi của các bé cũng sẽ diễn ra khác nhau. Do đó, khi được hỏi “Trẻ mấy tháng biết đi?” thì sẽ không có câu trả lời chính xác cho từng bé. Nhưng nếu bé có các biểu hiện sau thì cho thấy bé đang trong tình trạng chậm đi:
- Bé biết lẫy, biết bò, biết ngồi chậm hơn nhiều so với bình thường.
- Bé 4 tháng tuổi nhưng không thể ngẩng đầu góc 45 độ.
- Bé 6 tháng tuổi không thể với tay về phía trước lấy đồ vật.
- Bé 12 tháng tuổi chưa tự ngồi, đứng một mình được.
- Trẻ 18 tháng tuổi vẫn chưa biết đi.
- Trẻ 2 tuổi vẫn chưa đi vững.
Với các thông tin trên, hy vọng đã cho ba mẹ lời giải đáp cho câu hỏi “Trẻ mấy tháng biết đi?” và “Các cách hỗ trợ bé tập đi như thế nào?”. Bé học đi là cả một quá trình dài, ba mẹ không nên quá nóng vội hoặc lo lắng khi bé biết đi trễ hơn các bé khác. Phụ huynh nên ở bên hỗ trợ và tạo điều kiện thoải mái để bé dễ dàng tập đi. Quan sát nếu nhận thấy bé có dấu hiệu chậm đi nên cho bé đến bác sĩ để kiểm tra.
Trong năm đầu tiên, trẻ sẽ đạt được nhiều cột mốc phát triển, đặc biệt là ở khả năng vận động từ việc biết lật, biết bò, biết ngồi cho đến biết đi. Mặc dù trẻ thường biết đi vào khoảng 1 tuổi nhưng không phải tất cả trẻ em đều đạt được tốc độ phát triển như nhau. Đôi khi, trẻ chậm biết đi một chút cũng có thể khiến ba mẹ lo lắng bé yêu có đang phát triển bình thường hay không?
Sự thật là có khá nhiều nguyên nhân lý giải cho việc trẻ chậm biết đi. Thế nhưng không phải nguyên nhân nào cũng mang tính nghiêm trọng. Bài viết sau sẽ giúp bạn tìm hiểu chi tiết hơn về việc bé chậm đi khi nào là bình thường và khi nào là bất thường?
Vì sao trẻ chậm biết đi? Những nguyên nhân bạn cần biết
Thông thường, em bé của bạn đã có thể chập chững bước đi khi tròn 1 tuổi. Tuy nhiên, một số trẻ có thể biết đi sớm hơn hoặc muộn hơn mốc thời gian trên. Đối với trẻ chậm biết đi, chắc hẳn cha mẹ sẽ có đôi chút lo lắng về khả năng phát triển của con. Sau đây là nguyên nhân lý giải cho tình trạng này mà bạn cần biết:
Trẻ chậm biết đi do di truyền
Nếu cha, mẹ hoặc cả hai có tiền sử chậm biết đi trong thời thơ ấu thì khả năng cao là sẽ di truyền đặc điểm này cho bé cưng. Nếu trẻ chậm biết đi nhưng vẫn phát triển về kỹ năng ngôn ngữ, giao tiếp, nhận thức… thì bạn không cần lo lắng. Bởi vì trường hợp này không liên quan đến bất kỳ bệnh lý nào. Thay vào đó, ba mẹ cần kiên nhẫn và khuyến khích con tự tin tập đi nhiều hơn.
Sinh non
Trẻ sinh non thường có tốc độ phát triển chậm hơn bình thường so với các em bé cùng tuổi nhưng sinh đủ tháng. Trong trường hợp này, trẻ chậm biết đi đến mức độ nào thường phụ thuộc vào số tháng sinh non. Thông thường, trẻ sinh non chậm biết đi cũng không có gì đáng lo ngại, miễn là em bé của bạn phát triển tốt về tổng thể và không có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.
Tính cách của em bé
Một số em bé không vội vã tập đi chỉ vì không muốn nhưng ba mẹ thường hiểu lầm rằng trẻ chậm biết đi. Có những bé chỉ thích nằm, ngồi chơi một chỗ hoặc một số bé có thể nhút nhát hay sợ hãi không dám bước đi vì sợ té ngã. Điều này rất bình thường và không có nghĩa là trẻ chậm phát triển. Ba mẹ cần quan sát và chơi với con thường xuyên để hiểu hơn về lý do trẻ không chịu tập đi nhé!
Trẻ chậm biết đi do mắc bệnh lý nào đó
Trẻ chậm biết đi kết hợp với khả năng vận động kém hoặc có những tư thế bất thường có thể là do trẻ đang mắc một trong những bệnh lý sau:
- Bại não: Trẻ bại não luôn gặp khó khăn về vận động cũng như bất thường trong các tư thế ngồi hay đứng. Chẳng hạn như trẻ thích ngồi ở tư thế chân cong về phía sau như chữ “W” và trườn đi bằng cách kéo lê chân thì đây có thể là dấu hiệu của bại não.
- Các bệnh về cơ: Việc mắc một số bệnh về cơ như loạn dưỡng cơ, teo cơ, viêm cơ, bệnh cơ bẩm sinh… có thể khiến trẻ chậm biết đi. Các dấu hiệu của bệnh về cơ ở trẻ giúp bạn dễ nhận biết là trẻ kiểm soát đầu kém, tay và chân yếu ớt không có lực. Đa phần trẻ mắc bệnh về cơ thường không thể đứng hoặc bước đi.
- Các hội chứng và bệnh mãn tính: Hội chứng Down, hội chứng Prader-Willi, hội chứng Williams… có thể khiến bé chậm biết đi cũng như không thể phát triển các kỹ năng khác như ngôn ngữ, vận động tinh, nhận thức…
Các vấn đề thể chất khác
Một số vấn đề thể chất hoặc điều kiện phát triển cũng có thể khiến em bé của bạn chậm biết đi, trong đó bao gồm:
- Mẹ mắc bệnh nhiễm trùng hoặc nhiễm độc tố trước khi sinh.
- Trẻ bị viêm màng não, bệnh tim bẩm sinh, xương thủy tinh… thường chậm biết đi.
- Trẻ từng bị chấn thương ở đầu.
- Trẻ mắc bệnh còi xương hoặc suy dinh dưỡng.
- Trước 1 tuổi trẻ thường bị ốm, nằm viện trong thời gian dài, ít vận động, vui chơi như bình thường nên có thể ảnh hưởng đến khả năng tập đi.
Trẻ chậm biết đi có đáng lo? Khi nào cần đưa trẻ đi khám?
Trong hầu hết trường hợp, trẻ chậm biết đi không phải là vấn đề đáng lo ngoại trừ nguyên nhân liên quan đến bệnh lý. Bởi vì tốc độ phát triển cơ bắp chân của mỗi trẻ thường khác nhau nên sẽ có trẻ biết đi sớm và có trẻ biết đi muộn.
Để xác định được việc em bé của bạn chưa biết đi sau 1 tuổi có đáng lo ngại hay không thì cách tốt nhất là bạn nên quan sát tổng thể sự phát triển của bé. Nếu bé chậm biết đi nhưng vẫn có thể vịn vào đồ đạc để đứng lên, biết cầm nắm đồ vật khéo léo, biết kéo bàn ghế, có kỹ năng ngôn ngữ, nhận thức… thì bạn không cần quá lo lắng vì trẻ vẫn đang phát triển bình thường.
Bên cạnh sức mạnh cơ bắp, việc tập đi còn liên quan đến khả năng giữ thăng bằng và sự tự tin. Vì vậy mà em bé của bạn sẽ cần thời gian nhiều hơn để tự tin bước đi. Điều ba mẹ cần làm đó là khuyến khích, giúp đỡ và hạn chế bồng bế con quá nhiều. Bạn nên tạo điều kiện cho trẻ ngồi chơi dưới sàn nhà để tăng khả năng vận động nhiều hơn.
Trong trường hợp trẻ 1 tuổi chưa thể đứng lên được [kể cả khi được người lớn hỗ trợ] và trẻ 18 tháng chưa thể bước đi thì bạn nên đưa trẻ đi khám để được bác sĩ kiểm tra. Bên cạnh vấn đề trẻ chậm biết đi, nếu em bé của bạn có thêm một số đặc điểm bất thường như chân có vẻ yếu, bắp chân không đều, đi khập khiễng… thì bạn cũng nên đưa con đi khám càng sớm càng tốt nhé!
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.