Vấn đề ăn học là vấn đề muôn thuở, chúng ta nói đến nó thì có bàn từ ngày này qua ngày kia cũng không sao hết được. Kho tàng văn học dân gian Việt Nam luôn đa dạng và phong phú, chúng chứa đựng những bài học hay lời khuyên có giá trị hữu ích thông qua ca dao, thành ngữ và tục ngữ. Qua đó, người xưa muốn gửi gấm đôi điều cho thế hệ trẻ về sau. Tương tự như vậy, câu tục ngữ “Ăn vóc học hay” cũng mang đến cho chúng ta những bài học thật sự ý nghĩa.
“Ăn vóc học hay”
Trước hết, chúng ta phải phân tích câu tục ngữ này theo nghĩa đen và nghĩa bóng để tìm ra giá trị ở bên trong. Động từ “ăn” và “học” thì tất cả chúng ta đều biết nghĩa, còn lại là phân tích hai tính từ “vóc” và “hay”. Ở đây, từ “hay” thường được hiểu theo nghĩa tích cực, hay là giỏi, là tốt,..Vậy ra, học hay nghĩa là học giorivaf học tốt. Còn lại, chúng ta phân tích đến từ “vóc”, từ này được hiểu theo nghĩa là dáng vóc tức là hình dáng bên ngoài của mỗi người. Nhưng có lẽ trong tiếng Việt, “vóc” đã được chuyển nghĩa từ chỗ chỉ thân thể sang chỉ đặc tính khoẻ mạnh của con người. Chẳng hạn, có vóc được dùng để chỉ “sự cao lớn chắc chắn”, vóc dạc chỉ hình tích cao lớn.
Ăn vóc học hay
Vậy nên, câu tục ngữ “Ăn vóc học hay” có nghĩa là ăn uống khỏe mạnh và học hành giỏi giang. Suy rộng ra nghĩa bóng, ông bà ta muốn nhắc nhở mọi người chú trọng giữ gìn sức khỏe của mình. Bởi vì khi có sức khỏe, chúng ta mới có thể làm mọi điều mình muốn từ chuyện học hành đến làm việc hay vui chơi giải trí,…Qua đó, ý nghĩa về sự chịu khó rèn luyện của con người cũng được khích lệ. Phàm những ai biết khổ luyện và chịu khó học hành nhất định sẽ tài giỏi hơn và có cơ để thành đạt trong sự nghiệp và cuộc đời.
Sức khỏe là quan trọng
Thuở xa xưa, ông bà chúng ta sinh ra đều biết lao động và yêu lao động. Họ ăn uống kham khổ, thức ăn không cần ngon chỉ cần chất lượng. Họ chú trọng vào việc “Ăn chắc mặc bền”, nghĩa là chất lượng được đặt lên hàng đầu. Bữa ăn chỉ cần no bụng và dinh dưỡng chứ không cần là sơn hào hải vị. Trở lại thời bây giờ, mọi thứ đều trở nên tiên tiến nên mức sống của con người cũng được nâng cao hơn. Họ kén chọn hơn trong việc ăn uống và những vấn đề khác nữa. Đôi lúc, họ xem thường bữa ăn của mình, chỉ ăn qua loa mà cứ lao đầu vào làm việc một cách điên cuồng.
Xem thêm bài viết tham khảo: “Ăn chắc mặc bền”
Chúng ta cũng phần nào hiểu được là cuộc sống bận rộn. Tuy nhiên, sức khỏe vẫn là thứ quan trọng nhất đối với mỗi người vì khi nó đã qua đi thì không bao giờ lấy lại được. Cho dù bạn có bận rộn cách mấy, bạn cũng nên dành thời gian cho bữa ăn của mình. Hoặc có một số khác, họ ăn uống một cách kén chọn, nghĩa là chỉ ăn món mình thích và không bao giờ ăn món mình không thích. Tuy nhiên, chúng ta phải đa dạng bữa ăn thì dinh dưỡng mới được đảm bảo.
Như vậy, người xưa mới khuyên nhủ rằng nên “Ăn vóc học hay”. Chúng ta phải kết hợp cả sức khỏe và trí tuệ, hai yếu tố này bổ sung cho nhau cùng phát triển. Muốn trở nên giỏi giang và làm những việc mình mong muốn, bạn phải chăm lo cho sức khỏe trước đã.
Có sức khỏe gần như có tất cả
Bên cạnh đó, câu tục ngữ “Ăn vóc học hay” cũng phần nào thể hiện quan niệm và lòng mong muốn của các bậc cha mẹ đối với con cái. Họ hiểu rằng công sức, tiền của dùng để nuôi dưỡng và cho con cái ăn học cũng cốt để cuối cùng làm cho con cái mình khoẻ mạnh, khôn lớn là không lãng phí, vô ích. “Ăn vóc học hay” vì vậy trở thành niềm vui, sự động viên, lòng tin tưởng của các bậc cha mẹ đối với nhiệm vụ nuôi dạy con cái. Mở rộng ra, “Ăn vóc học hay” cũng trở thành niềm tin của mọi người đối với công sức của mình trong việc rèn luyện và học tập.
Ăn vóc học hay
Trong cuộc sống, thể chất và trí tuệ của con người luôn là hai hai thứ đi song hành cùng nhau, trong đó thể chất chính là một trong những điều quan trọng ảnh hưởng lớn đến tâm hồn trí tuệ. Câu tục ngữ đã khuyên răn con người cần biết chăm chút cho sức khỏe, ngoại hình của bản thân để học tập hay làm việc một cách hiệu quả.
Thể chất là một thứ luôn đi kèm với sức khỏe, năng lượng, người có ngoại hình cao lớn, mạnh mẽ thì chắc chắn sẽ có một sức lực tốt hơn một người gầy gò, nhỏ bé. Bất kỳ một công việc nào cũng đòi hỏi những người có sức khỏe, thể lực tốt, cho dù là những công việc văn phòng mà chỉ ngồi một chỗ và dùng đến trí óc, tuy nhiên thực chất, trí óc hoạt động cũng cần nhờ đến sức khỏe. Vậy nên, tầm vóc của con người cũng ảnh hưởng rất lớn đến quá trình học tập, làm việc hay tiếp thu. Khi ta có sức khỏe tốt, một thể trạng tốt, khả năng nhận biết , học hỏi, tiếp cận cũng sẽ hiệu quả hơn, ta thu nạp kiến thức và vận dụng nó một cách có ích.
Nên biết chú trọng vào những điều gì
Ngược lại, khi ta không có sức khỏe tốt, thể trạng yếu đuối, hay mệt mỏi, ta sẽ khó mà có thể đủ sức lực mà tiếp thu kiến thức, làm việc một cách hiệu quả . Vậy nên, điều kiện tiên quyết đầu tiên để con người ta có thể đạt được thành công đó chính là cần có sức khỏe.
Câu tục ngữ không chỉ đề cao vai trò của tầm vóc thể lực mà còn đặt ra yêu cầu đối với mỗi người về việc đảm bảo được thể chất một cách khỏe mạnh. Cần có một lối sống lành mạnh, ăn uống đầy đủ, an toàn, không ngừng nỗ lực hoàn thiện bản thân không chỉ về trí tuệ mà còn về sức khỏe, rèn luyện thể lực, thư giãn tinh thần thoải mái để có thể phát triển một cách toàn diện.
Lời kết
Sức khỏe quả thực rất quan trọng trong việc quyết định đến con đường ta đang đi, việc mà ta làm, do đó đừng coi thường sức khỏe và thể trạng của bản thân mình. Câu tục ngữ “Ăn vóc học hay” mang những ý nghĩa hữu ích trong cuộc sống, đặc biệt với thế hệ trẻ hôm nay.Nó cho thấy một trong những yếu tố để đi đến thành công và gặt hái được ước mơ của mỗi người đó chính là sức khoẻ, tầm vóc.
Gõ Tiếng Việt > Ca dao tục ngữ thành ngữ > Ăn vóc học hay
Xem thêm: ca dao, thành ngữ, tục ngữ
Bài làm
Kho tàng ca dao tục ngữ của nhân dân ta ngày xưa để lại một khối lượng những câu tục ngữ thật đặc sắc. Tục ngữ thường là những sự đúc kết kinh nghiệm, bài học của các bậc tiền nhân muốn nhắc nhở con cháu đời sau. Và một trong những câu tục ngữ độc đáo nói về con người cần phải nhắc đến câu tục ngữ ngắn gọn nhưng lại chứa được những nét độc đáo “ Ăn vóc học hay”.
Ta như thấy được chính trong câu tục ngữ này các từ vóc và hay là những từ khó hiểu, cần được làm sáng rõ nhất. Trước hết ta phải chiết tự cũng như phải hiểu được rằng từ “hay” trong “học hay” ở đây có nghĩa người xưa đã gửi gắm vào đó chính là giỏi. Con người mỗi chúng ta cũng đã từng gặp hay theo nghĩa này qua các từ ngữ hay giỏi hay rõ nét nhất và sử dụng thường xuyên nhất đó chính là “hay chữ”. Vẫn còn đó những câu ca như cứ vang vọng nhắc nhớ mỗi chúng ta đó chính là câu “Muốn sang thì bắc cầu kiều, muốn con hay chữ phải yêu lấy thầy”. Và quả thât thì ta cũng biết được rằng “hay” còn được là một tính từ nên vóc – từ đối ứng với nó cũng phải là một tính từ. Tuy vậy, có thể nhận thấy được chính trong văn học dân gian và các truyện Nôm, thì từ “vóc” dường như lại thường xuất hiện với nghĩa danh từ để chỉ thân thể, cũng như là để chỉ dáng hình của con người, chẳng hạn: vóc ngọc mình vàng, hay đó là những câu “lớn người to vóc”, vóc sương, vóc bồ liễu… Có thể thấy được rằng chính với ý nghĩa này, vóc không tương ứng với hay trong học hay. Nhưng, ta cũng cần so sánh và đối chiếu bởi trong tiếng Việt, từ “vóc’ lại như đã được khéo léo chuyển nghĩa từ chỗ chỉ thân thể sang chỉ đặc tính khoẻ mạnh của con người. Ta lấy ví dụ như có vóc được dùng để chỉ “sự cao lớn chắc chắn”, có “vóc’ lại để chỉ những thành tích thật cao lớn. Do đó, câu tục ngữ hấp dẫn và để lại cho chúng ta những bài học sâu sắc, “Ăn vóc học hay” tựu chung lại đã được hiểu là ăn khoẻ, học hành giỏi giang.
Giải thích câu tục ngữ “Ăn vóc học hay”
Cố nhiên, chúng ta có thể thấy được rằng “Ăn vóc học hay” thông thường thể hiện quan niệm và đó cũng chính là lòng mong muốn của các bậc cha mẹ đối với con cái. Họ dường như cũng đã thật sự hiểu rằng công sức, cũng như có cả tiền của dùng để nuôi dưỡng và cho con cái ăn học. Và sự hi sinh của họ để mong được cốt để cuối cùng làm cho con cái mình khoẻ mạnh, khôn lớn, tuyệt nhiên là không lãng phí, vô ích. “Ăn vóc học hay” có lẽ cũng vì vậy trở thành niềm vui, sự động viên, lòng tin tưởng của các bậc cha mẹ đối với nhiệm vụ nuôi dạy con cái.
Khi ta mở rộng ra, thì câu tục ngữ “Ăn vóc học hay” dường như cũng đã trở thành niềm tin của mọi người đối với công sức của mình trong việc rèn luyện và học tập. Chúng ta cũng cần phải biết được rằng chỉ có thể là phải khổ luyệ chịu khó học hành đến nơi đến chón thì chắc chắn rằng con người sẽ thành tài và được mọi người công nhận. Câu nói như khuyên chúng ta rằng con người phải có sức khỏe sau đó là phải có được những kiến thức cần thiết, thậm chí là phải thật giỏi thì mới được coi là người toàn tài. Mỗi chúng ta hãy cố gắng để hoàn thiện bản thân mình hơn nữa. Qua cấu nói ta như thấy được rằng chính sức khỏe cũng như trí tuệ là hai điều cốt lõi để giúp cho mỗi chúng ta thành công được trong cuộc sống.
Người ta cũng hay nói rằng “Có sức khỏe là có tất cả, không có sức khỏe là không có gì”. Cho nên yếu tố đầu tiên để con người có thể thành công và hoạt động trong lĩnh vực khác đó chính là sức khỏe. Khi “Ăn vóc” chính là ăn nhiều để có được sức khỏe cường tráng tầm vóc to lớn thì mới có sức để “học hay”. Không những thế người nghe như còn được hiểu rằng khi một người có sức khỏe thì chắc chắn rằng chỉ cần thêm mục đích đúng đắn là người đó có thể làm nên cơm cháo. Lúc nào sức khỏe và trí tuệ cũng được song hành với nhau để có thể bổ trợ cho nhau. Khi ăn nhiều sức khỏe được tăng cường giúp cho người đó học tập được hiệu quả. Khi học tập có hiệu quả rồi thì sẽ có kiến thức để ứng dụng trong cuộc sống. Có lẽ chính vì vậy mà đây là hay điều quan trọng mà cha ông ta đã gửi gắm vào trong câu tự ngữ.
Câu tục ngữ “Ăn vóc học hay” nó dường như đã giúp cho con người ta có thể hiểu cũng như nhận định được một phần nào đó để đánh giá con người. Người đó phải là người ăn được tức có một cơ thể khỏe mạnh, bên cạnh đó cũng rất cần một kiến thwusc sâu rộng. Cha ông khuyên chúng ta hay cố gắng để đạt được những điều này.
Minh Nguyệt