Sáng kiến kinh nghiệm to chức trò chơi dân gian cho trẻ 4 5 tuổi

skkn tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo từ 5- 6 tuổi

* Mục đích nghiên cứu:

Khảo sát thực trạng tổ chức sử dụng trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo lớn 5 - 6 tuổi ở trường mầm non Duyên Hà.

Xây dựng tổ chức sử dụng trò chơi dân gian nhằm phát triển thể chất cho trẻ mẫu giáo lớn 5 - 6 tuổi tại trường mầm non Duyên Hà.

* Đối tượng nghiên cứu:

Tổ chức trò chơi dân gian nhằm phát triển thể chất cho trẻ mẫu giáo lớn 5 - 6 tuổi ở trường Mầm Non Duyên Hà”.

* Phạm vi áp dụng:

Lớp mẫu giáo lớn A1 trường Mầm Non Duyên Hà – Thanh Trì – Hà Nội năm học 2013 – 2014.

GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

I. CƠ SỞ LÝ LUẬN

Trò chơi dân gian là loại trò chơi do nhân dân nghĩ ra và được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Người lớn dùng để dạy trẻ học nói, học đếm, học tính toán… Trò chơi dân gian là một hình thức văn hóa phản ánh cuộc sống của mỗi dân tộc, mỗi địa phương qua các thời kỳ lịch sử. Chính vì vậy, mỗi dân tộc, mỗi địa phương đều có những trò chơi của dân tộc mình, các trò chơi đó lớn lên, sống mãi theo thời gian với dân tộc mà ngày nay người ta gọi là trò chơi dân gian.

Trò chơi dân gian Việt Nam thường bắt nguồn từ những bài đồng dao, một thể loại văn vần độc đáo của dân tộc. Đấy là những bài ca có nhịp điệu đơn giản, gieo vần một cách thoải mãi, có thể ngắn dài bất kỳ hoặc lặp đi lặp lại không dứt. Đồng dao được cấu trúc theo một lôgic riêng, đôi khi không có nghĩa gì cả, nhưng bằng tư duy liên tưởng, trẻ em vẫn có thể nhập vào câu hát để dẫn đến những kết cục bất ngờ: Cái ngược đời, cái phi lý, lại có thể chấp nhận vì đấy là các bài hát của trẻ em. Trò chơi dân gian có nhiều thể loại phù hợp với các sở thích, cá tính khác nhau của nhiều đối tượng người chơi như sôi nổi, điềm đạm hay trầm tĩnh. Mỗi trò chơi lại có một quy luật riêng, mang những sắc thái khác nhau khiến trẻ em chơi suốt ngày mà không thấy chán.

Trò chơi dân gian không chỉ mang tính học tập mà còn mang tính vận động. Với những trò chơi dân gian chứa đựng nhiệm vụ học tập, trong khi chơi nhiệm vụ nhận thức được thực hiện dưới hình thức chơi vui vẻ, thoải mái. Điều đó giúp trẻ nỗ lực tìm kiếm cách giải quyết nhiệm vụ đặt ra trong trò chơi. Trẻ tiếp nhận nhiệm vụ trí tuệ như một nhiệm vụ chơi, chính điều đó góp phần phát triển trí tuệ cho trẻ.

Trẻ mẫu giáo lớn 5- 6 tuổi ham học hỏi, thích tìm tòi, khám phá và tìm hiểu về thế giới xung quanh. Chúng thực sự là những chủ thể với những năng lực riêng, có khả năng tư duy, sáng tạo và giao tiếp với mọi người. Chúng có kỹ năng nghe, hiểu lời nói của người khác và nói cho người khác hiểu. Trẻ 5-6 tuổi chủ động, độc lập, có sáng kiến, biết tự tìm kiếm các phương thức giải quyết các nhiệm vụ đặt ra, tự kiểm tra … kết quả trong hoạt động học và chơi. Trẻ 5-6 tuổi tập trung chú ý và nỗ lực, cố gắng giải quyết và hoàn nhiệm vụ đặt ra trong hoạt động của chúng.

Nhiệm vụ của trò chơi dân gian ở trẻ 5 tuổi rất đa dạng, để giải quyết được nhiệm vụ của trò chơi đòi hỏi trẻ phải dựa vào vốn kinh nghiệm về các sự vật, hiện tượng trong cuộc sống, trẻ phải biết phân tích, biết tổng hợp, biết liên hệ các sự vật hiện tượng để thực hiện trò chơi của mình. Các hành động chơi của trẻ mẫu giáo 5 tuổi đòi hỏi phải có tính liên tục và tuần tự. Nhiều trò chơi đòi hỏi phải suy nghĩ kỹ trước khi thực hiện động tác chơi như chơi “ Ô ăn quan”, “Cờ đi đường” … đây là cơ sở để phát triển tư duy logic cho trẻ.

Mối quan hệ cô giáo và trẻ 5 tuổi trong trò chơi dân gian ngày càng gần gũi. Cô giáo vừa như người bạn cùng chơi với trẻ vừa như người hướng dẫn trẻ chơi, chính nhờ sự giúp đỡ của cô giáo mà trẻ có tự lựa chọn nguyên vật liệu để làm Đồ dùng tự làm của giáo viên mầm non, tự chọn trò chơi và có thể tự tổ chức các trò chơi dân gian mà mình yêu thích.

Khi nói đến thể lực chúng ta có thể nghĩ ngay rằng đó là chất lượng của cơ thể con người có thể sử dụng vào thực tiễn một việc nào đó trong học tập, lao động, thể thao...Phạm trù thể lực bao gồm các mặt sau:

Tầm vóc cơ thể là trạng thái phát triển và hình thái, cấu trúc cơ thể bao gồm sự sinh trưởng hình thể và tư thế thân người của một cơ thể. Sinh trưởng chủ yếu chỉ qua quá trình biến đổi dần về khối lượng cơ thể từ nhỏ đến lớn, từ thấp đến cao, từ nhẹ đến nặng.

Năng lực tham gia vận động thể lực của một cơ thể , đây là một nhân tố hết sức quan trọng nó thúc đẩy và giúp cho các chức năng sinh lý của cơ thể phát triển một cách nhịp nhàng

II. CƠ SỞ THỰC TIỄN

1. Đặc điểm chung:

Trường mầm non Duyên Hà nằm ven sông Hồng ngoài bãi. Trường được phân bổ ở 3 khu theo địa bàn dân cư 3 thôn trong xã.

Năm học 2013 – 2014 tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo lớn A1. Lớp có 3 cô , 2/3 cô đạt trình độ trên chuẩn. Lớp có 54 cháu, 26 nam ,28 nữ trong đó có 1 cháu khuyết tật.

Với đặc điểm tình hình như vậy khi thực hiện đề tài này tôi thấy có một số thuận lợi và khó khăn sau:

2. Thuận lợi:

- Luôn được sự hướng dẫn, chỉ đạo sát sao về chuyên môn của phòng giáo dục huyện, ban giám hiệu nhà trường.

- Được sự quan tâm, tạo điều kiện về cơ sở vật chất của ban giám hiệu nhà trường.

- Sân trường rộng rãi, thoáng mát có thể tổ chức nhiều trò chơi dân gian.

- Giáo viên trong lớp đoàn kết biết tìm tòi, sáng tạo và sưu tầm nhiều trò chơi dân gian để tổ chức cho trẻ.

- Bản thân tôi có nhiều năm dạy lớp 5 tuổi, có tinh thần trách nhiệm, luôn quan sát nắm bắt được đặc điểm tâm sinh lý, thói quen của từng trẻ trong lớp. Là một giáo viên tâm huyết với nghề, có lòng yêu thương trẻ, tận tình với công việc. Luôn có ý thức phấn đấu vươn lên, thường xuyên tìm tòi, nghiên cứu tài liệu tạp chí, thông tin trên mạng có liên quan đến việc chăm sóc giáo dục trẻ để áp dụng vào việc chăm sóc giáo dục trẻ hằng ngày nhất là việc sưu tầm và tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ.

- Học sinh của lớp đều được học qua các khối từ nhà trẻ, mẫu giáo bé, nhỡ. 100% học sinh đều học đúng độ tuổi nên việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ rất dễ dàng, trẻ dễ nhớ cách chơi các trò chơi.

- Trẻ có kiến thức của các lứa tuổi.

- 100% trẻ học bán trú tại trường.

- Một số phụ huynh nhiệt tình chia sẻ với giáo viên ở lớp về tình hình của trẻ ở nhà và luôn quan tâm đến trẻ, thường xuyên dành thời gian trao đổi với cô giáo để cùng chăm sóc và giáo dục trẻ.

3. Khó khăn:

- Sè l­îng c¸c trß ch¬i d©n gian ®­a vµo ch­¬ng tr×nh ®Ó thùc hiÖn cßn rÊt Ýt.

- Khả năng tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian của 02 giáo viên cùng lớp còn hạn chế.

- Lớp có nhiều trẻ hiếu động, cha mẹ chưa quan tâm đến con, rất ít cho con nghe và chơi trò chơi dân gian.

- Trong lớp có rất nhiều trẻ bị suy dinh đưỡng, thấp còi, đặc biệt có 1 cháu bị suy tuyến giáp bẩm sinh, thiểu năng trí tuệ nên gây rất nhiều khó khăn cho việc tham gia vào các hoạt động, nhất là những trò chơi cần vận động nhiều..

- Nhiều trẻ chưa thực sự thích các trò chơi dân gian chỉ thích siêu nhân, hoạt hình.

- Xuất phát từ đặc điểm chung của trường, của lớp và tầm quan trọng của việc giáo dục trẻ tôi đã nghiên cứu, đưa ra một số biện pháp sưu tầm và tổ chức một số trò chơi dân gian nhằm phát triển thể chất cho trẻ như sau:

III. BIỆN PHÁP.

1. Lựa chọn, sưu tầm các trò chơi dân gian phù hợp với các chủ đề, phù hợp với trẻ:

Nét đặc biệt của trò chơi dân gian trẻ em Việt Nam là hầu hết các trò chơi gắn liền với các bài đồng dao. Đó là những câu vè ngắn ngọn, có nhịp điệu, âm thanh được sử dụng trong khi chơi.

Đồng dao là để chỉ các bài hát của trẻ em khi vui chơi tập thể, có thường là những câu mà ý nghĩa không rõ ràng, tản mạn được ghép lại với nhau, không theo một logic nào cả, nhưng chình vì thế mà lại trở nên hấp dẫn đối với trẻ em. Đồng dao trước hết là một trò chơi tập thể của trẻ em và nó chỉ có giá trị trong một trò chơi cụ thể chứ không tồn tại độ lập ngoài trò chơi như bài dân ca khác. Nó là ngôn ngữ bổ sung cho trò chơi. Đồng dao thường mang tính chu kỳ, tức là lặp đi lặp lại mãi không bao giờ hết. Ngôn ngữ của nó nhiều khi rất kỳ quặc, là những câu vui tai, gây thêm hào hứng cho trẻ khi chơi.

Các trò chơi dân gian vô cùng phong phú về thể loại, nội dung, hình thức thể hiện... Vì vậy muốn đưa vào dạy trẻ, người giáo viên phải nghiên cứu lựa chọn, sưu tầm cho phù hợp với nội dung, hình thức giáo dục trẻ lớp mình để trẻ yêu thích và tham gia tích cực vào các trò chơi dân gian, các bài hát dân ca, hò, vè, từ đó, góp phần nâng cao hiệu quả tổ chức các hoạt động giáo dục.

Nhiệm vụ của trò chơi dân gian ở trẻ 5 tuổi rất đa dạng, để giải quyết được nhiệm vụ của trò chơi đòi hỏi trẻ phải dựa vào vốn kinh nghiệm về các sự vật, hiện tượng trong cuộc sống, trẻ phải biết phân tích, biết tổng hợp, biết lien hệ các sự vật hiện tượng để thực hiện trò chơi của mình. Các hành động chơi của trẻ mẫu giáo 5 tuổi đòi hỏi phải có tính liên tục và tuần tự. Nhiều trò chơi đòi hỏi phải suy nghĩ kỹ trước khi thực hiện động tác chơi như chơi “ Ô ăn quan”, “Cờ đi đường” … đây là cơ sở để phát triển tư duy logic cho trẻ.

Trẻ mẫu giáo 5 tuổi nắm được ngôn ngữ cảnh và ngôn ngữ mạch lạc, do vậy trẻ rất thích những trò chơi kết hợp với những bài đồng dao. Trong trò chơi trẻ vừa được hát, đọc những bài đồng dao mà chúng yêu thích và thưc hiện những hành động chơi, do vậy trò chơi dân gian càng hấp dẫn với trẻ. Bên cạnh đó, do vốn hiểu biết về môi trường xung quanh của trẻ ngày càng phong phú, nên trẻ rất thích thú với những nguyên vật liệu chơi, thích tìm kiếm và dùng các vật liệu khác nhau để làm Đồ chơi sáng tạo của giáo viên mầm non phục vụ trò chơi của mình.

Căn cứ vào khả năng nhận thức của trẻ lớp mình, căn cứ vào kế hoạch thực hiện các hoạt động theo các chủ đề, tôi đã lựa chọn, sưu tầm những trò chơi dân gian.

Kết quả đạt được:

- Tôi đã lựa chọn, sưu tầm được 35 trò chơi dân gian.

- Khi đã lựa chọn được theo các chủ đề, đã giúp tôi sử dụng các trò chơi dân gian không những dạy trẻ một cách hiệu quả mà còn giúp trẻ phát triển thể chất và nhận ra những điều hợp lý, không hợp lý khi sử dụng nguyên bản các trò chơi dân gian khi dạy trẻ.

- Trẻ hào hứng tham gia các trò chơi dân gian mà tôi tổ chức.

- Trẻ nắm được cơ bản cách chơi, luật chơi của các trò chơi.

2. Tổ chức thực hiện trò chơi dân gian:

Để có thể truyền tải hết nội dung cho trẻ chơi trò chơi dân gian tôi đã xây dựng một kế hoạch, xác định mục tiêu cần đạt khi cho trẻ tham gia chơi. Cụ thể như sau:

* Chuẩn bị trước khi chơi:

- Lập kế hoạch tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ.

+ Xác định mục đích yêu cầu.

+ Phát triển khả năng suy đoán, suy luận.

+ Rèn luyện ngôn ngữ.

+ Rèn luyện kỹ năng lắp ghép, phát triển óc sáng tạo và trí tưởng tượng.

+ Rèn luyện sự nhanh nhẹn, khéo léo, tính kiên trì.

+ Tạo không khí vui vẻ, hứng khởi cho trẻ.

+ Dạy trẻ biết trao đổi, bàn bạc với nhau, lựa chọn con đường, cách thức để thực hiện nhiệm vụ.

+ Giáo dục tính nhanh nhạy, biết phối hợp cùng nhau hoạt động.

+ Giáo dục trẻ có thái độ thân thiện với các bạn, biết thương lượng khi có mâu thuẫn sảy ra trong khi chơi.

- Lựa chọn các trò chơi dân gian: Đố lá, kéo co,….

- Xác định hình thức chơi: Chơi theo nhóm nhỏ hoặc chơi tập thể.

- Lựa chọn biện pháp tổ chức hoạt động của cô và trẻ trong trò chơi.

Tạo các góc chơi và bầu không khí thuận lợi thúc đẩy trẻ tích cực chơi.

Sử dụng câu hỏi, lời gợi ý, nhận xét và bổ sung câu trả lwoif của trẻ trong khi chơi cùng nhau.

Tạo cơ hội cho tất cả trẻ thực hành, trải nghiệm cùng nhau trong khi chơi.

Tạo cơ hội cho trẻ được tự tổ chức các trò chơi dân gian quen thuộc.

- Chuẩn bị phương tiện chơi:

+ Xây dựng môi trường chơi cho trẻ như chọn địa điểm chơi: sử dụng các góc chơi của trẻ, chơi trong lớp học và chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi, vật liệu chơi cho đủ nhóm trẻ tham gia chơi.

+ Sỏi, hạt ngô, đầu đen và một số loại hạt khác.

+ Một số loại lá cây: lá rau muống, lá mít.

* Tổ chức thực hiện các hoạt động của cô và trẻ( quá trình chơi):

cho trẻ hứng thú đến với trò chơi bằng nhiều cách khác nhau như: lời gợi ý, đề nghị trẻ chơi, những câu hỏi ngắn gọn, câu đố, bài đồng dao, các tình huống chơi, cùng trẻ đàm thoại, trao đổi làm cho trẻ nhớ lại các trò chơi đã từng chơi hoặc giới thiệu với trẻ về trò chơi sắp sửa chơi dẫn dắt trẻ vào cuộc chơi.

>>>> Hướng dẫn cách làm đồ chơi cho trẻ mầm non

Sau đó, cô cùng trẻ thảo luận, bàn bạc và triển khai các góc chơi của các nhóm và cho trẻ từng nhóm tự tìm kiếm đồ chơi, vật liệu chơi của mình trên các giá đồ chơi cô đã chuẩn bị sẵn.

Đố Lá:

Đàm thoại với trẻ về các các loại lá và giới thiệu tên của trò chơi và cách chơi. Cho trẻ tự chọn nhóm lấy các loại lá cô đã chuẩn bị và cùng nhau chơi.

Trẻ oẳn tù tì để tìm nhóm chơi trước. Trẻ đố nhau và hỏi xem bạn của mình có biết đó là lá gì không. Có thể hỏi bạn về công dụng của lá. Sau nhiều 3 đến 4 lượt chơi sẽ tìm ra người thắng cuộc. Người thua cuộc sẽ phải nhảy lò cò vòng quanh cho chơi.

Chơi chuyền:

Cô cho trẻ xem cách chơi của cô và sau đó đàm thoại với trẻ. Cho trẻ tìm nhóm chơi từ 3-5 người. Đồ chơi (cỗ chuyền ) của trẻ gồm 10 que nhỏ bằng tre, dài 20cm, vót tròn, nhẵn hoặc là các que tính có sẵn trong lớp.

Đối với trẻ 5-6 tuổi không thể vừa nhặt que và đỡ bóng được nên trò chơi sẽ được linh hoạt để trẻ đỡ tay không, nhặt que, và đọc bài chuyền.

Trẻ có thể oẳn tù tì để xác định trước, sau

Cho trẻ ngồi duỗi một chân, rải cỗ chuyền dọc theo ống chân, vừa đọc một câu, vừa vờ như tung hòn cái, vừa nhặt số que theo lời bài, đồng thời phải đỡ bắt hòn cái không để rơi.

Lời ca như sau:

Bàn một : cái mốt, cái mai, con trai, con hến, con nhện, chăng rơ, quả mơ, quả mít, chuột chít, lên bàn đôi. (lấy mỗi lần một que)

Bàn đôi : Đôi tôi, đôi chị, đôi cành thị, đôi cành na, đôi lên ba. (lấy mỗi lần hai que)

Bàn ba: Ba đi ra, ba đi vào, ba cành đào, một lên tư (3 lần nhặt mỗi lần 3 que, 1 lần nhặt 1 que)

Bàn tư: Tư củ từ, tư củ tỏi, hai lên năm (2 lần nhặt mỗi lần 4 que, 1 lần nhặt 2 que)

Bàn năm: Năm con tằm, năm lên sáu (2 lần nhặt mỗi lần 5que)

Bàn sáu: Sáu củ ấu, bốn lên bảy (1 lần nhặt mỗi lần 6 que, 1 lần nhặt 4 que)

Bàn bảy: Bảy quả cà, ba lên tám. (1 lần nhặt mỗi lần 7 que, 1 lần nhặt 3 que)

Bàn tám: Tám quả trám, hai lên chín. (1 lần nhặt mỗi lần 8 que, 1 lần nhặt 2 que)

Bàn chín : Chìn cái cột, một lên mười(1 lần nhặt mỗi lần 9 que, 1 lần nhặt 1 que)

Bàn mười : Tung năm mươi, mười vơ cả, ngã xuống đất, cất tay chuyền. (đặt 10 que xuống, nhặt 10 que lên, làm 2 lần).

Chơi như bàn chuyền một vòng, hai vòng, hoặc ba vòng, vừa chuyền vừa hát bài đồng dao, sau đó lại quay về bàn một, tính là hết ván.

Phần thưởng của cuộc chơi là người thua làm kiệu cho người thắng đi 1 vòng quanh sân.

Lựa đậu:

Cô chuẩn bị cho trẻ rá đậu đen, đậu đỏ và đậu xanh trộn với nhau.

Chia trẻ thành nhiều đội, mỗi đội 3 người. Ba loại hạt sẽ được trộn chung vào cùng 1 cái rá, mỗi đội 1 rá. Sau khi nghe tiếng còi báo hiệu bắt đầu thì các đội sẽ phân loại hạt nào ra hạt đó bỏ vào chén.

Các đội thực hiện trong vòng 3 phút, đội nào phân loại xong trước thì đội đó thắng.

Gảy que:

Chuẩn bị cho trẻ các thích cách chơi. Hai hoặc ba trẻ ngồi thành từng nhóm.

Cho nhóm trẻ tự tổ chức và cô đi quan sát, trợ giúp nhóm trẻ chưa hiểu luật chơi. Mỗi nhóm chơi có một nắm que tính. Trẻ nào chơi trước cầm nắm que tính xoay và rải ra sàn, sau đó khéo léo nhặt que tính sao cho các que ở dưới không động . Nếu làm các que ở dưới động thì bị mất lượt, bạn khác được cầm que tính và đổ để nhặt. Khi nhặt hết que tính dưới sàn thì từng trẻ đếm số lượng que tính mình đã nhặt được.

Bắt dây chun:

Cô cùng chuẩn bị dây chun nối . Trẻ ngồi và cầm một sợ dây.

Dạy cách chơi cho trẻ và có thể thao tác trên chính tay một bạn nhỏ trong nhóm chơi. Cho trẻ giơ bàn tay ra trước, ngón cái và ngón trỏ choãi ra, các ngón khác nắm lại. Trẻ móc sợi dây vào ngón ú, rồi lại móc dây chun ở ngón trỏ và luồn xuống dưới bắt chun ở ngón cái. Lấy ngón giữa của bàn tay kia móc sợi dây từ ngón giữa và ngón cái của bàn tay đang cầm chun và kéo ra để tạo thành ngôi sao 5 cánh.

Cô có thể để các trẻ biết cách chơi hướng dẫn cho các trẻ chưa biết.

Sau khi các trẻ biết cách chơi cô có thể gợi ý cho trẻ về việc thi đua xem ai làm ngôi sao 5 cánh bằng dây chun nhanh hơn và có nhiều cách hơn.

Oẳn tù tì:

Cô giáo đàm thoại với trẻ về cách chơi và các vật dụng thể hiện qua bàn tay là:

- Cái búa: Các ngón tay nắm lại như quả đấm.

- Cái kéo: Nắm 3 ngón tay gồm ngón cái, ngón áp út và ngón út lại, xòe 2 ngón tay còn lại (ngón trỏ, ngón giữa).

- Cái bao (có nơi gọi là tờ giấy): xòe cả 5 ngón tay ra.

Cho trẻ tụ kết nhóm chơi. Có thể là hai bạn một nhóm hoặc nhiều hơn. Cô nhắc nhở trẻ về luật chơi và nhắc trẻ đọc “Oẳn tù tì, ra cái gì, ra cái này”, thì mới ra dụng cụ, không được ra trước hoặc ra sau vì như vậy coi như phạm luật.

Gảy vòng chun: (Vòng nịt).

Cô cùng trẻ chuẩn bị chun, không nên quy định số trẻ chơi nhưng cần gợi ý cho trẻ biết ban đầu khi chưa biết chơi thì hãy kết 2 bạn một nhóm sẽ dễ chơi hơn.

Vòng nịt có thể có hình trong nhỏ, có nhiều màu sắc, thường là màu vàng, màu gạch, màu xanh.

Địa điểm là nơi bằng phẳng để bắn vòng cho dễ dàng.

Cô hướng dẫn cách cách chơi:

Hai người chơi không cần phải bắt thăm như các trò chơi khác. Hai người cùng ngồi xổm xuống nền đất hoặc nền gạch (tùy chọn) và lấy vòng của mình ra để chuẩn bị chơi. Hai cái vòng được đặt trước mặt hai người, với một khoảng cách không xa lắm, tùy vào chỗ ngồi của hai người chơi. Khi gẩy cần phải nhằm trúng vào chiếc vòng của đối phương.

Chơi còn

Giới thiệu các cách chơi còn cho trẻ. Cô và trẻ cùng chuẩn bị còn từ những miếng vải vụn.

Chuẩn bị cột vòng, với trẻ ở độ tuổi này thì cô nên chuẩn bị cột vòng bằng tre hoặc inox có sẵn trong giờ thể dục. Cột vòng chỉ cách mặt đất 1.5m, có đường kính 30 - 40 cm. Cho trẻ chơi theo nhóm hoặc cá nhân.

Sau khi trẻ hiểu các cách chơi còn như còn vòng, còn xổm, còn xai thì cho trẻ tự tổ chức

Đánh đáo

Cô kẻ hai đường thẳng song song cách nhau khoảng 2m

Cho trẻ tự chọn cho mình những hòn đáo thật vừa ý. ( cách chọn hòn đáo: hòn đáo thường là những hòn đá lớn nhỏ tuỳ ý, dẹp, hình tam giác. Hòn đáo được mài nhọn một góc, mài tròn hai góc còn lại giống như miếng gẩy đàn.)

Giới thiệu cách chơi và cho trẻ chơi thử theo lời hướng dẫn của cô

Trẻ đứng ở vạch thứ hai, thảy những đồng tiền vào phía trên vạch thứ nhất, hòn đáo nào rơi vào giữa hai vạch coi như loại, được thu lại cho trẻ đi sau. Sau đó, trẻ nhắm vào những hòn đáo trên mức thứ nhất, dùng đáo chọi vào những hòn đáo đó. Nhắc nhở trẻ: nếu trẻ chơi chọi trúng thì được “ăn” những hòn đáo đó và có quyền chọi tiếp. Nếu chọi không trúng thì phải nhường quyền chọi đáo cho bạn kế tiếp. Lưu ý khi chơi là không ném vào bạn, chọi nhẹ nhàng và nhằm vào hòn đáo, chỉ cần chọi đúng là ăn, nếu ai ném mạnh tay, không trúng hòn đáo sẽ bị thua cuộc.

Ô ăn quan

Cho trẻ tìm 10 hòn sỏi nhỏ và 2 hòn sỏi to.

Cho trẻ tự vẽ xuống đất hình ô quan, mỗi bên 1 ô ( đầu quan) và 5 ô nhỏ. Đặt mỗi đẫu quan 1 quân to, mỗi ô nhỏ 2 quân. Mỗi bên một trẻ chơi.

Bắt đầu chơi “ oẳn tù tì ”. Ai thắng được đi trước, bốc quân bất kì ô nào rồi rải mỗi ô 1 quân ( chỉ được bốc quân ở bên phía mình). Rải hết quân bốc quân ô bên cạnh đi tiếp, nếu hết quân mà cách 1 ô không có quân thì được ăn quân ô tiếp theo, nhưng nếu 2 ô liền nhau không có quân hoặc hoặc sát ô quan thì mất lượt đi, bạn khác đi tiếp. Chơi đến khi 2 ô đầu quan hết quân, quân còn lại bên nào thì bên ấy thu về. Nếu 1 trong 2 ô đầu quan còn quân mà quân ở phía nào hết thì phía ấy phải rải mỗi ô 1 quân để tiếp tục chơi. Ai “ ăn ” được nhiều quân là thắng.

Nhắc nhở trẻ đi đúng vòng, nếu đến điểm “chững” thì phải nhường bạn quyền đi tiếp

Mũ lá mít:

Cô chuẩn bị cho mỗi trẻ 8 - 9 ngọn lá mít, một nắm tăm tre ( không sử dụng tăm nhọn). Sân chơi: rộng rãi. Số người chơi: một nhóm 2 - 3 người.

Cô cùng trẻ làm mũ lá mít, những ngọn lá mít kết dính lại với nhau theo hình vũng cung bằng những que tăm, tùy theo kích cỡ vòng đầu của mỗi người, tùy vào độ lớn bé của những ngọn lá mít mà tính toán số lượng lá làm mũ.

Trẻ có thể tự trang trí thành nhiều kiểu mũ khác nhau.

Có thể gợi ý cho trẻ thi đua xem ai là người làm được nhiều mũ hơn, đẹp hơn.

Châu chấu dừa, nhẫn dừa:

Cô chuẩn bị lá dừa sạch, tươi, đẹp và một góc nhỏ là sân chơi. Cho trẻ chơi theo nhóm. Cô hướng dẫn cách làm, cách uốn lá để thành hình con châu chấu, làm những chiếc nhẫn đeo, vòng đeo tay.

Có thể tổ chức thi đua giữa các trẻ, bạn nào có số lượng con châu chấu hay nhẫn làm được, ai nhiều hơn là thắng.

Nặn ( bột, đất sét)

Cô có thể cho trẻ nặn bằng đất sét. Có một ít vật dụng: que tăm, hạt dưa, hạt đậu tùy vào nhu cầu hình dáng mà trẻ muốn làm. Chuẩn bị sân chơi: rộng rãi. Dạy trẻ cách nhào đất sét với nước lã sao cho thật nhuyễn và từ nắm đất sét ấy sẽ nặn ra đủ thứ hình dáng: con chim, cành cây, bông hoa, hình con cá mà trẻ thích. Bạn nào làm được nhiều con vật đẹp là người thắng.

Chơi kiệu:

Hỏi, đàm thoại với trẻ là ngày xưa mọi người thường đi lại bằng phương tiện gì, ai là người hay được ngồi kiệu . Cho trẻ tự kết nhóm, phân rõ thành hai đội, mỗi đội có từ hai người trở lên.

Giải thích cách làm kiệu cho trẻ. Hai đội oẳn xem đội nào được chơi trước hoặc rút thăm bằng que tre.

Đội nào chơi sau sẽ phải làm kiệu cho đội chơi trước. Làm kiệu bằng cách hai người ngồi đối diện với nhau, lồng tay của hai người vào nhau tạo thành hai chỗ hổng .Thành viên của đội chơi trước sẽ dùng hai chân của mình lồng vào hai lỗ hổng rồi ngồi xuống. Lúc này hai người của đội chơi phải nhấc được người kia lên. Nếu không nhấc được đội chơi sau thua. Còn nếu nhấc được thì đội chơi trước phải làm kiệu cho đội chơi sau.

Nhắc nhở trẻ chỉ nhắc bổng bạn lên chứ không được chạy, bạn được ngồi kiệu phải bán hai tay vào hai vai bạn để tránh bị nguy hiểm.

* Nhận xét đánh giá

- Cho trẻ đánh giá kết quả chơi của bạn, của mình.

- Tạo điều kiện cho trẻ chơi theo nhóm hoặc chơi cá nhân. Tạo cơ hội, khuyến khích sự sáng tạo của trẻ.

- Cho trẻ tự tổ chức chơi những trò chơi dân gian quen thuộc vào các thời điểm khác nhau.

* Kết quả: Tôi đã xây dựng được kế hoạch trong các buổi hoạt động, tổ chức các trò chơi khác nhau. Các trò chơi diễn ra dưới nhiều hình thức khác nhau, trẻ rất hứng thú tham gia chơi.

3. Trò chơi dân gian tích hợp trong các hoạt động nhằm phát triển thể chất cho trẻ

Thời điểm để trẻ chơi trò chơi dân gian thì ít và chỉ những khi có hoạt động, sự kiện có liên quan như : Hội khỏe, hội thi, các ngày lễ tết… thì trẻ mới được chơi với thời gian và số lượng các trò chơi tương đối. Những thời điểm còn lại phần lớn là trẻ tự chơi ít sự chỉ dẫn chu đáo của giáo viên khiến các trò chơi ít nhiều sai lệch, kém hứng thú.

Phần lớn giáo viên đều thấy được sự cần thiết của trò chơi dân gian trong quá trình giáo dục trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi. Theo họ trò chơi dân gian tác động mạnh mẽ đến trẻ em, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển nhân cách toàn diện ở trẻ mầm non. Họ thấy rằng trò chơi dân gian có thể được vận dụng linh hoạt vào trong các hoạt động và tổ chức ở mọi thời điểm khác nhau trong ngày. Giáo viên sử dụng những biện pháp như lập kế hoạch, sử dụng phương pháp dùng lời, trực quan... để tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ.

Phát triển thể chất cho trẻ không chỉ thông qua thể dục sáng, thể dục giờ học mà các trò chơi dân gian đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc phát triển thể lực cho trẻ.

Trò chơi vui – khỏe – khéo léo là những trò chơi dân gian tổng hợp vì mỗi trò chơi kết hợp nhiều kỹ năng vận động thể lực. Trẻ trở nên nhanh nhẹn, tháo vát, khéo léo trong các hoạt động và phản xạ nhạy bén hơn khi tự mình nhập cuộc vào các trò chơi vận động dân gian. Trò chơi nhằm mục đích phát huy tính tích cực chủ động của trẻ giúp trẻ mở rộng mối quan hệ như “ Cướp cờ”, “ Kéo co”, “ Hái quả”…..

Trò chơi dân gian không chỉ là những trò chơi đòi hỏi vận động nhiều như: Nhảy lò cò, bịt mắt bắt dê, mèo đuổi chuột,….mà còn có nhiều trò chơi đòi hỏi sự nhanh nhẹn khéo léo như: ô ăn quan, đánh chuyền,….Vì vậy cần lựa chọn và tổ chức các trò chơi dân gian phù hợp với tính chất của từng hoạt động:

* Thể dục sáng:

Mỗi khi trẻ tập thể dục buổi sáng song chúng tôi thường tổ chức cho trẻ chơi những trò chơi nhẹ nhàng. Ngoài những trò chơi theo các chủ đề tôi còn cho trẻ chơi những trò chơi dân gian nhẹ nhàng như: Lộn cầu vồng, kéo cưa lừa xẻ…

Ảnh: Trò chơi lộn cầu vồng

* Hoạt động ngoài trời:

Đối với các trò chơi dân gian mang tính tập thể và đòi hỏi phải có không gian rộng thoáng tôi đã tổ chức cho trẻ chơi vào các buổi hoạt động ngoài trời như: Bịt mắt bắt dê, kéo co, mèo đuổi chuột,…. Những trò chơi này không những phát triển ở trẻ phản xạ nhanh nhẹn khéo léo mà còn phát triển ở trẻ tố chất thể lực rất tốt.

Ảnh: Trò chơi kéo coSáng kiến kinh nghiệm trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo lớn 5 - 6 tuổi

* Hoạt động góc:

Phát triển thể chất cho trẻ không chỉ giúp trẻ phát triển những nhóm cơ lớn mà còn giúp trẻ phát triển những nhóm cơ nhỏ như ngón tay điều này làm cho những cơ nhỏ của trẻ phát triển tốt, trẻ khéo léo hơn. Với hoạt động góc nên tổ chức cho trẻ chơi trò chơi theo nhóm nhỏ trong không gian hẹp như: Chơi chuyền, ô ăn quan, kéo cưa lừa xẻ.

* Hoạt động học, hoạt động chiều:

Với hoạt động học và hoạt động chiều có thể chọn những trò chơi dân gian nhẹ nhàng để phát triển nhận thức cho trẻ và để lồng ghép chuyển tiếp từ hoạt động này sang hoạt động khác nhằm mục đích gây hứng thú cho trẻ: Nu na nu nống, chi chi chành chành,….Không những giúp phát triển nhận thức mà những trò chơi này còn giúp trẻ vận động và phát triển những nhóm cơ nhỏ: ngón tay, bàn tay.

Ảnh: Trò chơi nu na nu nống

Đặc biệt với hoạt động học khi tích hợp trò chơi dân gian cần lựa chọn trò chơi phù hợp với đặc điểm của từng môn học.

Đối với môn thể dục nên lựa chọn các trò chơi dân gian nhằm phát triển ở trẻ sự khỏe mạnh nhanh nhẹn, khéo léo.Nhiều trò chơi đòi hỏi trẻ phải có sức khỏe mới tham gia vào trò chơi được và ngược lại trò chơi giúp trẻ khỏe mạnh, nhanh nhẹn.

Ví dụ: Trò chơi” Rồng rắn lên mây”. Khi thầy đuổi thì trẻ đứng sau cùng phải chạy thật nhanh nếu không sẽ bị thầy bắt được, sau đó có thể bị thay trẻ khác hoặc phải làm thầy để đi đuổi các bạn.

Ảnh: Trò chơi rồng rắn lên mâySáng kiến kinh nghiệm trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo lớn 5 - 6 tuổi

>>>> Sáng kiến kinh nghiệm rèn kỹ năng sống cho trẻ mầm non

Trò chơi “kéo co”. Khi có hiệu lệnh thì hai bên phải dùng lực của tay để kéo dây thật mạnh về phía mình nếu không sẽ bị thua đội bạn.

Với môn học làm quen với toán, khám phá, làm quen văn học trò chơi dân gian phải đáp ứng tiêu chí:

+ Phát triển ngôn ngữ cho trẻ

+ Phát triển nhận thức cho trẻ.

+ Rèn kỹ năng hoạt động theo nhóm, kỹ năng sử dụng đồ dùng đồ chơi mầm non tự làm.

+ Phát triển vận động cho trẻ.

Trò chơi dân gian mang tính đặc thù của những đồ dung, vật dụng phục vụ cho trò chơi được lấy từ thiên nhiên, từ môi trường xung quanh trẻ. Do vậy trong quá trình dạy giáo viên có thẻ đi sâu hơn giới thiệu cho trẻ hiểu thông qua tranh ảnh, mô hình, vật thật về các đối tượng sẽ cho trẻ làm quen trong trò chơi nhằm gây được hứng thú đối với sự tập trung của trẻ.

Ví dụ: Trong trò chơi “Ô ăn quan” giáo viên có thể cho trẻ quan sát tranh ảnh hay vật thật là những hòn sỏi dùng để chơi.

Với môn âm nhạc, tôi lựa chọn các trò chơi có giai điệu, lời hát như: tập tầm vông, hát chuyền sỏi.

Khi lựa chọn các trò chơi dân gian vào hoạt động chung tôi lựa chọn những trò chơi phù hợp với đề tài, chủ đề.

Kết quả:

Trẻ rất hứng thú tham gia các hoạt động có lồng ghép trò chơi dân gian.

Nhờ việc tổ chức các hoạt động trẻ không những biết chơi các trò chơi dân gian mà còn nâng cao thể lực cho trẻ. Trẻ nhanh nhẹn, hoạt bát, mạnh dạn tham gia vào các hoạt động khác.

4. Tuyên truyền, phối kết hợp với phụ huynh về việc hướng dẫn trò chơi dân gian cho trẻ

Nhiều bậc phụ huynh ngày nay đã quên mất tầm quan trọng của các trò chơi dân gian, các làn điệu dân ca, hò, vè. Khi đón trẻ về nhà, nhiều phụ huynh thường cho trẻ xem các băng đĩa hoạt hình, siêu nhân, các trò chơi điện tử, đã lãng quên bản sắc dân gian của dân tộc.

Gia đỡnh và nhà trường là nhân tố quan trọng trong việc hỡnh thành nhõn cỏch cho trẻ. Vỡ vậy việc giỏo dục trẻ phải kết hợp giữa gia đỡnh và nhà trường mới đạt được kết quả tốt. Chớnh vỡ vậy tụi đó tuyờn truyền và kết hợp với phụ huynh đưa ra những biện pháp cụ thể sau:

Với những phụ huynh không có thời gian quan tâm tới việc chăm sóc trẻ thỡ tôi tỡm nhiều hỡnh thức để trao đổi như: Trao đổi qua ông bà, gọi điện thoại, in những bài đồng dao và những trũ chơi dân gian để gửi về nhà cho phụ huynh đọc và dạy trẻ chơi.

Với những phụ huynh quan tâm đến trẻ, tôi đã thường xuyên trao đổi cùng các bậc phụ huynh về tầm quan trọng của các trò chơi dân gian trong phát triển thể chất và trao đổi về các bài mà tôi đã cải biên để phù hợp với các nội dung giáo dục, kết hợp dạy trẻ tại gia đình.

Cô giáo trao đổi gửi các bài đồng dao mục đích tham gia trò chơi trong ngày của trẻ để phụ huynh về nhà dạy trẻ chơi.

Sưu tầm nguyên vật liệu làm đồ dùng đồ chơi của trò chơi dân gian.

Tôi đã đưa các bài đồng dao, lời ca của những trò chơi dân dan mà tôi đã cải biên vào góc tuyên truyền ngoài cửa lớp để mỗi khi phụ huynh đến đón con có thể học thuộc về nhà sẽ dạy con của mình.

Tuyên truyền với các bậc phụ huynh tranh thủ thời gian đọc sách, tìm những trò chơi dân gian hay dạy trẻ.

Ngoài ra, tôi đã phối hợp cùng phụ huynh để sưu tầm, thu gom các nguyên vật liệu để tạo ra những đồ chơi cho những trò chơi dân gian cho trẻ.

Ảnh: Tuyên truyền với phụ huynh

Kết quả:

- Phụ huynh hưởng ứng, thường xuyên trao đổi và cùng phối kết hợp với giáo viên để cùng d¹y nh÷ng trß ch¬i d©n gian hay cho trẻ và rất tin tưởng cô giáo bởi họ tự nhận thấy sự tiến bộ rõ rệt của con mình.

- Một số phụ huynh trước đây có sự giáo dục khập khiễng, trống đánh xuôi kèn thổi ngược, không cho con làm những việc mà giáo viên giao cho trẻ thực hiện khi về nhà nay đã nhận thức được vấn đề, họ đã rất nhiệt tình phối hợp và rất yên tâm khi đưa con đến lớp.

Với những kết quả khả quan như vậy tôi thấy mình cần phải phát huy hơn nữa, nghiên cứu tài liệu và tích cực hơn nữa trong việc tiếp tục giáo dục trÎ

IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC

Sau một thời gian sưu tầm và tổ chức một số trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo lớn 5 - 6 tuổi tôi đã đạt kết quả. Đó là sự nỗ lực cố gắng của bản thân tôi. Bên cạnh đó tôi luôn nhận được sự chỉ đạo sát sao của ban giám hiệu nhà trường cùng các bạn đồng nghiệp giúp đỡ tạo điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất, tinh thần, động viên cô và trò sớm hoàn thành nhiệm vụ. Tôi đã thu được kết quả như sau:

1. Về phía trẻ:

Những hoạt động lồng ghép các trò chơi dân gian đã mang lại hiệu quả rất cao. Trẻ hứng thú tham gia các hoạt động, đạt được mục đích yêu cầu đề ra.

Củng cố và phát triển các tố chất thể lực: nhanh, mạnh, bền, khéo cho trẻ.

Trẻ được củng cố, rèn luyện kỹ năng vận động, phát triển vận động cơ bản, vận động tinh.

Có khả năng phản ứng nhanh, đúng theo tín hiệu. Đồng thời giáo dục trẻ lòng dũng cảm, tính độc lập, ý thức tổ chức kỷ luật, biết hợp tác cùng bạn khi tham gia các hoạt động. Đặc biệt cháu khuyết tật ở lớp nhanh nhẹn hơn, cháu tích cực tham gia các hoạt động và khỏe mạnh hơn đầu năm.

Qua việc cho trẻ tiếp xúc, tri giác với đồ dùng đẹp có màu sắc tươi sáng sẽ hình thành ở trẻ những bài học đầu tiên về cái đẹp.

Trẻ hứng thú được tập luyện, bố mẹ an tâm, tin tưởng khi thấy các con khỏe mạnh cơ thể cân đối, hài hòa.

2. Về phía giáo viên:

Bản thân tôi đã hiểu biết được nhiều hơn, rõ hơn về các trò chơi dân gian, làn điệu dân ca Việt Nam. Không những chỉ là trò chơi mà thông qua đó còn giúp cơ thể khỏe mạnh, nhanh nhẹn, linh hoạt.

Những trò chơi dân gian, làn điệu dân ca, các điệu hò, bài vè do tôi sáng tác đã được Ban giám hiệu nhà trường đánh giá cao, được các bạn đồng nghiệp trong và ngoài trường hửng ứng và đưa vào dạy trẻ

3. Về phía phụ huynh:

Phụ huynh nhiệt tình hưởng ứng tham gia ủng hộ các nguyên vật liệu làm đồ chơi dân gian; phụ huynh đã quan tâm đến việc cho trẻ chơi các trò chơi dân gian do tôi cải biên để lồng các nội dung giáo dục trẻ ở nhà; cho trẻ hát và nghe những làn điệu dân ca, hò, vè.

Phụ huynh cảm thấy tin tưởng vào kết quả giáo dục của nhà trường, không chê bai chỉ trích cô giáo ngược lại luôn thông cảm, chia sẻ những khó khăn của cô giáo, cung cấp nguyên vật liệu giúp giáo viên trang trí lớp, làm đồ chơi.

KẾT THÚC VẤN ĐỀ

I. KẾT LUẬN

Trò chơi dân gian chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc của một nền văn hóa truyền thống lâu đời của dân tộc Việt Nam. Những trò chơi dân gian có tác dụng rất bổ ích đối với mỗi đứa trẻ, không chỉ rèn luyện cho trẻ khỏe mạnh về thể chất, về sự phán đoán, óc tư duy sáng tạo và đặc biệt là rèn cho trẻ sớm có tính tự lập, chủ động, biết yêu thương con người, yêu thương thiên nhiên và cuộc sống quanh mình. Trò chơi dân gian làm phong phú tâm hồn trẻ, giúp trẻ phát triển khả năng tư duy, sáng tạo, sự khéo léo mà còn giúp các em hiểu về tình bạn, tình yêu gia đình, quê hương, đất nước.

Qua mét n¨m thùc hiÖn biÖn ph¸p: “ Tổ chức một số trò chơi dân gian nhằm phát triển thể chất cho trẻ mẫu giáo lớn 5 - 6 tuổi ở trường Mầm Non Duyên Hà” t«i nhËn thÊy:

Việc đưa các các trò chơi dân gian, làn điệu dân ca, hò, vè phù hợp với nội dung các hoạt động giáo dục đã thực sự có hiệu quả. Trẻ hứng thú tham gia, tiếp thu kiến thức một cách nhẹ nhàng, không gò bó. Và đã đưa trẻ về được với những bản sắc dân tộc Việt Nam.

Nhờ việc: “Tổ chức một số trũ chơi dân gian nhằm phát triển thể chất cho trẻ mẫu giáo lớn 5 - 6 tuổi ở trường Mầm Non Duyên Hà” mà tôi đã có những hiểu biết sâu rộng hơn về nét bản sắc dân tộc Việt Nam. Thông qua đó đã phát huy được năng khiếu, sở trường của mình; được Ban giám hiệu và các bạn đồng nghiệp trong và ngoài trường nhìn nhận, đánh giá cao.

Đạt được kết quả trên là nhờ sự chỉ đạo sát sao của các đồng chí lãnh đạo Sở giáo dục và đào tạo Hà Nội, Phòng giáo dục và đào tạo Huyện Thanh Trì, Trường mầm non Duyên Hà đã chỉ đạo việc: “Đưa các trò chơi dân gian, các bài hát dân ca, hò, vè” vào dạy trẻ.

II. BÀI HỌC KINH NGHIỆM

Để có được những kết quả trên, sau quá trình thực hiện, tôi đã rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:

- Việc nghiên cứu “Tổ chức một số trũ chơi dân gian cho trẻ” phù hợp với những nội dung giáo dục đã mang lại hiệu quả hoạt động rất cao. Không những vậy mà trẻ còn nhanh nhẹn, hoạt bát, linh hoạt hơn trong các hoạt động.

- Việc phối hợp với các bậc phụ huynh sẽ nhận được sự quan tâm ủng hộ về vật chất cũng như tinh thần cho giáo viên, tạo điều kiện thuận lợi cho việc nghiên cứu và triển khai các đề tài sáng kiến.

- Cần lập kế hoạch tổ chức trò chơi cụ thể, hợp lý

- Cần lồng ghép tích hợp các trò chơi dân gian vào trong các hoạt động trong ngày.

- Làm tốt công tác phối hợp với phụ huynh trong việc hướng dẫn và tổ chức trò chơi dân gian

- Luôn sưu tầm, đổi mới cách chơi để tạo hứng thú cho trẻ chơi.

III. KHUYẾN NGHỊ ĐỀ XUẤT

Kớnh mong Phũng giỏo dục huyện , ban giỏm hiệu nhà trường tổ chức các buổi hội thảo, kiến tập về việc lồng ghép các trũ chơi dân gian vào các tiết học cho trẻ mầm non để chúng tôi được học tập, trao đổi kinh nghiệm

Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi trong việc Tổ chức một số trũ chơi dân gian nhằm phát triển thể chất cho trẻ mẫu giáo lớn 5 - 6 tuổi ở trường Mầm Non Duyên Hà. Trên đây là bản sáng kiến kinh nghiệm của tôi, rất mong các cấp lãnh đạo và các bạn đồng nghiệp quan tâm đóng góp ý kiến để bản sáng kiến kinh nghiệm hoàn thiện hơn.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Xem thêm: Sáng kiến kinh nghiệm mầm non đề tài khám phá khoa học

Sáng kiến kinh nghiệm
Đề tài: Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mầm non 5-6 tuổi
vùng dân tộc thiểu số trường mầm non Hoa Pơ Lang
I. Phần mở đầu:
I.1. Lý do chọn đề tài.
Trẻ em là niềm vui, niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của mỗi
dân tộc. "Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai".Chăm sóc và giáo dục trẻ ngay từ
khi còn nhỏ là vô cùng quan trọng trong sự nghiệp chăm lo, đào tạo và bồi
dưỡng thế hệ trẻ trở thành con người của thế kỉ 21."Chẳng có một tâm hồn nào
có thể tỏa bóng yêu thương mà lại không bắt rễ từ một hạt giống đã ươm sâu
lòng nhân ái''.
Trong tất cả các hoạt động của trẻ, hoạt động vui chơi giữ vai trò chủ đạo,
thông qua các trò chơi trẻ thỏa mãn nhu cầu vui chơi của mình. Hiểu được tầm
quan trọng của việc tổ chức các trò chơi dân gian là một điều cần thiết và rất có ý
nghĩa. Trò chơi dân gian được tổ chức từ đời này sang đời khác và nó cũng là
một nguồn di sản quý báu của dân tộc việt nam, được hình thành qua những quá
trình lao động và sinh hoạt của con người việt xưa.
Qua những trò chơi dân gian nó giúp trẻ mở ra thế giới tuổi thơ của mình
sinh động và đẹp hơn. Ở trò chơi ngoài giúp trẻ vui chơi, giải trí mà nó còn giúp
trẻ tìm hiểu và khám phá thế giới xung quanh. Đó chính là bản sắc văn hóa của
con người việt nam.
Việc đưa trò chơi dân gian vào trường học mang một ý nghĩa thiết thực,
nó không chỉ góp phần rèn luyện sức khỏe mà còn giúp trẻ phát triển kĩ năng
sinh hoạt, làm việc theo nhóm. Tuy nhiên qua quá trình thực hiện, tôi thấy giáo
viên hiện nay chưa thật sự chú ý nhiều đến việc tìm kiếm các biện pháp tổ chức
trò chơi nhân gian phong phú, đa dạng và phù hợp.
Việc tích hợp trò chơi dân gian vào các hoạt động chưa được chú trọng.
Mặt khác khi tổ chức trò chơi thì giáo viên chưa trang bị cho mình một số thủ
thuật để hướng dẫn, tổ chức nên chưa hấp dẫn trẻ tham gia chơi, trẻ chơi nhanh
chán, một số trò chơi trẻ chưa hiểu nội dung và ý nghĩa nên việc tổ chức các trò
chơi dân gian đạt hiệu quả chưa cao.
Xuất phát từ thực tế trên, bản thân tôi đã trăn trở và mạnh dạn chọn đề tài
“ Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mầm non 5-6 tuổi vùng dân
tộc thiểu số trường mầm non Hoa Pơ Lang” để nghiên cứu. Từ đó đúc kết một số
biện phát tổ chức cho trẻ có cơ hội tham gia trò chơi dân gian một cách lôi cuốn,
hấp dẫn và hiệu quả nhất.
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
1

Mục tiêu: Nghiên cứu các phương pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ
mầm non 5-6 tuổi.
Nhiệm vụ: Tạo cơ hội cho trẻ thường xuyên được tham gia trò chơi dân
gian một cách hấp dẫn, lôi cuốn, có ý nghĩa và hiệu quả nhất.
- Giúp trẻ mầm non phát triển nhân cách một cách toàn diện
- Phối hợp với phụ huynh cùng sưu tầm, sáng tác các trò chơi dân gian và
lời mới cho các bài ca dao, đồng dao.
I.3. Đối tượng nghiên cứu
Hoạt động tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mầm non 5-6 tuổi vùng dân
tộc thiểu số
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Một số biện pháp tô chức trò chơi dân gian cho trẻ mầm non vùng dân tộc
thiểu số tại lớp lá 1 trường mầm non Hoa Pơ Lang. Năm học 2015- 2016
I.5. Phương pháp nghiên cứu.
Khi thực hiện đề tài này tôi đã sử dụng các phương pháp:
+ Phương pháp lí luận
+ Phương pháp thực tiễn
II. Phần nội dung
II.1. Cơ sở lý luận
- Vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ mầm non, thông qua hoạt động vui
chơi trẻ được phát triển nhân cách một cách toàn diện, vì vậy, tổ chức trò chơi
cho trẻ là một việc cần thiết, đặc biệt là trò chơi dân gian.
- Trong những năm gần đây xã hội rất quan tâm tới bậc mầm non, đã có
nhiều chương trình hỗ trợ nhằm giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt nhân
cách và nhận thức.
- Nhưng thực tế hiện nay có rất nhiều trò chơi cho trẻ em. Không thể phủ
nhận những trò chơi hiện đại cũng giúp trẻ phát triển nhưng mặt trái lại của nó
chưa dược kiểm soát chặt chẽ. Những trò chơi dân gian đơn giảm mà sinh động,
thiết thực, gần gũi, có thể chơi ở mọi lúc, mọi nơi lại không tốn kém sẽ tạo cơ
hội cho trẻ được vui chơi và phát triển về nhiều mặt.
II.2.Thực trạng
Năm học 2015-2016 tôi được phân công chủ nhiệm lớp lá 1 phân hiệu
Buôn Dur I: Tổng số học sinh 29, dân tộc 20, nữ: 13, nữ dân tộc: 8. từ những
điều trên có những thuận lợi và khó khăn như sau:
a. Thuận lợi- khó khăn
2

- Thuận lợi
+ Được sự quan tâm của ban giám hiệu nhà trường trong công tác chuyên
môn.
+Bản thân giáo viên có trình độ chuyên môn, nhiệt tình trong công tác.
- Khó khăn
+ Đa số cá cháu là dân tộc thiểu số.
+ Nhiều trẻ còn rất nhút nhát, chưa biết thể hiện suy nghĩ bằng lời nói.
+ Giáo viên ít sưu tầm những trò chơi dân gian, ngại tổ chức cho trẻ chơi
vì phải chuẩn bị đồ dùng. Hơn nữa việc tổ chức trò chơi tập thể với số
lượng lớn trẻ tham gia dẫn đến khó quản lí trẻ trong qua trình chơi.
+ Trang thiết bị và sân chơi cho trẻ chưa đảm bảo yêu cầu.
+ Nhiều giáo viên chưa thấy được việc lồng ghép trò chơi dân gian vào
các hoạt động sẽ tạo hứng thú hơn trong các hoạt động như: làm quen với
toán, khám phá khoa học…..
+ Phụ huynh ít quan tâm đến trò chơi dân gian vì họ thiếu thông tin về tác
dụng của trò chơi đối với sự phát triển của trẻ. Nhiều phụ huynh nghĩ trò
chơi dân gian không còn phù hợp với con em mình, nên hướng tới các trò
chơi hiện đại.
b. Thành công- hạn chế
Thành công
+ Trẻ đi học chuyên cần, ngoan ngoãn, lễ phép.
+Trẻ ăn bán trú tại trường nên có thiều thời gian học tập hơn
+ Dạy trẻ theo chương trình mầm non mới.
Hạn chế
Bên cạnh những thành công, tôi vẫn còn gặp một số hạn chế như: Nhiều
trẻ là người đồng bào dân tộc thiểu số, khả năng nói và hiểu Tiếng Việt của trẻ
còn chưa rõ ràng, nhận thức của trẻ còn hạn chế.
c.

Mặt mạnh- mặt yếu.

* Mặt mạnh
- Được sự quan tâm của ban lãnh đạo nhà trường, nhân viên và đặc biệt là
sự giúp đỡ của các đồng nghiệp
- Trẻ có ăn bán trú học tạo điều kiện cho trẻ học 2 buổi trên ngày.
- Giáo viên yêu nghề, mến trẻ, nhiệt tình, khắc phục mọi khó khăn trong
công tác.
3

* Mặt yếu
- Lớp nằm trong địa bàn khó khăn thuộc vùng nông thôn, nhận thức của
phụ huynh về giáo dục mầm non chưa cao và khả năng nhận thức, ngôn ngữ
tiếng việt, sự linh hoạt của học sinh có một số hạn chế.
- Phòng học được xây dựng nhiều năm về trước đã xuống cấp và chưa
đúng với yêu cầu của phòng giáo dục. Sân chơi còn chưa đảm bảo cho trẻ khi tổ
chức các trò chơi mang tính chất tĩnh…
- Đồ dùng đồ chơi chưa đủ số lượng với số lượng trẻ than gia chơi, chưa
đẹp, chưa bền, chưa hấp dẫn lôi cuốn trẻ.
d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động
Nhận rõ được tầm quan trọng chính vì vậy:
-Bản thân tôi phải làm tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh và các tầng
lớp trong xã hội. Sưu tần những trò chơi dân gian mang bản sắc văn hóa việt.
- Làm tốt công tác xây dựng kế hoạch năm, kế hoach tháng, kế hoạch chủ
đề, kế hoạch tuần, kế hoạch của một ngày tích hợp.
- Làm tốt công tác giáo viên chủ nhiệm lớp.
- Luôn nâng cao trình độ chuyên môn – nhận thức chính trị.
- Luôn có tinh thần đoàn kết, chấp hành mọi chủ trương, chỉ thị, sự điều
hành của lãnh đạo, luôn có sự giao lưu, trao đổi giữa các đồng nghiệp với nhau,
nhân viên trong trường.
e.

Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trang mà đề tài đã đặt ra.

- Xã hội ngày càng đi lên, giáo dục mầm non ngày càng được quan tâm
nhiều hơn. Không chỉ một đơn vị nào đó mà toàn cả xã hội cùng chung tay góp
sức vì tương lại của những con người mới. Vì vậy việc tạo môi trường cho trẻ
học tập là việc rất quan trọng.
- Đã có nhiều chương trình dành cho trẻ 5 tuổi chẳng hạn như: “ Trường
học thân thiện – học sinh tích cực”, hay “ Bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi” dành
cho trẻ. Chính vì thế, bản thân tôi phải thường xuyên tham mưu với nhà trường
và tuyên truyền với với phụ huynh tạo điều kiện thuận lợi cho tôi thực hiện đề tài

* Về phía giáo viên Mầm non
- Từ trước đến nay giáo viên chỉ cho trẻ chơi các trò chơi tự do là chủ
yếu, hoặc chơi các trò chơi thường khô khan, gò ép, lặp đi lặp lại nhiều lần,
không theo chủ đề,… nên dễ gây nhàm chán.
- Đồ chơi không gây được hứng thú cho trẻ.
- Giáo viên chưa thật sự tạo môi trường nhằm kích thích trẻ hứng thú
vui chơi.
4

- Bản thân tôi khi thực hiện đề tài này con ít kinh nghiệm, ngoài ra lớp
nằm ở vùng nông thôn thuộc đồng bào dân tộc thiểu số.

* Về phía trẻ:
- Trẻ mầm non ngay từ lứa tuổi nhà trẻ, lớp mầm, lớp chồi, lớp lá
đã được làm quen với nhiều môn học khác nhau nhưng trò chơi dân gian
với trẻ thì quả là còn mới mẻ. Trẻ còn ngỡ ngàng chưa hiểu biết về trò chơi
dân gian.
- Khả năng chú ý có chủ định của trẻ còn hạn chế: trẻ dễ dàng tham
gia chơi, nhưng cũng dễ dàng bỏ cuộc.
- Qua cuộc khảo sát đầu năm kết quả đạt được như sau:
+ Tổng số trẻ được khảo sát : 29
Trẻ yêu thích, hứng thú tham gia trò chơi dân gian
Hiểu biết về trò chơi dân gian
Trẻ tự tổ chức trò chơi dân gian
Phát triển thể lực
Tinh thần đoàn kết- ý thức tập thể

10/29 – 34,4%
8/ 29 – 27,5%
5/29 – 17,2%
15/29 – 51,7%
11/29 – 37,9

II.3. Giải pháp, biện pháp:
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
- Giúp trẻ phát triển toàn diện các lĩnh vực: nhận thức, ngôn ngữ, tình
cảm- kĩ năng xã hội, thẩm mỹ để hình thành những yếu tố đầu tiên về nhân cách
, kĩ năng sống .
- Tạo cơ hội cho trẻ tham gia vào các trò chơi dân gian.
- Lưu giữ bản sắc văn hóa người việt.
- Sử dụng trong các môn học một cách hấp dẫn, lôi cuốn và hiệu quả nhất.
- Giúp giáo viên lên tiết dạy nhẹ nhàng và hấp dẫn hơn .
- Phối hợp với phụ huynh sưu tầm các trò chơi dân gian để các trò chơi
ngày càng phong phú hơn.
b. Nội dung và cách thực hiện.
Hiểu được tầm quan trọng của đề tài và trong điều kiện hiện tại của đơn vị
tôi cần phải suy nghĩ để giúp trẻ hứng thú hơn, để giúp giáo viên lên lớp nhẹ
nhàng và có hiệu quả.
Trong quá trình thực hiện đề tài bản thân tôi đã thực hiện những giải pháp
như sau:
- Giải pháp 1: Chuẩn bị các điều kiện trước khi tổ chức cho trẻ tham gia
vào các trò chơi dân gian.
*Nghiên cứu tài liệu
5

- Để tổ chức tốt các trò chơi dân gian cho trẻ, tôi đã nghiên cứu kĩ các văn
bản chỉ đạo của ngành, tìm hiểu trên mạng internet và ghi chép đầy đủ vào sổ
nhật kí để làm tư liệu vận dụng vào từng bài dạy cụ thể.
* Người chơi
- Bất kì một trò chơi nào muốn tiến hành thì phải có người chơi, và điều
đặc biệt trò chơi dân gian là trò chơi tập thể, vui nhộn đòi hỏi các người chơi
phải tích cực trong suốt quá trình chơi.
- Trẻ mầm non có đặc điểm chơi nhanh chán nên tôi làm công tác tư tưởng
động viên trẻ trước khi chơi, gợi ý để trẻ khám phá ý nghĩa của trò chơi.
* Phổ biến luật chơi, cách chơi
- Trò chơi dân gian có từ rất xa xưa, việc hướng dẫn cho trẻ biết cách chơi,
luật chơi là điều rất quan trọng. Khi phổ biến luật chơi, cách chơi một cách ngắn
ngọn, rõ ràng, dễ hiểu. Để trẻ dẽ tiếp thu và nắm bắt.
* Chuẩn bị đồ chơi
- Đồ chơi chủ yếu là đồ chơi tự tạo, chẳng hạn như trò chơi “Bịt mắt bắt
dê” thì cần một cái khăn, trò chơi “Ném còn” thì càn có một quả còn……
- Trò chơi dân gian thường có dị bản về cách chơi và luật chơi. Từ đó đồ
chơi sử dụng trong các trò chơi cũng phải linh hoạt thay đổi theo từng địa
phương, hoàn cảnh cụ thể. Do vậy giáo viên cũng cần linh hoạt và sáng tạo trong
các trò chơi để phù hợp với từng lớp học, lứa tuổi của trẻ mà vẫn đảm bảo luật
chơi không ảnh hưởng đến ý nghĩa của trò chơi. Ví dụ như trò chơi‘ chơi
chuyền” que có thể bằng tre, bằng gỗ hay bất cứ que gì thẳng, tròn, nhẵn dài
khoảng 20 cm. Hòn chuyền có thể là quả bóng nhỏ hay hòn sỏi, hay một quả gì
đó to vừa gọn trong lòng bàn tay trẻ…….
* Địa điểm
- Việc chuẩn bị địa điểm rất quan trọng có trò chơi chỉ cần không gian nhỏ
vì trò chơi ít người và mang tính chất tĩnh.
- ví dụ:
+Trò chơi ‘ Kéo cưa lừa xẻ” chơi ngoài trời hoặc trong nhà, hai trẻ ngồi
đối diện nhau đưa hai tay ra và cầm vào tay nhau đọc bài đồng dao “ Kéo cưa lừa
xẻ”để kéo qua kéo lại.
+ Trò chơi “ Vuốt hột nổ’ chơi ngoài trời hoặc trong nhà, hai trẻ ngồi đối
diện nhau, đưa hai tay ra vuốt, rồi tay phải bạn này đập vào tay trái bạn kia và
ngược lại
- Trò chơi nhiều người tham gia và mang tính chất động, cần khoảng
không gian rộng.
- ví dụ:
6

+ Trò chơi “ Mèo bắt chuột” chọn 2 trẻ, một trẻ làm mèo và một trẻ làm
chuột, các bạn còn lại đứng thành vòng tròn và cầm tay nhau khi có hiệu lệnh thì
trẻ thực hiện chơi.
+ Trò chơi “ Ném còn” có một cột mốc cao 3 m, trên đỉnh cắm một vòng
tròn( đường kính khoảng 30- 40 cm) . từ chân cột 2- 4m thì kẻ vạch mốc. Chia
người chơi thành 2 đội đứng ở 2 phía cột mốc, sau đó lần lượt từng người chơi
ném còn qua cột mốc dau đó người chơi phía bên kia ném còn trở lại. Cứ tiếp tục
như vậy cho đến hết. Ngoài ra còn có nhiều trò chơi như: “ Kéo co”, “ Rồng

rắn lên mây”, “ Thả đỉa ba ba”, “ Trồng nụ trồng hoa”…
* Thuộc lời ca
- Hầu hết các trò chơi giân gian đều có lời ca đặc trưng của trò chơi,
những lời ca ngộ nghĩnh, dễ thuộc…
Nu na nu nống
Cái tróng nằm trong

Con cóc nhảy ra
Con gà ú ụ

Con ong nằm ngoài

Bà mụ thổi xôi

Củ khoai chấm mật

Ông tôi nấu chè

Phật ngồi phật khóc

Tay xòe chân rụt

- Hay “Chi chi chành chành” trẻ hát “ Chi chi chành chành – Cái đanh

thổi lửa – Con ngựa chết trương – Tam vương ngũ đế…”. Câu hát dường
như chẳng có mạch ý nào rõ ràng, nhưng thiếu nó thì trò chơi không thể
tiến hành
- Trò chơi chỉ có thể được tổ chức khi trẻ đã thuộc lời đồng dao. Chính vì
vậy, tôi thường cho trẻ làm quen với lời đồng dao của các trò chơi dân gian trước
khi hướng dẫn trẻ chơi vào các thời điểm trong ngày của trẻ như: Hoạt động
chiều, hoạt động ngoài trời…Khi trẻ đã thuộc lời đồng dao, tôi tổ chức cho trẻ
chơi các trò chơi tương ứng với lời đồng dao đó. Vì thế, trẻ chơi rất hứng thú và
tích cực tham gia chơi.
- Giải pháp 2: Lựa chọn các trò chơi dân gian phù hợp với lứa tuổi mầm
non
- Tổ chức trò chơi dân gian lồng ghép, tích hợp nhằm giúp trẻ củng cố kĩ
năng, ngôn ngữ, vận động, tư duy. Đối với trẻ ở mỗi thời kì thì có những đặc
điểm tâm sinh lí khác nhau, vì vậy khi chon các trò chơi dân gian phải phù hợp
vớ từng độ tuổi.
+ Với trẻ lứa tuổi nhà trẻ và mẫu giáo bé ( từ 2 đến 4 tuổi ): Khả năng chú
ý có chủ định còn kém, nhận thức còn đơn giản. Vì vậy trẻ chỉ có thể chơi được
các trò chơi đơn giản như: “ Lộn cầu vồng”,Chi chi chành chành”, “ Tập tầm
vông”, “ Nu na nu nống”,…
7

+ Với trẻ mẫu giáo nhỡ và lớn ( từ 4 đến 6 tuổi ): Khả năng chú ý có chủ
định và nhận thức của trẻ đã cao hơn rất nhiều so với lứa tuổi trước. Vì thế, trẻ
có thể chơi được các trò chơi dài hơn và khó hơn.
Khi lựa chọn các trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo lớn, tôi thực hiện theo
các tiêu chí sau:
- Trò chơi không quá đơn giản nhưng cũng không quá phức tạp.
- Đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi dễ kiếm, dễ tìm.
- Giúp củng cố tư duy, ngôn ngữ, vận động, kỹ năng cho trẻ.
-Trò chơi mang tính lồng ghép ôn lại bài cũ và làm quen kiến thức mới.
- Gây được hứng thú, thu hút sự chú ý của trẻ.
- Có sự tham gia của tập thể lớp hoặc nhóm trẻ trong lớp.
+Từ những tiêu chí trên, tôi đã lựa chọn các trò chơi sau cho trẻ lớp mẫu
giáo lá :“Ô ăn quan”, “Trốn tìm”, “Ném còn”,“ Chơi chuyền” …
- Ngoài ra có thể tổ chức trò chơi cho nhiều lứa tuổi tùy vào mức độ tổ
chức.ví dụ trò chơi “ Dung dăng dung dẻ”
+ Trẻ 2-3 tuổi cho trẻ đọc thuộc lời ca kết hợp với vận động tay chân nhẹ
nhàng:
“Dung dăng dung dẻ
Cho dê đi học
Dắt trẻ đi chơi
Cho cóc ở nhà
Đến ngõ nhà trời
Cho gà bới bếp
Lạy cậu lạy mợ
Xì xà xì xụp
Cho cháu về quê
Ngồi thụp xuống đây”
+ Với trẻ 3-4 tuổi, cho trẻ 5-6 tuổi trẻ nắm tay nhau theo hàng ngang, vừa
đi vừa đọc lời ca. Chân bước nhẹ nhàng, tay vung theo nhịp lời ca. Khi hát đến
tiếng “ dung” thì tay vung về phía trước và ngược lại .Cứ như thế cho đến cuối
bài hát tất cả mọi người ngồi xuống và bắt đầu chơi lại từ đầu.
-Giải pháp 3: Tạo hứng thú cho trẻ tham gia chơi
+ Trò chơi dân gian mang tính vui nhộn, tập thể, trò chơi có luật nhưng
thoải mái với người chơi và phù hợp với từng lưa tuổi. Vì vậy đây là môi trường
giáo dục cho trẻ tốt về đức tính tích cực, hòa đồng và cách làm việc theo nhóm.
Để tạo hứng thú cho trẻ tôi phải chuẩn bị đầy đủ như: Người chơi, phổ biến luật
chơi, cách chơi, đồ chơi, địa điểm, lời ca….sau đó nhấn mạnh ý nghĩa của trò
chơi nhằm thu hút trẻ vào trò chơi. Có thể sử dụng một số biện pháp thu hút như
sau:
+Giới thiệu đồ dùng đồ chơi của trò chơi phải thật đẹp, bắt mắt để trẻ tò
mò.
+ Giáo viên hướng dẫn rõ ràng, ngắn gọn, gây được sự chú ý của trẻ.
+Trong qua trình chơi giáo viên thường xuyên khen ngợi, động viên trẻ để
kích thích sự hứng thú của trẻ
8

+ Khi trẻ chơi thuần thục cần tăng độ khó của trò chơi để trẻ không nhàm
chám và kích thích ý chí vượt khó của trẻ.
+ Giáo viên nên biết cách tổ chức thi đua giữa các đội để tạo sự hứng thú
khi chơi.
-Giải pháp 4: Tổ chức trò chơi dân gian phù hợp với từng hoạt động.
- Tùy theo tính chất động hay tĩnh mà giáo viên lựa chọn xen kẽ các trò
chơi dân gian cho phù hợp.
+ Mỗi hoạt động của trẻ đều nhằm đạt được một mục đích nhất định. Vì
thế, hoạt động nào cũng có tính chất riêng của nó. Nếu như hoạt động chung
được tổ chức nhằm cung cấp các kiến thức cho trẻ thì hoạt động ngoài trời lại
giúp trẻ được gần gũi với thiên nhiên, khám phá các hiện tượng tự nhiên và phát
triển thể chất, hay như ở hoạt động góc trẻ lại được mở rộng thêm về kinh
nghiệm sống và kỹ năng chơi theo nhóm. Chính vì vậy, giáo viên cần chú ý lựa
chọn và tổ chức các trò chơi dân gian cho phù hợp với tính chất của từng hoạt
động, từng chủ đề.
-Với hoạt động ngoài trời: Tận dụng không gian rộng và thoáng, giáo viên
nên tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi vận động nhằm rèn luyện và phát triển thể
lực cho trẻ như: “Rồng rắn lên mây”, “Bịt mắt bắt dê”, “ Nhảy dây”, “Nhảy lò
cò”, “ Thả đỉa ba ba”…
-Với hoạt động góc: Nên tổ chức cho trẻ các trò chơi có thể chơi theo
nhóm nhỏ trong một không gian hẹp như: “ Ô ăn quan”, “Chơi chuyền”, “Rải
ranh”, “Chuyền thẻ”, “Kéo cưa lửa xẻ”…
-Với hoạt động chung và hoạt động chiều ( chủ yếu diễn ra trong phòng
nhóm ): Nên tổ chức cho trẻ các trò chơi tĩnh nhằm phát triển nhận thức cho trẻ
như: “Ô ăn quan”, “Tập tầm vông”, “Rải ranh”, “Chơi chuyền”, “Chơi cờ”, “Vấn
đáp”, “Đếm sao”, “ Đọc câu”…
- Với hoạt động chơi tự do: Là khi trẻ chơi tự do theo ý thích, lúc này giáo
viên thường đóng vai là người hướng dẫn, động viên, khuyến khích trẻ chơi.
- Với hoạt động khác: Trong các ngày hội giảng, tết trung thu, tổng kết, tết
thiếu nhi xen kẽ các tiết mục múa hát với những trò chơi dân gian như : Kéo co,
rồng rắn lên mây.
- Giải pháp 5: Tạo cơ hộ giúp trẻ phát triển các lĩnh vực.
- Đặc biệt khi tích hợp trò chơi dân gian trong hoạt động chung, giáo viên
cần lựa chọn trò chơi phù hợp với đặc điểm của từng môn học.
Ví dụ:
- Phát triển thể chất: Nên lựa chọn các trò chơi vận động nhằm rèn luyện
thân thể khoẻ mạnh, hoạt bát và năng động. Nhiều trò chơi đòi hỏi trẻ phải mạnh
mẽ, nhanh chân, nhanh mắt, nhanh miệng. Trẻ phải có sức khỏe mới có thể vui
chơi và ngược lại vui chơi giúp cho trẻ thêm khỏe mạnh và năng động.
Chẳng hạn:
9

+Với trò chơi “ Rồng rắn lên mây”, khi trẻ hát xong câu cuối: “ Xin khúc
đuôi – Tha hồ thày đuổi”, lập tức trẻ làm “ đuôi” ( đứng sau cùng ) phải chạy thật
nhanh, nếu không sẽ bị “ thầy” tóm lấy, sau đó có thể bị thay người khác hoặc lại
phải làm “ thầy” để đi đuổi những trẻ khác.
+Trò “ Trồng nụ trồng hoa”, có nhiều nấc chơi nho nhỏ: Từ bàn một, bàn
hai…đến bàn mười từ một nụ, một hoa…đến tám hoa.Trẻ phải vượt qua dần
từng nấc, hết nấc này mới đi tiếp nấc sau. Như vậy, trẻ phải dai sức, khỏe mạnh,
nhanh nhẹn và khéo léo mới có thể tiến dần đến được nấc cuối của trò chơi.
+Trò “ Chi chi chành chành” lại buộc trẻ phải rất nhanh tay, nhanh miệng
vì nếu câu cuối bài là “ ù à ù ập” được đọc xong mà trẻ không rút kịp tay ra,
ngón tay của nó sẽ bị giữ lại, như thế là thua.
- Lĩnh vực phát tiển nhận thức khi lựa chọn các trò chơi cần đáp ứng được
các tiêu chí sau:
+ Nhằm phát triển nhận thức cho trẻ.
+ Phát triển ngôn ngữ.
+ Cung cấp cho trẻ các kỹ năng như: Kỹ năng hoạt động theo nhóm, kỹ
năng sử dụng đồ dùng, đồ chơi…
+ Rèn luyện trí nhớ và khả năng tư duy cho trẻ.
Ví dụ:
+ Lời đồng dao của trò chơi chuyền: “ Con ruồi có cánh - Đòn gánh có
mấu – Châu chấu có chân…” đã giúp trẻ nhận biết được đặc điểm đặc trưng của
một số con vật và đồ vật quen thuộc. hay trò chơi “ Đi chợ” cho trẻ nhận biết
một số nhóm thực phẩm quen thuộc.
+ Những câu thơ ngược có tính chất đánh lừa nhận thức, thử thách sự
năng động của trí tuệ, khiến trẻ muốn hiểu đúng sự vật thì phải chuyển ngược
lại:
Cô đọc lời bài thơ sai
Trẻ sửa và đọc đúng lời bài thơ\
“Non cao đầy nước
“ Non cao đầy mây
Đáy biển đầy mây
Đáy biển đầy nước
Dưới đất lắm mây
Dưới đất lắm cỏ
Trên trời lắm cỏ
Trên trời lắm mây
Người thì có mỏ
Người thì có miệng
Chim thì có mồm…”
Chim thì có mỏ…”
+“ Chuyền thẻ” là một trò chơi dân gian dạy trẻ làm toán cộng hay trừ. Đó
là bài tập đếm từ 1 đến 10 của trẻ. Trẻ nhóm các nhóm theo trật tự cao dần lên và
cộng lại trong phạm vi 10: Bắt đầu từ bàn một “cái mốt, cái mai, cái trai, cái
hến…” sau đó là nhóm đôi và các nhóm cao hơn “ đôi tôi, đôi chị…”, “ba lá đa,
ba lá đề…”, “tám quả trám, hai lên chín”…Bài tập đó có thể giúp trẻ đếm thành
thạo trong phạm vi 10.
- Phát triển thẩm mĩ: Nên chọn các trò chơi có giai điệu và lời hát như các
trò chơi: “ Tập tầm vông” , “ Hát chuyền sỏi”, “Đồng dao chăn trâu xứ
Quảng”…
10

- Ngoài ra khi lựa chọn các trò chơi dân gian trong hoạt động chung, một
điều cần đặc biệt lưu ý đó là: Phải lựa chọ trò chơi phù hợp với đề tài và chủ đề
của bài dạy.
Chẳng hạn như:
- Chủ đề “ Thế giới động vật” có thể tổ chức các trò chơi: “ Đồng dao hỏi
tuổi xứ Quảng”, “ Đồng dao chăn trâu xứ Quảng”, “ Bịt mắt bắt dê”, “ Phụ đồng
ếch”, “ Thi tìm những con vật có từ láy”…
- Chủ đề “ Thế giới thực vật” có thể cho trẻ chơi các trò chơi:
“ Trồng nụ trồng hoa”, “ Mít mật mít gai”, “ Làm nón mão bằng lá”…
- Chủ đề “ Tết và mùa xuân” là thời điểm thích hợp để giới thiệu cho trẻ
các trò chơi truyền thống của dân tộc trong dịp lễ Tết như :“ Ném còn”, “ Cướp
cờ”, “ Bịt mắt đánh trống”, “ Đẩy gậy”, “ Chơi đu”,“ Múa lân”…
- Phát triển tình cảm – kĩ năng xã hội
+ Có thể sử dụng các trò chơi như: Lêu mặt hay trò chơi “ Khuyên dạy”,
những trò chơi dân gian đồi hỏi sự đoàn kết, phối hợp nhịp nhàng trong
nhóm. Điều đó có tác dụng giáo dục tình cảm- kĩ năng xã hội, chẳng hạn như
bài “ Khuyên dạy”
“Đòi ăn là một

Đánh lộn là năm

Sợ tắm là chín

Nói tục là hai

Đái dầm là sáu

Xu nịch là mười

Khóc dai là ba

Nói láo là bảy

Dạy thì phải nhớ

Chơi xa là bốn

Mũi dài là tám

Cố nhớ cho chừa”

- Phát triển ngôn ngữ: giúp trẻ phát triển ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc, rèn
luyện phản xạ nhanh khi giáo tiếp, phát huy được tính dáng tạo, nhanh nhẹn của
trẻ.
Ví dụ: trò chơi “ Hỏi đáp”
“ Hột gì? Hột đậu

Môi gì? Môi son

Đậu gì? Đậu ma

Son gì? Son tàu

Ma gì? Ma da

Tàu gì? Tàu chuối

Da gì? Da chồn

Chuối gì? Chuối hột

Chồn gì? Chồn đèn

Hột gì? Hột đậu…

Đèn gì? Đèn sáp
Sáp gì? Sáp môi
- Giải pháp 6: Phối hợp với phụ huynh cùng hoạt động cho trẻ chơi trò
chơi dân gian ở nhà.
11

+ Giữa nhà trường và phụ huynh phải phối kết hợp với nhau. Vì vậy tôi đã
nâng cao công tác tuyên truyền về: Ích lợi của trò chơi trong cuộc họp đầu
năm, trao đổi với phụ huynh về khả năng của trẻ, vận động phụ huynh đóng
góp nguyên vật liệu, đồ dùng, sưu tầm những trò chơi bài đồng dao, ca dao.
c. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp.
- Xây dựng kế hoạch, cụ thể rõ ràng.
- Giáo viên có lòng kiên trì, nắm bắt thời cơ thích hợp để tham mưu với
nhà trường
- Phối hợp với phụ huynh cho trẻ đi học đều, chuyên cần ngày 2 buổi, nắm
bắt được những đặc điểm tâm sinh lí của trẻ để có hướng khắc phục và lựa chọn
cho phù hợp.
- Biết phối hợp với đồng nhiệp có sự giúp đỡ trong khi thực hiện đề tài.
- Có đồ dùng đồ chơi phù hợp và đầy đủ.
- Phải biết sắp xếp khoa học và hợp lí.
- Không gian lớp học rỗng rãi, thoáng mát.
d.Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
- Có mối quan hệ mật thiết với nhau, biện pháp nầy hỗ trợ cho biện pháp
kia.
e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
Qua thực tế ở lớp lá 1 trường mầm non Hoa Pơ Lang thuộc xã Dur kmăl
tôi đã áp dụng một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian ở vùng đồng bào dân
tộc thiểu số đã thu được kết quả như sau:
Trẻ yêu thích, hứng thú tham gia trò chơi dân gian
Hiểu biết về trò chơi dân gian
Trẻ tự tổ chức trò chơi dân gian
Phát triển thể lực
Tinh thần đoàn kết- ý thức tập thể

29/29– 100%
24/29 – 83 %
24/29 – 83 %
29/29 – 100 %
29/29– 100 %

Trẻ đã yêu thích những trò chơi dân gian, hứng thú tham gia. Sự hiểu biết
của trẻ về các trò chơi nâng lên rõ rệt, những trò chơi dễ và quen thuộc trẻ có khả
năng tự tổ chức chơi. Và một điều là khi tham gia vào các trò chơi thể lực của trẻ
phát triển như: Trẻ khỏe mạnh, linh hoạt hơn….. Khi trẻ tham gia vào hoạt động
tập thể sẽ làm cho trẻ có ý thức hơn, trẻ hoạt động nhóm tốt hơn, cá nhân trẻ phát
triển mạnh.
II.4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề
nghiên cứu

12

-Tất cả trẻ rất hứng thú và yêu thích các trò chơi dân gian. Trẻ thuộc

nhiều lời ca, đa số trẻ mạnh dạn, tự tin và rất linh hoạt.
-Trẻ được mở rộng kiến thức và có thêm rất nhiều hiểu biết về các trò
chơi dân gian, các phong tục truyền thống của dân tộc.
-Trẻ đã biết tự tổ chức chơi các trò chơi dân gian với các bạn trong
lớp.
-Qua việc thường xuyên được tham gia vào các trò chơi dân gian,
nhận thức và thể lực của các trẻ trong lớp tôi được nâng cao rõ rệt. Trẻ
nhanh nhẹn, năng động, tự tin và hồn nhiên trong giao tiếp với mọi người.
-Trò chơi dân gian còn giúp các trẻ trong lớp tôi thêm gắn bó với
nhau, nâng cao tinh thần đoàn kết và ý thức tập thể của trẻ.
- Giáo viên linh động, sáng tạo, tiết dạy nhẹ nhàng, thoải mái, biết
vận dụng nhiều lời ca khi tổ chức các hoạt động hằng ngày cho trẻ.
- Nhiều phụ huynh rất quan tâm đến việc học tập của con em mình,
tích cực góp các nguyên vật liệu sẵn có, thường xuyên trao đổi phối hợp
với giáo viên để giáo dục trẻ.
III. Phần kết luận, kiến nghị
III.1. Kết luận:

Trò chơi dân gian có tầm quan trọng rất lớn đối với sự phát triển toàn
diện của trẻ nhỏ. Trò chơi dân gian vừa giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu vui chơi,
vừa góp phần nâng cao nhận thức, phát triển các giác quan, tăng cường thể
lực cho trẻ, giúp trẻ trở thành những người lao động tài giỏi trong tương lai,
nhất là những trẻ chơi một cách hăng hái, hoạt động nổi bật trong khi chơi
thường cũng chính là những đứa trẻ thông minh, tháo vát và biết tổ chức
trong cuộc sống
Từ những việc làm trên bản thân tôi rút ra được những biên pháp cho thực
hiện đề tài như sau.
- Những hoạt động của trẻ không còn nặng nề, luôn hấp dẫn trẻ tạo sự hài
hòa cân đối.
- Giáo viên nhiệt tình tìm tòi có nhiều hình thức tổ chức linh động.
- Phụ huynh thường xuyên trao đổi với giáo viên để nắm bắt tình hình trẻ ở
nhà.
III.2. Kiến nghị:
- Nhà trường thường xuyên duy trì tổ chức các hội thi “Bé với trò chơi dân
gian” để cho trẻ có sự giao lưu với nhau.
- Có sân chơi thoán mát, rộng rãi, an toàn cho trẻ.
13

Dur kmăl, ngày 15 tháng 12 năm 2015
Người viết

Dương Thị Thảo
VI. Nhận xét của hội đồng đồng kiến.
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
Chủ tịch hội đồng sáng kiến

Tài liệu tham khảo

Stt
1

Tên sách

Tên tác giả

Hướng dẫn thực hiện chương trình giáo Tiến sĩ: Trần Thị Ngọc Trâm
dục mầm non
Tiến sĩ: Lê Thu Hương
Phó giáo sư tiến sĩ: Lê Thị Ánh
Tuyết

2

Hướng dẫn tổ chức các trò chơi dân
gian cho trẻ mầm non

Trung tâm nghiên cứu chiến lược
và phát triển chương trình giáo
dục mầm non.

14

Mục lục
Sáng kiến kinh nghiệm ........................................................................................ 1
I. Phần mở đầu: ................................................................................................. 1
I.1. Lý do chọn đề tài. .......................................................................................... 1
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài. ...................................................................... 1
I.3. Đối tượng nghiên cứu.................................................................................... 2
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu ........................................................................ 2
I.5. Phương pháp nghiên cứu. .............................................................................. 2
II. Phần nội dung ............................................................................................... 2
II.1. Cơ sở lý luận ................................................................................................ 2
II.2.Thực trạng .................................................................................................... 2
a. Thuận lợi- khó khăn...................................................................................... 2
b. Thành công- hạn chế..................................................................................... 3
c. Mặt mạnh- mặt yếu. ...................................................................................... 3
d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động .......................................................... 4
e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trang mà đề tài đã đặt ra. .................. 4
II.3. Giải pháp, biện pháp: ................................................................................... 5
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp ................................................................ 5
II.4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
.......................................................................................................................... 12
III. Phần kết luận, kiến nghị ........................................................................... 13
III.1. Kết luận: ................................................................................................... 13
III.2.Kiến nghị: .................................................................................................. 13

15

Tải về bản full