Chỉ số AST là chỉ số men gan có thể giúp bác sĩ chẩn đoán một số bệnh lý liên quan đến gan như viêm gan, men gan cao,… Từ đó đưa ra biện pháp điều trị kịp thời giúp người bệnh tránh khỏi những ảnh hưởng và biến chứng xấu đối với sức khỏe.
Chỉ số AST là chỉ số men gan dùng để đánh giá tình trạng sức khỏe của gan. Theo các chuyên gia, AST [Aspartate aminotransferase] hay còn gọi với tên gọi khác là SGOT [glutamic-oxaloacetic transaminase] là một loại enzyme được tạo ra bởi gan. Bên cạnh đó, enzyme này cũng được các cơ quan khác tạo ra như tim, não và thận nhưng số lượng nhỏ hơn gan.
Thông thường, nếu gan khỏe, nồng độ AST trong máu thường thấp. Tuy nhiên, khi gan bị tổn thương, chúng sẽ đưa nhiều AST vào trong máu và khiến hoạt chất này tăng cao. Một khi mức enzyme này trong máu cao hơn mức bình thường, khả năng gan bị tổn thương là rất cao.
Thế nhưng, trong một số trường hợp chỉ số AST cao không đồng nghĩa với vấn đề men gan tăng và gan bị chấn thương mà là sự tổn thương ở các cơ quan khác gây nên như:
Với đội ngũ chuyên gia, bác sĩ giỏi trong lĩnh vực giúp thăm khám, chẩn bệnh chính xác và kê đơn, bốc thuốc chuẩn bệnh cùng giải pháp đặc trị bệnh gan "có một không hai" từ YHCT, Trung tâm Thuốc dân tộc đã giúp hàng ngàn người thoát khỏi đau đớn, phiền toái, lo lắng biến chứng do bệnh gan gây ra. Bệnh nhân trên khắp cả nước đã có những phản hồi rất tích cực về chất lượng, hiệu quả khám chữa tại đây.
- Bệnh tim
- Thận
- Thai kỳ
- Viêm tụy
- Chấn thương cơ bắp
- Thực hiện các bài tập thể dục cường độ cao
- Mắc bệnh đông kinh
- Phẫu thuật
Ngoài ra, xét nghiệm SGOT đôi khi cho kết quả dương tính giả. Nguyên nhân dẫn đến vấn đề này chủ yếu là do sử dụng thuốc kháng sinh như erythromycin estolate, axit para-aminosalicylic hoặc thuốc Ketoacidosis tiểu đường.
Do đó, để đưa ra kết luận chẩn đoán chính xác, bác sĩ thường yêu cầu bệnh nhân làm xét nghiệm SGOT để xác định chỉ số AST. Bên cạnh đó, họ còn đề nghị người bệnh thực hiện thêm một vài xét nghiệm liên quan đến men gan khác như xét nghiệm ALT [SGPT], GGT,…
Xét nghiệm SGOT hay AST là xét nghiệm máu nhằm đo lượng nồng độ AST trong máu, từ đó giúp kiểm tra tổn thương gan. Nhân viên y tá hoặc kỹ thuật viên phòng thí nghiệm sẽ dùng kim châm lấy máu ở tĩnh mạch trên cánh tay của người bệnh.
Sau khi lấy máu, họ sẽ cho máu vào một ống hoặc lọ đựng máu chuyên dụng có đầy đủ thông tin của người xét nghiệm rồi chuyển về phòng phân tích. Thông thường, quá trình thực hiện xét nghiệm máu chỉ mất một vài phút và người bệnh sẽ nhân được kết quả trong khoảng một ngày.
Trong quá trình lấy máu xét nghiệm AST có thể sẽ gây ra một vào rủi ro phổ biến. Cụ thể, người bệnh có thể gặp triệu chứng khó chịu khi lấy máu. Hoặc cũng có thể bị đau tại vị trí đâm kim lấy máu.
Dưới đây là một số rủi ro tiềm ẩn có thể xảy ra do rút máu xét nghiệm như:
- Người xét nghiệm bị ngất xỉu do kim đâm
- Tại vị trí châm kim có thể gây chảy máu nhiều
- Khó lấy máu dẫn đến việc đâm kim nhiều lần gây đau nhức
- Tích tục máu dưới da hoặc nhiễm trùng tại vị trí lấy máu
Theo các chuyên gia về gan cho biết, chỉ số AST ở người có sức khỏe gan bình thường thường là 20 – 40 UI/L. Chỉ số này ở nữ và nam thường thể hiện khác nhau. Cụ thể, chỉ số AST bình thường ở nữ giới là 9 – 32 UI/L, còn nam là 10 – 40 UI/L.
Tuy nhiên, trong trường hợp chỉ số AST tăng nhẹ 40 – 80 UI/L, tăng trung bình 80 – 200 UI/L, người bệnh có thể gặp phải các vấn đề về gan sau:
- Viêm gan mạn tính [bệnh đang diễn ra]
- Xơ gan do sẹo gan hoặc do tổn thương lâu dài ở gan
- Sự tắc nghẽn trong các ống mật mang chất lỏng tiêu hóa từ gan đến ruột và túi mật
- Bệnh ung thư gan
Trong trường hợp, chỉ số AST tăng cao so với mức bình thường nhiều lần [AST > 200 UI/L], người bệnh có thể bị:
- Viêm gan siêu vi cấp tính
- Tổn thương gan do các chất độc hại gây ra, trong đó có khói thuốc và thuốc tân dược
- Tắc nghẽn lưu lượng máu đến gan
Ngoài việc dựa vào chỉ số AST để chẩn đoán, bác sĩ cũng có thể so sánh giữa AST và ALT. Nếu người bệnh bị bệnh gan, chỉ số ALT thường sẽ cao hơn chỉ số AST.
Như đã đề cập ở trên, chỉ số AST là trị số giúp chẩn đoán mức độ tổn thương ở gan. Nếu chỉ số này tăng nhẹ ở mức 40 – 80 UI/L, khi đó men gan tăng nhẹ và mức đổ tổn thương ở gan còn thấp. Tuy nhiên, với chỉ số men gan này sẽ làm tăng nguy cơ tử vong ở bệnh nhân lên đến 32%.
Nếu chỉ số AST tăng ở mức trung bình 80 – 200 UI/L hoặc cao > 200 UI/L, nguy cơ tử vong sẽ tăng lên 78%. Điều này đồng nghĩa với việc chỉ số men gan càng cao thì khả năng gan bị tổn thương càng lớn. Khi đó, nếu người bệnh không phát hiện và có biện pháp can thiệp kịp thời sẽ khiến gan bị hoại tử và đe dọa đến tính mạng.
Chỉ số AST giúp chẩn các vấn đề sức khỏe liên quan đến gan, từ đó giúp người bệnh có biện pháp phòng ngừa và khắc phục bệnh hiệu quả. Lời khuyên dành cho bệnh nhân là nên thăm khám và kiểm tra men gan định kỳ 6 tháng 1 lần để bác sĩ giúp theo dõi nồng độ AST trong máu. Đồng thời đưa ra biện pháp xử lý kịp thời, giúp ngăn điều trị bệnh và ngăn ngừa biến chứng.
Có thể bạn quan tâm
Không có giới hạn cao nhất cho các chỉ số men gan AST [SGOT], ALT [SGPT], GGT. Tùy vào từng loại bệnh, các chỉ số này sẽ tăng đến một mức độ nhất định. Nếu không hỗ trợ cải thiện kịp thời nguyên nhân làm men gan tăng cao, các chỉ số này có thể xuống thấp bất ngờ vì không còn tế bào gan nào sống sót.
AST [hay còn gọi là SGOT] mức bình thường vào khoảng từ 20- 40 UI/L. Bên cạnh AST, còn có ALT, đây là hai men gan đặc trưng cho gan. Khi có nhiều tế bào gan bị tổn thương, hoại tử, cả hai men này sẽ được “giải thoát” và ồ ạt phóng thích vào máu.
So với chỉ số AST, ALT [hay còn gọi là SGPT] là chỉ số đặc hiệu, cảnh báo rõ nét hơn những tổn thương ở gan do nằm chủ yếu trong bào tương ở gan [chỉ một số ít trong tế bào cơ vân và tim]. Còn men AST, ngoài nằm ở gan còn nằm nhiều ở cơ quan khác, đặc biệt là cơ.
Bình thường, chỉ số xét nghiệm ALT cũng trong khoảng: 20 - 40 UI/L tương đương với mức bình quân của men AST.
Chỉ số ALT[SGPT] đặc hiệu cho gan hơn AST [SGOT]
Chỉ số GGT [hay còn gọi là Gamma GT] là chỉ số men trong tế bào thành của ống mật. Chỉ số GGT mức bình thường vào khoảng dưới 60 UI/L [nam 11-50 UI/L, nữ 07-32 UI/L].
Viêm gan cấp do virus [A, B, C, E, D…] hoặc bất kỳ nguyên nhân nào cũng làm cho men gan tăng cao đột biến. Chỉ số AST [SGOT], ALT [SGPT], GGT tăng cao từ 1 - 2 lần là ở mức độ nhẹ, từ trên 2 - 5 lần là tăng ở mức độ trung bình và tăng trên 5 lần là tăng ở mức độ nặng. Nhiều trường hợp viêm gan cấp tính hoặc viêm gan tối cấp hoặc ung thư gan lượng men gan tăng nhanh một cách đột biến có khi lên tới 5.000UI/L.
Viêm gan cấp tính, viêm gan tối cấp hoặc ung thư gan thường có lượng men tăng đột biến
Lượng men gan trong máu do gan bị tổn thương bởi rượu, chỉ số AST thường tăng cao từ 2 - 10 lần trong khi đó chỉ số ALT tăng ít.
Thuốc hỗ trợ cải thiện một bệnh nào đó cũng có thể gây tác dụng phụ làm ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa của gan hoặc gây ngộ độc tế bào gan làm xuất hiện viêm gan cấp tính do thuốc, ví dụ ngộ độc thuốc hỗ trợ cải thiện lao. Trong trường hợp này men gan AST [SGOT], ALT [SGPT], GGT có thể tăng cao đến 3.000UI/L.
Một trong các chỉ số AST [SGOT], ALT [SGPT], GGT của người bệnh có thể tăng đến 5.000 UI/L.
Các chỉ số AST [SGOT], ALT [SGPT], GGT tăng cao nhưng thường dưới 500 UI/L.
6. Xét nghiệm men gan
GGT tăng cao thì đó có thể là tình trạng viêm gan, u bướu ở gan, ống dẫn mật, xơ gan… Chỉ số GGT cũng tăng trong trường hợp suy tim hoặc dùng các loại thuốc kháng sinh, thuốc chống nấm, thuốc giảm đau chống viêm…
Ngoài ra GGT cũng còn là men gan chỉ điểm cho việc tổn thương gan có liên quan đến việc lạm dụng rượu bia vượt mức cho phép.
Bị suy tim hoặc lạm dụng kháng sinh cũng làm men GTT tăng cao
Người ta cũng thấy các loại men gan AST [SGOT], ALT [SGPT], GGT tăng trong các trường hợp bệnh sốt rét, bệnh về đường mật, ứ sắt, viêm gan tự miễn, bệnh lý tự miễn ở ruột non, và một số bệnh lý khác.
Kiểm soát men gan, bảo vệ gan từ gốc đóng vai trò then chốt trong việc hỗ trợ phòng ngừa bệnh gan. Nhiều nghiên cứu tại Nhật Bản và Đức cho thấy Wasabia và S. Marianum có khả năng kiểm soát tế bào Kupffer - “thủ phạm” bên trong gan khiến gan tổn thương. Tế bào Kupffer bị kích hoạt quá mức cũng là nguyên nhân gây ra hàng loạt các bệnh lý viêm gan, xơ gan, ung thư gan.... Vì vậy, kiểm soát Kupffer bằng sự kết hợp giữa hai tinh chất quý từ Wasabia và S.Marianum là giải pháp hiệu quả giúp hạ men gan, bảo vệ gan hiệu quả từ gốc.
Có thể bạn chưa biết về 2 tinh chất Wasabia và S. Mariaum:
Theo TTND Lê Văn Điềm - Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh chia sẻ: Wasabia là một loại dược liệu quý và được người Nhật sử dụng trong y học, ẩm thực dành riêng cho giới quý tộc và hoàng gia. Trong Wasabia có chứa 3 hợp chất độc đáo gọi chung là Isothiocyanates mà không thể tìm thấy ở bất kỳ loài thực vật nào khác. Chúng có tác dụng chống độc và kiểm soát hoạt động của tế bào Kupffer ở gan, thậm chí kháng ung thư gan.
S. Marianum là loại dược liệu thiên nhiên có khả năng bảo vệ gan và được người La Mã áp dụng từ hơn 2000 năm trước. Ngày nay, các chuyên gia đã phát hiện những tác dụng quan trọng của S. Marianum, đặc biệt là khả năng kiểm soát tế bào Kupffer ở xoang gan. Qua đó, giúp làm chậm quá trình xơ hóa đồng thời kích thích hình thành tế bào gan mới, phục hồi, thay tế bào gan bị hủy hoại.
Bằng nghiên cứu sinh học phân tử cho thấy S. Marianum kết hợp cùng Wasabia Japonica giúp kiểm soát hoạt động tế bào Kupffer ở xoang gan đặc biệt làm hạn chế hình thành các chất gây viêm như Leukotriene, Interleukin, TNF-α, TGF-β… Đặc biệt bộ đôi tinh chất này giúp cải thiện tình trạng tổn thương tế bào gan, tăng cường giải độc gan, hạ men gan, giảm viêm gan, gan nhiễm mỡ và phòng ngừa xơ hóa hiệu quả
3. Khi tăng men gan cần làm gì?
Nếu tình cờ phát hiện men gan AST [SGOT], ALT [SGPT], GGT trong máu gia tăng, đặc biệt là chỉ số AST, ALT tăng gấp đôi bình thường [trên 40UI/L] cần đi khám để chuyên gia xác định nguyên nhân, tuân theo hướng dẫn hỗ trợ cải thiện. Cụ thể, cần thực hiện một số lời khuyên sau:
- Đầu tiên, cần làm xét nghiệm viêm gan, đặc biệt là viêm gan B và C. Riêng viêm gan B, ngoài xét nghiệm xem HBsAg khi có dương tính còn cần làm thêm xét nghiệm HBeAg, HBsAb, antiHBeAg… Nếu có điều kiện, cần xét nghiệm định lượng ADN của virus.
- Nếu men gan tăng có nguyên nhân do viêm tắc đường dẫn mật thì cần hỗ trợ cải thiện triệt để nguyên nhân.
- Nếu viêm gan do rượu, cần kiêng rượu, bia và các loại nước giải khát có cồn.
Nếu tăng men gan vì bia rượu, thì nên giảm bia rượu.
- Nên đi kiểm tra sức khoẻ định kỳ để được chuyên gia theo dõi và đánh giá tiến triển của bệnh. Không ăn mỡ động vật, các loại thức ăn chiên, xào nhiều dầu mỡ. Ngoài ra cũng nên vận động một cách nhẹ nhàng.
- Không nên tự ý mua các loại thuốc Nam hay thuốc Ðông y theo lời truyền miệng để hỗ trợ cải thiện. Các loại thuốc chưa được kiểm chứng khoa học hoặc chưa có bằng chứng rõ ràng sẽ dẫn đến nhiều hậu quả tai hại, làm bệnh gan thêm trầm trọng hoặc không thể cứu chữa.
- Bên cạnh đó, chế độ dinh dưỡng hợp lý mỗi ngày là giải pháp hữu hiệu để hạn chế tình trạng men gan cao. Hiện nay, Nutrihome là hệ thống Trung tâm Dinh dưỡng - Y học Vận động đầu tiên có mặt tại Việt Nam chuyên khám, tư vấn và điều trị về dinh dưỡng cho các bệnh lý mạn tính trong đó có bệnh về gan. Tại Nutrihome, phác đồ được xây dựng khoa học, giúp xây dựng khẩu phần, thiết kế thực đơn cá thể hóa và hướng dẫn chế biến món ăn khoa học lại dễ thực hiện, phù hợp sở thích, điều kiện của từng người bệnh.
Xem thêm
Mẹo hay giải cứu cơn say ngày Tết
Tết là dịp vui nhất trong năm của những buổi tiệc. Tiệc lại không thể vui nếu thiếu đi tiếng vào - dô hô cụng. Dịp Tết không thể không chén chú chén anh dư đầy, chỉ là uống sao để vui hết...
Chi tiết