Cách trồng rau bầu đất

Đăng nhập

Đăng nhập để trải nghiệm thêm những tính năng hữu ích

• Nóng

• Mới

• VIDEO

• CHỦ ĐỀ

Nhờ sở hữu kỹ thuật trồng cây không quá phức tạp, giàn cây có tác dụng tạo bóng râm đồng thời là nguyên liệu cho nhiều món ăn ngon miệng nên cây bầu được trồng và sử dụng ở nhiều nơi.

Cây bầu có tên khoa học là Lagernaria siceraria [Molina] Standl, thuộc họ bầu bí [Cucurbitaceae], có kỹ thuật trồng cây khá đơn giản. Cây bầu có nguồn gốc Châu Phi và Ấn Độ, ngày nay được trồng rộng rãi ở các nước vùng nhiệt đới và á nhiệt đới trên toàn thế giới.

Bầu là cây hằng niên, thân leo quấn, tua cuốn phân nhánh, thân lá phát triển mạnh và có tính sinh nhánh lớn do đó khi canh tác phải bấm ngọn, làm dàn. Bộ rễ rất phát triển, ăn lan rộng, có khả năng ra nhiều rễ bất định ở đốt. Hoa thụ phấn nhờ gió và côn trùng. Trái có hình dạng và kích thước rất thay đổi, thường là hình trụ, dài 50 - 100 cm, khi già vỏ trái hóa gổ, bầu ưa nhiệt độ cao từ 20-30 độ C và cường độ ánh sáng mạnh, vì vậy là rau vụ hè.

Hiện nay, có nhiều giống bầu nhưng chủ yếu có 4 loại: bầu thước, bầu sao, bầu trắng và bầu thúng. Tuy nhiên, ở phía Bắc, người dân nên trồng bầu sao bởi loại này cho năng suất cao và thu nhập ổn định.

Bầu trồng được quanh năm, mùa nắng cho trái nhiều hơn mùa mưa. Bầu phát triển thuận lợi khi gieo trồng từ tháng 11 đến tháng 1 dương lịch. Hạt bầu cần nhiệt độ cao và ẩm độ đầy đủ để nẩy mầm.

Kỹ thuật trồng cây

Người trồng nên ngâm hạt từ 10 - 12 giờ, sau đó gói ủ hạt trong tro hay cát nóng từ 4 - 5 ngày cho nẩy mầm. Bà con gieo hạt nẩy mầm vào bầu đất chăm sóc cho đến khi cây có 2 lá thật mới đem trồng. Ngoài ra, người dân cũng có thể gieo thẳng hạt ngoài đồng, mỗi lỗ từ 3 - 4 hạt, đào hốc có kích thước 50 x 50 x 30 cm, hốc cách nhau 1m, bón nhiều phân chuồng hay phân cỏ hoai mục và khoảng 100 g phân hỗn hợp NPK cho mỗi hốc trước khi trồng.

Đất trồng: Bầu là loại cây có thể sinh trưởng và phát triển tốt trên nhiều loại đất. Nhưng tốt nhất vẫn là những loại đất tơi xốp, phì nhiêu và độ pH nằm trong khoảng 6 - 7 như đất mùn, đất phù sa. Nếu trồng bầu tại vườn nhà, có thể trộn thêm đất với một ít vỏ trấu, xơ dừa và phân động vật để bổ sung thêm một lượng lớn chất dinh dưỡng cho đất.

Bầu cần nhiều nước, do đó người chăm sóc phải tưới thường xuyên 1 - 2 lần/ngày cho cây đủ ẩm. Lượng nước tưới cần gia tăng khi bầu mang trái. Giai đoạn tăng trưởng kéo dài kể từ khi trồng đến khi bầu lên giàn [60 ngày sau khi trồng], người dân cần bón thúc thường xuyên mỗi tuần một lần để chuẩn bị cơ sở vật chất cho cây ra hoa kết trái.

Giai đoạn ra hoa, đậu trái, cây cần được bón thúc nuôi trái 7-10 ngày một lần với lượng phân gia tăng dần để trái to và nhiều trái. Trong suốt thời gian canh tác [130 - 140 ngày] mỗi hốc nên được bón từ 1 - 1,5 kg phân hỗn hợp NPK.

Khi bầu mọc dài được 1m, bà con bắt đầu khoanh dây vòng gốc, lấy đất chặn lên ngay đốt, cách 1 - 2 đốt lại chặn đất để tranh thủ cho bầu ra rễ bất định, tăng khả năng thu hút dinh dưỡng nuôi trái sau này. Trồng được 2 tháng người dân mới nên nương dây cho bầu leo giàn, cần để dây ở thế tự nhiên, không lật úp hay xoắn dây. Nên làm giàn bằng để bầu đủ diện tích bò, bầu vừa lên giàn là có thể trổ hoa đậu trái. Từ 75 - 90 ngày sau khi trồng, bầu bắt đầu cho thu hoạch.

Bầu ra nhiều dây nhánh và mang trái ở dây nhánh. Các dây nhánh ở đoạn thân từ gốc lên đến giàn nên tỉa bỏ để gốc được thoáng. Khi bầu lên giàn, người trồng không nên tỉa để dây nhánh cho trái. Khi đã lấy được trái trên nhánh, người dân nên bấm ngọn để trái phát triển lớn và bầu tiếp tục cho trái ở dây nhánh khác.

Sâu hại bầu gồm ruồi đục lòn lá [Lyriomyza spp.], rầy mềm [Aphis sp.], bọ rầy dưa [Aulacophora similis]. Bà con cần nhanh chóng phun thuốc khi thấy các côn trùng này xuất hiện.

Bệnh gây hại cho bầu thường gặp như bệnh héo cây con do nấm Rhizoctonia solani, bệnh khảm do virus, bệnh thán thư do nấm Colletotrichum lagenarium trong mùa mưa và bệnh phấn trắng do nấm Sphaerotheca fuliginea trong mùa khô. Trong thực tế do diện tích trồng ít, giá trị kinh tế của bầu không cao, nông dân có thể không phun ngừa thuốc trị bệnh, chỉ nhổ bỏ cây bệnh hay ngắt bỏ lá bệnh nếu có.

Thu hoạch và để giống

Trái bầu phát triển 10 - 12 ngày sau khi trổ hoa là bà con có thể thu hoạch để ăn. Người trồng nên cắt trái khi vỏ còn mềm, trái thon dài, hạt bên trong vừa tượng là ngon. Người dân không nên để trái già, vỏ hạt bên trong đã cứng, ăn kém ngon và cây mau tàn. Nếu chăm sóc tốt, giàn bầu 100 gốc sẽ cho thu trái 2 - 3 ngày/lần; mỗi gốc trung bình cho từ 10 - 15 trái.

Công dụng của quả bầu

Tỷ lệ chất dinh dưỡng ở bầu kém hơn các cây khác trong họ nhưng thịt quả non ngọt, có tác dụng giải nhiệt, trừ độc, có thể chữa bệnh đái tháo đường và mụn lở. Hoa và hạt bầu cũng được sử dụng làm thuốc trong Đông y. Vỏ quả già rất cứng dùng làm chai, lọ hay chế tạo đồ gia dụng.

Trong bầu có chứa rất nhiều thành phần dinh dưỡng tốt cho sức khỏe con người. Quả bầu có thể nấu canh, xào luộc tùy thích, và lá non cũng có thể đem nấu làm canh rau ăn rất ngọt, ngon và đậm đà.

Theo thói quen, người nội trợ thường khoét bỏ ruột và hạt trước khi chế biến thành món ăn. Tuy nhiên, theo các chuyên gia dinh dưỡng, chỉ nên bỏ ruột và hạt khi quả quá già. Không nên khoét bỏ đi bởi phần này không những chứa nhiều vitamin và dưỡng chất, hạt bầu còn có tác dụng trị giun hay đau đầu. Hoặc khi bị viêm lợi, tụt lợi bạn có thể lấy hạt bầu đun lấy nước để súc miệng. Còn rau bầu là món ăn thường xuyên xuất hiện trong mâm cơm của nhiều gia đình. Rau bầu giàu chất xơ, giúp người ăn no bụng mà không sợ tăng cân.

Cập nhật: 17/02/2020 Theo VietQ/vfa

Giới thiệu đặc điểm hình thái và sinh học của cây rau bầu đất, hướng dẫn kỹ thuật gây trồng gồm các bước: đất trồng, bón phân, luống trồng, cách trồng, chăm sóc, thu hoạch.

Bầu đất dây hay còn gọi là Kim thất, Rau lúi, Rau bầu đất, Dây chua lè, Đái dầm, Thiên Hắc địa hồng. Tên khoa học Gynura procumbens [Lour] Merr, Họ Cúc – Asteraceae.

1. Đặc điểm hình thái và sinh thái

- Cây thảo mọc bò và hơi leo, dài 2-3m. Thân mọng nước, phân nhiều cánh. Lá mọc cách, phiến lá hình trứng, thuôn, giòn, xanh lợt ở mặt dưới, hơi tía ở mặt trên và xanh ở các gân, dài 4-12cm, rộng 2-6cm, khía răng cưa ở mép không đều; cuống dài cở 1cm. Thân và cuống hơi tía. Cụm hoa ở ngọn cây, gồm nhiều đầu màu tía, các hoa trong đầu hoa hình ống, màu vàng da cam. Quả bế có ba cạnh, mang một mào lông trắng ở đỉnh.

- Cây ra hoa kết quả vào mùa xuân-hè.

- Nơi sống: Vern rừng, ven đồi, nơi ấm, vách đá, bãi hoang ven suối.

- Phân bố: Phổ biến khắp Việt Nam nhất là ở các tỉnh miền núi. Ngoài ra còn có ở Trung Quốc, Lào và Campuchia, Ấn Độ, Inđônêxia, Thái Lan, Philippin.

2. Kỹ thuật gây trồng

Bắt đầu chủ yếu trồng từ cây hom cành hoặc thân.

- Chọn hom:Hom được lấy từ thân cây mẹ 3 tháng tuổi trở lên. lấy từ đoạn gốc đến hết phần bánh tẻ của thân. Hạn chế lấy phần ngọn quá non vì khả năng thành công của hom rất kém do hiện tượng thối gốc hom.

- Cắt hom:Dùng dao hoặc kéo sắt để cắt hom, tránh làm giập hoặc trầy xước hom. Hom được cắt từ thân có chiều dài hom từ 10-20cm và ít nhất trên mỗi hom có từ 3-5 mắt lá, tỉa bớt lá trên hom, chừa khoảng 1/3 lá. Hom cắt buổi nào đem trồng hay giâm vào luống ươm buổi đó.

Trong điều kiện thời tiết chưa thuận lợi hay lượng hom còn ít cần nhân thêm, nên đem giâm vào luống ươm. Luống ươm bằng các ẩm với độ ẩm vừa phải, tốt nhất có mái che nắng mưa, có hệ thống phun sương tự động để duy trì độ ẩm. Dùng que nhọn chọc lỗ sâu 3-5cm cắm hom vào ém chặt đất vào gốc hom. Sau khi giâm khoảng 10-15 ngày hom giâm bắt đầu có rễ, tiến hành đem trồng. Nếu điều kiện thời tiết thuận lợi cũng có thể đem hom vừa cắt xong trồng vào luống trồng nhưng phải đảm bảo độ che bóng thích hợp và thường xuyên giữ ẩm cho hom giâm, bằng cách tưới ít nhất 3lần/ngày cho tới khi hom ra rễ ổn định.

a. Thời vụ

Có thể trồng quanh năm, tốt nhất là đầu mùa xuân.

b. Đất trồng

Bầu đất là một loại cây tương đối dễ trồng thích hợp trên nhiều loại đất khác nhau, nhưng tốt nhất vẫn là đất thịt nhẹ hay cát pha, nhiều mùn, giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt. Đất được cày cuốc sẵn cho ải khoảng 15-30 ngày trước khi trồng. Sau đó đánh nhỏ, bón phân và lên luống trồng.

c. Bón phân [Bón lót – lượng phân tính cho 1.000m2 ]

+ Phân chuồng hoai 1,5- 2 tấn.

+ Phân super lân 50 kg.

Sau khi trồng khoảng 2 tuần, nên bón bổ sung khoảng 2 kg Urê. Bón phân bằng cách hòa loãng phân vào trong nước rồi tưới bằng bình sen trên mặt luống rau, sau khi tưới phân phải tưới lại một lần bằng nước lã để rửa sạch phân bám dính trên lá rau.

d. Luống trồng

Lên luống nổi, chiều dài luống tùy theo kích thước vườn.

+ Chiều rộng: 1-1,2m.

+ Chiều cao mặt luống: 12-20cm.

+ Các luống cách nhau 0,3-0,4m. Có hệ thống thoát nước để có thể thoát nước tốt mỗi khi có mưa to và kéo dài.

e. Cách trồng

Dùng bay tạo hố trồng [giâm thành cây rồi trồng] hoặc dùng que nhọn chọc lỗ cắm hom vào luống. Trồng thẳng hàng ngang, dọc đảm bảo khoảng cách giữa các cây từ 15-25cm. Trồng xong lên đất, tưới đẫm nước cho chặt gốc. Ở những nơi có điều kiện thì có thể trồng thưa hơn [40x40cm] và làm giàn thấp như đối với cà chua sẽ tận dụng được không gian nhiều hơn. Ngoài ra, có thể áp dụng phương pháp thủy canh.

f. Chăm sóc

Thường xuyên tưới nước giữ ẩm cho đất, đặc biệt vào mùa nắng hạn. Kết hợp nhổ cỏ dại và phòng trừ sâu xám, sâu khoang và ốc sên ăn lá và chồi non.

g. Thu hoạch

Sau trồng 45 ngày, chồi non có chiều dài từ 20-30cm thì có thể thu hoạch vụ đầu. Dùng dao sắt cắt phần thân chồi lá non. Sau thu hoạch có thể bón thúc bằng nước phân chuồng hoai để bổ sung dinh dưỡng và kích thích rau đâm nhiều chồi mới cho các vụ tiếp theo. Nên thay thế và trồng mới hàng năm để nâng cao sản lượng rau.

80052-ntm.001392_ky_thuat_trong_rau_bau_dat_day.pdf