Nói về định dạng hình ảnh, có hai loại tệp định dạng chính mà bạn cần lưu ý đó là: RAW và JPEG. Một số nhiếp ảnh gia đưa ra ý kiến cho rằng nên chụp ở định dạng RAW trong khi số khác lại nghiêng về định dạng JPEG.
Vậy để hiểu rõ hơn về vấn đề này, bài viết dưới đây sẽ phân biệt các điểm khác nhau cơ bản nhất giữa hai loại định dạng này để giúp bạn có thể lựa chọn định dạng phù hợp với tệp ảnh của mình nhé.
Tệp RAW là gì?
Ảnh RAW hay còn được gọi là ảnh âm bản kỹ thuật số. Đây là tệp hình ảnh chứa dữ liệu chưa được xử lý hoặc xử lý tối thiểu từ cảm biến của máy ảnh kỹ thuật số. Các tệp Raw thường có kích thước lớn vì nó chứa dữ liệu hình ảnh chi tiết đầy đủ nhất để có thể chỉnh sửa theo sở thích của người dùng.
Tệp RAW là tệp chứa tất cả thông tin được cảm biến của máy ảnh ghi lại trong quá trình phơi sáng. Máy ảnh lúc này sẽ không nén hoặc xử lý tệp ảnh này. Điều đó có nghĩa là không có chi tiết nào trong hình ảnh bị loại bỏ. Do đó, nó mang đến một tệp hình ảnh chất lượng cao. Trên thực tế, tệp RAW có những lợi thế nhất định vì có thể hỗ trợ người chụp trong quá trình hậu kỳ ảnh.
Tệp JPEG là gì?
Ngược lại với tệp RAW, JPEG là tệp đã được nén bởi máy ảnh của bạn. Nó không chứa đầy đủ thông tin được cảm biến máy ảnh ghi lại trong quá trình phơi sáng. Theo đó, JPEG là định dạng hình ảnh sử dụng tính năng nén dữ liệu để lưu trữ và hiển thị hình ảnh kỹ thuật số. Nhờ hiệu quả nén cao, đây là định dạng ảnh được dùng phổ biến nhất hiện nay.
Sự khác nhau giữa tệp ảnh RAW và JPEG
Sau khi đã hiểu hơn về khái niệm của hai tệp ảnh RAW và JPEG, các bạn có thể phân biệt rõ hơn sự ảnh hưởng của hai tệp ảnh này lên màu sắc, độ chi tiết, sắc nét của bức ảnh bằng một vài điểm dưới đây nhé.
Độ phơi sáng
Khi sử dụng tệp JPEG, thông tin trong các vùng sáng nhất và tối nhất của hình ảnh sẽ bị mất khi chụp thiếu sáng hoặc dư sáng. Theo đó, chi tiết ở những vùng này không thể khôi phục được. Nhưng đây không thực sự là vấn đề trở ngại đối với tệp RAW.
Có lẽ lợi ích lớn nhất khi chụp ở định dạng RAW là máy ảnh của bạn có thể ghi lại hoàn toàn dữ liệu mà nó nhận được từ cảm biến của máy ảnh. Với định dạng RAW, tệp hình ảnh được lưu trữ có thể xử lý chi tiết tốt hơn đem lại hình ảnh với chất lượng cao hơn.
Cân bằng trắng
Cân bằng trắng của tệp RAW có thể dễ dàng điều chỉnh. Điều này không chỉ cho phép hiệu chỉnh cân bằng trắng không mong muốn mà còn cho phép tạo ra vô số tùy chọn sáng tạo trong quá trình xử lý hậu kỳ. Ngược lại tệp JPEG có cân bằng trắng được thiết lập trước nên rất khó điều chỉnh. Do đó mà khả năng kiểm soát màu sắc trong hình ảnh trên tệp JPEG cũng hạn chế hơn.
Độ chói
Một lợi ích khác cần được nói đến là loại tệp RAW có thể cung cấp cho các nhiếp ảnh gia khả năng nâng tông màu trong hình ảnh nhờ độ sâu bit là 12 bit hoặc 16 bit. So với hình ảnh JPEG chỉ có thể có tối đa 8 bit thì khả năng lưu trữ màu sắc trong hình ảnh của tệp RAW rõ ràng và chính xác hơn.
Độ tương phản
Tệp RAW có độ tương phản và độ bão hòa thấp hơn hình ảnh bạn thấy trên màn hình trên máy ảnh. Điều này là do các nhà sản xuất máy ảnh đã giả định rằng bạn sẽ xử lý tệp ảnh RAW trên các phần mềm chỉnh sửa sau này. Trong khi đó, các tệp JPEG xuất hiện với độ bão hòa và độ tương phản cao hơn nên tệp JPEG thường ứng dụng cho người dùng thích hình ảnh trực tiếp mà không cần hậu kỳ.
Dải tần nhạy sáng - Dynamic Range
Các tệp RAW có dải màu động rất cao và gam màu rộng hơn so với ảnh JPEG. Để phục hồi vùng sáng và vùng tối khi hình ảnh hoặc các phần của ảnh bị thiếu sáng hoặc dư sáng thì ảnh RAW có khả năng phục hồi tốt hơn ảnh JPEG.
Điều này đương nhiên giúp ích rất nhiều trong quá trình hậu kỳ để chỉnh sửa các bức ảnh lỡ phơi sáng hoặc thiếu sáng quá nhiều. Đồng thời nó cũng hữu ích nếu bạn chụp trong một môi trường mà bạn không phải lúc nào cũng có thể kiểm soát được ánh sáng.
Độ sắc nét
Một tính năng đáng chú ý của tệp JPEG là sự xuất hiện của độ sắc nét. Tệp JPEG thường xuất hiện hình ảnh sắc nét hơn tệp RAW. Độ sắc nét nhìn thấy trong tệp JPEG là kết quả của hệ thống xử lý trong máy ảnh của bạn. Trong khi đó, ảnh RAW lại không thực hiện bất kì quá trình xử lý nào để tạo độ sắc nét. Điều này có nghĩa là bạn cần sử dụng các thuật toán trên phần mềm chỉnh sửa để làm sắc nét hơn cho ảnh của mình.
Khả năng hậu kỳ
Khi xử lý tệp RAW, tệp gốc sẽ không bị ảnh hưởng trực tiếp. Về cơ bản, tệp RAW bạn đang chỉnh sửa là tệp tham chiếu. Trong khi nếu xử lý tệp JPEG, bạn sẽ bị giảm chất lượng trong các thao tác xử lý hình ảnh. Theo đó, việc giảm chất lượng ảnh sẽ xảy ra mỗi khi mở, chỉnh sửa hoặc lưu tệp JPEG.
Kích thước tệp
Giống như tệp JPEG, tệp RAW cũng có dung lượng nhất định. Thông thường các tệp RAW sẽ giữ lại nhiều chi tiết ảnh nên chúng không được nén lại như tệp JPEG. Do đó, tệp RAW đương nhiên lớn hơn đáng kể so với tệp JPEG. Vì vậy khi chụp ở định dạng RAW bạn cần một không gian lưu trữ cho bộ nhớ lớn hớn, cùng các thông số kỹ thuật của máy tốt hơn để có thể xử lý tệp ảnh này.
Tạm kết
Tệp RAW sẽ mang đến những lợi thế về khả năng lưu trữ dữ liệu hình ảnh, khả năng kiểm soát hiển thị màu sắc, tái hiện màu sắc chân thực với dải động lớn và hỗ trợ tối đa trong quá trình hậu kỳ. Trong khi đó, tệp JPEG lại mang đến hình ảnh có thể sử dụng trực tiếp sau khi chụp, linh hoạt, dễ sử dụng, dung lượng ảnh thấp không làm chậm camera và sao lưu hình ảnh nhanh.
Như vậy, tệp RAW sẽ phù hợp với người chụp ảnh chuyên nghiệp, có yêu cầu cao về chất lượng màu sắc và chi tiết hình ảnh. Còn tệp JPEG có thể sử dụng dùng cho người mới, người không chuyên hoặc các thể loại chụp đường phố, phong cảnh không đòi hỏi quá nhiều chi tiết mà vẫn mang lại độ sắc nét cần thiết cho hình ảnh.
File raw là gì, Có nên chụp file raw?
Định dạng ảnh ở máy ảnh kỹ thuật số thông thường là file JPEG hoặc file RAW. Vậy các bạn đã biết ý nghĩa và biết gì về 2 file ảnh thông dụng này chưa ? Đầu tiên mình nói về file JPG, JPG là viết tắt của cụm từ Joint Photographic Experts Group là một định dạng ảnh chuẩn mà hầu hết ở các thiết bị nhiếp ảnh đều tạo ra dạng đuôi này.
Định dạng JPEG cũng rất phổ biến ở trên internet vì nó được nén rất tốt và nhiều thiết bị hỗ trợ nó cũng như các phần mềm chỉnh sửa cũng hỗ trợ file này rất nhiều. Nhưng JPEG file thường được dùng để lưu trữ là chính chứ không phải chuyên về chỉnh sửa. Vì thế khi chụp hình người ta thường chọn thêm file RAW đi kèm. Vậy tại sao người ta lại chọn chụp bằng file RAW, và file RAW là gì chúng ta cùng tìm hiểu nhé. Đầu tiên ta định nghĩa file RAW.Đây là một định dạng của máy ảnh kỹ thuật số, khi chụp thì tất cả các thông tin mà cảm biến của máy thu được đều lưu hết vào file này. Khác với file JPEG, ảnh định dạng RAW sẽ không được chỉnh nét và tông màu ngay trên ảnh như File JPEG hay JPG. Và việc xử lý file RAW thường được xử lý tỉ mỉ ngay trên máy tính như chỉnh tông màu, độ bão hòa màu, độ phơi sáng… sẽ trở nên dễ dàng hơn,. Không giống như file JPEG, khi chụp xong thì máy sẽ xử lý hình ảnh về màu, độ phơi sáng và nén hình ngay trên file JPEG. File RAW sẽ giữ lại nhiều chi tiết trên các vùng sáng cũng như vùng tối của hình ảnh tốt hơn file JPEG, nó giúp cho người dùng dễ dàng để khôi phục lại các chi tiết cũng như điều chỉnh các thông số theo ý muốn của mình.
Về phần đuôi mở rộng của File RAW, không phải các file ảnh của các hãng đều cùng một đuôi,cái này là tùy mỗi hãng, ví dụ Canon có đuôi của file RAW là .CRW hay .CR2, Nikon là .NEF còn Sony là .ARW… Ngoài ra phần mềm photoshop cũng có 1 định dạng RAW mà ít ai biết đó là đuôi .DNG.
Sau đây là 2 chụp ảnh RAW và cứu lại sáng bằng photoshop
Vậy File RAW có ưu,nhược điểm gì so với file JPG, chúng ta cùng tìm hiểu nhé.
+ Về ưu điểm:
– Bạn có thể toàn quyền kiểm soát các thông số của hình ảnh. Ban có thể kiểm soát được độ bão hòa màu , độ chi tiết của vùng tối, vùng sáng của ảnh chụp, chế độ cân bằng trắng, điều chỉnh được độ phơi sáng của file. Tuy nhiên bạn nên nhớ file JPG vẫn có thể làm được các điều trên nhưng chỉ ở một mức độ nào đó và không thể bằng được so với file RAW.
-Không sợ nguồn sáng phức tạp hay ánh sáng khó kiểm soát.
Với file RAW người dùng có thể phần nào lấy lại chi tiết của các vùng sáng và vùng tối đã mất, không hẳn là toàn bộ nhưng cũng đủ làm nên điều tuyệt vời cho bức hình. Với định dạng RAW thì bạn có thể in hình ảnh với kích thước lớn tùy vào số lượng điểm ảnh mà máy in hỗ trợ. Dĩ nhiên là file JPEG cũng hỗ trợ nhưng vẫn có phần giới hạn nào đó.
-Dễ dàng xử lý hậu kỳ.
Xử lý bằng các phần mềm để chỉnh sửa hình ảnh ngày nay là điều có thể nói là không thể thiếu. Tuy vậy trong lúc xử lý hình ảnh, người dùng sẽ có một vài rủi ro nhẹ hoặc nặng với định dạng JPEG. Ví dụ như Reszie hình ảnh, việc áp dụng bộ lọc màu trực tiếp lên ảnh gốc thì khó có thể phục hồi sau đó. Dĩ nhiên đối với trường hợp không có bản sao được lưu. Và một thực tế là khi chỉnh sửa file JPEG đôi khi có thể làm giảm chất lượng của hình ảnh so với file RAW.
+ Về nhược điểm:
-Đầu tiên phải kể đến đó là dung lượng file rất lớn và ghi hình lên thẻ lâu hơn. Vì việc chứa nhiều thông tin về hình ảnh và không được nén nên file RAW có dung lượng rất lớn, bởi vậy có thể làm đầy bộ nhớ thẻ mà bạn không để ý khi chụp.
Vì dung lượng File dung lượng lớn nên việc chụp hình liên tục rất hạn chế và vì bộ nhớ đệm của máy không được nhiều mà dung lượng file lớn nên dẫn đến việc hết bộ nhớ đệm
-Đối với máy ảnh Sony khi chọn chế độ RAW thì tính năng HDR sẽ bị vô hiệu hóa [Mình từng dùng Sony A57 và thấy hiện tượng này.
Và File RAW được xử lý bằng phần mềm nào?
Hiện nay 2 phần mềm xử lý file RAW thông dụng nhất đó là Camera Raw trên photoshop và phần mềm Lightroom của hãng ADOBE. Các phần mềm này được chia sẻ khá nhiều trên các diễn đàn. Ở trang của mình có nhiều bài viết về xử lý ảnh. Các bạn tham khảo tại Blend and Retouch để tìm hiểu thêm. Vừa rồi là bài viết File raw là gì, Có nên chụp file raw? hi vọng sẽ giúp ích cho các bạn một phần nào đó. Chúc các bạn thành công nhé!!!
[*] Cả nhà tham gia Group Hội đam mê nhiếp ảnh để tiện giao lưu trao đổi kinh nghiệm về nhiếp ảnh cũng như chỉnh sửa hình ảnh nhé.