Mỗi chất đều có một công thức hóa học riêng để biểu thị. Vậy công thức hóa học là gì? Ý nghĩa của công thức hóa học là gì? Công thức hóa học của đơn chất? Công thức hóa học của hợp chất? Cách lập công thức hóa hóc? Bài tập về công thức hóa học?… Hãy cùng DINHNGHIA.VN giải đáp những thắc mắc trên qua bài viết ngay sau đây nhé!.
Lý thuyết công thức hóa học là gì?
Khái niệm công thức hóa học là gì?
Công thức hóa học là các ký hiệu hóa học dùng để biểu diễn chất, gồm một kí hiệu hóa học [đơn chất] hay hai, ba… kí hiệu [hợp chất] và chỉ số ở chân mỗi kí hiệu.
Công thức hóa học của đơn chất
Công thức hóa học của đơn chất được biểu hiện dưới một dạng chung là \[A_{x}\], trong đó, A chính là kí hiệu của nguyên tố và x nêu lên chỉ số nguyên tử của nguyên tố.
- Với các đơn chất kim loại thì công thức hóa học được biểu thị chính bằng ký hiệu hóa học của đơn chất kim loại đó. Ví dụ: công thức hóa học của đồng là Cu, công thức hóa học của kẽm là Zn, công thức hóa học của vàng là Au…
- Với các đơn chất phi kim thì công thức hóa học của chất rắn vẫn được biểu thị bằng kí hiệu hóa học của chất rắn đó, ví dụ như công thức hóa học của Phốt pho là P, công thức hóa học của Lưu huỳnh là S,…
- Còn với các đơn chất phi kim là chất khí thì thường gồm kí hiệu hóa học của chất khí đó và chỉ số bằng 2. Ví dụ công thức hóa học của khí Oxi là \[O_{2}\], công thức hóa học của khi hiđro là \[H_{2}\],…
Công thức hóa học của hợp chất
Công thức hóa học của hợp chất được biểu hiện dưới dạng chung là \[A_{x}B_{y}\], \[A_{x}B_{y}C_{z}\],…
Trong đó, A B C là ký hiệu hóa học của các nguyên tố trong hợp chất và x, y, z là các chỉ số tương ứng của các nguyên tử của mỗi nguyên tố đó.
Ví dụ:
- Công thức hóa học của khí metan là \[CH_{4}\]
- Công thức hóa học của nước là \[H_{2}O\]
- Công thức hóa học của axit sunfuric là \[H_{2}SO_{4}\]
Ý nghĩa của công thức hóa học là gì?
Công thức hóa học giúp chúng ta biết:
- Nguyên tố tạo ra chất
- Số nguyên tử của mỗi nguyên tố trong phân tử của chất
- Và giúp ta tính được phân tử khối của chất đó.
Ví dụ: Công thức hóa học của đường glucozơ là \[C_{6}H_{12}O_{6}\].
Công thức này cho ta biết có, đường glucozơ gồm có 6 nguyên tử cacbon [C], 12 nguyên tử Hydro [H] và 6 nguyên tử Oxi [O]. Từ đó ta có thể tính được phân tử khối của đường glucozơ theo công thức là: 12 x 6 + 12 + 16 x 6 = 180 [đvC]
Một số dạng bài tập công thức hóa học
Từ việc nghiên cứu khái niệm công thức hóa học là gì, công thức hóa học của đơn chất và hợp chất, dưới đây hãy cùng tìm hiểu một số bài tập về công thức hóa học.
Bài tập 1: Hãy nêu những gì biết được từ mỗi chất khi biết các công thức hóa học của các chất sau:
a] Khí clo \[Cl_{2}\] b] Khí metan \[CH_{4}\]
c] Kẽm clorua \[ZnCl_{2}\] d] Axit sunfuric \[H_{2}SO_{4}\]
Hướng dẫn giải
a] Khí clo \[Cl_{2}\]: Khí clo tạo nên từ 2 nguyên tử của nguyên tố Cl. Phân tử khối của khí clo là: 35,5 x 2 = 71 [đvC]
b] Khí metan \[CH_{4}\]: Khí metan tạo nên từ các nguyên tố là Cacbon và Hydro. Gồm có 1 nguyên tử C và 4 nguyên tử H. Phân tử khối của khí metan là: 12 + 1 x 4 = 16 [đvC]
c] Kẽm clorua \[ZnCl_{2}\]: Kẽm clorua tạo nên từ các nguyên tố là Kẽm [Zn] và Clo [Cl]. Gồm có 1 nguyên tử Zn và 2 nguyên tử Cl. Phân tử khối của kẽm clorua là: 65 + 35,5 x 2 = 136 [đvC].
d] Axit sunfuric \[H_{2}SO_{4}\]: Axit sunfuric tạo nên từ các nguyên tố là Hydro [H], Lưu huỳnh [S] và Oxi [O]. Gồm có 1 nguyên tử H, 1 nguyên tử S và 4 nguyên tử O. Phân tử khối của axit sunfuric là: 1 + 32 + 4 x 16 = 98 [đvC].
Bài tập 2:
a] Các cách viết sau chỉ những ý gì 5Cu, 2NaCl, 3\[CaCO_{3}\].
b] Dùng chữ số và công thức hóa học để diễn đạt những ý sau: 3 phân tử oxi, 6 phân tử canxi oxit, năm phân tử đồng sunfat.
Hướng dẫn giải
a] Các cách viết có ý nghĩa:
- 5Cu: 5 nguyên tử đồng [Cu]
- 2NaCl: 2 phân tử NaCl, trong đó có 1 nguyên tử nguyên tố Natri [Na] và 1 nguyên tử nguyên tố Clo [Cl].
- 3\[CaCO_{3}\]: 3 phân tử Canxi cacbonat, trong đó có 1 nguyên tử nguyên tố Canxi [Ca], 1 nguyên tử nguyên tố Cacbon [C] và 3 nguyên tử nguyên tố Oxi [O].
b] Công thức hóa học:
- 3 phân tử oxi: 3 \[O_{2}\]
- 6 phân tử Canxi oxit: 6 CaO
- 5 phân tử Đồng sunfat: 5 \[CuSO_{4}\]
Như vậy, bạn đã vừa cùng DINHNGHIA.VN giải đáp những thắc mắc xoay quanh công thức hóa học, ý nghĩa và hướng dẫn làm một số bài tập liên quan. Hy vọng bạn đã có được những kiến thức bổ ích và lý thú!
Xem thêm >>> Electron hóa trị là gì? Cách xác định số electron hóa trị
Xem thêm >>> Cách tính hóa trị của các nguyên tố: Lý thuyết và Bài tập ví dụ
Please follow and like us:
Chất được tạo nên từ các nguyên tố, đơn chất được tạo nên từ một nguyên tố còn hợp chất được tạo nên từ hai hay nhiều nguyên tố. Như vậy, từ ký hiệu của nguyên tố ta có thể viết thành công thức hóa học để biểu diễn chất.
Vậy cách viết công thức hóa học của đơn chất và hợp chất như thế nào?Công thức hóa học có ý nghĩa gì? chúng ta cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
I. Cách viết Công thức hoá học của đơn chất
Bạn đang xem: Công thức hóa học của đơn chất, hợp chất, cách viết, ý nghĩa và bài tập – Hóa 8 bài 9
– Công thức hóa học của đơn chaatschir gồm ký hiệu hóa học của một nguyên tố.
1. Đơn chất kim loại
– Hạt hợp thành là nguyên tử, ký hiệu hoá học được coi là công thức hoá học.
* Ví dụ: Cách lập công thức hóa học của các đơn chất đồng, kẽm và sắt là: Cu, Zn, Fe.
2. Đơn chất phi kim
– Với một số phi kim hạt hợp thành là nguyên tử, ký hiệu hoá học là công thức hoá học.
* Ví dụ: Công thức hóa học của đơn chất tha, lưu huỳnh, phốt pho là: C, S, P.
– Với nhiều phi kim hạt hợp thành là phân tử, thường là 2, thêm chỉ số ở chân ký hiệu.
* Ví dụ: Công thức hóa học của khí Hidro, Ni tơ, và Oxi là: H2, N2, O2.
II. Cách viết Công thức hóa học của hợp chất
– Hợp chất tạo từ 2 nguyên tố, công thức chung: AxBy
– Hợp chất tạo từ 3 nguyên tố, công thức chung: AxByCz
– Trong đó:
° A, B, C,… là kí hiệu hóa học của từng nguyên tố
° x, y, z,… là các số nguyên chỉ số nguyên tử của nguyên tố có trong một phân tử hợp chất, nếu các chỉ số này bằng 1 thì không ghi.
* Ví dụ: Công thức hóa học của hợp chất: nước H2O, natri cloru NaCl, Canxi cacbonat là CaCO3 [lưu ý CO3 là nhóm nguyên tử].
III. Ý nghĩa của công thức hóa học
* Công thức hóa học của 1 chất cho biết:
– Nguyên tố nào tạo ra chất;
– Số nguyên tử của mỗi nguyên tố có trong 1 phân tử chất;
– Phân tử khối của chất.
* Ví dụ 1: Công thức hóa học của khí oxi O2 cho biết:
– Khí oxi do nguyên tố oxi tạo ra;
– Có 2 nguyên tử trong 1 phân tử oxi
– Phân tử khối: 16.2 = 32 [đvC].
* Ví dụ 2: Công thức hoá học của axit sunfuric H2SO4 cho biết:
– Axit sunfuric do 3 nguyên tố: H, S, O tạo thành
– Một phân tử axit sunfuric gồm 2H, 1S, 4O
– Phân tử khối:= 1.2 + 32 + 16.4 = 2 + 32 + 64 = 98 [đvC].
* Một số lưu ý:
– Viết H2 đểchỉ 1 phân tử hidro, khác với khi viết 2H để chỉ 2 nguyên tử hidro;
– Công thức hóa học H2O cho biết 1 phân tử nước cos2 nguyên tử hidro và 1 nguyên tử oxi.[Nói trong phân tử nước có phân tử hidro là SAI];
– Để chỉ 3 phân tử hidro viết 3H2, hai phân tử nước viết 2H2O,… các số 3 và 2 đứng trước là hệ số, phải viết ngang bằng ký hiệu.
IV. Bài tập về Công thức hóa học
* Bài 1 trang 33 SGK Hóa 8: Chép vào vở bài tập những câu sau đây với đầy đủ những từ thích hợp:
Đơn chất tạo nên từ một … nên công thức hóa học chỉ gồm một … còn … tạo nên từ hai, ba … Nên công thức hóa học gồm hai, ba … Chỉ số ghi ở chân kí hiệu hóa học, bằng số … có trong một …;
° Lời giải bài 1 trang 33 SGK Hóa 8:
– Đơn chất tạo nên từ một nguyên tố hóa học nên công thức hóa học chỉ gồm một kí hiệu hóa học còn hợp chất tạo nên từ hai, ba nguyên tố hóa học nên công thức hóa học gồm hai, ba kí hiệu hóa học Chỉ số ghi ở chân kí hiệu hóa học, bằng số nguyên tử có trong một phân tử hợp chất.
* Bài 2 trang 33 SGK Hóa 8: Cho công thức hóa học của các chất sau:
a] Khí clo Cl2.
b] Khí metan CH4.
c] Kẽm clorua ZnCl2.
d] Axit sunfuric H2SO4.
Hãy nêu những gì biết được từ mỗi chất
° Lời giải bài 2 trang 33 SGK Hóa 8:
a] Khí clo Cl2:
– Khí clo do 2 nguyên tử clo tạo ra
– Có 2 nguyên tử clo trong một phân tử khí Cl2
– Phân tử khối: 35,5.2 = 71[đvC].
b] Khí metan CH4:
– Khí CH4 do 2 nguyên tố H và C tạo ra.
– Có 1 nguyên tử cacbon và 4 nguyên tử H một phân tử CH4
– Phân tử khối : 12 + 1.4 = 16 [đvC].
c] Kẽm clorua ZnCl2:
– Kẽm clorua do hai nguyên tố là Zn và Cl tạo ra.
– Có 1 nguyên tử Zn và 2 nguyên tử Cl trong 1 phân tử ZnCl2
– Phân tử khối: 65 + 35,5.2 = 136 [đvC].
d] Axit sunfuric H2SO4:
– Axit sunfuric do ba nguyên tố là H, S và O tạo ra
– Có 2 nguyên tử H, 1 nguyên tử S và 4 nguyên tử O trong 1 phân tử H2SO4
– Phân tử khối bằng: 2.1 + 32 + 16.4 = 98 [đvC].
* Bài 3 trang 34 SGK Hóa 8: Viết công thức hóa học và tính phân tử khối của các hợp chất sau:
a] Canxi oxit [vôi sống], biết trong phân tử có 1Ca và 1O.
b] Amoniac, biết trong phân tử có 1N và 3H.
c] Đồng sunfat, biết trong phân tử có 1Cu, 1S và 4O
° Lời giải bài 3 trang 34 SGK Hóa 8:
a] Phân tử Canxi oxit có 1Ca và 1O nên công thức hóa học là: CaO
– Phân tử khối: 40 + 16 = 56 [đvC].
b] Phân tử Amoniac có 1N và 3H nên công thức hóa học là: NH3
– Phân tử khối: 14 + 3.1 = 17 [đvC].
c] Phân tử Đồng sunfat có 1Cu, 1S và 4O nên công thức hóa học là: CuSO4
– Phân tử khối: 64 + 32 + 4.16 = 160 [đvC].
* Bài 4 trang 34 SGK Hóa 8: a] Các cách viết sau chỉ những ý gì 5Cu, 2NaCl, 3CaCO3.
b] Dùng chữ số và công thức hóa học để diễn đạt những ý sau: Ba phân tử oxi, sáu phân tử canxi oxit, năm phân tử đồng sunfat.
° Lời giải bài 4 trang 34 SGK Hóa 8:
a] Năm nguyên tử đồng [Cu]
– Hai phân tử natri clorua [NaCl]
– Ba phân tử canxi cacbonat [CaCO3]
b] Ba phân tử oxi: 3O2
– Sáu phân tử canxi oxit: 6CaO
– Năm phân tử đồng sunfat: 5CuSO4
Hy vọng bài viết này đã giúp các em biết cách lập công thức hóa học của đơn chất, hợp chất, cách viết và ý nghĩa của chúng, đồng thời vận dụng vào các bài tập cụ thể. THPT Sóc Trăngchúc các em học tốt và đừng quên để lại góp ý hay thắc mắc nếu có ở dưới phần nhận xét nhé.
|
¤ Các bài viết cùng Chương 1: ¤ Có thể bạn muốn xem: |
Đăng bởi: THPT Sóc Trăng
Chuyên mục: Giáo Dục