Trong một vài năm trở lại đây, dạy học trực tuyến ngày càng trở nên phổ biến và được ưa chuộng tại nước ta nhờ sự tiện lợi, đa dạng, phù hợp với nhu cầu của phần lớn học sinh và học viên. Các phương pháp dạy học trực tuyến được hướng dẫn trong bài viết dưới đây sẽ giúp nâng cao hiệu quả của các khóa học, đem đến sự hỗ trợ tốt nhất cho cả người dạy và người học.
I. Phương pháp dạy học truyền thống sẽ có hạn chế gì so với phương pháp dạy học trực tuyến
Phương pháp dạy học truyền thống sẽ có hạn chế gì so với phương pháp dạy học trực tuyến
1. Hạn chế tương tác, trao đổi giữa người dạy và người học
Khi đến các lớp học theo kiểu truyền thống, học sinh và giáo viên sẽ trao đổi và tương tác trực tiếp. Nếu có bất kỳ vấn đề nào với bài giảng, học sinh có thể hỏi lại và đưa ý kiến ngay lập tực. Ngược lại, giáo viên cũng có thể quan sát quá trình học tập, tiếp thu của học sinh thông qua việc theo dõi bài giảng trên lớp.
Với các phương pháp dạy học online, việc tương tác, trao đổi này được thực hiện thông qua các công cụ hỗ trợ như tính năng chat, nhắn tin, hoặc gửi âm thanh,…
2. Kém hiệu quả với những học sinh thiếu chủ động, tự giác
Vì học sinh nắm quyền chủ động nhiều hơn trong việc lựa chọn thời gian, không gian học tập nên nếu không có sự chủ động, việc học tập sẽ không đạt được hiệu quả. Trong trường hợp đến lớp học, giáo viên có thể phụ trách nhắc nhở, yêu cầu học sinh tập trung, hoàn thành bài. Còn với các phương pháp dạy học trực tuyến, toàn bộ quá trình đều cần đến sự tự giác của học sinh.
3. Cơ sở vật chất không đồng bộ
Tùy vào điều kiện và nhu cầu của từng học sinh, việc đầu tư vào các trang thiết bị để học online như điện thoại, máy tính bảng, laptop cũng như dịch vụ internet là vô cùng khác biệt. Trong trường hợp tham gia vào những buổi dạy học trực tuyến chung, sẽ có những trường hợp học sinh không thể theo kịp bài giảng vì lỗi kỹ thuật. Bởi vậy, đôi khi việc học online sẽ bị ngắt quãng, đứt đoạn nhiều lần trong quá trình giảng dạy, không được liền mạch như thông thường. Vấn đề này không chỉ làm giảm chất lượng bài giảng mà còn khiến học sinh mất tập trung.
II. Cần làm gì để phương pháp dạy học trực tuyến đạt hiệu quả?
1. Ứng dụng đa dạng công nghệ
Ứng dụng đa dạng công nghệ
Công nghệ thông tin đang được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực giáo dục đào tạo. Thay vì chỉ sử dụng duy nhất một hình thức học online, Bạn có thể thử nghiệm thêm nhiều website, phần mềm và ứng dụng học tập khác. Nhờ quá trình trải nghiệm thực tế, bạn sẽ lựa chọn được phương pháp dạy học trực tuyến hiệu quả, phù hợp nhất. Mặt khác, quá trình học tập cũng trở nên phong phú và hấp dẫn hơn.
2. Tạo sự chủ động từ cả hai phía người dạy – người học
Để đảm bảo phương pháp dạy học trực tuyến đem lại hiệu quả thực tế, cả người dạy và người học đều cần sự chủ động, tự giác. Về phía người học, cần xác định rõ mục tiêu tham gia các khóa học, thiết lập cho mình thói quen tập trung, tham gia bài học đúng giờ, tự ghi chép để gia tăng hiệu quả tiếp thu kiến thức. Về phía người dạy, cần khuyến khích việc trao đổi, thảo luận, thường xuyên điều chỉnh nội dung để gia tăng hứng thú cho học viên.
3. Đổi mới cách thức giảng dạy
Ở các lớp học thông thường, nhiều giáo viên vẫn áp dụng hình thức dạy học theo kiểu một chiều, chủ yếu là giảng bài, hạn chế hỏi đáp với học sinh. Nhưng khi chuyển sang hình thức online, việc trao đổi, thảo luận trực tiếp cần được gia tăng để đảm bảo rằng học sinh nắm chắc kiến thức và tập trung học tập. Ngoài ra, tùy theo đặc thù của từng môn học, giáo viên có thể điều chỉnh cách thức giao bài, ôn tập để giúp gia tăng hứng thú của người học.
4. Lưu trữ bài giảng
Lưu trữ bài giảng
Có hai lý do để bạn cần lưu trữ lại bài giảng: thứ nhất, đảm bảo rằng các học sinh vì lỗi kỹ thuật, không thể tham gia trực tiếp cũng không bị lỡ bài học; thứ hai, giúp các học viên tự học, tự ôn tập tốt hơn vì việc tương tác, trao đổi trực tiếp cùng giáo viên khá hạn chế.
Ngoài các video dạy học trực tuyến, giáo viên cũng nên gửi kèm các tài liệu hỗ trợ thiết yếu như slide bài giảng, tài liệu và các nội dung tham khảo.
5. Theo sát hỗ trợ học sinh, học viên
Vì học tập qua các kênh online, dịch vụ chăm sóc người học cũng không thể tiến hành trực tiếp như với hình thức giáo dục truyền thống. Quá trình hỗ trợ học sinh, sinh viên này có thể được chuyển qua các kênh như email, tin nhắn hay các cuộc gọi. Bạn cần đảm bảo rằng các học sinh đang theo sát nội dung và không gặp phải vấn đề gì trong việc tiếp nhận kiến thức khi tham gia khóa học.
III. Các phương pháp dạy học trực tuyến hiệu quả nhất
Hiện nay, dưới sự hỗ trợ của công nghệ, các hình thức dạy học trực tuyến trở nên rất đa dạng. Về cơ bản, bạn có thể xếp chúng vào ba nhóm dưới đây
1. Khóa học online trên nền tảng e-learning
Khóa học online trên nền tảng e-learning
Giáo viên, giảng viên sẽ thiết kế giáo trình, lên kế hoạch giảng dạy cho toàn khóa học, chuẩn bị đầy đủ tài liệu, nội dung và video bài giảng. Các khóa học này sẽ được kinh doanh thông qua các nền tảng e-learning.
Người học sau khi đăng ký thành viên trên các nền tảng giáo dục trực tuyến có thể thoải mái lựa chọn các khóa học, chương trình mình mong muốn. Họ có thể lựa chọn học ở bất kỳ đầu và bất kỳ thời gian nào.
2. Dạy học qua các nền tảng video, chat trực tuyến
Khác với các khóa học được chuẩn bị sẵn, phương pháp dạy học trực tuyến qua video sẽ tiến hành theo thời gian thực. Cả giáo viên và học sinh đều cần tham dự vào lớp học online vào một thời điểm và có thể tiến hành trao đổi, tương tác với nhau.
Với hình thức này, nội dung bài giảng có thể không được chỉn chu, hoàn hảo nhưng lại tạo được sự tương tác, giúp học sinh tiếp thu nội dung hiệu quả hơn.
3. Hình thức gia sư online
Gia sư online là hình thức dạy học trực tuyến một kèm một. Gia sư online cũng có mô hình giáo dục tương tự, chỉ khác là quá trình hướng dẫn được thực hiện trực tuyến. Thông thường, với hình thức này, gia sư sẽ chỉ chuẩn bị trước khoảng 30% nội dung giảng dạy. Còn lại, tùy theo tình hình và nhu cầu của học sinh sẽ tiến hành điều chỉnh, bổ sung để gia tăng hiệu quả thực chất sau mỗi giờ học.
IV. Hướng dẫn dạy học trực tuyến đạt hiệu quả
Hướng dẫn dạy học trực tuyến đạt hiệu quả
1. Tìm hiểu nhu cầu người học
Nhu cầu của người học cần được xem xét trên nhiều phương diện khác nhau như lĩnh vực, chủ đề, các nội dung cụ thể; nhu cầu về giảng viên như chuyên môn, trình độ, kinh nghiệm; nhu cầu về chi phí: miễn phí, học phí thấp, học phí cao; nhu cầu về cách thức giảng dạy,…
Các yếu tố này sẽ giúp bạn cân xứng được nhu cầu và sản phẩm, dịch vụ mình cung ứng để tạo ra những khóa học, những chương trình giảng dạy hiệu quả, phù hợp với mong muốn của học sinh, học viên. Tìm được khóa học ưng ý, học viên sẽ có nhiều động lực hơn trong quá trình tham gia học online.
2. Chuẩn bị nội dung giảng dạy
Trong trường hợp bạn xây dựng sẵn các khóa học để kinh doanh trên nền tảng dạy học trực tuyến, hãy chuẩn bị những nội dung, những vấn đề mà học sinh, học viên thực sự quan tâm. Giảm bớt thời lượng cho những nội dung khái quát, tổng quan, bạn hãy dành nhiều thời gian hơn để đi vào các vấn đề cụ thể, thực tiễn. Đây là những nội dung giúp bài học của bạn trở nên giá trị với học viên.
Trong trường hợp bạn chuẩn bị chương trình cho các lớp trực tuyến hoặc gia sư online, bạn hãy cân nhắc đến vấn đề mà học sinh của mình đang vướng mắc. Lưu ý thêm phần tin nhắn, bình luận của học sinh để đưa ra phần mở rộng phù hợp. Tuy nhiên, bạn cũng cần lưu ý thời gian để đảm bảo toàn bộ những nội dung chính đều không bị bỏ sót.
3. Lựa chọn nền tảng phù hợp
Dựa trên mô hình dạy học online, bạn có thể cân nhắc các nền tảng khác nhau để đảm bảo rằng bạn có đủ công cụ, chức năng hỗ trợ trong suốt quá trình giảng bài. Mặt khác, học sinh, học viên của bạn cũng có thể gia nhập, theo dõi và tham gia vào khóa học một cách đơn giản, thuận tiện nhất.
Cùng với đó, vấn đề công nghệ, kỹ thuật cũng nên được cân nhắc. Bạn cần lựa chọn những nền tảng có tính ổn định cao, giúp chất lượng đường truyền luôn được duy trì ở mức tốt nhất. Nhờ vậy, quá trình học tập online sẽ không gián đoạn, đạt được hiệu quả như mong muốn và đem đến giờ học bổ ích với học sinh, học viên.
4. Thiết kế website e-learning
Website – phần mềm – app quản lý trường học
Nếu bạn không tìm được một nền tảng dạy học trực tuyến ưng ý hoặc bạn có ý định phát triển chính nền tảng web thuộc sở hữu của chính mình để bắt đầu kinh doanh trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo online thì thiết kế website e-learning chính là giải pháp thực tiễn, tiềm năng nhất.
Với website e-learning, bạn có thể:
- Xây dựng, tổ chức các khóa học trực tuyến
- Mở các khóa học, khóa đào tạo ngắn hạn, dài hạn ở nhiều lĩnh vực đa dạng
- Quản lý đầy đủ thông tin học sinh, học viên, giáo viên, giảng viên
- Kinh doanh thêm tài liệu, ebook online
- Thúc đẩy các hoạt động marketing, xây dựng thương hiệu
5. Tổ chức các lớp học hiệu quả
Để đảm bảo chất lượng dạy học trực tuyến, bạn hãy đảm bảo mỗi tiết học đều được tổ chức hiệu quả.
- Về mặt nội dung: trình bày đúng trọng tâm vấn đề, dùng từ ngữ đơn giản và dễ hiểu nhất, đưa kèm các ví dụ minh họa, tổng kết lại ý chính sau từng phần,…
- Về mặt hình thức: đảm bảo trình bày trực quan, dễ theo dõi, thu hút học sinh, học viên, gia tăng nội dung được truyền tải thông qua hình ảnh
- Về mặt tương tác: giải đáp thêm các thắc mắc của học sinh, học viên; nếu không có điều kiện để giải đáp tất cả vấn đề, hãy chọn lọc một vài nội dung được quan tâm nhiều nhất và làm một bản FAQ gửi kèm cho học sinh, học viên.
6. Theo dõi quá trình tiến bộ của học viên
Tùy theo mô hình học tập, bạn có thể theo dõi tiến độ của học viên theo những cách khác nhau ví dụ như: thông qua bài tập trong khóa học, thông qua các bài kiểm tra trên hệ thống học trực tuyến, thông qua đánh giá, nhận xét của học viên về khóa học,…
Qua những nội dung được đề cập trên đây, chắc hẳn, bạn đã có thêm những lưu ý quan trọng để giúp khóa học dạy học trực tuyến thêm hiệu quả, phù hợp với học sinh, học viên.