Hóc phải xương cá là một tình huống dở khóc dở cười mà ai cũng có thể mắc phải. Khi bị như vậy bạn sẽ cảm thấy đau và rất khó chịu, chỉ muốn tìm mọi cách để nhanh chóng thoát khỏi nó. Dưới đây chúng tôi xin chia sẻ cùng bạn một vài mẹo chữa hóc xương cá tại nhà vừa nhanh vừa dễ để thoát khỏi sự khó chịu mà tình huống này gây ra.
1. Nhận biết bị hóc xương cá
Hóc phải xương cá sẽ gây ra cảm giác rất đau đớn và khó chịu
Nuốt phải xương cá thường không gây ra hậu quả gì nhưng khi nó đang bị mắc lại ở một nơi nào đó trong cổ họng thì sẽ gây ra rất nhiều khó chịu. Người bị hóc xương cá thường sẽ có các biểu hiện sau:
- Có cảm giác bị châm chích, đau nhói ở cổ họng.
- Ho nhiều.
- Khó nuốt hoặc cảm thấy đau khi nuốt.
- Khạc thấy có máu chảy ra.
2. Mẹo chữa hóc xương cá tại nhà và một vài lưu ý khi thực hiện
2.1. Một số mẹo chữa hóc xương cá tại nhà nhanh và dễ
- Dầu oliu
Dùng dầu oliu là một mẹo chữa hóc xương cá tại nhà cực dễ. Việc bạn cần làm chỉ là uống ngay 1 muỗng canh dầu oliu. Sự xuất hiện của loại dầu này sẽ giúp cho xương và niêm mạc họng được bôi trơn, nhờ đó mà xương dễ dàng thoát ra khỏi cổ họng hơn rất nhiều.
- Vỏ cam
Vỏ cam có chứa rất nhiều vitamin C nên ngay khi bị hóc xương cá, hãy nhớ tận dụng nguyên liệu tự nhiên này. Để thoát khỏi xương cá đang bị vướng trong cổ họng, bạn hãy ngậm một miếng vỏ cam ở trong miệng khoảng 5 phút cho xương sẽ mềm ra rồi nuốt một cách nhẹ nhàng.
Ngậm và nuốt vỏ cam là mẹo chữa hóc xương cá tại nhà rất dễ thực hiện
Nhờ có việc làm ấy mà xương cá sẽ theo nước bọt để trôi xuống dạ dày và không còn gây nguy hiểm cho bạn nữa. Ngoài ra, vitamin C có trong vỏ cam còn giúp kháng viêm và giảm đau tương đối tốt nên áp dụng mẹo chữa hóc xương cá tại nhà bằng vỏ cam còn sẽ giúp bạn tránh bị nhiễm trùng thực quản.
- Quả chuối chín
Ngay khi bị hóc xương cá, bạn hãy cắn một miếng chuối thật lớn rồi ngậm trong miệng khoảng 1 - 2 phút cho đến khi nước bọt thấm vào và làm mềm chuối ra thì nuốt cả miếng chuối vào. Chuối giống như kẹo dẻo nên sẽ giúp cho xương cá được kéo xuống dạ dày một cách nhanh chóng.
- Đồ uống có ga
Có một thực tết rất ít người biết là các loại đồ uống có ga đã được rất nhiều bác sĩ dùng để điều trị hóc xương cá. Điều này được giải thích bởi: việc uống đồ uống có ga vào dạ dày sẽ làm giải phóng khí giúp phân hủy xương đồng thời tạo ra áp lực khiến cho xương dễ bị tiêu biến đi.
- Giấm táo
Tính axit của giấm táo có khả năng làm mềm xương cá nên sẽ làm cho nó rơi ra và dễ dàng nuốt vào dạ dày. Vì thế, mẹo chữa hóc xương cá tại nhà bằng giấm rất dễ: bạn chỉ cần pha loãng 1 muỗng canh giấm rồi uống là được.
- Củ tỏi
Tỏi là loại gia vị luôn có sẵn trong gian bếp của mỗi gia đình. Vì thế, khi bị hóc xương cá, hãy chớ quên loại gia vị này. Mẹo chữa hóc xương cá bằng củ tỏi được thực hiện như sau:
+ Lấy một tép tỏi nhỏ đem bóc vỏ.
+ Dùng đen pin quan sát xem xương bị hóc nằm ở phía bên nào. Nếu xương nằm ở bên trái thì hãy nhét tép tỏi đó vào mũi bên phải hoặc ngược lại.
+ Lấy tay bịt bên mũi còn lại rồi thở đều bằng miệng cho tới lúc thấy buồn nôn thì hãy nôn ra. Lúc này xương cá sẽ được lôi ra ngoài.
Thao tác ép bụng, vỗ lưng giúp đẩy xương cá ra ngoài
- Vỗ lưng và đẩy ép bụng
Bằng việc thực hiện phương pháp sơ cứu sau, bạn cũng có thể đẩy xương cá ra ngoài:
+ Đặt người bị hóc xương cá phía trước còn bạn đứng ở phía sau.
+ Lấy hai bàn tay đan vào nhau sau đó vòng ra phía trước bụng của người bị hóc xương, cổ tay đặt ở eo của họ rồi từ từ đẩy lên và liên tục kéo mạnh để cho xương cá bị đẩy ra ngoài.
+ Kết hợp vừa ấn bụng vừa vỗ vào phần lưng ở giữa hai vai để giúp cho xương dễ bị đẩy ra ngoài hơn.
- Nước của quả trám
Nếu bị hóc xương cá và trong nhà đang có sẵn quả trám, hãy lấy phần thịt của loại quả này đêm giã nát rồi chắt lấy nước uống.
2.2. Một vài lưu ý khi chữa hóc xương cá tại nhà
Các mẹo chữa hóc xương cá tại nhà trên đây hoàn toàn là kinh nghiệm dân gian được truyền tai từ thế hệ này qua thế hệ khác, nó chỉ có hiệu quả với những trường hợp nuốt phải xương nhỏ và mới vừa bị hóc. Nếu bạn đã áp dụng nó và thành công thì ngay sau đó, hãy nhớ uống thật nhiều nước và không khạc nhổ nhiều để tránh gây tổn thương thực quản.
Trẻ em bị hóc xương cá tốt nhất nên đưa đến gặp bác sĩ để loại bỏ xương cá một cách an toàn
Trường hợp đã thực hiện mẹo chữa hóc xương cá tại nhà như chia sẻ ở trên một lần mà không hiệu quả thì cũng không nên cố thực hiện thêm các lần khác vì rất dễ khiến cho niêm mạc cổ bị tổn thương, đặc biệt, nếu hóc phải xương cá to sẽ vô cùng nguy hiểm. Mặt khác, bạn cũng cần tuyệt đối tránh việc dùng tay hay vật dùng nào để tìm cách móc xương cá ra.
Ngoài ra, những trường hợp sau cần lưu ý để đến gặp bác sĩ ngay lập tức để tìm cách gắp xương cá nhanh và an toàn:
- Đã dùng mẹo chữa hóc xương cá nhưng không có tác dụng.
- Gặp phải hiện tượng: thở rít, khó thở, đau càng ngày càng nhiều và mạnh, ngực sưng, cổ bị phù nề, bầm tím họng, chảy nước miếng liên tục, không thể ăn uống,...
- Mẩu xương cá lớn, nằm sâu bên trong thực quản.
Tất cả những mẹo chữa hóc xương cá tại nhà trên đây chỉ có tính chất tham khảo. Trẻ em là đối tượng dễ bị hóc phải xương cá hơn rất nhiều so với người lớn nên khi cho trẻ ăn cá, hãy chú ý lọc xương thật kỹ và nên tránh cho trẻ ăn các loại cá có nhiều xương.
Nếu bạn không tự tin khi xử lý hay nhận thấy những hiện tượng như đã nói ở trên, đừng chủ quan cố gắng tự chữa hóc xương cá mà tốt nhất hãy đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa uy tín để được bác sĩ thăm khám và dùng dụng cụ chuyên dụng để gắp xương cá một cách an toàn.
Trên mạng chỉ đầy cách trị hóc xương cá rồi, nay em xin bổ sung vài cách vừa học được của một bác sĩ người nước ngoài là bạn của chồng em.
Hôm rồi đứa lớn 3 tuổi nhà em bị hóc xương cá. Xương nhỏ thôi nhưng cũng vướng vướng làm nó khó chịu và khóc nghe nhức cả đầu. Thấy con cứ khóc thét lên em sốt ruột lắm. Chị hàng xóm bảo em cho tay vào miệng móc ra, em sợ làm như vậy không khéo nó ghim vô sâu hơn rồi gây nhiễm trùng cho con càng nguy hiểm. Lúc này đang luống cuống chưa biết làm sao thì may lúc đó, bạn của chồng em là một bác sĩ người nước ngoài đến chơi. Ông ấy thấy vậy rồi bảo chồng em nhà có kẹo dẻo không loại marsmallow [mẹ nào không biết loại kẹo này thì lên mạng search nhé].
Cũng may con em thích ăn loại này nên trong nhà lúc nào cũng có sẵn, trong đầu nghĩ ổng lấy kẹo làm gì, ai ngờ ổng cho con em ăn. Thằng bé đang khóc ngất bỗng nín luôn vì được ăn kẹo, nó vừa nhai vừa nuốt thấy cưng lắm. Vài giây sau nó bỗng tươi cười trở lại, em hỏi con thấy họng còn đau không, nó lắc đầu rồi còn đòi ăn kẹo nữa, vui lắm các chị ạ.
Thì ra tất cả là nhờ viên kẹo thần kỳ này đấy. Trong kẹo này có thành phần gelatin nên nó dẻo dẻo, khi nuốt kéo theo cả xương mắc ở cổ. À, mà kẹo này ăn ngon lại an toàn và có lợi cho sức khỏe nên các mẹ thường xuyên mua cho các bé ăn cũng tốt. Khi chẳng may con bị hóc xương, mình có cái để chữa hóc xương cho con luôn [nhưng tìm mua cái hiệu nào uy tín một tí nhé các mẹ].
Kẹo marsmallow nè các mẹ
Ngoài ra, ông bạn nước ngoài còn chỉ vợ chồng mình vài cách khác cũng dễ áp dụng nên mình viết ra đây cho các mẹ biết luôn.
Ho mạnh
Với những bé lớn lớn một chút và biết làm theo mệnh lệnh của người lớn, các mẹ có thể kêu bé ho mạnh vì ho mạnh cũng có thể làm xương bị văng ra. Sau đó các mẹ kêu bé khạc nước bọt để nếu có, xương sẽ trôi theo ra ngoài.
Uống nước muối ấm
Nếu dùng cách ho không hiệu quả, các mẹ thử cho con uống liên tiếp vài ngụm nước muối ấm. Nước muối ấm có thể giúp đánh bật xương nhỏ và đưa nó trôi theo đường tiêu hóa xuống dạ dày [cái này ông í nói thế nhưng mình quên hỏi tại sao lại vậy. Nếu mẹ nào có kiểm chứng cách này thì cho chị em biết hiệu quả của nó nhé
Uống dầu ô-liu
Ông í nói lúc ở nhà [mà nhà ông í ở Pháp], ông í thường đun một ly nước với một nắm lá ô-liu, khi nào nước bớt nóng thì uống. Cách này sẽ làm xương mềm và trôi xuống dễ dàng. Ở Việt Nam không có lá ô-liu, các mẹ có thể đun ấm một ít dầu ô-liu rồi cho con uống cũng được.
Nuốt một miếng chuối
Ngậm một miếng chuối trong miệng vài phút cho đến khi tiết đủ dịch vị thì nuốt nó [không được nhai nhé]. Cách này có thể làm xương mắc vào miếng chuối và trôi xuống dạ dày.
Uống dấm
Uống dung dịch dấm pha loãng [chắc cũng tương tự như mấy cái mẹo bên mình là ngậm một miếng chanh hay kẹo vitamin C] để làm xương mềm [hoặc tan] rồi trôi xuống dễ dàng.
Có một vài lưu ý cho các mẹ:
Những mẹo trên chỉ dành cho trường hợp mắc xương nhỏ thôi. Nếu xương lớn thì các mẹ phải đưa con đến gặp bác sĩ ngay. Ở đó họ có các dụng cụ để soi và gắp ra. Trong thời gian đó thì đừng cho con ăn thêm bất cứ thứ gì để tránh xương găm sâu thêm vào cổ con nhé.
Trong ăn uống, dù cẩn thận đến bao nhiêu đi nữa thì đôi khi chúng ta vẫn có thể bị hóc. Đặc biệt trẻ từ 2 đến 5 tuổi rất dễ bị hóc xương khi ăn. Nếu bố, mẹ không phát hiện kịp thời tình trạng hóc xương ở trẻ, sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng: bé đau đớn, không ăn uống được, gây viêm, làm mủ, áp-xe tại chỗ bị đâm… Vậy những biểu hiện khi trẻ bị hóc xương như thế nào? Cách xử lý khi trẻ bị hóc xương?
Các biểu hiện khi trẻ bị hóc xương
- Trẻ đang ăn đột nhiên không chịu nuốt, dù đã dỗ bằng mọi cách.
- Dãi, nhớt chảy nhiều từ miệng.
- Trẻ bị nôn oẹ dữ dội, khóc liên tục.
- Trẻ từ 3 tuổi trở lên có thể chỉ tay vào họng, tự móc họng, kêu đau khi nuốt….
Làm gì khi trẻ bị hóc xương
- Cho trẻ ngừng ăn ngay lập tức.
- Bình tĩnh nói với bé há miệng thật to để kiểm tra cổ họng bằng mắt thường hoặc soi đèn pin.
- Nếu thấy có xương cắm vào hanh nhân khẩu cái, vào màn hầu hay thành sau họng, có thể dùng kẹp y khoa để gắp ra.
- Tiếp tục theo dõi xem trẻ có thể nuốt nước bọt bình thường hay không.
- Nếu là trẻ lớn, hỏi chúng còn bị đau và cảm thấy vướng trong cổ khi nuốt nước bọt nữa hay không.
- Nếu nghi ngờ xương vẫn còn mắc kẹt trong họng hay trong thực quản, nên đưa ngay trẻ đến bệnh viện để bác sĩ kịp thời khám và có chỉ định điều trị cụ thể.
Lưu ý: Khi gắp xương cho trẻ cần cẩn thận, động viên trẻ “ không đau đâu, con giỏi lắm..” để bé không hoảng sợ.
Những điều không được làm khi trẻ hóc xương
- Tuyệt đối không được dùng ngón tay mò mẫm trong họng trẻ, vì động tác này không những không lấy được xương ra mà có thể đẩy chúng vào sâu cuống họng, thậm chí dẫn đến khó thở cho trẻ.
- Không ép trẻ uống nước hoặc cho nuốt trọn từng miếng thức ăn to để mong xương rớt ra. Làm như thế rất nguy hiểm vì có thể gây tai biến chết người, nếu xương đâm thủng mạch máu.
- Không nên khuyến khích trẻ khạc mạnh nhiều lần. Động tác này cũng có khả năng gây tai biến, nguy hiểm đến tính mạng của trẻ.
- Không dùng các mẹo chữa hóc xương cá trong dân gian như: ngậm và nuốt vỏ cam; ngậm vitamin C; nhét tỏi vào lỗ mũi; nống nước quả trám; uống nước dãi vịt; nuốt cơm…..
Những biện pháp đề phòng trẻ hóc xương
- Kiểm tra kỹ lưỡng thức ăn để loại trừ xương trước khi cho trẻ ăn.
- Đối với với trẻ nhỏ, tốt nhất là nên xay, nghiền kỹ thức ăn, nấu lẫn cá hay thịt gia cầm, trước khi cho trẻ ăn.
- Dạy cho trẻ biết cảnh giác với xương trong khi ăn bằng cách kể cho chúng nghe những câu chuyện liên quan đến sự cố này.
Hậu quả từ cách chữa hóc xương bằng mẹo trong dân gian chưa được kiểm chứng
Một trong những sai lầm của nhiều người là áp dụng các cách chữa mẹo, tự ý xử lý tại nhà bằng biện pháp dân gian trước khi tìm đến các cơ sở y tế. Các phương pháp như nuốt cơm, nuốt một số loại quả, vỏ, lá… là khá rủi ro. Đôi khi, với những loại xương nhỏ, đơn giản, cách làm này có thể chữa khỏi, nhưng nhiều trường hợp việc nuốt các chất hỗ trợ chỉ càng làm xương đâm sâu vào thực quản, gây hậu quả nghiêm trọng.
Tuy nhiên, một số mẹo chữa hóc xương nhỏ và ở mức độ vừa phải vẫn có thể áp dụng và thực tế cho thấy hiệu quả tương đối tốt. Với những trường hợp bạn biết rằng tình trạng đã nặng và không thể xử lý nhanh tại nhà thì phải nhanh chóng đưa trẻ tới cơ sở y tế gần nhất để kiểm tra.
Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Lâm Hoàng Yến, Khoa Tai – Mũi – Họng Bệnh viện Nhân dân 115
Các bệnh viện nhi đã từng tiếp nhận nhiều trường hợp trẻ em bị hóc xương, khi được đưa đến chữa trị thì đã bị phù thanh quản do bố mẹ cố tình móc tay vào miệng trẻ hoặc bắt ép khạc nhiều lần nhằm mong xương rơi ra.
Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Lâm Hoàng Yến, Khoa Tai – Mũi – Họng Bệnh viện Nhân dân 115, hóc xương có thể gây viêm, làm mủ, thủng động mạch, áp-xe tại chỗ bị đâm vào, gây biến chứng rất nặng, có nguy cơ bị thủng mạch máu. Cũng có những trường hợp xương chui vào lồng ngực làm áp xe trung thất, áp xe màng phổi; mức độ tử vong ở những trường hợp này là rất cao.
Các trường hợp được ghi nhận tại bệnh viện
Trường hợp Bà Hiền, quê Bình Phước chữa hóc xương bằng cách nuốt cơm, nuốt vỏ cam
Hóc xương khi ăn cá nục gai, thay vì đến bệnh viện, bà lại “nghe ai chỉ gì làm nấy”, dùng hết cách này đến mẹo khác nhằm làm trôi xương. Sau khi thử nuốt cơm, nuốt vỏ cam, vỏ bưởi không công hiệu, gia đình bà chạy đi tìm người đẻ ngược để nhờ vuốt, bấm huyệt, rồi chạy chữa thầy lang. Xương không những không trôi xuống bụng như mong muốn mà còn đâm sâu vào vùng họng, khiến bà bị đau nhức dữ dội. Đến ngày thứ ba, khạc ra máu, bà mới lặn lội lên TP HCM để điều trị. “Các bác sĩ kết luận thực quản của tôi bị tổn thương nặng, nếu để lâu thêm thì sẽ rất nguy hiểm”, bà Hiền cho biết.
Bà Hà Thị N, 60 tuổi ở Từ Liêm, Hà Nội chữa hóc xương bằng dưa vàng, bẹ chuối tiêu
Bà N đến khoa Thăm dò chức năng, BV Bạch Mai khám trong tình trạng đau nhức toàn bộ 2 bên mang tai, đầu và khu vực họng do bị hóc xương cá. Sau khi bị hóc, Bà N đã lấy bẹ non của cây chuối tiêu, nhai ngấu nghiến rồi nuốt với hi vọng chiếc xương sẽ mắc vào đó, dùng cả mẹo uống nhiều nước, nuốt dưa vàng …nhưng tình trạng ngày càng nặng thêm.
Kết quả chụp ảnh thực quản cho thấy, tại đoạn 1/3 trên có mảnh xương cá dẹt, to mắc kẹt gây tổn thương thực quản. Sau khi tiến hành nội soi, phải mất một thời gian khá lâu các bác sĩ mới gắp được một mảnh xương cá do mảnh xương có móc nhọn đã bị cắm sâu vào thực quản bệnh nhân. Bác sĩ cho biết, rất may bệnh nhân đã đến BV sớm nếu không để lâu chiếc xương sẽ gây viêm thực quản và việc điều trị sẽ phức tạp hơn nhiều.
Lời kết
Hóc xương là tai nạn rất thường gặp trong ăn uống và có thể gây ra biến chứng nguy hiểm. Khi bị hóc xương, tuyệt đối không dùng các mẹo trong dân gian để điều trị khiến xương càng trôi vào sâu hơn.
Đặc biệt đối với trẻ em hóc xương, cách tốt nhất là đưa ngay trẻ đến bác sỹ khám và xử lý kịp thời, tránh xảy ra những sự cố đáng tiếc.