Trái cây là loại thực phẩm gắn liền với con người kể từ thời điểm con người xuất hiện trên Trái Đất, ít nhất cũng là 9 triệu năm và cơ thể chúng ta cũng hoàn toàn thích nghi với việc tiêu thụ loại thực phẩm này. Vấn đề là nên ăn trái cây trước bữa ăn hay sau bữa ăn? Làm sao để biết cách ăn trái cây tốt cho sức khỏe? Hãy cùng đi tìm lời giải đáp thông qua bài viết sau.
Trái cây [hoa quả] luôn được xem là một trong những thực phẩm tốt cho sắc đẹp và sức khỏe. Với đặc điểm chứa ít calo, giàu vitamin và khoáng chất, giảm nguy cơ mắc các bệnh tiểu đường, tim mạch, sỏi thận, béo phì, loãng xương, huyết áp cao,... nên các chuyên gia dinh dưỡng càng khuyến khích mọi người nên ăn trái cây thường xuyên.
Nhiều người cho rằng ăn trái cây sẽ giúp tiêu hóa thức ăn tốt hơn nên thường tranh thủ ăn trái cây ngay sau những bữa ăn chính. Thế nhưng, liệu đây có phải là cách ăn trái cây tốt cho sức khỏe?
Một số vấn đề đặt ra về việc sử dụng hoa quả sau bữa ăn:
- Nếu sau khi ăn một bữa no, nhiều dinh dưỡng mà lại ăn thêm hoa quả thì có thể xảy ra trường hợp thừa dinh dưỡng. Đặc biệt là ở những người mắc bệnh đái tháo đường, mỡ máu,... có thể dẫn đến khó tiêu hóa.
- Trái cây có hàm lượng đường khá cao [glucose, fructose, sucrose, tinh bột,...]. Nếu ăn no rồi mới ăn trái cây thì lượng đường trên không kịp hấp thụ vào hệ thống tiêu hóa, đường sẽ lên men trong dạ dày, sinh ra axit dẫn tới triệu chứng đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu.
- Trái cây còn giàu Hemicellulose, enzyme phân hủy Cellulose, chất xơ Pectin đều có khả năng hấp thụ nước mạnh. Sau khi các loại hoa quả đã hấp thụ nước, chúng sẽ nở ra và tăng cảm giác no trong dạ dày, khiến ta cảm thấy khó chịu. Đặc biệt, nếu có quá nhiều Cellulose cũng sẽ ảnh hưởng đến khả năng hấp thu các chất dinh dưỡng nhất định trong cơ thể.
- Đối với những người đang muốn giảm cân, nếu ăn nhiều trái cây sau khi đã ăn no càng khiến dạ dày bị to ra, từ đó dẫn đến béo phì.
Ăn trái cây ngay sau bữa ăn chính không tốt cho sức khỏe vì bạn có thể bị đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu,...
Trong một số trường hợp nếu bạn đã và đang có vấn đề về tiêu hóa thì nên thay đổi cách ăn hoa quả để hấp thu được dinh dưỡng chuẩn. Dưới đây là một số lời khuyên hướng dẫn bạn cách ăn trái cây tốt cho sức khỏe, bạn có thể cân nhắc và tham khảo:
- Lượng trái cây nên ăn: Trái cây là nguồn cung cấp vitamin, chất khoáng, chất xơ, chất chống oxy hóa tốt cho sức khỏe. Theo nhiều nghiên cứu dinh dưỡng, trái cây và rau củ quả nên chiếm ít nhất một nửa khẩu phần ăn của bạn.
- Thời điểm nên ăn trái cây: Nhiều nghiên cứu cho thấy, ăn trái cây 1 giờ trước bữa ăn có tác dụng giảm béo, giúp tiêu hóa hiệu quả vì trong trái cây có chất đường khiến cơ thể dễ dàng hấp thu để bổ sung năng lượng, đồng thời các chất xơ trong trái cây khiến cơ thể khó hấp thụ được, dễ tạo cảm giác no. Đây cũng chính là bí quyết giảm cân khi dùng trái cây trước bữa ăn. Ngoài ra, bạn cũng có thể ăn trái cây sau bữa ăn từ 2 - 3 giờ hoặc tốt nhất là vào buổi sáng. Vào buổi sáng, khi mới thức dậy, cơ thể rất cần nạp năng lượng, trái cây nhiều fructose rất hữu ích cho mục tiêu trên.
- Tiêu chí chọn trái cây: “Mùa nào thức nấy”. Khi trái cây vào mùa vừa có chất lượng cao mà giá thành lại phải chăng. Hoa quả nào cũng tốt và bổ dưỡng và ăn loại nào là lựa chọn tùy vào sở thích, thói quen ăn uống của mỗi người. Gợi ý: Vào mùa hè, bạn có thể chọn những loại trái cây nhiều nước, nhiều vitamin C, caroten và một số chất khoáng, ưu tiên màu sắc sặc sỡ nhưng ít ngọt như cam, táo, ổi.
Nhiều nghiên cứu cho thấy ăn trái cây 1 giờ trước bữa ăn là một cách ăn trái cây tốt cho sức khỏe
- Nên ăn hoa quả ngay sau khi gọt: Hoa quả tuy cung cấp nhiều dinh dưỡng cho cơ thể nhưng nếu để lâu sẽ không còn tươi, hương vị thơm ngon không còn và giảm cả về lượng chất dinh dưỡng. Do vậy, hoa quả gọt xong ăn luôn sẽ là tốt nhất. Nếu buộc phải chuẩn bị từ trước, bạn có thể ngâm trái cây vào nước muối nhạt để duy trì lượng vitamin, khoáng chất và hạn chế tình trạng thâm sau khi gọt quá lâu.
- Một số loại trái cây không phù hợp ăn khi đói: Hồng, cà chua, chuối, quýt, cam, vải thiều, một số trái cây chưa chín vì có thể gây hại cho dạ dày của bạn.
Ngoài ra, có một số đối tượng cần lưu ý khi ăn trái cây bao gồm:
- Người có hệ thống tiêu hóa yếu hoặc có bệnh thì các chất xơ có trong hoa quả dễ gây ra cảm giác đầy hơi. Tốt nhất là bạn vẫn nên ăn các loại trái cây cách xa bữa ăn.
- Người bị tiểu đường tuýp 2 nên ăn trái cây kèm các loại thực phẩm khác để đường từ hoa quả đi vào ruột non chậm rãi hơn. Việc ăn kèm còn giúp làm giảm lượng đường trong máu so với việc chỉ ăn mỗi hoa quả.
- Với phụ nữ mang thai bị tiểu đường thai kỳ, người mẹ không nên ăn trái cây chứa nhiều đường mà nên thay thế bằng các loại ít đường như bưởi, táo, thanh long, cam,...
Hy vọng với những thông tin trên, bạn sẽ sắp xếp được thời điểm ăn trái cây phù hợp cho bản thân và gia đình để phát huy được tối đa hàm lượng chất dinh dưỡng của loại thực phẩm tuyệt vời này.
Hãy theo dõi trang web: Vinmec.com thường xuyên để cập nhật nhiều thông tin hữu ích khác.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
Nguồn tham khảo: suckhoedoisong.vn, hongngochospital.vn, plo.vn, suckhoegiadinh.com.vn
XEM THÊM:
Đồ ăn, thức uống có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc uống, thế nhưng có nhiều người rất thích dùng nước ép trái cây để uống thuốc, hoặc uống thuốc với nước xong, vội vàng ăn thật nhiều trái cây để làm mất dư vị khó chịu của thuốc. Nên biết rằng, nhiều loại nước trái cây hiện nay đã được chứng minh là gây hại nếu uống chung với thuốc.
Trái cam, quýt, chanh
Ai cũng biết rằng loại quả cam, quýt, chanh có chứa rất nhiều vitamin C, A cùng nhiều khoáng chất rất tốt cho sự phát triển của cơ thể, giúp tăng cường hệ miễn dịch, tốt cho da. Tuy nhiên, chúng lại hoàn toàn không thích hợp với những người đang mắc bệnh liên quan đến đau dạ dày, dạ dày bị dư acid hay bị chứng ợ chua đeo bám.
Nước cam, quýt, chanh có chứa nhiều axit, không nên kết hợp với thuốc chống axit có chứa nhôm. Nếu ăn cam, quýt hoặc uống nước loại quả này cùng với thuốc kháng viêm không sieroid [ibuprofen, diclofenac...], trị bệnh đau dạ dày, chúng sẽ làm tình trạng bệnh ngày càng nặng hơn, gây bỏng rát dạ dày và tăng lượng axit.
Nước cam, chanh cũng chống chỉ định khi dùng chung với các loại thuốc kháng sinh như: ampicillin, erythromycin, lincomycin... vì các kháng sinh này sẽ bị hỏng do kém bền vững ở môi trường axit. Kết hợp nước uống loại quả họ cam quýt với dextromethorphan chữa ho, có thể làm tăng nguy cơ bị phản ứng phụ, khiến bạn bị ảo giác và buồn ngủ. Ảnh hưởng của các loại trái cây này với thuốc dextromethorphan có thể kéo dài trong một ngày hoặc lâu hơn, vì vậy tốt nhất không ăn chúng khi đang sử dụng dextromethorphan.
Chuối
Chuối có chứa hàm lượng kali cao nên không được dùng chung với thuốc lợi tiểu tiết kiệm kali [spironolacton, triamteren, amilorid...]. Bởi nếu dùng chung hai loại này sẽ làm tăng sự tích lũy kali trong cơ thể có thể gây biến chứng về tim mạch và huyết áp.
Nước nho ép
Dùng nước nho ép để uống thuốc có thể làm giảm tác dụng và làm tăng phản ứng phụ của thuốc chữa bệnh. Điều này được lý giải là do nước nho ép có thể ức chế các men trong quá trình hấp thụ thuốc, chẳng hạn như thuốc điều trị bệnh tim mạch và thuốc chống nấm [nistatin, fluconazole...].
Nước ép táo
Hãy tránh nước ép táo, cam trong vòng 4 giờ trước và sau khi bạn đã uống thuốc kháng histamin là fexofenadine để làm giảm các triệu chứng dị ứng. Các loại nước quả trên ức chế peptide [là những protein có cấu trúc đoạn ngắn khoảng từ hai đến vài chục axit amin nối với nhau] vận chuyển thuốc từ đường ruột vào máu. Sự kết hợp của các loại nước quả này với thuốc chống dị ứng fexofenadine khiến hiệu quả của thuốc trong việc ngăn chặn hắt hơi, sổ mũi giảm tới 70%. Các loại thuốc khác cũng được vận chuyển với sự giúp đỡ của peptide, vì thế không nên uống các loại nước quả này khi uống các loại thuốc chống dị ứng, thuốc chữa bệnh tuyến giáp có chứa levothyroxine hoặc thuốc điều trị dị ứng và hen suyễn chứa natri montelukast.
Nước ép quả bưởi
Nước ép bưởi có ảnh hưởng nghiêm trọng nhất tới hiệu quả của thuốc khi uống vào cơ thể. Nước ép bưởi làm tăng sự hấp thu thuốc quá nhiều vào máu, có thể gây nguy hiểm. Không nên ăn bưởi khi uống một số loại thuốc sau:
Nhóm thuốc hạ cholesterol trong máu: Nếu bạn đang uống các loại thuốc nhằm giảm cholesterol thì đừng nên ăn bưởi, vì nó sẽ khiến cho một lượng lớn thuốc đọng lại trong cơ thể, không phát huy được tác dụng, dẫn đến tổn thương gan và suy nhược cơ bắp. Nước bưởi khi dùng chung với simvastatine hoặc atorvastatine có thể làm tăng sự hấp thu của thuốc lên gấp 15 lần và gây tác dụng phụ nghiêm trọng ở cơ.
Các thuốc suy giảm miễn dịch dùng để chống thải ghép [tacrolimus, ciclosporine...]: Khi dùng chung với nước bưởi thường xuyên sẽ gây độc hại cho thận.
Các thuốc an thần, thuốc ngủ: Khi dùng với nhóm thuốc này, ăn bưởi sẽ gây ra cảm giác chóng mặt.
Lưu ý: Dù ăn hoặc uống nước ép bưởi 2 giờ trước hoặc sau khi uống thuốc vẫn có thể còn tác hại, vì vậy tốt nhất là tránh ăn loại quả này khi đang uống các loại thuốc trên.
Các rau củ giàu vitamin K
Không nên ăn các loại rau củ giàu vitamin K như bắp cải xanh, rau màu xanh đậm, trái bơ, rau diếp,... khi đang uống các thuốc chống đông [phenylindadion, clophenindion, coumetarol...]. Các thức ăn này sẽ làm giảm tác dụng điều trị của thuốc vì nguy cơ tạo huyết khối tăng [tạo cục máu đông trong lòng mạch].
Lời khuyên cho người dùng thuốcĐể tăng hiệu quả dùng thuốc, mọi người cần lưu ý: Nước đun sôi để nguội hoặc nước lọc hợp vệ sinh là loại nước tốt nhất dùng để uống thuốc. Uống thuốc với loại nước này với lượng nước đủ sẽ giúp đưa thuốc viên [viên nén hoặc viên nang] từ miệng xuống nhanh đến dạ dày, tan rã và hòa tan tạo dung dịch thuốc, sau đó trôi xuống ruột là vị trí dược chất sẽ hấp thu vào máu cho tác dụng chữa bệnh. Có thể dùng nước đóng chai nhưng phải là nước tinh khiết chứ không nên dùng nước chứa các chất khoáng [còn gọi nước suối] để uống thuốc, bởi vì chất khoáng như canxi, natri... có thể tương kỵ gây hại thuốc.
Các loại nước không nên dùng với thuốc: sữa, nước hoa quả, trà, côca, cà phê, rượu... đều có tương tác với thuốc, ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị, thậm chí gây hại.
DS. NGUYỄN THANH HOÀI