Kiểu gõ Telex là kiểu gõ phổ biến đối với hầu hết người dùng sử dụng phần mềm gõ tiếng Việt Unikey. Để gõ được tiếng Việt ít nhất bạn cần biết cách gõ Telex, cách gõ các dấu và bảng mã Telex dưới đây sẽ giúp bạn.
1. Kiểu gõ TELEX
Bảng 1. Các phím gõ dấu tiếng Việt của kiểu gõ TELEX.
Sắc': s cuối từ
Huyền `: f cuối từ
Hỏi ?: r cuối từ
Ngã ~: x cuối từ
Nặng .: j cuối từ
Xoá dấu vừa gõ: z cuối từ
Ví dụ:
- quanr = quản
- trij = trị
- hots = hót
- langx = lãng
- hoaf = hòa
- quanrz = quan
Khi chúng ta muốn xóa đi dấu đã viết sai thay bằng dấu khác, chúng ta có thể dùng chữ z để xóa đi dấu sai đó, và viết lại bình thường. Trong ví dụ trên, r chính là dấu hỏi, và khi mình không muốn để dấu hỏi đó thì chúng ta có thể dùng chữ z để bỏ đi. Lưu ý, chữ z chỉ có thể xóa dấu khi chúng ta đang viết, và chưa di chuyển ra khỏi chữ đang gõ nếu không chữ z cũng không phát huy tác dụng là xóa dấu được.
Bảng 2: Gõ các chữ đặc biệt â, ă, đ, ê, ơ, ô, ư, ươu
Khi muốn viết chữ đặc biệt ta viết chữ gốc và thêm dấu, ví dụ viết chữ ô, chúng ta gõ o rồi gõ thêm o lần nữa, với chữ ư, có thể viết mình chữ w để thay thế cho cách viết thông thường là chữ gốc và thêm dấu.
Còn đối với các chữ ă, đ, ê, ô thì chúng ta có thể gõ.
ă = aw
ơ = ow
ư = uw
ươ = uow
â = aa
đ = dd
ê = ê
ô = oo
Ví dụ:
Quanr trij mangj = Quản trị mạng
dduwowngf = đường
Với các bảng mã có chữ hoa có dấu [Unicode, hoặc các bảng mã 2 byte] , bạn chỉ cần gõ chữ gốc là chữ hoa, còn các dấu thanh, dấu mũ có thể gõ phím chữ thường.
Với các bảng mã 1 byte [TCVN 3, BK HCM1, VISCII, VPS], bạn phải dùng font chữ hoa mới có được chữ hoa có dấu. Nếu dùng font chữ thường, bạn chỉ có thể gõ được các chữ hoa không dấu: Â, Ă, Ê, Ô, Ơ, Ư, Đ.
Nếu trong trường hợp mà bạn gõ sai dấu, nếu muốn thay đổi bằng dấu khác thì bạn có thể gõ đè lên dấu mới, nhưng lưu ý rằng chữ cái đó cũng chưa di chuyển ra khỏi từ đang gõ. Ví dụ: toanfs = toán, toansz = toan.
Khi gõ chữ mà có dấu bạn nên gõ những từ có dấu ở cuối từ đó để tránh tình trạng đặt sai dấu chính tả trong tiếng việt. Ví dụ để chữ "hoàng", thay vì gõ hofang hay hoafng, hãy gõ hoangf.
2. Ngoài Telex còn kiểu gõ nào không?
Bên cạnh Telex, còn có VNI và VIQR, bạn có thể xem qua bảng so sánh cách gõ dưới đây:
Trong bảng chữ cái tiếng Việt của chúng ta, thường những chữ cái sẽ có dấu như ă, ớ, â, ừ, ứ... Nếu muốn viết được những chữ cái có dấu này chúng ta cần đánh chữ trước, sau đó gõ các dấu thanh, dấu mũ, dấu móc. Với các kiểu gõ tiếng Việt khác nhau sẽ có quy định các phím khác nhau cho các dấu thanh, dấu mũ và dấu móc. Chúng ta có thể gõ phím dấu ngay sau những chữ cái gốc, tuy nhiên điều này có thể khiến cho việc bỏ dấu không nhất quán ở các từ. Ví dụ: chữ toán có thể được viết thành tóan. Với UniKey, bạn nên gõ dấu ở cuối từ và UniKey sẽ luôn tự động đặt dấu đúng vào chữ cái cần thiết.
Nếu muốn để chữ ở trang thái in hoa, chúng ta có thể sử dụng 2 phím bấm cơ bản đó là SHIFT hoặc CAPS LOCK. Với các bảng mã 1 byte [TCVN 3, BK HCM1, VISCII, VPS], bạn phải dùng font chữ hoa mới có được chữ hoa có dấu. Còn đối với những font chữ thường, chúng ta chỉ có thể gõ được nhưng chữ cái in hoa không dấu: Â, Ă, Ê, Ô, Ứ, Đ, Ư.
Xem thêm:
- Cách chuyển mã phông chữ với Unikey
- Tổng hợp một số cách mở bàn phím ảo trên Windows XP/7/8/8.1/10
- Cách chuyển mã văn bản với Unikey
- Khắc phục lỗi Unikey không gõ được tiếng Việt