Nhãn hiệu và thương hiệu có giống nhau không

Trên thương trường hiện nay, đa số doanh nghiệp sẽ dễ bị nhầm lẫn về khái niệm của nhãn hiệu và thương hiệu. Tưởng chừng hai khái niệm trên sẽ giống nhau, nhưng thật ra đó lại là hai khái niệm với phạm trù hoàn toàn khác nhau.

Vậy nhãn hiệu là gì? Thương hiệu là gì? Làm thế nào tiếp cận được khái niệm đúng nhất về nhãn hiệu cũng như thương hiệu? Hãy để Global Brand giúp các doanh nghiệp làm rõ khái niệm của hai vấn đề trên.

1. Những điều doanh nghiệp cần biết về nhãn hiệu và thương hiệu

Đầu tiên, doanh nghiệp cần hiểu rõ nhất về khái niệm giữa nhãn hiệu và thương hiệu

Nhãn hiệu là gì? Theo điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành quy định về nhãn hiệu là dấu hiệu dùng để phân biệt hàng hoá, dịch vụ của các tổ chức, cá nhân khác nhau. Còn thương hiệu được xem như là một dấu hiệu dễ dàng nhận biết về sản phẩm nào đó được cung cấp hoặc sản xuất bởi doanh nghiệp hay cá nhân nào đó (trích định nghĩa của tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới WIPO).

Vì thế có thể nói đối tượng của Luật sở hữu trí tuệ Việt Nam là nhãn hiệu và nó được cơ quan quản lý Nhà nước công nhận và bảo hộ, còn thương hiệu được hình thành trong quá trình phát triển, xây dựng doanh nghiệp, nhằm khẳng định giá trị và sức cạnh tranh của doanh nghiệp mình trên thị trường.

Để người đọc dễ hiểu hơn, Global đã tổng hợp một số đặc điểm để phân biệt nhãn hiệu và thương hiệu như sau. Thương hiệu được cấu thành từ những yếu tố có liên quan đến nhãn hiệu. Nhãn hiệu có thể được xem như là một trong các yếu tố để so sánh, đối chiếu, phân biệt hàng hóa, sản phẩm này với hàng hóa, sản phẩm khác của các cá nhân, các tổ chức (các yếu tố ví dụ như là từ ngữ, biểu tượng của sản phẩm hàng hóa, hoặc là hình ảnh…) nhằm làm cho khách hàng dễ dàng nhận diện bề mặt bên ngoài sản phẩm, hàng hóa.

Nhãn hiệu là gì và tại sao phải đăng ký nhãn hiệu sớm?

Một vài ví dụ về nhãn hiệu và thương hiệu

“Thương hiệu” Pepsi có “nhãn hiệu” như Lay’s Potato Chips, Lipton Teas, Quaker Oats,… hoặc “thương hiệu” Honda, Yamaha, Suzuki thì những “nhãn hiệu” của các thương hiệu dành cho xe moto hai bánh trên là Dream, Wave, Future, Exciter, Raider,…

Khi nhắc tới một thương hiệu nào đó thì người ta sẽ liên tưởng đến những đặc điểm, yếu tố, nét đặc trưng để tạo nên danh tiếng cho sản phẩm. Chúng bao gồm cả kiểu dáng, chất lượng sản phẩm, giá cả, hình dung được nhãn hiệu của sản phẩm. Thương hiệu thường liên quan đến cảm nhận của khách hàng về sản phẩm đó sau khi đã qua sử dụng.

Tóm lại, một sản phẩm kém chất lượng sẽ ảnh hưởng đến thương hiệu. Một đối thủ cố tình bắt chước logo, hoặc slogan sẽ ảnh hưởng đến nhãn hiệu!

2. Nhãn hiệu khác thương hiệu ở những điểm nào?

Khả năng định giá

Nhãn hiệu và thương hiệu khác nhau về giá trị. Nhãn hiệu sau khi đã hoàn tất thủ tục đăng ký để trở thành tài sản và có khả năng được định giá, còn thương hiệu là cả một quá trình xây dựng từ nhãn hiệu và nó là một thành quả của sự cố gắng của doanh nghiệp nên việc định giá là điều không dễ dàng. Vì trên thực tế một nhãn hiệu nổi tiếng rất dễ bị người khác sao chép, làm giống để tạo ra sản phẩm riêng cho cá nhân mình còn thương hiệu thì không thể làm giả hay không thể sao chép giống được do bên trong quá trình xây dựng thương hiệu gồm nhiều yếu tố và sự đánh giá của cả người tiêu dùng.

Khả năng duy trì

Nhãn hiệu và thương hiệu còn khác nhau ở tính duy trì của nó. Nhãn hiệu có thể thay đổi hoặc không còn tồn tại do thị hiếu hay ý chí của doanh nghiệp. Khi sản phẩm mang nhãn hiệu chấm dứt sự tồn tại thì nhãn hiệu sẽ đương nhiên chấm dứt tồn tại.

Bên cạnh đó, chúng còn khác nhau ở khả năng duy trì trước thị hiếu của doanh nghiệp. Bởi vì nếu như sản phẩm mang nhãn hiệu chấm dứt sự tồn tại, nhãn hiệu đó có thể bị thay đổi hoặc không còn tồn tại. Tuy nhiên, thương hiệu thì có thể duy trì ở mức tối ưu ngay khi sản phẩm mang mác nhãn hiệu đó không còn tồn tại.

Vì thương hiệu được xây dựng nên từ đánh giá của người tiêu dùng nên chừng nào sản phẩm mang thương hiệu đó còn giữ vững được nét đặc trưng tích cực đối với nhu cầu của người tiêu dùng thì nó vẫn còn thương hiệu.

3. Hậu quả xảy ra khi không nhận diện được thương hiệu và nhãn hiệu?

Việc không phân biệt rõ khái niệm và chức năng của nhãn hiệu lẫn thương hiệu sẽ mang lại các hậu đó cho doanh nghiệp. Điển hình như doanh nghiệp sẽ xem nhẹ độ quan trọng của việc đăng ký nhãn hiệu cũng như bảo hộ tài sản trí tuệ của mình. Đa phần doanh nghiệp sẽ có suy nghĩ xây dựng một thương hiệu mạnh có độ phủ lớn với người tiêu dùng là đã thành công mà không cân nhắc các rủi ro có thể xảy ra.

Bên cạnh việc đầu tư vào giá trị sản phẩm mang lại thương hiệu uy tín, doanh nghiệp còn cần phải bảo vệ đứa con tinh thần của mình bằng cách đăng ký bảo hộ thương hiệu hay nói cách khác là đăng ký nhãn hiệu. Bởi lẽ, một thương hiệu có thể trị giá cả triệu đô, nếu không có biện pháp bảo hộ thích hợp thì tài chính của doanh nghiệp có thể bị tổn tại rất lớn.

Việc sở hữu một thương hiệu lớn mạnh sẽ tăng nguy cơ lạm dụng và sao chép của đối thủ, khi đã sở hữu giấy chứng nhận nhãn hiệu, doanh nghiệp có toàn quyền đưa đơn kiện các công ty này. Trường hợp ngược lại, khi không đăng ký nhãn hiệu, doanh nghiệp sẽ đối mặt với nguy cơ lạm dụng tài sản trí tuệ từ đối thủ.

Kết luận

Bài viết trên nêu ra sự khác biệt giữa nhãn hiệu và thương hiệu nhằm giúp doanh nghiệp hiểu rõ chức năng của từng loại. Bên cạnh việc tập trung xây dựng thương hiệu vững mạnh và chất lượng, doanh nghiệp cũng cần đưa ra giải pháp bảo hộ phù hợp, bởi lẽ đó chính là giá trị ưu việt mà mọi doanh nghiệp đều muốn bảo vệ,

Mục lục bài viết

• 1. Khái niệm chung
• a) Nhãn hiệu là gì?
• b) Thương hiệu là gì?
• 2. Phân biệt giữa nhãn hiệu va thương hiệu
• 3. Thủ tục đăng ký nhãn hiệu

1. Khái niệm chung

a) Nhãn hiệu là gì?

Nhãn hiệu có thể hiểulà tên dùng để phân biệt các loại hàng hóa dịch vụ của các tổ chức, cá nhân khác nhau. Dấu hiệu dùng trong nhãn hiệu phải là dấu hiệu nhìn thấy được theo quy định của pháp luật Việt Nam, những dấu hiệu không nhìn thấy được như âm thanh, mùi vị không được bảo hộ.

Những nhãn hiệu muốn đăng ký phải đáp ứng đượctiêu chuẩn do các Cơ quan nhãn hiệu quốc gia đặt gia và các tiêu chuẩn quốc tế. Có hai tiêu chí để xem xét:

+ Nhãn hiệu phải độc đáo và có khả năng phân biệt sản phẩm dịch vụ của doanh nghiệp này với sản phẩm/ dịch vụ của doanh nghiệp khác.

+ Nhãn hiệu không mô tả sản phẩm/ dịch vụ có thể gây hiểu lầm hoặc vi phạm các trật tự xã hội vad các đạo đức xã hội

b) Thương hiệu là gì?

Thương hiệu (brand) là những gì tạo nên sự liên tưởng của khách hàng. Thương hiệu chính là dấu ấn của sự tin cậy. Bởi nói đến thương hiệu, khách hàng liên tưởng ngay đến chất lượng hàng hóa, dịch vụ, đến cách ứng xử của doanh nghiệp, đến những hiệu quả, lợi ích mang lại cho khách hàng. Thương hiệu là sợi dây rằng buộc giữa khách hàng và doanh nghiệp. Stephen king từng nói thương hiệu là những thứ màkhách hàng mua, là thứ độc nhất vô nhị.

Để xây dựng một thương hiệu mạnh doanh nghiệp cần kết hợp giữa những yếu tố như: Chất lượng hàng hóa vượt trội, cách thức tương tác, tiếp xúc với khách hàng chuyên nghiệp, uy tín của doanh nghiệp trên thị trường, các hoạt động quảng cáo, truyền thông mạnh mẽ...

Hiện nay, các doanh nghiệp đều đang đầu tư xây dựng hệ thống nhận diện thương hiệu bao gồm: nhãn hiệu, màu sắc, bao bì, sản phẩm, dịch vụ, thiết kế cửa hàng, đồng phục,... Việc xây dựng một thương hiệu mạnh góp phần làm tôn vinh những giá trị vô hình và hữu hình của sản phẩm và nhà sản xuất giúp doanh nghiệp nổi bật khi đứng cạnh với những sản phẩm khác.

Tuy thuật ngữ thương hiệu được sử dụng rộng rãi trong hoạt động kinh doanh, thương mại nhưng đây không phải là một thuật ngữ pháp lý. Thay vào đó, pháp luật công nhận và bảo hộ thuật ngữ "nhãn hiệu".

2. Phân biệt giữa nhãn hiệu va thương hiệu

3. Thủ tục đăng ký nhãn hiệu

Bước 1: Lựa chọn một đơn vị tư vấn

• Khi thực hiện việc tra cứu và đăng ký nhãn hiệu thì việc lựa chọn đơn vị tư vấn là rất quan trọng.
• Không phải công ty luật, đơn vị tư vấn nào cũng là Tổ chức Đại diện Sở hữu trí tuệ.
• Các đơn vị tư vấn là Đại diện Sở hữu trí tuệ mới thực sự là các đơn vị có chuyên môn và kinh nghiệm để tư vấn, đánh giá tốt nhất khả năng nhãn hiệu thành công khi đăng ký.
• Các đơn vị đại diện Sở hữu trí tuệ sẽ hỗ trợ giải quyết các vấn đề phát sinh liên quan đến phản đối đơn, từ chối đơn của Quý khách hàng trong quá trình nộp đơn đăng ký nhãn hiệu tại Việt Nam.
• Tổ chức đại diện sở hữu trí tuệ có chức năng ký đơn thay cho chủ đơn và đại diện chủ đơn làm việc với Cục Sở hữu trí tuệ để đảm bảo tối đa quyền lợi cho khách hàng.
• Công ty luật Việt An là một tổ chức Đại diện Sở hữu trí tuệ nên quý khách hàng sẽ được đảm bảo mọi quyền lợi khi sử dụng dịch vụ về đăng ký nhãn hiệu của chúng tôi.

Bước 2: Lựa chọn nhãn hiệu và sản phẩm, dịch vụ cho nhãn hiệu

• Lựa chọn nhãn hiệu: Chọn mẫu nhãn hiệu đáp ứng các tiêu chuẩn bảo hộ. Nhãn hiệu được lựa chọn không tương tự nhãn hiệu khác đã đăng ký, nhãn hiệu nổi tiếng, nhãn hiệu là các dấu hiệu mô tả không có khả năng cấp bằng bảo hộ.
• Lựa chọn danh mục sản phẩm đăng ký: Bạn cần lựa chọn danh mục sản phẩm, dịch vụ mang nhãn hiệu theo hướng dẫn nêu trên. Phân nhóm sản phẩm, dịch vụ cần thực hiện theo Bảng phân loại quốc tế về nhãn hiệu Ni-xơ.

Bước 3: Tra cứu nhãn hiệu

Lợi ích của việc tra cứu nhãn hiệu

• Để thực hiện thành công việc đăng ký nhãn hiệu, tức nhãn hiệu đăng ký có thể được cấp văn bằng bảo hộ, chủ thể nộp đơn đăng ký trước khi tiến hành đăng ký nhãn hiệu, doanh nghiệp nên thực hiện thủ tục tra cứu nhãn hiệu.
• Việc tra cứu nhãn hiệu nhằm xác định khả năng đăng ký của nhãn hiệu so với các nhãn hiệu cùng loại đã được đăng ký tại cơ quan Sở hữu trí tuệ hay chưa?
• Sau khi có kết quả tra cứu nhãn hiệu, chủ đơn sẽ cân nhắc quyết định nên hay không nên đăng ký nhãn hiệu đã được tra cứu.
• Việc tra cứu nhãn hiệu còn góp phần xác định khả năng nhãn hiệu có thể được cấp văn bằng hay không?
• Nếu xác định nhãn hiệu không có khả năng được cấp văn bằng chủ sở hữu nên cân nhắc phương án sửa đổi để có thể được cấp bảo hộ độc quyền.
• Tra cứu nhãn hiệu tránh được thời gian sau khi xét nghiệm dài chờ đợi nhưng không đem lại kết quả mong đợi của chủ đơn đăng ký.

Tài liệu cần chuẩn bị khi tra cứu nhãn hiệu

Để thực hiện việc tra cứu nhãn hiệu Quý khách hàng chỉ cần cung cấp cho Luật Việt An :

• Mẫu nhãn hiệu;
• Danh mục sản phẩm dịch vụ cần tra cứu và đăng ký.

Tra cứu nhãn hiệu sơ bộ

• Khách hàng có thể tự tra cứu nhãn hiệu qua website: https://ipvietnam.gov.vn/ hoặc trang của wipo.
• Thông qua Đại diện sở hữu trí tuệ Việt An tiến hành tra cứu để đánh giá khả năng đăng ký của nhãn hiệu;
• Thời gian tra cứu sơ bộ là 01 ngày kể từ khi khách hàng cung cấp nhãn hiệu, danh mục sản phẩm, dịch vụ;
• Sau khi tra cứu sơ bộ mà nhận thấy nhãn hiệu không có khả năng đăng ký cho nhãn hiệu luật sư Việt An sẽ đưa ra các đối chứng liên quan để tìm giải pháp cho nhãn hiệu có khả năng cấp văn bằng bảo hộ. Nếu có khả năng đăng ký nhãn hiệu Luật Việt An sẽ tiến hành tra cứu chuyên sâu và mất phí tra cứu.

Tra cứu chuyên sâu

• Sau khi tiến hành tra cứu sơ bộ nhãn hiệu cho thấy có khả năng đăng ký. Chủ nhãn hiệu yêu cầu tra cứu chuyên sâu để đánh giá cao nhất khả năng cấp văn bằng bảo hộ. Đây không phải là bước bắt buộc, tuy nhiên nên thực hiện để tăng khả năng đăng ký thành công và tiết kiệm thời gian.
• Tra cứu chuyên sâu là thủ tục hoàn toàn tự nguyện của người nộp đơn. Chủ đơn nên tiến hành thủ tục này vì đây là bước quan trọng để đánh giá nhãn hiệu có nên nộp đơn đăng ký bảo hộ hay không.
• Việc tra cứu nhãn hiệu cũng chỉ mang tính chất tham khảo và không là căn cứ để cấp hay không cấp văn bằng. Vì, một phần liên quan đến quyền ưu tiên khi đăng ký như đã trình bày mục trên.
• Thời gian tra cứu chuyên sâu: 01-03 ngày.
• Kết quả tra cứu nhãn hiệu: Bản thông báo kết quả tra cứu nhãn hiệu và tư vấn đánh giá tính khả thi, hướng dẫn cách thức thực hiện thủ tục đăng ký.

Bước 4:Nộp hồ sơ đăng ký

Sau khi tra cứu chuyên sâu và nhãn hiệu được đánh giá là có khả năng đăng ký chủ đơn tiến hành nộp hồ sơ đăng ký. Ngay khi nộp đơn đăng ký chủ đơn đã phải nộp lệ phí đăng ký như sau:

Lệ phí nộp đơn đăng ký cho 01 nhóm sản phẩm, dịch vụ

Đối với đơn có 01 nhóm sản phẩm, dịch vụ và mỗi nhóm hàng hóa, dịch vụ chỉ có gồm 06 sản phẩm hàng hóa, dịch vụ trở xuống:

• Lệ phí nộp đơn: 150.000 đồng/đơn; Lưu ý:Hiện nay, trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh covid Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam đã thực hiện giảm 50% các loại lệ phí nộp đơn khi đăng ký cụ thể như sau: Lệ phí nộp đơn cho 01 nhãn hiệu, 01 nhóm hàng hóa dịch vụ từ 150.000 đồng giảm còn 75.000 đồng.
• Phí thẩm định nội dung: 550.000 đồng;
• Phí tra cứu phục vụ thẩm định nhãn hiệu: 180.000 đồng;
• Lệ phí cấp giấy chứng nhận: 120.000 đồng;
• Lệ phí đăng bạ: 120.000 đồng;
• Lệ phí công bố nhãn hiệu: 120.000 đồng.

Lệ phí nộp đơn gồm nhiều nhóm sản phẩm, dịch vụ

• Đối với mỗi nhóm sản phẩm/dịch vụ bảo hộ tăng thêm: 550.000 đồng;
• Đối với mỗi nhóm sản phẩm/dịch vụ đăng ký bảo hộ có trên 6 sản phẩm/dịch vụ đăng ký. Lệ phí phải nộp thêm cho mỗi sản phẩm/dịch vụ từ thứ 7 trở đi: 120.000 đồng.
• Đối với mỗi nhóm sản phẩm/dịch vụ đăng ký bảo hộ tăng thêm: 180.000 đồng;
• Đối với mỗi nhóm sản phẩm/dịch vụ đăng ký bảo hộ có trên 6 sản phẩm/dịch vụ đăng ký. Lệ phí phải nộp thêm phí công bố thông tin cho mỗi sản phẩm/dịch vụ từ thứ 7 trở đi 30.000 đồng.

Cơ quan tiếp nhận và xử lý hồ sơ, thu lệ phíđăng ký tại Việt Nam: Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam.

Bước 5:Thẩm định hình thứcđơn đăng ký

• Thời hạnthẩm định hình thức đơn nhãn hiệu 01 tháng kể từ ngày nộp đơn.
• Cục Sở hữu trí tuệ sẽ xem xét đơn có đủ điều kiện về hình thức, mẫu nhãn, chủ sở hữu đơn, quyền nộp đơn, phân nhóm,…
• Nếu đơn đăng ký của doanh nghiệp đáp ứng điều kiện. Cục Sở hữu trí tuệ sẽ ra Thông báo chấp nhận đơn hợp lệ và cho đăng công bố đơn.
• Nếu đơn đăng ký của doanh nghiệp không đáp ứng điều kiện. Cục Sở hữu trí tuệ sẽ ra Thông báo không chấp nhận đơn và đề nghị doanh nghiệp sửa đổi. Chủ đơn, đại diện chủ đơn tiến hành sửa đổi theo yêu cầu. Sau đó, tiến hành nộp công văn sửa đổi cho Cục sở hữu trí tuệ và nộp lệ phí bổ sung nếu phân loại nhóm sai.

Bước 6: Công bố đơn

• Thời hạn công bố đơn nhãn hiệu:02 tháng kể từ ngày có Thông báo chấp nhận đơn hợp lệ.
• Nội dung công bố đơn bao gồm: Các thông tin về đơn hợp lệ ghi trong thông báo chấp nhận đơn hợp lệ, mẫu nhãn hiệu và danh mục hàng hóa, dịch vụ.
• Hình thức công bố: Trang website của Cục Sở hữu trí tuệ và Công báo Sở hữu công nghiệp.

Bước 7:Thẩm định nội dung đơn

• Thời hạn thẩm định nội dung: 09 tháng kể từ ngày công bố đơn.
• Cục Sở hữu trí tuệ (CSHTT) xem xét các điều kiện đăng ký nhãn hiệu. Trên cơ sở đó, CSHTT có những đánh giá khả năng cấp văn bằng cho nhãn hiệu mà chủ đơn đã đăng ký. Nếu đơn đáp ứng đủ điều kiện thì CSHTT ra Thông báo dự định cấp văn bằng bảo hộ độc quyền nhãn hiệu.
• Nếu đơn không đáp ứng đủ điều kiện. CSHTT ra Thông báo không cấp văn bằng cho nhãn hiệu mà chủ đơn đã đăng ký. Chủ đơn nhãn hiệu xem xét và gửi công văn trả lời, khiếu nại quyết định của Cục Sở hữu trí tuệ. Chủ đơn đưa ra các căn cứ để cấp văn bằng bảo hộ nhãn hiệu cho nhãn hiệu của mình.

Bước 8: Nộp lệ phí cấp văn bằng bảo hộ

Sau khi nhận được thông báo dự định cấp văn bằng bảo hộ, chủ đơn tiến hành nộp lệ phí cấp bằng.

• Lệ phí cấp giấy chứng nhận: 120.000 đồng (năm 2021 do dịch bệnh lệ phí cấp văn bằng bảo hộ từ 120.000 đồng còn 60.000 đồng cho 01 nhãn hiệu, 01 nhóm hàng hóa dịch vụ).
• Lệ phí đăng bạ: 120.000 đồng;
• Phí công bố: 120.000 đồng/
• Nếu đơn đăng ký có nhiều nhóm hàng hóa, dịch vụ thì khi nộp lệ phí cấp bằng sẽ tăng thêm là: 100.000 đồng/1 nhóm. Lưu ý: Năm 2021 được giảm còn 50.000 đồng/nhóm tăng thêm.

Bước 9: Cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu

• Sau khi chủ nhãn hiệu đã thực hiện nộp lệ phí vấp văn bằng. Cục Sở hữu trí tuệ sẽ cấp văn bằng bảo hộ độc quyền nhãn hiệu trong khoảng thời gian từ 2-3 tháng kể từ ngày đóng lệ phí.
• Thời gian đăng ký nhãn hiệu khoảng 12 – 18 tháng kể từ khi có chấp nhận đơn hợp lệ.
• Thời hạn bảo hộ nhãn hiệu: Nhãn hiệu được bảo hộ trong vòng 10 năm kể từ ngày nộp đơn (ngày ưu tiên). Doanh nghiệp được gia hạn văn bằng bảo hộ và không hạn chế số lần gia hạn. Do vậy, nhãn hiệu sẽ là tài sản xuyên suốt quá trình hoạt động, kinh doanh của doanh nghiệp.