Sốt phát ban là tình trạng nhiễm trùng cấp tính gây ra bởi virus với biểu hiện đặc trưng là nốt phát ban đỏ trên da và sốt cao. Đây là bệnh lý thường gặp ở trẻ nhỏ nhưng khi có các điều kiện thuận lợi, virus cũng rất dễ tấn công và gây bệnh ở người lớn.
Loại virus gây ra sốt phát ban có tên Human herpes 6 và 7. Virus này có xu hướng xâm nhập vào cơ thể người có hệ miễn dịch yếu vì không có khả năng đối kháng với tác nhân gây bệnh. Ngoài ra, sốt phát ban ở người lớn kéo dài lâu ngày không khỏi cũng có thể do các dạng vi khuẩn lây nhiễm qua đường hô hấp gây nên rubella, sởi,...
2. Triệu chứng nhận biết bệnh sốt phát ban ở người lớn
2.1. Triệu chứng của bệnh
Bệnh sốt phát ban ở người lớn thường ủ bệnh thường từ trước đó 1 - 2 tuần sau đó mới gây nên những triệu chứng đột ngột khiến những tuần sau đó bệnh kéo dài mãi không khỏi. Các triệu chứng điển hình thường gặp gồm:
- Sốt cao
Cơn sốt phát ban thường đến đột ngột và khiến cho nhiệt độ cơ thể lên trên 39 độ C. Ngoài ra, trước đó người bệnh cũng có thể gặp các hiện tượng: sổ mũi, ho, viêm kết mạc, đau đầu,...
- Da nổi ban đỏ
Trên da người bị sốt phát ban sẽ nổi các ban đỏ. Lúc đầu, ban màu hồng nhạt, dạng phẳng hoặc nổi cộm nhẹ. Càng về sau ban chuyển dần sang màu đỏ và càng nổi lên trên bề mặt da. Nốt ban nổi không có tính chu kỳ, thường nổi trên toàn thân. Nếu bị nhẹ, các nốt ban chỉ tồn tại khoảng vài tiếng đến 1 ngày, nhưng nếu nặng hơn thì chúng có thể tồn tại tới vài ngày.
- Sưng hạch
Hiện tượng hạch nổi và sưng ở quai hàm, cổ dễ xảy ra với sốt phát ban ở người lớn vì hệ miễn dịch phản ứng lại với tác nhân gây bệnh.
Ngoài những triệu chứng trên đây thì người mắc sốt phát ban cũng có thể bị tiêu chảy nhẹ, chán ăn, mệt mỏi, đau tai, viêm họng, ho,... Nếu sốt cao kéo dài thậm chí người bệnh còn bị ngất xỉu, co giật,...
2.2. Phân biệt sốt phát ban với bệnh sốt xuất huyết
Sốt phát ban và sốt xuất huyết có những triệu chứng tương đối giống nhau như đau đầu, nhức cơ, nổi ban,... nên nhiều người nhầm lẫn. Tuy nhiên đây là hai bệnh lý hoàn toàn khác nhau.
Để phân biệt chính xác hơn, người bệnh nên đến cơ sở y tế uy tín để thực hiện xét nghiệm máu. Với xét nghiệm này thì sốt xuất huyết sẽ cho kháng nguyên dương tính, tiểu cầu và bạch cầu giảm.
3. Thận trọng trước một số biến chứng do sốt phát ban ở người lớn
Hầu hết các trường hợp sốt phát ban ở người lớn mức độ nhẹ sẽ khỏi sau vài ngày và không gây ra biến chứng gì. Tuy nhiên, một số trường hợp nặng có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như:
- Sốt cao kéo dài, thậm chí có trường hợp sốt trên 40 độ C, không đáp ứng với thuốc hạ sốt thông thường nên gây ra co giật.
- Thở khó, thở gấp.
- Người luôn trong trạng thái lừ đừ, li bì hoặc bị hôn mê sâu.
- Nốt ban lan rộng ra nhiều vùng trên cơ thể.
- Viêm não.
- Viêm phổi.
4. Biện pháp điều trị sốt phát ban ở người lớn
Hiện nay các biện pháp điều trị sốt phát ban ở người lớn chủ yếu là dùng thuốc nhằm mục đích trị liệu triệu chứng. Các loại thuốc thường được dùng gồm:
Thuốc hạ sốt [Paracetamol]
Đây là loại thuốc có tác dụng hạ sốt và giảm đau nhẹ.
Thuốc giảm ho, đau họng
Tình trạng nhiễm trùng có thể dẫn tới tình trạng ho kéo dài, cổ họng sưng viêm và đau rát. Nếu thấy cần thiết, bác sĩ sẽ cân nhắc về việc chỉ định dùng thuốc giúp làm dịu niêm mạc và loãng dịch đờm.
Thuốc chống viêm
Thường được sử dụng với các trường hợp bị đau nhức do sốt phát ban. Tùy từng trường hợp cụ thể mà bác sĩ sẽ chỉ định thuốc phù hợp.
Việc sử dụng thuốc chỉ nên thực hiện khi có sự đồng ý của bác sĩ và cần tuân thủ nghiêm túc về liều lượng cũng như thời gian điều trị.
Bên cạnh việc dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, người bệnh cũng cần thực hiện một số biện pháp chăm sóc tích cực tại nhà như:
Nghỉ ngơi trong thời gian bị sốt phát ban vừa giúp tránh lây nhiễm cho những người xung quanh vừa giúp cơ thể được ổn định đồng thời hạn chế được sự tiến triển của nhiễm trùng.
Bổ sung nước
Sốt cao thường khiến cơ thể mất nhiều nước từ đó dẫn tới mất cân bằng điện giải, cơ thể dễ bị đau nhức và mệt mỏi. Vì vậy, trong thời gian bị sốt phát ban, người bệnh cần bổ sung đủ 2 - 2,5 lít nước/ngày.
Tăng cường trái cây và rau xanh
Trái cây và rau xanh chứa nhiều vitamin và khoáng chất giúp cải thiện hệ miễn dịch từ đó ức chế virus gây bệnh sốt phát ban. Không những thế, thành phần các chất trong đó còn hỗ trợ cân bằng điện giải và giảm mệt mỏi cho cơ thể.
Vệ sinh cơ thể sạch sẽ
Rất nhiều người cho rằng cần kiêng nước, kiêng gió trong thời gian bị sốt phát ban nhưng đây là một quan điểm sai lầm, dễ tạo điều kiện cho bệnh trở nên trầm trọng hơn. Trong thời gian mắc phải bệnh lý này, người bệnh cần được vệ sinh cơ thể sạch sẽ một cách đều đặn bằng nước ấm để giảm cảm giác ớn lạnh do sốt gây ra.
Mặc quần áo rộng, thoáng
Do sốt cao nên thân nhiệt của người bị sốt phát ban thường khá cao. Lựa chọn quần áo rộng, có chất liệu thấm hút mồ hôi tốt được xem là việc nên làm để giúp giảm thân nhiệt, cơ thể được thông thoáng.
So với trẻ em, người lớn có hệ miễn dịch và sức đề kháng tốt hơn, khả năng tự chăm sóc và bảo vệ mình cũng cao hơn. Tuy nhiên điều đó không có nghĩa là chúng ta nên chủ quan với bệnh lý này bởi sốt cao kéo dài dù xuất phát từ nguyên nhân gì cũng không tốt cho cơ thể.
Có thể bạn quan tâm: U vàng phát ban là gì và mối liên quan như thế nào đến bệnh tiểu đường?
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
Sốt phát ban là bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ với dấu hiệu nhận biết là các nốt ban đỏ ở trên da. Bệnh phát ban tuy không nguy hiểm nhưng nếu không được điều trị kịp thời sẽ để lại nhiều biến chứng.
Cha mẹ hãy theo dõi bài viết này để biết được sốt phát ban là bệnh gì, biểu hiện của sốt phát ban, cách phòng và điều trị sốt phát ban đúng cách để trẻ nhỏ được khỏe mạnh.
Tìm hiểu sốt phát ban là bệnh gì
Sốt phát ban là một loại bệnh nhiễm trùng do chủng virus Herpes gây ra. Đặc trưng của bệnh này cũng chính là cái tên của nó, đó là những cơn sốt và các nốt ban đỏ trên da.
Sốt phát ban được chia là 2 loại. Một loại là phá ban đỏ còn một loại là phát ban đào. Cho dù là phát ban nào thì cũng đều lành tính và không có nhiều nguy hiểm đáng ngại.
Bệnh sốt phát ban nếu được chăm sóc tốt và đúng cách sẽ rất nhanh hồi phục. Ngược lại, nếu điều trị chưa đúng dẫn đến triệu chứng nặng thì cũng có thể gặp phải một vài biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe về sau.
Nguyên nhân sốt phát ban
Ở trẻ em, hệ miễn dịch còn non kém chưa được phát triển toàn diện nên dễ bị virus Herpes tấn công. Một trẻ bị mắc phát ban sẽ rất dễ dàng lây sang những trẻ khác thông qua sự tiếp xúc cơ thể. Ngoài ra khi sử dụng chung đồ vật, dụng cụ với người bị phát ban cũng có thể bị lây nhiễm virus phát ban Herpes.
Vì đây là bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, hiếm gặp ở người lớn nên môi trường lây nhiễm thường là nhà trẻ, khu vui chơi giải trí,…
Bên cạnh nguyên nhân trên, nguyên nhân sốt phát ban còn có thể do:
– Do chấy rận cắn gây nhiễm vi trùng gây sốt phát ban
– Do chuột cắn gây phát ban vì chuột là loài động vật bẩn thỉu nên chúng mang trong mình nhiều chủng virus, vi khuẩn
– Do mò mạt ở trong bụi rậm nên cần tránh vui chơi, sinh hoạt ở các khu vực này.
Biểu hiện của sốt phát ban
Nếu bạn đã biết sốt phát ban là gì thì bạn cũng cần phải nằm được những triệu chứng của sốt phát ban. Dưới đây là thông tin cụ thể:
Virus Herpes có thời gian ủ bệnh khoảng 1-2 tuần trước khi phát ban. Sau thời gian ủ bệnh, dấu hiệu phát ban mới nhận diện rõ.
Dấu hiệu phát ban cơ bản
– Người bệnh bị sốt cao khoảng 39 đến 40 độ. Sốt sẽ kéo dài từ 3 đến 5 ngày kèm theo những dấu hiệu khó chịu khác như nhức đầu, sổ mũi, hắt hơi, viêm họng,…
– Nhận biết biểu hiện sốt phan ban còn thông qua các dấu hiệu viêm, sưng to hạch bạch huyết, cổ và hàm bị nổi hạch,…
Dấu hiệu khác của sốt phát ban
– Nhận biết dấu hiệu bệnh sốt phát ban qua biểu hiện tiêu chảy nhẹ
– Người bị sốt phát ban mất cảm giác thèm ăn, rơi vào chán ăn
– Mí mắt sưng nề
– Trẻ bị sốt phát ban quấy khóc nhiều
Đây là những dấu hiệu phổ biến nhưng cũng rất dễ nhầm lẫn với các bệnh khác. Lúc này cần dựa vào hiện tượng phát ban để có thể nhận định bệnh sốt phát ban.
Triệu chứng sốt phát ban nặng
Bệnh sốt phát ban vốn không quá nguy hiểm. Tuy nhiên nếu người bệnh có các triệu chứng bệnh sốt phát ban nặng thì cần đưa ngay đến các cơ sở y tế càng sớm càng tốt:
– Dấu hiệu sốt cao kéo dài, đã sử dụng thuốc hạ sốt nhưng không hiệu quả
– Thời gian nổi ban kéo dài mãi không hết, quá 3-4 ngày mà bạn chưa lặn
– Sức khỏe suy yếu, có dấu hiệu sốt phát ban nặng hơn
– Bệnh nhi bị sốt phát ban ở độ tuổi sơ sinh hoặc nhỏ hơn 6 tháng tuổi
– Bệnh nhân có dấu hiệu của sốt phát ban nguy hiểm như: Tiêu chảy, khó thở và bị co giật,…
Dấu hiệu bệnh sốt phát ban sắp khỏi
Đối với trẻ em
Đối với trẻ em, phát ban bao giờ lặn còn phụ thuộc phần lớn vào thể trạng. Nếu trẻ bị phát ban có dấu hiệu sau thì là sắp khỏi bệnh:
– Các triệu chứng bệnh sốt phát ban không còn và biến mất sau 5-7 ngày
– Sức khỏe hồi phục, hết sốt, hết phát ban
– Nhịp tim và hô hấp trở về trạng thái bình thường
– Trẻ không còn lừ đừ và ít quấy khóc hơn
Đối với người lớn, thể trạng tốt nên thời gian khỏi bệnh sẽ khoảng 3 – 5 ngày, ngắn hơn so với trẻ em.
Đối với người lớn
Dấu hiệu của sốt phát ban sắp khỏi ở người lớn là:
– Các triệu chứng đau giảm dần. Không còn đau đầu, đau cơ, đau mắt,…
– Hiện tượng sốt cao đã hết hẳn
– Không còn hiện tượng xuất huyết ở họng
– Các nốt ban lặn xuống
– Nốt hạch tuy vẫn còn nhưng không đau đớn nữa
Cách phòng bệnh sốt phát ban là gì?
Sốt phát ban không giống như sởi bởi hiện nay sởi có vacxin phòng còn phát ban thì không. Vì thế cách tốt nhất để hạn chế sốt phát ban là thực hiện tốt những lưu ý sau:
– Giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ
– Khi tiếp xúc cộng đồng cần có những biện pháp bảo vệ như đeo khẩu trang, sát khuẩn chân tay sau tiếp xúc,…
– Giữ vệ sinh môi trường sống luôn sạch sẽ, thoáng mát
Điều trị sốt phát ban như thế nào?
Nếu bạn đã hiểu sốt phát ban là bệnh gì thì chắc hẳn bạn sẽ biết đây là bệnh lành tính, mà đã lành tính thì nó có thể tự khỏi sau vài ngày nếu các triệu chứng bệnh sốt phát ban nhẹ và được chăm sóc tốt. Tuy nhiên vẫn cần phải làm những việc sau:
Nếu bệnh nhân sốt cao cần hạ sốt đúng cách. Cho sử dụng paracetamol liều lượng 10 – 15 mg/kg thể trọng với 2 – 3 lần/ngày. Nếu sốt cao kéo dài nhưng không được điều trị sẽ dẫn biến chứng về thần kinh và tim mạch.
– Nếu bệnh nhân bị ho, đau họng, nghẹt mũi có thể sử dụng thuốc điều trị
– Bổ sung vitamin cần thiết như A, C và các dưỡng chất cần thiết
– Bù nước, điện giải trong trường hợp bệnh nhân bị tiêu chảy dẫn đến mất nước
– Điều trị dứt điểm các biến chứng nếu bệnh nhân bị sốt phát ban gặp phải
Lưu ý khi điều trị sốt phát ban
– Nên lựa chọn các loại đồ ăn dễ tiêu hóa và nhiều vitamin, khoáng chất
– Chú ý vệ sinh da thường xuyên bằng nước ấm sạch
– Không nên kiêng nước, kiêng gió, kiêng ăn
– Phát hiện dấu hiệu phát ban sớm để điều trị kịp thời và ít để lại biến chứng
– Chăm sóc đúng cách là yếu tố quyết định sự phục hồi nhanh chóng của bệnh nhân bị sốt phát ban.
Trên đây là bài viết giải đáp về chủ đề: Sốt phát ban là bệnh gì? Nguyên nhân, dấu hiệu, cách phòng và điều trị sốt phát ban. Tuy đây không phải bệnh quá nguy hiểm nhưng việc phát hiện và điều trị sốt phát ban kịp thời là rất cần thiết.
Để nhận nhiều hơn thông tin về sức khỏe, độc giả vui lòng truy cập Dscare.vn tham khảo và nhận tư vấn miễn phí.