Tiếp nối chuỗi lình xình và sự phản ứng tiêu cực của việc căng thẳng thương mại giữa Mỹ và các nước, giá vàng thế giới ngày 27/6 tiếp tục lao dốc xuống thêm 1% do đồng USD hồi phục trở lại, tạo thêm một đáy mới thấp nhất trong hơn 6 tháng qua.
Tính đầu giờ sáng ngày 27/6 [giờ Việt Nam], giá vàng thế giới giao ngay đứng ở mức 1.256 USD/ounce. Giá vàng giao tháng 8 trên sàn Comex New York đứng ở mức 1.258 USD/ounce.
Như vậy, so với cuối năm 2017, giá vàng hiện thấp hơn 3,6% [46,5 USD/ounce]. Nếu quy đổi vàng thế giới theo giá USD ngân hàng thì giá vàng có giá 34,8 triệu đồng/lượng.
USD tăng mạnh khiến nhiều người lo ngại sẽ ảnh hưởng đến tỷ giá USD/VND cũng như tình hình nhập khẩu hàng hóa tại Việt Nam
Tuy nhiên, giá vàng trong nước vẫn giảm chậm hơn so với giá vàng thế giới. Cụ thể, giá vàng SJC sáng ngày 27/6 được niêm yết tại TP Hồ Chí Minh ở mức 36,7 triệu đồng/lượng - 36,85 triệu đồng/lượng [mua vào - bán ra]. Tại Hà Nội, mức giá bán ra cao hơn ở 36,87 triệu đồng/lượng.
Như vậy, chưa tính thuế và phí thì giá vàng thế giới vẫn thấp hơn giá vàng trong nước khoảng 2 triệu đồng/lượng. Trong khi đó, giá USD ở các ngân hàng trong nước đã lên sát ngưỡng 23.000 đồng/USD. Cụ thể sáng ngày 27/6, tỷ giá trung tâm của VND với USD được Ngân hàng nhà nước [NHNN] công bố ở mức 22.640 đồng [tăng 15 đồng]. Tỷ giá tham khảo tại Sở giao dịch NHNN hiện mua vào ở mức 22.700 đồng [không đổi] và bán ra ở mức 23.284 đồng [không đổi].
Theo các chuyên gia tài chính, thông thường khi thương mại thế giới căng thẳng, vàng thường được xem là nơi trú ẩn an toàn. Thế nhưng, ngược với quy luật này, nhà đầu tư không tìm nhiều đến vàng mà tìm đến đồng bạc xanh. Và đương nhiên, vàng giảm thì USD tăng. Điều này càng gây sức ép lên giá của kim loại quý.
Trước diễn biến tăng khá mạnh của đồng USD, nhiều người lo ngại có thể ảnh hưởng đến thị trường trong nước. Cụ thể, USD tăng mạnh sẽ gây áp lực cho VND, như vậy tỷ giá USD/VND sẽ có sự chênh lệch giá lớn, gây ảnh hưởng đến các doanh nghiệp nhập khẩu. Theo đó, giá hàng hóa trong nước sẽ bị tác động mạnh, có thể tăng giá bất thường.
Tuy nhiên, lãnh đạo một số ngân hàng thương mại cho rằng sự biến động của giá USD chưa đáng lo. Bởi giá USD tự do tăng do yếu tố tâm lý khi Mỹ nâng lãi suất cơ bản vừa qua [14/6], cộng thêm thông tin về căng thẳng thương mại giữa Mỹ - Trung Quốc gần đây. Tuy nhiên, việc điều chỉnh lãi suất của Mỹ đã được thị trường dự báo từ trước nên không phải là yếu tố bất ngờ.
Chuyên gia thị trường - tài chính Phan Dũng Khánh, Giám đốc Tư vấn Đầu tư CTCK Maybank - Kim Eng [MBKE], vẫn lo ngại bởi xu hướng USD trên thị trường tài chính quốc tế vẫn đang tăng rất mạnh. Hiện FED và các ngân hàng trung ương khác trên thế giới đang đua nhau tăng lãi suất, như vậy tỷ giá USD/VND có thể sẽ bị ảnh hưởng, cụ thể là tỷ giá VND sẽ bị mất giá nhanh cùng với lạm phát thì nhiều khả năng chính sách tiền tệ của Việt Nam sẽ thắt chặt hơn. Theo đó, các doanh nghiệp dù có xuất khẩu hay không đều bị ảnh hưởng tiêu cực nhất định.
Ngoài ra, nếu tỷ giá tăng mạnh hơn mức kiểm soát sẽ ảnh hưởng nhiều tới dòng vốn, đặt biệt là vốn ngoại vào nền kinh tế và thị trường tài chính. Đơn giản vì khi quy đổi sang VND, các nhà đầu tư có khả năng bị lỗ tỷ giá trước khi kịp đầu tư hay kinh doanh gì đó.
“Theo đó, các doanh nghiệp nào chuẩn bị tốt cho xu hướng tỷ giá, như cân đối với việc xuất khẩu và nhập khẩu, kinh doanh ở thị trường sử dụng USD và thị trường sử dụng các đồng tiền khác sẽ làm lợi cho chính mình. Ví dụ như xuất khẩu qua những nước sử dụng USD nhưng nhập khẩu từ những quốc gia còn lại”, chuyên gia Khánh nhấn mạnh.
Còn chuyên gia kinh tế TS.LS Bùi Quang Tín, CEO Trường Doanh nhân BizLight, cho rằng việc tăng giá USD sẽ không tác động mạnh đến các doanh nghiệp trong nước bởi thanh khoản USD trong nước đang dồi dào, dự trữ ngoại hối đã lên tới hơn 63 tỷ USD.
Trong khi đó, Chính phủ Việt Nam cũng còn nhiều chính sách hỗ trợ để VND chỉ mất từ 1,5%-2% trong năm nay, giúp ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định lãi suất, lạm phát đạt được mục tiêu đề ra là 4%. Nói chung, NHNN có đủ lực để điều hành tỷ giá giảm trong mức dự kiến.
Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc NHNN Chi nhánh TP Hồ Chí Minh, cũng đồng tình cho hay, diễn biến giá USD tăng trên thị trường tự do và NH thương mại mấy ngày qua là chưa đáng lo. Cầu ngoại tệ không đột biến và mọi nhu cầu về ngoại tệ hợp pháp của người dân, doanh nghiệp đều được đáp ứng. Hiện nay, tỷ giá tăng có lợi cho doanh nghiệp xuất khẩu, còn với doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa, cần lưu ý để cân nhắc, chủ động nguồn ngoại tệ.
"Nhu cầu giữ USD của người dân đã giảm nhiều và doanh nghiệp cũng chuyển dần từ quan hệ vay mượn sang mua bán ngoại tệ, giúp giảm sức ép lên tỷ giá. Mặt khác, ngân hàng thương mại vẫn mua được ngoại tệ từ doanh nghiệp. Tuy nhiên, để tránh những biến động bất thường, NHNN hiện vẫn đang theo dõi sát diễn biến tỷ giá để có điều hành kịp thời", ông Minh thông tin thêm.
Sự tăng vọt của đồng USD trên thị trường quốc tế khiến tỷ giá USD/VND trên thị trường chính thức và phi chính thức tại Việt Nam không còn giữ “bình tĩnh” như thời gian qua. Từ đầu tháng năm đến nay, giá USD trên thị trường ngân hàng tăng khoảng 170-200 đồng.
Tỷ giá tăng, nới rộng khoảng cách mua bán
Phiên sáng nay [20/5] các ngân hàng tiếp tục tăng mạnh giá USD phiên thứ tư liên tiếp, với mức tăng từ 16 đến 30 đồng so với sáng qua.
Cụ thể, Vietcombank tăng 25 đồng ở cả hai chiều mua và bán so với sáng qua, đang niêm yết USD ở mức 23.030-23.310 đồng/USD. BIDV tăng 20 đồng ở mỗi chiều, lên 23.025-23.305 đồng/USD. Trong khi đó, VietinBank tăng 16 đồng, lên 23.029-23.309 đồng/USD.
Các ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân cũng tăng mạnh. Cụ thể, Eximbank tăng 30 đồng ở mỗi chiều, ACB tăng 20 đồng và hiện đang cùng niêm yết USD ở mức 23.080-23.270 đồng/USD. Tỷ giá tại Sacombank đang là 23.046-23.303 đồng/USD, tăng 21 đồng ở mỗi chiều mua và bán.
[Mỹ: Fed tăng lãi suất với mức cao nhất trong hơn 20 năm qua]
Techcombank đang giao dịch USD ở mức 23.035-23.315 đồng/USD, tăng 20 đồng ở mỗi chiều mua bán. Tương tự, tỷ giá kỳ hạn USD tại ngân hàng này cũng được điều chỉnh tăng mạnh từ 14 đến 20 đồng tùy từng kỳ hạn.
Như vậy, so với phiên đầu tháng, tỷ giá USD/VND đã tăng khoảng 200 đồng và so với phiên đầu tuần này [16/5], tỷ giá USD tăng 80 đồng/USD.
Bên cạnh đó, chênh lệch giá mua vào và bán ra USD hiện nay đã nới rộng từ 210-310 đồng thay vì chỉ quanh khoảng 200 đồng suốt thời gian qua, các ngân hàng đang đẩy mạnh tăng thu trong hoạt động mua bán ngoại tệ.
5 tác động tới nền kinh tế Việt Nam
Nguyên nhân của tỷ giá tăng được các chuyên gia cho rằng một phần do yếu tố mùa vụ, một phần do hồi đầu tháng Năm, Fed tăng lãi suất cơ bản thêm 0,5 điểm % và dự kiến sẽ tiếp tục tăng lãi suất khoảng bảy lần trong năm nay, lên mức khoảng 2,75%-3% đã khiến đồng USD lên giá so với hầu hết các đồng tiền khác, trong đó có VND. Tính đến thời điểm này, đồng USD đã tăng trên 7% so với cuối năm ngoái, điều này tạo sức ép lớn hơn lên tỷ giá USD/VND.
Phiên sáng nay [20/5], chỉ số US Dollar Index [DXY] - đo lường biến động đồng bạc xanh với 6 đồng tiền chủ chốt [EUR, JPY, GBP, CAD, SEK, CHF], đang đứng ở mức 103,08 điểm, tăng 0,35% so với chốt phiên trước và đây cũng là mức cao nhất trong 20 năm so với rổ tiền tệ khác.
Theo đánh giá của các chuyên gia phân tích tại VNDirect, việc Fed thắt chặt chính sách tiền tệ có 5 tác động lớn đến nền kinh tế Việt Nam.
Thứ nhất, tình hình tài chính toàn cầu thắt chặt hơn làm giảm triển vọng tăng trưởng của nền kinh tế thế giới, dẫn đến nhu cầu đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam thấp hơn.
Việc Fed thắt chặt chính sách tiền tệ sẽ làm tăng lãi suất cho vay [bằng đồng USD], từ đó làm giảm nhu cầu tiêu dùng của người dân cũng như làm suy yếu nhu cầu mở rộng đầu tư của các doanh nghiệp.
Thứ hai, lãi suất huy động [bằng VND] chịu áp lực tăng và sẽ tiếp tục tăng từ giờ đến cuối năm 2022 do lãi suất USD tăng và áp lực lạm phát tại Việt Nam tăng trong những quý tới. Tuy nhiên, mức tăng được dự báo sẽ không lớn, khoảng 30-50 điểm cơ bản cho cả năm 2022.
“Chúng tôi cho rằng lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng thương mại có thể tăng lên 5,9-6,1%/năm vào cuối năm 2022 [hiện ở mức 5,5-5,7%/năm], vẫn thấp hơn so với mức trước đại dịch là 7,0%/năm,” chuyên gia VNDirect cho biết.
Thứ ba, lãi suất USD tăng gây áp lực lên nghĩa vụ trả nợ nước ngoài của Chính phủ và doanh nghiệp Việt Nam. Theo ước tính của VNDirect, nợ nước ngoài của Việt Nam chiếm 39% GDP vào cuối năm 2021. Trong bối cảnh thanh khoản trên thị trường tài chính quốc tế thắt chặt hơn, Chính phủ và các doanh nghiệp Việt Nam sẽ khó huy động vốn trên thị trường quốc tế và phải chịu lãi suất cao hơn.
Thứ tư, về thị trường tài chính, dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài [FII] có thể tiếp tục bị rút ròng trong những tháng tới do ảnh hưởng của “taper tantrum' - chỉ sự tụt dốc mạnh của thị trường chứng khoán và giá trị đồng tiền các nền kinh tế mới nổi, khi nhà đầu tư quốc tế rút vốn. Tuy nhiên, khối ngoại đã liên tục bán ròng trên thị trường chứng khoán Việt Nam trong 2 năm trở lại đây nên tác động của việc khối ngoại bán ròng sẽ ở mức vừa phải do thị trường đã có sự chuẩn bị trước.
Trong khi đó, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài [FDI] vào Việt Nam sẽ ít bị ảnh hưởng do Việt Nam vẫn là điểm đầu tư hấp dẫn trong xu thế đa dạng hóa chuỗi cung ứng toàn cầu.
Thứ năm, đồng USD mạnh gây áp lực lên tỷ giá hối đoái của Việt Nam. Tuy nhiên, VND vẫn là một trong những đồng tiền ổn định nhất ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Các yếu tố cơ bản để giữ cho VND ổn định trong những năm gần đây vẫn được duy trì, bao gồm thặng dư tài khoản vãng lai và dự trữ ngoại hối cao.
Cùng chung quan điểm, chuyên gia Cấn Văn Lực nhận định dù tỷ giá USD/VND biến động nhưng dự báo sẽ không tăng không quá lớn. Nguyên nhân do dự trữ ngoại hối của Việt Nam đang đạt mức khá cao, trên 110 tỷ USD, góp phần củng cố "tấm đệm" để chống đỡ với các cú sốc bên ngoài và ổn định tỷ giá. Bên cạnh đó, nguồn cung ngoại tệ như kiều hối, giải ngân vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài dự báo vẫn tăng trưởng ổn định, cán cân thương mại bốn tháng đầu năm thặng dư 2,53 tỷ USD và cả năm dự báo vẫn thặng dư khoảng 4-8 tỷ USD.
Đặc biệt, theo ông Lực, Ngân hàng Nhà nước kiên định chính sách điều hành tỷ giá linh hoạt, ngày càng sát diễn biến thị trường, với dự báo tỷ giá năm 2022 tăng khoảng 0,8%-1,2%. Do đó, việc tỷ giá tăng cao trong vài tuần gần đây chỉ mang tính thời điểm và sẽ dần trở lại mức ổn định./.
Thúy Hà [Vietnam+]