Thời gian đeo tai nghe tốt nhất là bào lâu trong 1 ngày

Nếu làm việc 8 tiếng mỗi ngày thì cường độ âm thanh tối đa nơi làm việc phải được giới hạn ở 85 dB, đi chơi ở những club, sự kiện thể thao,... với độ ồn từ 100 dB trở lên thì thời gian an toàn chỉ là 15 phút, thanh thiếu niên nghe nhạc trên các thiết bị di động nên giới hạn dưới 1 giờ mỗi ngày, nghe thành nhiều đợt và vặn nhỏ âm lượng khi nghe,... Đó là khuyến cáo mà tổ chức y tế thế giới (WHO) vừa đưa ra trước thực trạng toàn cầu đang có 1,1 tỷ người trẻ đang bị đe dọa sức khỏe thính lực.

WHO khẳng định hãy vặn nhỏ âm lượng ngay từ hôm nay để đảm bảo ngày mai không bị điếc vĩnh viễn. Những người trẻ thường có thói quen nghe nhạc âm lượng lớn trên các thiết bị di động, lại thường xuyên tiếp xúc với các sự kiện âm nhạc, thể thao hoặc bar, clubs cường độ âm thanh lớn. Kết quả là hiện đang có hơn 1,1 tỷ người trong độ tuổi từ 12-35 đang đứn trước nguy cơ điếc.

Một số nghiên cứu trước đây cho thấy số người trẻ bị tổn thương thính lực đã tăng mạnh trong thập niên qua và nguyên nhân chủ yếu chính là nghe nhạc từ thiết bị di động với âm lượng lớn. Hồi năm 1994, tỷ lệ trẻ vị thành niên Mỹ bị suy giảm thính lực là 3,5% và con số này đã tăng lên 5% vào năm 2006. Để chống lại nguy cơ này, WHO khuyến cáo thời gian nghe nhạc trên các thiết bị di động tối đa mỗi ngày chỉ là 1 giờ và âm lượng chỉ nên ở mức 60%.

Khuyến cáo trên được đưa ra dựa trên 2 yếu tố có thể gây hại của việc nghe nhạc là thời gian nghe và âm lượng khi nghe. Thông thường thì tiếng nói chuyện vào khoảng 60 dB và không gây ra bất cứ tổn thương nào. Tuy nhiên, chỉ với tiếng động cơ của một chiếc xe tải vào khoảng 85 dB là đã có thể gây tổn thương thính lực vĩnh viễn sau 8 giờ liên tục. Những âm thanh như tiếng sấm hoặc một tiếng kèn Vuvuzela sẽ vào khoảng 120 dB và sẽ gây tổn thương thính lực chỉ sau 9 giây. Suy giảm thính lực gây ra bởi những tiếng ồn này có thể ngay lập tức hoặc cũng có thể hình thành dần dần theo thời gian do những cấu trúc cực kỳ nhạy cảm trong tai bị tổn thương ngày này qua ngày khác.

Và theo giáo sư chuyên ngành thính học Kathleen Campbell tại Đại học Y khoa Illinois thì headphone có cả mặt tốt lẫn mặt xấu. Theo ông thì những chiếc tai over-ear hoặc tai nghe chống ồn là khá lý tưởng bởii chúng kích thích người dùng vặn nhỏ âm lượng khi nghe nhạc. Người ta có xu hướng muốn nghe nhạc của họ lớn hơn các tiếng ồn khác nhưng nếu họ không nghe tiếng ồn, có thể họ sẽ không vặn âm lượng nhạc lớn lên. Trong khi đó những chiếc tai nghe khác lại khiến chúng ta muốn vặn âm lượng lớn lên và một sự thật đáng sợ rằng chỉ cần vặn âm lượng tối đa thì thính lực sẽ bị tổn thương chỉ sau 4 phút. Nhiều người trẻ lại không nhận thấy được điều này bởi ảnh hưởng có thể không thể nhận thấy ngay lập tức.

Để ngăn chặn tình trạng suy giảm thính lực trở nên trầm trọng hơn, WHO lưu ý rằng các nhà sản xuất headphone và tổ chức chính phủ nên cùng nhau tạo ra các quy chuẩn phát triển thiết bị không có khả năng ảnh hưởng tới sức khỏe người nghe. Những buổi hòa nhạc hoặc clubs nên cung cấp thiết bị chặn tai hoặc những không gian yên tĩnh để tai khách tham dự có thời gian nghỉ ngơi. Tuy nhiên đồng thời, WHO cho rằng chính những mỗi người cũng cần phải tự chăm sóc sức khỏe tai của họ. Loại nhạc mà bạn nghe có thể không quan trọng nhưng âm lượng và thời gian nghe mới là yếu tố ảnh hưởng. Tuy nhiên, giáo sư Campbell cũng nói rằng "đặc tính của từng loại nhạc cũng ảnh hưởng tới các mức âm lượng khác nhau."

Nhu cầu thưởng thức âm nhạc và phim ảnh công nghệ tăng cao nên dễ dàng bắt gặp cảnh giới trẻ đeo tai nghe trên đường, trong công viên, quán cà phê, quán Internet.... Họ say mê đến mức độ ngoại cảnh không mấy tác động.Ngoài ra còn có nhiều đối tượng cần đến tai nghe như sinh viên, học sinh học ngoại ngữ; thính giả trong những buổi giảng, ca sĩ luyện âm...

Nhiều nghiên cứu y học cho thấy nếu trước kia chứng lão thính thường xuất hiện ở những người già trong độ tuổi trên 60 thì nay bắt đầu xuất hiện nhiều ở tuổi trẻ hơn. Đeo tai nghe liên tục trong nhiều giờ, nhiều ngày sẽ dẫn đến việc tế bào thần kinh trong ốc tai làm việc quá sức, ảnh hưởng không tốt đến tai như giảm thính lực, thậm chí bị điếc một số tần số hoặc điếc hẳn một tai. Khi tai bị ù hay giảm thính lực vĩnh viễn sẽ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Bệnh nhân kiểm tra tai tại bệnh viện. Ảnh: Minh Hoàng.

Những hình thái tổn thương tai khi đeo tai nghe sai lầm:

- Suy nhược tế bào thần kinh tai trong: Nghe nhạc bằng tai nghe liên tục trong nhiều giờ, nhiều ngày, tế bào thần kinh trong ốc tai làm việc quá sức, gây mệt mỏi. Ốc tai phải chịu đựng tiếng ồn lâu, vì vậy khi người khác nói, bệnh nhân lùng bùng tai, nghe mà không hiểu, khả năng cảm nhận tiếng nói kém đi, mặc dù trên thính lực đồ cho thấy thính lực chưa thay đổi nhiều.

Ốc tai mỗi người có nhiều tế bào thính giác, trong đó nhiều tế bào chịu trách nhiệm nghe các tần số khác nhau. Âm thanh, tiếng ồn quá mạnh, kéo dài sẽ gây ra trạng thái kích thích liên tục, hậu quả là làm mệt thính giác.Nghe nhạc với cường độ lớn, hoặc nghe trước khi ngủ rồi ngủ quên luôn không những làm tổn thương cơ quan thính giác mà còn ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương.

Một số trường hợp có những biểu hiện như ù tai hay chóng mặt, nhức đầu, tức ngực, hoa mắt, mệt mỏi toàn thân… Đó là những biểu hiện của một chấn thương âm thanh cấp tính. Những biểu hiện này biến mất sau vài giờ nhưng cũng có thể kéo dài vài ngày hoặc để lại di chứng về thính lực và thần kinh.

- Âm thanh càng lớn càng tác hại: Âm thanh trên 85db liên tục trên hai giờ một ngày và kéo dài nhiều tháng sẽ gây giảm thính lực. Hiện nay đa số máy nghe nhạc có tai nghe đều có công suất cực đại đến 120db đương nhiên sẽ gây tác hại nếu không sử dụng đúng cách.

Bệnh nhân có thể sẽ không cảm thấy giảm thính lực ngay, mà phải một thời gian sau mới nhận ra. Tiếng ồn hay âm nhạc quá lớn sẽ tổn thương trước tiên các tế bào thần kinh thính giác tần số cao, sau đó sẽ đến các tần số trung bình và thấp. Như vậy, sẽ ảnh hưởng đến sự nghe với tần số trung bình của tiếng nói bình thường.

Những tác hại khác:

- Mất tập trung,lái xe dễ gây tai nạn, khi đeo tai nghe lâu thì thần kinh mệt mỏi làm cho tai không thể phân tích nhận biết lời nói vàdẫn đến trở nên phản ứng chậm chạp, tiếp thu kém.

- Đeo tai nghe khi ngủ sẽ kích thích não bộ làm việc liên tục. Lúc thức dậy sẽ mệt mỏi, uể oải, buồn ngủ, mất tập trung, làm việc kém chất lượng, dễ gây tai nạn khi làm một nghề trên cao, điều khiển máy móc hay lái xe…

- Nút tai nghe thường gây ẩm, dễ sang chấn da cửa tai làm vi trùng, vi nấm phát triển, gây viêm ống tai ngoài do vi trùng, chàm ống tai, nhiễm nấm. Nếu đeo tai nghe không vừa vặn sẽ khiến cho ống tai và cửa tai bị ê nhức, đau đầu…

Cách hạn chế tác hại khi dùng tai nghe:

Không nên mở âm lượng quá to, điều chỉnh sao cho mức âm lượng không quá 60% so với mức cao nhất của thiết bị. Không đeo tai nghe quá lâu, không nên đeo tai nghe lúc ngủ dễ ngủ quên.

Dùng các loại tai nghe vừa khít với taiđể không phải tăng volume do ảnh hưởng của âm thanh bên ngoài. Nếu không thì phải nhớ rằng: khi volume bật càng to thì thời gian nghe càng phải được rút ngắn tương ứng.

Nên dùng các loại tai nghe chụp cả tai.Loại tai nghe này sẽ ngăn không cho âm thanh bên ngoài làm ảnh hưởng đến sự “trung thực” của âm thanh nhưng lại rất đắt và cũng khá “cồng kềnh” nên không được ưu ái nhiều bởi các bạn trẻ. Tuy nhiên, đây là lựa chọn tốt nhất để hạn chế tác hại của việc đeo tai nghe.

Lưu ý trong sinh hoạt hàng ngày:

- Nên nghe nhạc, học tập... bằng loa ngoài, nếu cần dùng tai nghe thì không nên vặn volume quá lớn.

- Không nên nghe trong môi trường quá ồn ào vì người nghe phải điều chỉnh âm thanh lớn hơn.

- Người có bệnh về tai ngoài, tai giữa không nên đeo tai nghe lâu dài vì làm cho viêm tai dễ tái phát.

- Chỉ nên đeo tai nghe khoảng dưới 2 giờ/ngày, đặc biệt lưu ý không nghe bằng tai nghe khi ngủ.

- Khi thấy có biểu hiện ù tai, nghe kém, chóng mặt, nhức đầu, hoa mắt… nên đi đến các bệnh viện lớn có chuyên khoa Tai Mũi Họng với các trang thiết bị đo thính lực để khám và hướng dẫn điều trị hiệu quả.

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Ngọc Minh
Khoa Tai Mũi Họng BV Quốc tế Thành Đô

Suy giảm hoặc mất thính lực, tích tụ nhiều ráy tai, tổn thương màng nhĩ, viêm tai ngoài, nhiễm trùng tai, ảnh hưởng đến não… là những tác hại mà việc sử dụng tai nghe không đúng cách gây ra.

Mặc dù công nghệ ngày càng hiện đại, các thiết bị tai nghe không ngừng được cải tiến nhưng hiểu biết và ý thức của người dùng mới là điều quyết định hiệu quả và tác động của chúng đến sức khỏe. Trong đó, các chuyên gia chỉ ra 4 thói quen dùng tai nghe gây hại nhưng lại được rất nhiều làm, đó là:

1. Đeo tai nghe quá lâu

Đeo tai nghe quá nhiều khiến cho các tế bào thần kinh trong ốc tai phải làm việc quá sức, gây ra suy giảm thính lực hay có thể bị điếc. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, tốt nhất bạn không nên đeo tai nghe quá 2 giờ đồng hồ mỗi ngày, không dùng tai nghe liên tục quá 15 phút mà cần cho tai có thời gian nghỉ ngơi giữa những lần sử dụng.

Thói quen này cũng có thể khiến không khí và máu khó lưu thông, dẫn đến tai dễ bị viêm nhiễm, tích tụ nhiều ráy tai và về lâu dài có thể gây suy giảm, thậm chí là mất thính giác.

Nếu đặc thù công việc hoặc có nguyên nhân khiến bạn bắt buộc phải liên tục đeo tai nghe, tốt hơn là hãy sử dụng các loại tai nghe chất lượng tốt, tránh các loại tai nghe nhét tai và thường xuyên cho đôi tai nghỉ ngơi khi có thể.

2. Dùng tai nghe với âm lượng quá lớn

Suy giảm thính lực sẽ xảy ra nếu bạn hằng ngày tiếp xúc âm thanh có cường độ 85 - 90 decibels (dB) liên tục trên 2 giờ đồng hồ và kéo dài trên 12 tháng. Các nhà khoa học cho biết rằng với âm thanh ở ngưỡng 94dB, tai chúng ta có thể chịu đựng được 1 tiếng mỗi ngày. Còn với ngưỡng âm thanh là 105dB, tai con người chỉ có thể chịu đựng được khoảng 4 phút mỗi ngày.

Tuy nhiên, các bạn trẻ hiện nay lại yêu thích việc mở nhạc thật lớn và chìm vào thế giới của riêng mình với các loại tai nghe trên tai. Điều này rất hại cho sức khỏe của tai, màng nhĩ và cả hệ thần kinh. Lâu ngày gây ù tai, mất thính giác, viêm nhiễm tai, rách màng nhĩ, tổn thương tế bào thần kinh.

Đừng bao giờ nghe nhạc quá 60% âm lượng của thiết bị bạn đang sử dụng và nên tìm đến chuyên gia y tế để được chẩn đoán nếu gặp các hiện tượng như:

- Nghe thấy tiếng rung hay tiếng click, cảm giác ù trong tai.

- Gặp khó khăn để nghe ở những nơi đông người.

- Âm thanh bị ù, không rõ.

- Đau tai, nhức đầu khi nghe nhạc.

- Liên tục cảm thấy phải tăng âm lượng.

3. Không thường xuyên vệ sinh tai nghe

Thói quen vệ sinh tai nghe không chỉ quyết định chất lượng âm thanh, cảm giác khi trải nghiệm, độ bền thiết bị mà còn tránh được nguy cơ bệnh tật. Nếu bạn không vệ sinh thường xuyên, bụi bẩn và vi khuẩn phát triển trên tai nghe sẽ lan vào tai vì tiếp xúc với da trong một thời gian dài, gây ra các bệnh về da, viêm tai giữa và các bệnh khác.

Thông thường, tai nghe sẽ có vết mồ hôi trên đệm tai sau khi đeo chúng trong một khoảng thời gian. Nếu là đệm tai bằng da, trước tiên bạn có thể lau bằng khăn ướt, sau đó lau bằng chất khử trùng có nồng độ cồn thấp (không sử dụng chất lỏng ăn mòn) và cuối cùng lau khô bằng vải khô.

Nếu là đệm tai bằng chất liệu dệt, bạn có thể sử dụng bàn chải đánh răng tốt, nhúng với một ít dung dịch tẩy rửa bằng bọt biển và nước, nhẹ nhàng chải đệm tai xuống đất và cuối cùng dùng khăn giấy khô để thấm nước.

Với các loại tai nghe nhét tai, không dễ lau bằng khăn, bạn nên mua các loại que làm sạch chuyên dụng hoặc mang tới cửa hàng để được làm sạch chuyên nghiệp định kỳ.

4. Đeo tai nghe khi ngủ

Một số người chỉ có thể chìm vào giấc ngủ với sự trợ giúp của âm nhạc, trong khi những người khác thích nghe nhạc trước khi đi ngủ và quên tháo tai nghe khi họ ngủ. Đây là thói quen rất hại cho tai, thính giác và cả chất lượng ngủ.

Xương tai và màng nhĩ của chúng ta là những cơ quan mềm và dễ bị tổn thương, kích thích âm lượng qua đêm có thể dẫn đến tổn thương các tế bào tóc của tai trong. Bên cạnh đó, vỏ não cũng sẽ bị kích thích và không thể ngủ sâu, hệ thần kinh dễ bị rối loạn.

Nếu bạn đeo tai nghe và ngủ với tư thế nằm nghiêng, bạn có thể sẽ nằm đè lên tai nghe hoặc khiến tai nghe bị nhét quá sâu vào trong. Điều này dễ dẫn đến nguy cơ suy giảm thính giác, tổn thương màng nhĩ, lâu ngày còn gây viêm tai, hoại tử.

Ngoài ra, việc đeo tai nghe có thể khiến tư thế ngủ của bạn không thoải mái, ảnh hưởng đến xương. Bạn cũng dễ bỏ qua những trường hợp khẩn cấp vì bị giảm khả năng nghe trong lúc đó.

Nguồn và ảnh: QQ, Healthline, Top Beauty