Trẻ 6 tháng ăn dặm như thế nào

6 tháng tuổi là thời điểm bé bắt đầu hứng thú với ăn dặm và đây cũng là mốc thời gian để hệ tiêu hóa đủ khả năng hấp thu dinh dưỡng đặc hơn sữa. Bắt đầu ăn dặm cho bé như thế nào là khoa học và đủ dinh dưỡng dễ hấp thu? Lựa chọn kiểu ăn dặm nào là phù hợp? Cùng tìm hiểu qua bài viết thực đơn ăn dặm cho bé 6 tháng tuổi dưới đây nhé. 

1. Ăn dặm là gì?

Ăn dặm là bước chuyển lớn từ chế độ ăn dạng lỏng [hoàn toàn từ sữa mẹ hoặc sữa công thức] sang chế độ có thức ăn dạng sệt, tới lợn cợn và cuối cùng là dạng miếng.

2. Dấu hiệu bé sẵn sàng ăn dặm

Khoảng thời gian 4 – 6 tháng tuổi là quãng thời gian lý tưởng, được hầu hết các chuyên gia khuyên cha mẹ nên cho trẻ sơ sinh bắt đầu ăn thức ăn đặc. Đặc biệt, 6 tháng tuổi là độ tuổi được khuyến khích cho trẻ chuyển sang ăn dặm vì khi đó trẻ xuất hiện nhu cầu các chất dinh dưỡng bổ sung không trong sữa, chẳng hạn như sắt, kẽm,…

2.1. Những dấu hiệu cho thấy con đã sẵn sàng với việc chuyển sang chế độ ăn dặm

• Trẻ ngồi dậy tốt
• Có thể kiểm soát đầu tốt
• Có thể ngậm thức ăn trong miệng và sẵn sàng nhai
• Có thể bốc thức ăn và đưa vào miệng
• Tò mò vào giờ ăn và muốn ăn chung với người lớn

Nếu bé đã có thể ngồi dậy, kiểm soát tốt vùng đầu và tỏ ra hứng thú trong giờ ăn – Mẹ có thể bắt đầu tập ăn dặm cho trẻ

Ăn dặm quá sớm hay ăn dặm không đúng cách có thể khiến đường ruột của bé gặp nhiều khó khăn. Khi đó, hệ tiêu hóa của con chưa đủ khả năng tiêu hóa, hấp thu tinh bột cũng như các chất dinh dưỡng khác khiến cho con bị khó tiêu, gặp phải các tình trạng rối loạn. Dần dần có thể khiến trẻ sợ ăn, chán ăn, trẻ chậm lớn, không tăng cân và suy dinh dưỡng. Ngoài ra, đối với những trẻ có cơ địa nhạy cảm có thể khiến trẻ tăng khả năng dị ứng thức ăn.

2.2. Nguyên tắc khi cho trẻ ăn dặm

• Cho con bắt đầu ăn và dừng đúng thời điểm: không nên ép con ăn khi con chưa đói và nên dừng lại nếu con đã nhận đủ lượng thức ăn cần thiết.
• Cho con ăn từ lỏng đến đặc: trước đây bé chỉ uống sữa mẹ hoặc sữa công thức, có độ lỏng cao nên mẹ cần cho con có thời gian làm quen với loại thức ăn có kết cấu mới này.
• Cho con ăn từ ít đến nhiều: dạ dày của con chưa thể chứa quá nhiều thức ăn và để hệ tiêu hóa hấp thu tốt nhất các chất dinh dưỡng mẹ không nên ép con ăn quá nhiều trong một bữa.
• Cho con ăn đa dạng các loại thức ăn: chế độ ăn khoa học, cân bằng với 4 nhóm thực phẩm: Nhóm Bột đường – Đạm – Chất béo – Vitamin và chất khoáng giúp bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho con phát triển tốt nhất.
• Bổ sung lợi khuẩn cho giai đoạn ăn dặm: Thời điểm ăn dặm, giai đoạn chuyển giao giữa thức ăn rắn và thức ăn lỏng rất dễ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của trẻ nhỏ. Tại giai đoạn này, trẻ cần thiết nên bổ sung men vi sinh [lợi khuẩn] để tăng cường hệ thống miễn dịch ruột, loại trừ vi khuẩn gây hại, tăng cường khả năng hấp thu và chuyển hóa của trẻ.

Ăn dặm nên bắt đầu khi trẻ thật sự sẵn sàng theo nguyên tắc: lỏng đến đặc, ít đến nhiều, đủ thành phần dinh dưỡng

Rất hiếm khi trẻ sơ sinh sẵn sàng ăn dặm trước 4-6 tháng. Nếu cha mẹ nghĩ rằng trẻ đã có dấu hiệu sẵn sàng ăn dặm nhưng chưa được 6 tháng tuổi, hãy đến gặp bác sĩ nhi khoa để được tư vấn kỹ hơn.

3. Nhóm thực phẩm cần tránh cho bé ăn dặm

Mặc dù điều quan trọng là trẻ phải ăn nhiều loại thực phẩm, nhưng có một số loại thực phẩm nên tránh trong thực đơn ăn dặm bé 6 tháng, bao gồm:

• Mật ong: Hàm lượng đường quá cao trong mật ong cũng không được khuyến cáo sử dụng cho trẻ sơ sinh
• Trứng chưa nấu chín: Có thể chứa vi khuẩn Salmonella
• Các sản phẩm sữa chưa tiệt trùng: mẹ nên lựa chọn sữa tiệt trùng để đảm bảo cung cấp sữa an toàn nhất cho trẻ.
• Thực phẩm hoặc đồ uống có đường, muối
• Thực phẩm nguyên hạt: Không cho trẻ sơ sinh và trẻ em dưới 5 tuổi ăn vì trẻ có nguy cơ mắc nghẹn, một số trẻ có thể dị ứng với các loại hạt
• Thực phẩm ít chất béo: Trẻ sơ sinh cần nhiều chất béo hơn trong chế độ ăn uống của mình so với người lớn, nên bổ sung các thực phẩm nhiều chất béo như: quả bơ, các loại hạt, dầu oliu, quả óc chó, cá hồi, cá ngừ và các loại đậu.
• Sữa bò tươi: Mẹ có thể thêm một lượng nhỏ sữa bò tươi vào thức ăn của trẻ. Tuy nhiên mẹ cần chú ý, ít nhất trước khi con được 1 tuổi, không nên được dùng sữa bò như một đồ uống chính hoặc cho uống với số lượng lớn. Mặc dù sữa bò không nguy hiểm nhưng loại sữa này nếu dùng nhiều sẽ làm trẻ khó tiêu hoa hơn [do hàm lượng protein casein cao hơn nhiều protein whey], lượng dinh dưỡng cung cấp cũng không nhiều và nếu dùng lâu dài, trẻ bị phụ thuộc và có nguy cơ gây thiếu máu, tiêu chảy, dị ứng…. Trẻ nên được sử dụng sữa mẹ hoặc các loại sữa công thức phù hợp độ tuổi.

Mẹ cần tránh một số loại thực phẩm cho trẻ 6 tháng tuổi: mật ong, trứng chưa nấu chín, sữa chưa tiệt trùng, hạn chế gia vị đường muối, sữa bò,…

4. Phương pháp ăn dặm phổ biến hiện nay

Ăn dặm thường được chia thành hai cách tiếp cận chính: truyền thống và ăn dặm tự chỉ huy [BLW – Baby Led Weaning]. Khó để nói chính xác phương pháp nào là tốt hơn vì mỗi cách ăn đều có ưu và nhược điểm riêng. Cha mẹ có thể kết hợp các phương pháp này để xác định đâu là phương pháp phù hợp nhất cho con.

4.1. Ăn dặm tự chỉ huy [BLW – Baby Led Weaning].

Trong phương pháp này, trẻ sơ sinh được khuyến khích tự chủ ăn ngay từ đầu. Cha mẹ đưa cho trẻ những thức ăn mềm, to, có thể cầm/ bốc bằng tay và cho phép trẻ tự khám phá theo cách riêng của chúng.

4.1.1. Ưu điểm: 

•  Khuyến khích việc ăn uống độc lập sớm hơn
•  Khi đã ăn no, trẻ sẽ tự dừng lại, về lâu dài trẻ rất ít khi bị thừa cân
•  Không cần chế độ nấu riêng biệt, trẻ có thể cùng ăn với người lớn

4.1.2. Nhược điểm: 

•  Các vấn đề như nghẹt thở hay nôn mửa dễ xuất hiện. Tuy nhiên nếu được mẹ chuẩn bị những đồ ăn thích hợp thì mức độ nguy cơ gặp phải cũng như ăn dặm truyền thống
•  Rất khó để biết bé đã ăn bao nhiêu thức ăn
•  Khó xác định dị ứng thực phẩm nào [nếu có] vì thức ăn được đưa vào cùng 1 lúc
•  Trẻ nghịch ngợm, nô đùa với đồ ăn nên có thể làm vấy bẩn đồ đạc và cả chính trẻ

Ăn dặm tự chỉ huy [BLW] khuyến khích trẻ chủ động lựa chọn thức ăn mà chúng muốn nhưng đòi hỏi cha mẹ cần tìm hiểu và chuẩn bị kỹ đồ ăn để tránh nguy cơ gây nghẹt thở bởi qua trình nhai và nuốt chưa hoàn thiện và thành thạo

4.2. Ăn dặm truyền thống.

Trong cách tiếp cận này, cha mẹ cho trẻ làm quen dần dần với thức ăn đặc hơn. Đầu tiên là thức ăn được xay nhuyễn mịn sau đó chuyển dần sang thức ăn nghiền và cắt nhỏ, tiếp đến là những miếng nhỏ.

4.2.1. Ưu điểm: 

•  Dễ dàng biết được con đã ăn bao nhiêu
•  Ít gặp phải vấn đề trẻ làm bẩn hay nghịch ngợm đồ ăn

4.2.2. Nhược điểm:

•  Mẹ phải chuẩn bị riêng đồ ăn cho bé và có thể tốn nhiều thời gian
•  Khó xác định khi nào con no, dẫn đến việc ép con ăn quá nhiều
•  Khi trẻ quen ăn thức ăn nhuyễn mịn, khó trong việc thay đổi sang đồ ăn có kết cấu khác

Với kiểu ăn dặm truyền thống, mẹ chỉ định sẵn thực phẩm cho bé, thông thường bắt đầu từ bột, cháo rây, cháo xay nghiên nhỏ

Xem thêm: Cách tăng IQ cho trẻ

5. Thực đơn ăn dặm cho bé 6 tháng tuổi

Thực đơn ăn dặm cho bé 6 tháng tuổi của Viện Dinh dưỡng trong 7 ngày và theo giờ như sau:

• 6 giờ sáng: Bú mẹ hoặc bú sữa ngoài – 150 ml
• 9h sáng – Cho trẻ ăn bột [ hoặc cháo rây] với các công thức khác nhau: Bột thịt lợn, bột thịt gà, bột sữa, bột trứng
• 10h bữa phụ: với hoa quả có thể dùng: 1/3 quả chuối, 50 g đu đủ chín, 1/3 quả hồng xiêm, 50 g xoài
• 11h một cữ sữa: Sữa mẹ/ sữa công thức – 150 ml
• 14h: Cữ bột: Có thể lựa chọn bột sữa, bột thịt lợn, bột thịt gà
• 16h: Nước hoa quả
• 18h: Một cữ bú – 150 ml

5.1. Công thức nấu bột cho bé

5.1.1. Công thức bột sữa: 

•  3 thìa sữa bột
•  10gr bột gạo
•  5gr dầu ăn
•  Nước rau củ

5.1.2. Công thức bột thịt lợn

•  10gr thịt lợn nạc
•  10gr bột gạo
•  5gr dầu ăn
• Nước rau củ

5.1.3. Công thức Bột thịt gà

•  10gr thịt gà
•  10gr bột gạo
•  5gr dầu ăn
• Nước rau củ

5.1.4. Công thức bột trứng

•  ½ quả trứng [lòng đỏ]
•  10gr bột gạo
•  5gr dầu ăn
• Nước rau củ

Ngoài ra, cha mẹ có thể tham khảo thực đơn ăn dặm cho bé từ 6 tháng theo công thức dưới đây để món ăn của trẻ thêm đa dạng:

• Bột gạo, sữa, bí đỏ
• Súp thịt gà, cà rốt
• Bột gạo, chuối, sữa
• Bột gạo, cá, rau dền
• Bột gạo, thịt heo, cà rốt
• Khoai tây, bông cải, sữa
• Bột gạo, tôm, rau mồng tơi

5.2. Chuẩn bị bữa ăn cho trẻ vào buổi chiều có thể bao gồm: 

• Bơ trộn sữa
• Bột gạo, tôm, rau ngót
• Bột gạo thịt gà, bông cải
• Bơ, chuối trộn sữa
• Bột gạo, sữa công thức, đậu hà lan
• Bột gạo, trứng
• Bột gạo, chuối, sữa

5.3. Mẫu thực đơn ăn dặm cho bé 6 tháng tuổi theo phương pháp tự chỉ huy: 

• Rau củ quả luộc/hấp [Cà rốt, su su, đậu, bông cải, khoai lang…] : cắt thành từng khúc nhỏ vừa tay trẻ rồi luộc/hấp đến khi chín nhừ
• Thịt gà luộc: thịt gà sau khi được làm sạch đem luộc/hấp thật nhừ rồi xẻ nhỏ thành từng sợi
• Bơ: cắt quả bơ thành 4 – 6 phần theo chiều dọc để trẻ tự cầm ăn
• Lòng đỏ trứng: chiên hoặc luộc rồi cho bé ăn bằng thìa/dĩa
• Nước hầm xương: cha mẹ nên giúp trẻ ăn món ăn này
• Hoa quả: chuối, việt quất, táo, dâu, bơ….

Bên cạnh một chế độ ăn dặm đa dạng dưỡng chất và phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng của trẻ, mẹ nên bổ sung lợi khuẩn, đặc biệt các lợi khuẩn sống gắn đích cho trẻ trong giai đoạn này. Khi chuyển sang 1 chế độ ăn dặm, trẻ dễ gặp phải tình trạng táo bón, phân sống, đầy bụng khó tiêu. Bởi lẽ hệ tiêu hóa non nớt còn nhiều bỡ ngỡ với thực phẩm đặc, lợi khuẩn đem đến một giải pháp bảo vệ và thúc đẩy tốc độ tiêu hóa, giúp bé hấp tru trọn vẹn dưỡng chất và tránh các rối loạn không đáng có trong giai đoạn này.

TPBVSK Imiale là lợi khuẩn SỐNG – GẮN ĐÍCH, chứa chủng lợi khuẩn ĐỘC QUYỀN Bifidobacterium BB12 từ Đan Mạch. Imiale giúp hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh và cải thiện nhanh tình trạng rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

» Xem thêm: Bảng chiều cao cân nặng chuẩn của bé để điều chỉnh chế độ dinh dưỡng phù hợp với từng bé.

TỔNG KẾT

Ăn dặm là một quá trình quan trọng khi đó con yêu của bạn chuyển từ sữa mẹ hoặc sữa công thức sang thức ăn. Cho dù cha mẹ chọn ăn dặm theo phương pháp tự chỉ huy hay ăn dặm truyền thống, hoặc kết hợp cả hai thì cũng nên bắt đầu cho trẻ ăn trái cây mềm, rau và ngũ cốc khi được khoảng 4-6 tháng. Để giúp trẻ cai sữa thành công, hãy làm cho giờ ăn trở nên thoải mái và thú vị, cho phép trẻ vui đùa và cho trẻ tham gia vào bữa ăn của gia đình càng nhiều càng tốt. Hy vọng, những thực đơn ăn dặm cho trẻ 6 tháng tuổi này giúp ích nhiều cho cha mẹ kế hoạch chọn lựa món ăn cho con.

Xem thêm:

Liên hệ hotline: 19009482 hoặc 0967629482 để được hỗ trợ từ chuyên gia tư vấn

Nguồn tham khảo

CDC – Tại đây

NHS.UK – Tại đây