Tóm tắt nội dung tài liệu
- CHƯƠNG II VĂN HÓA NHẬN THỨC I. Nhận thức về vũ trụ : 1. Tư tưởng xuất phát về bản chất vũ trụ 2. Triết lý về cấu trúc không gian của vũ trụ 3. Triết lý về cấu trúc thời gian của vũ trụ II. Nhận thức về con người :
- I. NHẬN THỨC VỀ VŨ TRỤ : 1.TƯ TƯỞNG XUẤT PHÁT VỀ BẢN THỂ VŨ TRỤ TRIẾT LÝ ÂM DƯƠNG : 1.1. Bản chất và khái niệm : Tư duy lưỡng phânlưỡng hợp của cư dân nông nghiệp : phân chia vũ trụ thành từng cặp biểu tượng vừa đối lập vừa thống nhất. Âm và dương được xem là hai tố chất cơ bản hình thành nên vũ trụ vạn vật
- 1.2. Hai quy luật của triết lý âmdương : Không có gì hoàn toàn âm hoặc hoàn toàn dương, trong âm có dương và trong dương có âm. Âm và dương luôn gắn bó mật thiết và chuyển hóa cho nhau : âm cực sinh dương, dương cực sinh âm. 1.3. Triết lý âmdương và tính cách người Việt : Triết lý sống quân bình, hài hòa. Khả năng thích nghi cao với mọi hoàn cảnh Tinh thần lạc quan.
- 2. TRIẾT LÝ VỀ CẤU TRÚC KHÔNG GIAN CỦA VŨ TRỤ : 2.1. Mô hình Tam tài : là mô hình cấu trúc không gian gồm ba yếu tố : Thể thuần âm Thể thuần dương Thể kết hợp âmdương Mô hình tam tài trong văn hóa Việt Nam : thiên địanhân, chamẹcon…
- 2.2. Mô hình Ngũ hành : là mô hình cấu trúc không gian gồm năm yếu tố [Thủy, Hỏa, Mộc, Kim, Thổ], có quan hệ tương sinh, tương khắc Tương sinh : Thủy>Mộc>Hỏa>Thổ >Kim >Thủy Tương khắc: Thủy≠Hỏa ≠ Kim ≠ Mộc ≠ Thổ ≠Thủy Ứng dụng ngũ hành trong văn hóa Việt Nam : y học, bói toán, phong thủy…
- MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA NGŨ HÀNH LĨNH VỰC THỦY HỎA MỘC THỔ KIM Số Hà đồ 1 2 3 4 5 Hành đượ c sinh Mộc Thổ Hỏa Thủy Kim Hành bị khắc Hỏa Thổ Mộc Thủy Kim kim Vật chất nướ c lử a đất cây loại trung Phươ ng hướ ng bắc nam đông tây ươ ng Khg giữ a Thờ i tiết Hạ Đông Xuân Thu các mùa Mùi vị mặn đắng ngọt chua cay ngoằn Thế đất nhọn dài tròn vuông ngoèo Màu biểu đỏ trắng đen xanh vàng Vật biểu Rồng Hổ Ngườ i Rùa Chim
- 3. TRIẾT LÝ VỀ CẤU TRÚC THỜI GIAN CỦA VŨ TRỤ : 3.1.Lịch âm dương : Kết hợp việc xem xét chu kỳ mặt trăng và mặt trời, định tháng bằng ngày trăng tròn. Phản ánh khá chính xác sự biến đổi có tính chu kỳ của thời tiết.
- 3.2. Hệ đếm can chi : sử dụng các yếu tố biểu trưng gần gũi với đời sống. Hệ CAN : gồm 10 yếu tố do 5 hành phối hợp âm dương mà thành [ GiápẤt, Bính– Đinh, MậuKỷ, CanhTân, Nhâm Quý.] Hệ CHI : gồm 12 yếu tố, mỗi chi ứng với một con vật [ Tí, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tị, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi.]
- II. NHẬN THỨC VỀ CON NGƯỜI : 1. Nhận thức về con người tự nhiên : Con người là một tiểu vũ trụ, cũng có cấu trúc mô hình 5 yếu tố. Ứng dụng : trong ăn uống, chữa bệnh và bảo vệ sức khỏe [ theo nguyên lý cân bằng âm dương ]
- NGŨ HÀNH TRONG CƠ THỂ CON NGƯỜI LĨNH VỰC THỦY HỎA MỘC THỔ KIM Số Hà đồ 1 2 3 4 5 Hành đượ c sinh Mộc Thổ Hỏa Thủy Kim Hành bị khắc Hỏa Thổ Mộc Thủy Kim Ngũ tạng thận phế tâm can tì tiểu đại bàng Ngũ phủ đở m vị quang tràng tràng lưỡ i mắt miệng Ngũ quan tai mũi xư ơ ng huyết da Ngũ chất thịt gân tủy mạch lông
- 2.Nhận thức về con người xã hội : Áp dụng các mô hình nhận thức về vũ trụ, dựa trên các quan hệ tương sinh, tương khắc để lý giải con người xã hội : Con người định mệnh : giải đoán vận mệnh con người [ thuật tử vi, tướng số…] Con người cộng đồng : dự đoán các mối quan hệ giữa cá thể và cộng đồng [tam hợp, tứ xung]
Page 2
YOMEDIA
1.1. Bản chất và khái niệm : Tư duy lưỡng phânlưỡng hợp của cư dân nông nghiệp : phân chia vũ trụ thành từng cặp biểu tượng vừa đối lập vừa thống nhất. Âm và dương được xem là hai tố chất cơ bản hình thành nên vũ trụ vạn vật
28-02-2011 773 99
Download
Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2009-2019 TaiLieu.VN. All rights reserved.
Phần này tìm hiểu những giá trị văn hóa nhận thức mà suốt lịch sử đã có ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực của văn hóa Việt Nam Nhân thức bao gồm nhận thức về vũ tru và nhận thức về con người Có những nhân thức có nguồn gốc cổ xưa [thuộc lớp văn hóa bản địa], và có những nhận thức mới được hình thành, bồi đắp trong những giai đoạn về sau [thuộc lớp văn hóa giao lưu với Trung Hoa và khu vực và lớp giao lưu với văn hóa phương Tây].
Thuộc loại nhận thức hình thành trong lớp văn hóa bản địa có triết lí âm dương giải thích bản chất của vũ trụ. Ngũ hành giải thích cấu trúc không gian của vũ trụ], lịch âm dương và hệ đếm can chi giải thích cấu trúc thời gian của vũ trụ. Cũng những tri thức đó đã được vận dụng để tìm hiểu và khám phá con người trên các phương diện tự nhiên và xã hội [trên phương diện tự nhiên, có thể nói rằng người xưa đã khá thành công].
Như vậy, phần này sẽ tập trung nghiên cứu 3 vấn đề sau:
1. Triết lý âm dương – Khái niệm và bản chất
2. Hai quy luật của triết lý âm dương
3. Triết lý âm dương và tính cách người Việt.
Hits: 7826
Loading Preview
Sorry, preview is currently unavailable. You can download the paper by clicking the button above.
2.2. Mô hình Ngũ hành :Là mô hình cấu trúc không gian gồm năm yếu tố[Thủy, Hỏa, Mộc, Kim, Thổ], có quan hệ tươngsinh, tương khắc :- Tương sinh : Thủy->Mộc->Hỏa->Thổ ->Kim ->Thủy- Tương khắc: Thủy≠Hỏa ≠ Kim ≠ Mộc ≠ Thổ ≠Thủy- Ứng dụng ngũ hành trong văn hóa Việt Nam : yhọc, bói toán, phong thủy… 3. TRIẾT LÝ VỀ CẤU TRÚC THỜI GIAN CỦA VŨTRỤ :3.1.Lịch âm dương:Lịch âm dương kết hợp cả việc xem xét chu kỳmặt trăng lẫn mặt trời, bằng cách : định các ngày trong tháng theo mặt trăng định các tháng trong năm theo mặt trời. đặt tháng nhuậnPhản ánh khá chính xác sự biến đổi có tính chukỳ của thời tiết. 3.2. Hệ đếm can chi :Hệ CAN : gồm 10 yếu tố do 5 hành phốihợp âm dương mà thành [Giáp-Ất, Bính–Đinh, Mậu-Kỷ, Canh-Tân, Nhâm- Quý.]Hệ CHI : gồm 12 yếu tố, mỗi chi ứng vớimột con vật [ Tí, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tị,Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi.]