Ai là người phát minh ra halloween

Nguồn gốc của Halloween nằm trong một lễ hội của người Celt cổ đại được gọi là Samhain, là lễ hội của người chết. Theo truyền thống, lễ hội được tổ chức vào ngày chính thức bắt đầu mùa đông theo lịch của người Celt. , tương ứng với ngày 1 tháng 11 theo lịch hiện đại.

Trong Samhain, những người vui chơi sẽ đốt lửa để tôn vinh những người đã chết và giữ họ khỏi vương quốc của người sống. Người ta tin rằng trong thời Samhain, các linh hồn có thể đến thăm thế giới của người sống. Đó cũng là thời điểm mà những người đã khuất trong năm có thể du ngoạn về miền xa hơn.

Các nhà truyền giáo Cơ đốc có liên quan rất nhiều đến Halloween như nó vẫn được biết đến trong thế giới hiện đại. Trong một nỗ lực để giảm bớt lễ kỷ niệm Samhain, họ đã ấn định cùng ngày với ngày lễ Các Thánh, hay Ngày Tất cả các Thánh, vào ngày 1 tháng 11. "Hallow" có nghĩa là thánh hoặc được thánh hóa. Qua nhiều năm, biểu tượng của Samhain vẫn được duy trì, và lễ kỷ niệm đêm All Hallow được tiếp tục như một lễ kỷ niệm của những người chết không mảnh vải che thân. Những món quà thức ăn và đồ uống đã được đặt ra cho những linh hồn này để xoa dịu họ. Điều này đã bắt đầu truyền thống trẻ em hóa trang thành ma quái và ma cà rồng và đi từng nhà để lấy đồ ăn vặt.

Halloween được biết đến là một trong những lễ hội lớn hàng năm ở các nước phương Tây và thế giới. Hãy cùng tìm hiểu nguồn gốc, ý nghĩa ngày Halloween này nhé.

Halloween là ngày gì? Nguồn gốc, ý nghĩa?

• Định nghĩa
• Nguồn gốc
• Ý nghĩa

Halloween là một lễ hội truyền thống lớn được tổ chức vào ngày 31 tháng 10 hàng năm, trước ngày Lễ Các Thánh của đạo Kitô giáo.

Halloween chính là một ngày lễ được tổ chức để đánh dấu sự kết thúc của vụ mùa thu hoạch và bắt đầu mùa đông lạnh giá, nhằm tưởng nhớ những người quá cố, gồm các vị thánh, các vị tử đạo và tất cả những người thân đã qua đời.

Halloween có tên gốc gọi là All Hallows' Eve. Trong đó, "Hallow" là một từ tiếng Anh cổ có nghĩa là "thánh", còn trong tiếng Scotland, từ "eve" chính là even (chiều tối) trong tiếng Anh, từ này cũng được viết ngắn gọn thành e'en hay een.

Trải qua nhiều thế kỷ, All Hallows' Eve dần trở thành Halloween và là tên gọi chính thức được nhiều người biết đến trên toàn thế giới.

Ngày nay, lễ hội Halloween thường được tổ chức rộng rãi trên khắp thế giới, quy mô lớn hay nhỏ tùy theo mỗi quốc gia. Các biểu tượng đặc trưng cho lễ hội này là những trái bí ngô đèn lồng, hình ảnh phù thủy ma mị, trái táo độc, những con ma quỷ máu me, ghê rợn hay những con vật báo hiệu cho cái chết như cú mèo, dơi,...

Trong ngày Halloween này, mọi người thường hóa trang thành những nhân vật ma quái, xuất hiện cùng nhau dưới ánh trăng, tham dự các bữa tiệc được trang trí rùng rợn.

Nguồn gốc xuất xứ ngày Halloween

Halloween ngày nay bắt nguồn từ dân tộc Celt (còn gọi là người Xen - tơ), một dân tộc sống cách đây hơn 2000 năm trên các vùng đất bây giờ là Anh quốc, Ireland và miền Bắc nước Pháp.

Dân tộc Celt bắt đầu năm mới của họ vào ngày 1 tháng 11 theo Dương lịch. Vào đêm trước năm mới, họ đã cử hành một lể hội có tên là Samhain. Lễ hội này báo hiệu sự bắt đầu của mùa lạnh, của những ngày tối tăm và thường được liên kết với sự tàn tạ và sự chết chóc của loài người.

Người Celt tin rằng vào đêm trước năm mới, ranh giới giữa thế giới của người sống và người chết trở nên mờ nhạt, các linh hồn người chết có thể quay trở lại trần gian nên họ thường đốt lửa cháy sáng và mặc những trang phục để xua đuổi tà ma hay đón người thân "về nhà" trong đêm lễ hội này.

Vào thế kỷ thứ Tám, Giáo hoàng Gregory III đã chỉ định ngày 1 tháng 11 là thời điểm để tôn vinh tất cả các vị thánh. Chẳng bao lâu sau, ngày Lễ Các Thánh kết hợp một số truyền thống của lễ hội Samhain cổ đại cho nên lễ hội buổi tối trước đó được đặt lại với cái tên là All Hallows's Eve và ngày nay là Halloween.

Halloween đến Mỹ do những người di dân đầu tiên, đa số từ Anh Quốc và một số từ các vùng thuộc dân tộc Celt, họ đã đem qua Mỹ khá nhiều phong tục khác nhau. Nhưng vì lý do tín ngưỡng bị giới hạn, các tôn giáo lớn đưa ra giới luật tương đối chặt chẽ, nên việc cử hành lễ hội Halloween chưa được phổ cập trong dân chúng.

Mãi đến những năm 1800, Halloween mới được nhiều người biết đến và hưởng ứng.

Ý nghĩa ngày Halloween

Halloween được tổ chức đầu tiên vào đêm trước ngày Lễ Các Thánh (1 - 11) và kết thúc là ngày Lễ Linh Hồn (2 - 11).

Đây là 3 ngày liên tiếp nhau và được tổ chức với một ý nghĩa là nhằm tôn vinh các vị thánh đã hoặc chưa được lên Thiên Đàng, trong đó có nữ thần mùa màng của người Celt cổ đại.

Bên cạnh đó, ngày này còn mang ý nghĩa tưởng nhớ những người thân đã mất. Trong ngày lễ Halloween, các linh hồn người đã chết sẽ được phép về thăm gia đình. Công giáo La Mã cho rằng, những lời cầu nguyện trên trần thế sẽ giúp những linh hồn tẩy rửa được tội lỗi và sớm được về với chúa.

Đậy chính là những yếu tố khiến cho lễ hội Halloween thường hay gắn liền với các hình tượng như phù thủy, ma quỷ, tiên nữ,...

Ngoài ra, Halloween gắn liền với một truyền thuyết của người Ireland, kể về một chàng thiếu niên có tên là Jack. Jack đã chết nhưng linh hồn không được lên Thiên Đàng vì lúc sống, anh ta vốn là một người tham lam, bủn xỉn, thường cất giấu tiền bạc, keo kiệt không hề bố thí cho ai một chút gì. Thế nhưng anh ta lại cũng không thể xuống Địa Ngục vì lúc còn sống anh ta đã từng chơi đùa với ma quỷ, nên quỷ không bắt anh.

Thấy Jack khổ sở, quỷ bèn lấy một ít than hồng ở Địa Ngục bỏ vào trong ruột một quả bí ngô và đưa cho Jack để sưởi ấm trên đường đi. Để cho không khí thông vào nuôi lửa, Jack phải đục thủng quả bí ngô và ánh lửa từ trong đã chiếu ra soi sáng nẻo đường lang thang của mình.

Đây cũng là lí do vì sao bí ngô trở thành biểu tượng chính cho ngày Halloween.

Qua truyền thuyết này cũng giúp ta hiểu được một phần ý nghĩa của ngày Halloween đó là muốn nhắn nhủ với những người còn sống rằng: "Sống không nên tham lam, bủn xỉn, keo kiệt/ Phải có lòng bác ái, từ bi, biết giúp đỡ kẻ khó khăn".

Ma quỷ hiểu theo nghĩa bóng là những trò lừa lọc, đe dọa, làm cho người khác sợ hãi, những việc làm tinh quái của tuổi trẻ tạo ra có khi làm hại đến xã hội... Chơi đùa, giao du với ma quỷ sẽ dễ bị cám dỗ đi vào đường tối tăm và tội lỗi.

Vào ngày này, mọi người thường đốt lửa thật sáng để xua đuổi ma quỷ và hóa trang thành ma quỷ với hình tượng ghê rợn để "hòa nhập" và tránh bị nhận ra bởi những con ma quỷ đang hiện diện.

Do lễ hội Halloween thường được tổ chức vào 31/10 hàng năm nên Halloween 2021 sẽ rơi vào Chủ nhật ngày 31 tháng 10 năm 2021.

Nguồn gốc lễ hội Halloween

Halloween có tên gốc là All Hallows’Eve, có nghĩa là đêm trước Ngày lễ các thánh. “Hallow” là một từ tiếng Anh cổ có nghĩa là “thánh” và cuối cùng đổi là Halloween như chúng ta biết ngày nay.

Lễ hội Halloween là kết quả của nhiều sự biến đổi trong hàng thế kỷ. Song giờ đây, các ngày lễ trong lễ hội Halloween không còn mang ý nghĩa tôn giáo mà mọi người đều coi đó là một lễ hội vui chơi với những quả táo của lễ hội Pomona, con mèo đen của lễ hội Sanhaim và những con ma, bộ xương của ngày lễ các thánh và các linh hồn...

Lễ hội Halloween ngày nay bắt nguồn từ dân tộc Celt, là một dân tộc sống cách đây hơn 2.000 năm trên các vùng đất bây giờ là Anh quốc, Ái Nhĩ Lan và miền Bắc nước Pháp.

Halloween đến Mỹ do những di dân đầu tiên, đa số đến từ Anh Quốc và một số từ các vùng thuộc dân tộc Celt, họ đã đem qua Mỹ khá nhiều phong tục khác nhau. Nhưng vì nhiều lý do, mãi đến thập niên 1800 mới trở thành tục lệ được nhiều người hưởng ứng.

Biểu tượng của lễ hội Haloween

Phát triển của hiện vật và biểu tượng liên quan đến Halloween được hình thành theo thời gian. Ví dụ: củ cải khoét rỗng khoét hình mặt quỷ thành những chiếc đèn lồng, bên trong cắm 1 cây nến như là một cách ghi nhớ các linh hồn đang chịu tội. Củ cải có truyền thống được sử dụng ở Ireland và Scotland tại Halloween.

Những người nhập cư Bắc Mỹ đã sử dụng bí ngô, loại quả họ có sẵn và  có kích cỡ lớn hơn giúp việc khắc chúng dễ dàng hơn so với củ cải. Truyền thống chạm khắc bí ngô đã được ghi lại vào năm 1837 và liên quan với thời gian thu hoạch loại quả nàty rong năm, tuy nhiên, nó chỉ trở nên quen thuộc với Halloween cho đến cuối thế kỷ 19.

Truyền thuyết về lễ hội Halloween

Theo truyền thuyết của nước Ái Nhĩ Lan (Ireland) thì từ ngữ “Jack-ó-lanterns” đến từ một người có tên là Jack. Jack là một chàng thiếu niên đã chết nhưng linh hồn không được phép lên Thiên Đàng vì lúc sống, anh ta vốn là một người tham lam, bủn xỉn, thường cất giấu tiền bạc, keo kiệt không hề bố thí cho ai một chút gì. Thế nhưng anh ta lại cũng không thể xuống Địa Ngục vì lúc còn sống anh ta đã từng chơi đùa với ma quỷ, nên quỷ không bắt anh.

Chuyện kể rằng, trước đó có con quỷ đến quấy phá một vùng dân cư, người dân đến cầu cứu các vị tu sĩ đem các vật thánh đến “yểm” và “khóa các cửa” ra vào. Nhờ vậy, con quỷ bị bắt… Jack nhận ra đó là con quỷ thường vui đùa với mình và Jack đã tìm cách gỡ vật “yểm ma quỷ” mở đường cho quỷ chạy thoát. Để đền ơn cứu mạng, quỷ hứa với Jack là sẽ không bắt hồn Jack về Địa Ngục.

Do đó, khi Jack chết vì một tai nạn, linh hồn Jack bị Thiên Đường từ chối. Jack liền tìm đến Địa Ngục, nhưng quỷ không cho vào vì lời hứa trước đây. Thấy Jack lạnh lùng khổ sở, quỷ bèn lấy một ít than hồng ở Địa Ngục bỏ vào trong ruột một quả bí ngô và đưa cho Jack để sưởi ấm trên đường trở lại trần gian. Để cho không khí thông vào nuôi lửa, Jack phải đục thủng quả bí ngô.. và ánh lửa từ trong đã chiếu ra soi sáng nẻo đường lang thang của Jack. Có lẽ Jack phải cầm đèn đi lang thang trên mặt đất cho đến ngày phán xét cuối cùng của nhân loại.

Ý nghĩa của lễ hội Halloween

- Ý nghĩa giáo dục:

Hành động và cuộc đời của Jack đã trở thành những kinh nghiệm để tuổi trẻ rút ra một bài học làm người, đó là:

Sống không nên tham lam, bủn xỉn, keo kiệt

Phải có lòng bác ái, từ bi, biết giúp đỡ kẻ khó khăn

Không nên chơi đùa với ma quỷ. Ma quỷ hiểu theo nghĩa bóng là những trò lừa lọc, đe dọa, làm cho người khác sợ hãi, những việc làm tinh quái do trí thông minh và tưởng tượng của tuổi trẻ sáng tạo ra có khi làm hại đến người, đến xã hội... Chơi đùa, giao du với ma quỷ sẽ dễ bị cám dỗ đi vào đường tối tăm và tội lỗi.

Tuy nhiên, chuyện anh chàng Jack trong đêm Halloween cũng ghi nhận một thái độ sòng phẳng của quỷ, đó là "ân đền, oán trả" và "giữ lời hứa." Dù rằng sự "giữ lời hứa" này đã làm cho Jack rơi vào thân phận cô hồn lang thang vất vưởng.

Đối với các xã hội Âu, Mỹ Halloween đã trở thành lễ hội vui chơi hằng năm cho trẻ em và cả người lớn. Ít người quan tâm tìm hiểu ý nghĩa nhân bản của nó.

- Ý nghĩa nhân văn:

Nếu đào sâu hơn, có lẽ sẽ tìm thấy tính cách nhân bản trong câu chuyện. Thử đặt câu hỏi: tại sao dưới ánh sáng khoa học và kỹ thuật mà các nước Âu, Mỹ vẫn dành một ngày lễ hội cho người của "cõi Âm" mà đại diện là chàng Jack?

Jack là nhân vật tưởng tượng nhưng đã thực sự hiện thân trong cuộc đời, trong thân phận làm người... mà lại là một người cô đơn. Khi chết, Jack trở thành cô hồn, không chỗ dung thân... Thiên Đàng và Địa Ngục đều từ chối!

Truyền thống lễ hội Âu Mỹ đã dành cho Jack một ngày. Một ngày được trở lại với cõi dương. Trong ngày đó, Jack có thể sống vui chơi thoải mái, vì người sống đã hóa trang thành ma quỷ để linh hồn Jack có chỗ trà trộn vào cho đỡ cô đơn. Đây là ý nghĩa nhân bản của lễ hội Halloween.

Với ý nghĩa nhân bản này, ngày lễ Halloween và Rằm tháng Bảy Âm lịch của nước ta có thể xem như là ngày hai cõi Âm, Dương hội ngộ trong niềm thương cảm bao la...

Uyên Linh (Sưu tầm)