Luyện từ và câu : Dấu gạch ngang: SBT Tiếng Việt lớp 4 – Trang 28. Viết đoạn văn kể lại một cuộc nói chuyện giữa bố hoặc mẹ với em về tình hình học tập của em trong tuần qua, trong đó có dùng dấu gạch ngang để đánh dấu các câu đối thoại và đánh dấu phần chú thích; Gạch dưới câu có dấu gạch ngang ở cột A. Nêu tác dụng của dấu gạch ngang trong mỗi câu vào côt B…
I: Nhận xét
Gạch dưới câu có dấu gạch ngang ở cột A. Nêu tác dụng của dấu gạch ngang trong mỗi câu vào côt B
|
A |
B |
|
Câu có dấu gạch ngang |
Tác dụng của dấu gạch ngang |
|
a] Thấy tôi sán đến gần, ông hỏi tôi: – Cháu con ai ? – Thưa ông, cháu là con ông Thư. b] Con cá sấu này màu da xám ngoét như da cây bần, gai lưng mọc chừng ba đốt ngón tay, trông dễ sợ. Cái đuôi dài – bộ phận khoẻ nhất của con vật kinh khủng dùng để tấn công – đã bị trói xếp vào bên mạng sườn. c] Để quạt điện được bền, ngưòi dùng nên thực hiện các biện pháp sau đây: – Trước khi bật quạt, đặt quạt nơi chắc chắn để chân quạt tiếp xúc đều với nền. – Khi điện đã vào quạt, tránh để cánh quạt bị vướng víu, quạt không quay được sẽ làm nóng cháy cuộn dây trong quạt. – Hàng nắm, tra dầu mỡ vào ổ trục, bộ phận điều khiển hướng quay của quạt, nhưng không nên tra quá nhiều, vì dầu mỡ sẽ chảy vào trong làm hỏng dây bên trong quạt – Khi không dùng, cất quạt vào nơi khô, mát, sạch sẽ, ít bụi bặm. |
……… ……… ………. |
II: Luyện tập
1: Chép những câu có dấu gạch ngang trong mẩu chuyện Quà tặng cha [Tiếng Việt 4, tập hai, trang 46] vào cột A và nêu tác dụng của mỗi dấu vào cột B
|
A |
B |
|
Câu có dấu gạch ngang |
Tác dụng của dấu gạch ngang |
|
……………. |
………………. |
2: Viết đoạn văn kể lại một cuộc nói chuyện giữa bố hoặc mẹ với em về tình hình học tập của em trong tuần qua, trong đó có dùng dấu gạch ngang để đánh dấu các câu đối thoại và đánh dấu phần chú thích
I: Nhận xét
Gạch dưới câu có chứa dấu gạch ngang ở cột A. Ghi tác dụng của dấu gạch ngang trong mỗi câu ở cột B.
A B
|
Câu có dấu gạch ngang |
Tác dụng của dấu gạch ngang |
|
a] Thấy tôi sán đến gần, ông tôi hỏi – Cháu con ai ? – Thưa ông, cháu con ồng Thư. b] Con cá sấu này màu da xám ngoét như da cây bần, gai lưng mọc chừng ba đốt ngón tay, trông dễ sợ. Cái đuôi dài – bộ phận khỏe nhất của con vật kinh khủng dùng để tấn công – đã bị trói xếp vào bên mạng sườn. c] Để quạt điện được bền, người dùng nên thực hiện các biện pháp sau đây : – Trước khi bật quạt, đặt quạt nơi chắc chắn để chân quạt tiếp xúc đểu với nền. – Khi điện đã vào quạt, tránh để cánh quạt bị vướng víu, quạt không quay được sẽ làm nóng chảy cuộn dây trong quạt. – Hàng năm, tra dầu mỡ vào ổ trục, bộ phận điều khiển hướng quay của quạt, nhưng khống nên tra quá nhiều, vì dầu mỡ sẽ chảy vào trong làm hỏng dây bên trong quạt. – Khi không dùng, cất quạt vào nơi khô, mát, sạch sẽ, ít bụi bặm. |
Dấu gạch ngang dùng để đánh dấu chỗ bắt đầu lời nói của nhân vật trong đối thoại. Dấu gạch ngang dùng để đánh dấu phần chú thích trong một câu. Dấu gạch ngang dùng để đánh dâu các ỷ trong một đoạn liệt kê. |
II: Luyện tập
1: Ghi những câu có chứa dấu gạch ngang trong mẩu chuyện Quà tặng cha [Sách Tiếng Việt 4, tập hai, trang 46] ở cột A và tác dụng của mỗi dấu ở cột B
|
Có dấu gạch ngang |
Tác dụng của dấu gạch ngang |
|
– Một bữa Pa-xcan đi đâu về khuya, thấy bố mình – một viên chức tài chính – vẫn cặm cụi trước bàn làm việc. – Những dãy tính cộng hàng ngàn con số, một công việc buồn tẻ làm sao – Pa-xcan nghĩ thầm. -C on hi vọng món quà nhỏ này có thể làm bố bớt nhức đầu vì những con tính – Pa-xcan nói. |
– Dấu gạch ngang dùng để đánh dấu phần chú thích trong câu. – Dấu gạch ngang dùng để đánh dấu phần chú thích trong câu. – Dấu gạch ngang thứ nhất dùng để đánh dấu chỗ bắt đầu câu nói của Pa-xcan. Dấu gạch ngang thứ hai dùng để đánh dấu phần chú thích trong câu. |
2: Viết đoạn văn kể lại một cuộc nói chuyện giữa bố hoặc mẹ với em về tình hình học tập của em trong tuần qua, trong đó có dùng dấu gạch ngang để đánh dấu các câu đối thoại và đánh dấu phần chú thích
Như thường lệ, cứ đến tối thứ bảy là ba tôi lại kiểm tra tình hình học tập của tôi. Tuần này, tôi đã học hành chăm chỉ, bài kiểm tra toán được 10 điểm, điểm văn cũng khá cao cho nên tôi mong tối thứ bảy lắm.
Vừa xoa đầu tôi ba vừa hỏi. Tuần này con học hành sao rồi ?
– Dạ, thưa Ba con được 3 điểm mười môn Toán và 1 điểm 9 môn Văn ạ ! Tôi vui vẻ trả lời.
– Ồ, bài văn tả cái bàn học của con hôm trước đấy à ?
– Ba tôi ngạc nhiên và vui mừng hỏi.
– Dạ, cô giáo con khen con tả đạt và tình cảm lắm. Con khoe bởi đó là cái bàn do chính tay ba con đóng nên con mới tả được như vậy, vì con yêu quý nó lắm mà !
– Con gái ba khéo lắm !
Ba tôi khẽ cốc đầu tôi rồi ôm tôi vào lòng.
Xuất bản ngày 07/07/2019 - Tác giả: Tâm Phương
Hướng dẫn ôn tập về dấu câu dấu gạch ngang lớp 5 trang 159 và gợi ý trả lời câu hỏi trong sách giáo khoa Tiếng việt 5 tập 2 trong tiết luyện từ và câu tuần 34.
Tài liệu hướng dẫn ôn tập về dấu câu dấu gạch ngang lớp 5 được Đọc Tài Liệu biên soạn giúp các em học sinh nắm được kiến thức trọng tâm và gợi ý cách trả lời câu hỏi trang 159 SGK Tiếng Việt 5 tập 2.
I. Mục tiêu bài học
- Luyện tập cách sử dụng dấu gạch ngang trong câu văn, đoạn văn
- Ý nghĩa của dấu gạch ngang trong câu
II. Kiến thức cần nhớ
Gạch ngang ấu [–], dài hơn gạch nối; thường dùng để tách riêng ra thành phần chú thích thêm trong câu; viết ghép một tổ hợp hai hay nhiều tên riêng, hai hay nhiều số cụ thể; đặt ở đầu dòng nhằm viết các phần liệt kê, các lời đồi thoại; còn gọi là Dấu gạch ngang.
Một vài vấn đề nảy sinh và lưu ý: Không nhầm giữa dấu gạch ngang với đường gạch ngang [gạch thành một đường dài, ngang]. Phân biệt dấu gạch ngang giữa [–] với dấu gạch ngang dưới [_]. Có lẽ do dấu gạch ngang dưới ít được sử dụng trong thực tế nên người ta thường dùng dấu gạch ngang thay cho cách gọi đầy đủ là: dấu gạch ngang giữa.
III. Hướng dẫn trả lời câu hỏi SGK
Câu 1 - Trang 159 SGK
Dựa vào kiến thức đã học ở lớp 4 và các ví dụ dưới dây, hãy lập bảng tổng kết về tác dụng của dấu gạch ngang.
Gợi ý trả lời:
| Tác dụng của dấu gạch ngang | Ví dụ |
| Dùng để đánh dấu chỗ bắt đầu lời nói; phần chú thích trong câu | a. Chú Hề vội tiếp lời: - Tất nhiên rồi. Khi một con hươu mất sừng, cái sừng mới sẽ mọc lên. Sau khi đêm thay thế cho ngày, ngày lại thay thế chỗ của đêm. - Mặt trăng cũng như vậy, mọi thứ đều như vậy. Giọng công chúa nhỏ dần, nhỏ dần. Nàng đã ngủ. Chú Hề đắp chăn cho công chúa rồi rón rén ra khỏi phòng. |
| Dùng để đánh dấu phần chú thích trong câu | b] Đứng ở đây nhìn ra xa, phong cảnh thật là đẹp. Bên trái là đỉnh Ba Vì vòi vọi, nơi Mị Nương Ngọc Hoa - con gái Hùng Vương thứ 18 - theo Sơn Tinh về trấn giữ núi cao. |
| Dùng để đánh dấu các ý trong một đoạn liệt kê | c] Thiếu nhi tham gia các công tác xã hội: - Tham gia tuyên truyền, cổ động cho các phong trào. - Tham gia Tết trồng cây, làm vệ sinh trường lớp và xóm làng. - Chăm sóc gia đình thương binh, liệt sĩ, giúp đỡ người già neo đơn, người có hoàn cảnh khó khăn. |
Câu 2 - Trang 159 SGK
Tìm dấu gạch ngang trong mẩu chuyện đã cho và nêu tác dụng của nó trong từng trường hợp.
Gợi ý trả lời:
a]
- Chào bác - Em bé nói với tôi.
- Cháu đi đâu vậy? - Tôi hỏi em.
* Tác dụng của dấu gạch ngang trong trường hợp này là:
+ Dấu gạch ngang đặt đầu dòng dùng để đánh dấu chỗ bắt đầu lời nói của nhân vật trong cuộc đối thoại.
+ Dấu gạch ngang trong dòng lời đối thoại dùng đánh dấu phần chú thích trong câu.
b]
- Thưa bác, cháu đi học.
- Sáng nay rét lắm. Thế mà cháu vẫn đi à?
- Thưa bác, vâng. Rét lắm, mà nhà cháu... rét cóng cả người.
- Nhà cháu không có than ủ ư?
- Thưa bác, than đắt lắm.
- Cháu thích đi học lắm phải không? Cháu yêu trường chứ?
- Thưa bác, vâng... Cháu yêu thầy giáo lắm... Thầy có cả một cái bếp lò.
=> Các dấu gạch ngang trên đây dùng để đánh dấu chỗ bắt đầu lời nói của nhân vật trong một đoạn liệt kê.