Chi tiết máy là gì? Chi tiết máy là phần tử có cấu tạo hoàn chỉnh từ các bộ phận cấu thành tạo nên nhiệm vụ chung nhất định. Mỗi phần tử sẽ có chức năng khác nhau nhưng điểm chung là chúng sẽ cấu thành bộ phận nhất định.
Làm sao để biết đó là chi tiết máy?
Khi bạn nhìn thấy phần tử có cấu tạo hoàn chỉnh có thể tháo rời hoặc không thể tháo rời được [tùy vào các ghép nối của những chi tiết đó.
Chi tiết máy gồm những loại nào?
Chi tiết máy được chia làm 2 dạng khác nhau, dựa vào công dụng để phân loại chúng:
+ Nhóm chi tiết có cùng công dụng: ví dụ chúng được sử dụng trong nhiều loại máy khác nhau [bu lông, đai ốc, lò xo, …
+ Nhóm chi tiết không cùng công dụng: các phần tử này chỉ có thể dùng 1 loại máy nhất định [khung xe đạp, kim máy may]
Những vấn đề cơ bản về thiết kế của chi tiết máy
Các tiêu chuẩn được đặt ra để đánh giá đối với máy và chi tiết máy cấu thành
Hiệu suất sử dụng
Làm sao để hiệu suất cao, ít tốn năng lượng, chi phí vận thành thấp
Khả năng làm việc
Mỗi bộ phận có chức năng khác nhau, làm sao để vừa giữ được độ bền và tuổi thọ trong quá trình sử dụng mà vẫn vận dụng tối đa nhiệm vụ của chúng.
Độ tin cậy cao
Đảm bảo được các tiêu chí trong thời gian sử dụng, độ tin cậy của 1 vật được đánh giá bởi xác suất làm việc không hỏng trong 1 mức thời gian nhất định.
An toàn trong quá trình sử dụng
Rất cần thiết đối với bộ chi tiết máy
Tính công nghệ và kinh tế
Từ hình dạng đến kết cấu vật liệu phải phù hợp, càng ít chi tiết càng dễ chế tạo. Ngoài ra kích thước nhỏ gọn, khối lượng thấp sẽ làm cho giá thành giảm đáng kể.
Chi tiết máy được lắp ghép với nhau thế nào?
Mối ghép sẽ được chia làm 2 loại:
+ Mối ghép cố định: mối ghép được ghép không có chuyển động tương đối gồm mối ghép tháo được [ren, then, chốt] và mối ghép không tháo được [đinh, tán, hàn].
+ Mối ghép động: là mối ghép mà bạn có thể xoay đổi, lăn, trượt chúng theo khớp đã được ghép nối với nhau.
Ghép mối ghép.
Như vậy chiết tiết máy chính là phần tử hoàn chỉnh đầu tiên để tạo thành máy, bạn có thể hình dung ra quy trình chi tiết của chúng như sau: Chi tiết máy → bộ phận → máy.
Bạn phải nắm vững được khái niệm này, cũng như các loại và cách nối ghép chi tiết lại với nhau, khi đó bạn sẽ có thể tự lắp ráp và kết hợp chúng lại cách hợp lý.
Bài 24: Khái niệm về chi tiết máy và lắp ghép
Tóm tắt lý thuyết
-
Chi tiết máy là các phần tử có cấu tạo hoàn chỉnh và thực hiện một nhiệm vụ nhất định trong máy
Cấu tạo cụm trục trước xe đạp.
-
Dấu hiệu nhận biết:
-
Có cấu tạo hoàn chỉnh
-
Không tháo rời được ra nữa
-
2. Phân loại chi tiết máy
-
Nhóm có công dụng chung
-
Bu lông, đai ốc, bánh răng, lò xo... được sử dụng trong nhiều loại máy khác nhau các chi tiết có công dụng chung
-
-
Nhóm có công dụng riêng
-
Trục khuỷu, kim máy khâu, khung xe đạp. Dùng trong một loại máy nhất định → chi tiết có công dụng riêng
-
II. Chi tiết máy được lắp ghép với nhau như thế nào?
1. Mối ghép cố định
-
Là những mối ghép mà các chi tiết được ghép không có chuyển động tương đối với nhau gồm:
-
Mối ghép tháo được như ghép bằng vít, ren, then, chốt…
-
Mối ghép không tháo được như ghép bằng đinh tán, bằng hàn
-
2. Mối ghép động
-
Là những mối ghép mà chi tiết được ghép có thể xoay, trượt, lăn và ăn khớp với nhau.
-
Ví dụ:
Chi tiết máy là gì? gồm những loại nào?
Hướng dẫn giải
-
Chi tiết máy là phần tử có cấu tạo hoàn chỉnh và thực hiện một nhiệm vụ nhất định trong máy.
-
Gồm 2 loại :
-
Chi tiết máy có công dụng chung: lò xo, đai ốc, bánh răng
-
Chi tiết máy có công dụng riêng: khung xe đạp, kim máy khâu, trục khuỷu
-
Bài 2:
Xích xe đạp và ổ bi có được coi là chi tiết máy không? Tại sao?
Hướng dẫn giải
-
Xích xe đạp và ổ bi có được coi là chi tiết máy vì việc phân loại chi tiết máy chỉ là tương đối: trong xe đạp thì xích là chi tiết nhưng trong nhà máy sản xuất xích thì xích không phải là chi tiết mà là cụm chi tiết.
Bài 3:
Chi tiết máy được lắp ghép với nhau như thế nào? Nêu đăc điểm của từng loại mối ghép?
Hướng dẫn giải
-
Các chi tiết máy được ghép với nhau bằng mối ghép cố định và mối ghép động.
-
Mối ghép động: các chi tiết có chuyển động tương đối với nhau.
-
Mối ghép cố định: các chi tiết không có chuyển động tương đối với nhau.
-
Gồm hai loại: mối ghép tháo được và mối ghép không tháo được.
-
Mối ghép bằng đinh tán thường được dùng khi
-
Vật liệu tấm ghép không hàn được hoặc khó hàn.
-
Mối ghép phải chịu được nhiệt độ cao.
-
Chịu lực lớn và chấn động mạnh.
-
-
Ứng dụng: soong, nồi, giàn cần trục,…
Bài 4:
Tại sao chiếc máy được chế tạo gồm nhiều chi tiết lắp ghép với nhau?
Hướng dẫn giải
-
Chiếc máy được chế tạo gồm nhiều chi tiết lắp ghép với nhau để dễ dàng và thuận lợi khi gia công và sửa chữa.
-
Mặt khác, máy có nguyên lí hoạt động rất phức tạp, một chi tiết không thể thực hiện chức năng của máy được.
Lời kết
Như tên tiêu đề của bài Khái niệm về chi tiết máy và lắp ghép, sau khi học xong bài này các em cần nắm vững các nội dung trọng tâm sau:
-
Biết được các kiểu lắp ghép của chi tiết máy
-
Hiểu được khái niệm và phân loại mối ghép cố định
-
Biết được cấu tạo, đặc điểm và ứng dụng của một số mối ghép không tháo được thường gặp.
Câu 8: Chi tiết máy được lắp ghép với nhau như thế nào? Trong các mối ghép sau, mối ghép nào là mối ghép cố định: Pít tong-xilanh, Sống trượt –rãnh trượt, Mối ghép bulong, Mối ghép bản lề
Câu 9: Trong các chi tiết sau, chi tiết nào là chi tiết có công dụng chung: Bu long, Kim máy khâu, Khung xe đạp, Trục khuỷu, Bánh răng, Lò xo
Câu 10: Nêu đặc điểm của mối ghép bằng đinh tán.
Câu 11: Nêu cấu tạo của Bộ truyền động xích. Viết công thức tính tỉ số truyền của bộ truyền động xích
- Đĩa xích của xe đạp có 50 răng, đĩa líp có 20 răng. Tính tỉ số truyền i
- Hãy cho biết chi tiết nào quay nhanh hơn? Vì sao?
Câu 12: Nêu công thức tính tỉ số truyền của bộ truyền động ma sát.
- Một máy bơm hơi có đường kính bánh dẫn 80 mm , tỉ số truyền i=2. Tính đường kính bánh bị dẫn?
- Hãy cho biết bánh nào quay nhanh hơn? Vì sao?
Chi tiết máy được lắp ghép với nhau như thế nào? Nêu đặc điểm của từng loại mối ghép
Chi tiết máy thường được ghép với nhau theo hai kiểu: 3ghép cố định và ghép động
Đặc điểm:
* Ghép cố định: Ghép không có chuyển động tương đối với nhau
* Ghép động: Các chi tiết được ghép có thể xoay, trượt, lăn và ăn khớp với nhau
CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ
Chiếc xe đạp của em có những kiểu mối ghép nào? Hãy kể tên một vài mối ghép đó
Xem đáp án » 17/03/2020 7,676
Quan sát hình 24.2, hãy cho biết phần tử nào không phải chi tiết máy? Tại sao?
Xem đáp án » 17/03/2020 3,200
Xích xe đạp và ổ bi có được coi là chi tiết máy không? Tại sao?
Xem đáp án » 17/03/2020 3,113
Cho biết phạm vi của từng chi tiết máy trên hình 24.2
Xem đáp án » 17/03/2020 2,572
Chi tiết máy là gì? Gồm những loại nào?
Xem đáp án » 17/03/2020 1,859