Tự trồng rau mầm sạch tại nhà đang là xu hướng của rất nhiều hộ gia đình tại thành thị cũng như nông thôn hiện nay do hàm lượng vi chất dinh dưỡng rất cao cộng thêm khả năng chống ung thư cuả rau mầm. Không những vậy rau mầm còn rất dễ trồng do thời gian thu hoạch ngắn mang lại lợi nhuận cao cho nên đây là loại rau ưa chuộng trên bàn ăn của nhiều gia đình Việt.
Vậy làm thế nào để có thể trồng rau mầm sạch tại nhà, chúng ta cùng tìm hiểu nhé!
1. Đầu tiên, là khâu chuẩn nguyên liệu, dụng cụ trồng rau mầm
Những nguyên vật liệu cần có:
- Hạt giống rau mầm
Nên chọn hạt giống chuyên để trồng rau mầm có nguồn gốc rõ ràng tránh việc mua phải hạt giống chứa chất bảo quản có hại cho sức khỏe. Rau mầm là loại mọc lên rất nhanh, có thể tới lúc thu hoạch chất bảo quản có trong hạt vẫn còn tồn đọng.
Có thể trồng rau mầm bằng các loại hạt giống như: củ cải trắng, cải ngọt, cải xanh, rau muống, rau dền…
- Đất trồng [giá thể]
Thực nghiệm chứng minh giá thể trồng rau mầm đi từ bụi xơ dừa đã qua xử lý là tốt nhất. Do xơ dừa có chứa đầy đủ các chất dinh dưỡng và nó nhẹ nên dễ vận chuyển, sử dụng. Lượng sử dụng rất ít cho mỗi lần trồng và có thể tái sử dụng nhiều lần.
Nếu lấy khay xốp [40cm x 50cm x 7cm] làm định mức thì cần 2kg giá thể và 30 - 40g hạt giống là đủ.
- Khay
Có thể sử dụng nhiều loại vật liệu khác nhau. Nhưng tiện lợi và dễ sử dụng nhất là khay xốp, do giá thành rẻ, dễ kiếm, dễ thao tác. Nếu trồng rau mầm với số lượng lớn hay cùng lúc trồng nhiều loại rau mầm thì cần phải có kệ. Đóng kệ gỗ hoặc kệ sắt có kích thước phù hợp với khay.
- Giấy lót
Giấy lót được dùng để phủ lên bề mặt giá thể trước khi gieo hạt nhằm mục đích sau khi thu hoạch rau mầm được sạch, không dính vào bề mặt giá thể. Có thể dùng giấy mềm hoặc giấy mua ở hàng mã.
- Bìa carton
Bìa dùng để đậy lên bề mặt của khay trong 1 – 2 ngày đầu mới gieo hạt.
- Bình tưới
Phải sử dụng bình tưới có vòi phun sương để tưới vì rau mầm rất mỏng manh, dễ bị dập nát.
2. Thứ hai, về cách trồng rau mầm
Cách trồng rau mầm tại nhà gồm có 5 bước:
- Bước 1: Ngâm hạt
Chỉ nên lấy khoảng 2 – 3 muỗng nhỏ hạt giống vì sau đó cây mầm sẽ phát triển và chiếm đủ diện tích của lọ và khay trồng của bạn.
Hạt giống rửa sạch ngâm nước ấm [45 ÷ 500C], trong thời gian 2÷5h [hạt dày vỏ ngâm lâu, hạt mỏng vỏ ngâm thời gian ít hơn].
+ Đối với rau ăn lá:
Cải xanh, rau dền, xà lách: ngâm khoảng 3 – 5 tiếng, ủ khoảng 8 – 12 tiếng
Mồng tơi, rau muống: ngâm khoảng 3 – 5 tiếng, ủ khoảng 12 – 36 tiếng
+ Đối với các loại rau gia vị:
Kinh giới, tía tô: ngâm khoảng 3 – 8 tiếng, ủ khoảng 12 – 14 tiếng
Cần, hẹ, hành, ngò gai: ngâm khoảng 8 – 12 tiếng, ủ khoảng 12 – 24 tiếng
+ Đối với rau ăn trái:
Mướp, bí, bầu, cà tím, cà chua, dưa leo: ngâm khoảng 5 – 8 tiếng, ủ khoảng 12 – 14 tiếng
Đậu bắp: ngâm khoảng 8 – 12 tiếng, ủ khoảng 12 – 14 tiếng
Đậu rồng, khổ qua: ngâm khoảng 12 – 14 tiếng, ủ khoảng 24 – 48 tiếng
Ngâm hạt giống để sau khi ngâm ta có thể loại bỏ được các loại hạt lép, hạt sâu. Sau đó vớt ra để ráo. Mục đích của việc để ráo hạt là để dễ dàng khi gieo.
- Bước 2: Làm giá thể
Nên đục lỗ thoát nước cho khay xốp để tránh ngập úng [có thể đục 6 – 12 lỗ]. Sau đó cho giá thể vào, dày khoảng 2÷3cm. Dàn giá thể cho bằng phẳng để tránh bị dồn hạt khi gieo.
Sau đó phun nước cho ướt giá thể. Trải giấy thấm lên trên bề mặt giá thể và phun nước lần 2.
- Bước 3: Gieo hạt
Gieo hạt giống bằng tay đều lên bề mặt giá thể. Mật độ gieo tùy thuộc vào loại hạt giống, nhưng trung bình khoảng 10gr hạt / 40cm2 bề mặt giá thể. Tưới phun nhẹ một lần nữa. Dùng một tấm bìa cứng đậy bề mặt khay trong 2 ngày.
- Bước 4: Chăm sóc cây
Cần phải chăm sóc rau mầm theo quy trình để đảm bảo cho tỉ lệ thành công cao.
Trong 2 ngày đầu tiên sau khi gieo hạt, rau mầm cần được giữ ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh sáng trực tiếp. Mỗi ngày các bạn kiểm tra 2 lần, nếu thấy giấy lót và xơ dừa khô nước thì tưới bổ sung ngay lập tức.
Sau 2 - 3 ngày hạt nảy mầm đều, chuyển khay ra nơi có nhiều ánh sáng hoặc nắng nhẹ, tránh ánh sáng trực tiếp và mưa trực tiếp.
Tưới nước mỗi ngày bằng bình phun, ngày 2 lần buổi sáng sớm và buổi chiều mát, tưới phun sương đều trên mặt khay. Nếu có mưa ẩm có thể tưới 1 lần. Trồng rau mầm không cần phải sử dụng quá nhiều nước, lạm dụng dễ làm rau nhạt, mùi vị không ngon.
- Bước 5: Thu hoạch
Dùng dao bén cắt sát gốc cây rau mầm [hoặc nhổ rau lên khỏi mặt đất, dùng kéo cắt bỏ rễ]. Nếu cần sử dụng ngay, chỉ cần ngâm nước cho sạch rồi vớt ra sử dụng.
Chú ý: Nếu rau chưa sử dụng liền thì không nên rửa mà cho vào bao để trong ngăn mát của tủ lạnh.Có thể bảo quản trong tủ lạnh 3 - 5 ngày.
Một số chú ý khi trồng rau
Hạt giống chuẩn, có nguồn gốc xuất sứ rõ ràng
Rau mầm phải để nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp, mưa tạt gió lùa.
Trong 2 ngày đầu cần che bìa cat tông lên trên [phủ tối hoàn toàn]
Tưới nước phun sương nếu không rau mầm chết dập hết.
Một ngày trước khi thu hoạch nên ngừng tưới nước, để rau mầm cô đọng dưỡng chất, ăn sẽ ngon hơn rất nhiều.
3. Hạn chế của phương pháp làm rau mầm thủ công thông thường và giải pháp mới dành cho bạn.
Trên đây là hướng dẫn cách trồng rau mầm tại nhà để có được nguồn rau sạch an toàn cho gia đình. Tuy nhiên, phương pháp trồng rau mầm thủ công này vẫn còn tồn tại 1 số mặt hạn chế sau đây:
- Thứ nhất, cần nhiều nguyên vật liệu: Đất trồng [giá thể], khay, kệ, giấy lót, bìa carton, bình tưới. Trong đó, giấy lót không thể tái sử dụng ở lần gieo sau, còn giá thể chỉ có thể tái sử dụng đến lần thứ 2 nếu đã qua xử lí sạch.
- Thứ hai, quy trình thực hiện phức tạp
Ở bước làm giá thể đòi hỏi sự cẩn thận và chu đáo trong cách chọn và xử lí giá thể. Những giá thể [nguyên liệu tạo ra mặt bằng để gieo hạt] như là đất cát, rơm rác, dừa..nếu không tiệt trùng [hấp nóng, dùng chất tiệt trùng để diệt vi khuẩn,nấm mốc] và trong môi trường nóng ấm, ít nắng sẽ khiến cho rau mầm nhiễm nầm mốc, vi khuẩn như Pythium, E.coli… Giá bằng đất cát có thể chứa nhiều kim loại nặng hoặc hàm lượng nitrat cao khiến người tiêu dùng, đặc biệt trẻ nhỏ bị ngộ độc [thiếu ôxy, ảnh hưởng tới thần kinh, hôn mê…].
- Thứ ba, quá trình chăm sóc tốn thời gian và đòi hỏi sự cẩn thận
Việc tưới nước từ 2 – 3 lần cho rau mầm mỗi ngày, trong đó lượng nước phải căn vừa đủ tránh gây ngập úng cho rau mầm khiến bạn mất nhiều thời gian chăm sóc, không phù hợp với những người bận rộn.
Rau mầm là loại được trồng trong môi trường ấm và đây chính là cơ hội cho các loại vi khuẩn phát triển. Nếu quá trình chăm sóc không bảo đảm thì rau mầm rất dễ bị nhiễm khuẩn.
Mình sẽ hướng dẫn các bạn cách trồng rau mầm không tốn thời gian ở bài sau nhé!
- Thứ hai, 17/08/2020 15:54 [GMT+7]
1. Trồng rau mầm trên đất
Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu:
- Hạt giống: Có rất nhiều loại rau thích hợp cho bạn lựa chọn trồng lấy rau mầm như giá đỗ, rau mầm hướng dương , củ cải trắng, cải ngọt, cải xanh, rau muống, rau dền… Các loại hạt giống rau mầm đều có bán sẵn tại các cửa hàng giống cây trồng trên cả nước. Nên chọn hạt giống chuyên để trồng rau mầm có nguồn gốc rõ ràng, hạt mẩy, đồng đều.
- Đất trồng tốt và dụng cụ trồng: Khay nhựa, chậu, xoong nồi… bất kỳ cái gì cũng có thể trồng được.
Bước 2: Ngâm hạt giống:
Ngâm hạt giống trong nước ấm khoảng 55 độ C. Thời gian ngâm hạt còn tùy thuộc vào từng hạt giống. Với hạt củ cải trắng, hoặc đỏ, thì ngâm 5-6 tiếng. Với hạt rau muống, hướng dương thì để 10-12 tiếng.
Sau khi đã ngâm xong, rửa hạt giống qua nước.
Bước 3: Gieo hạt mầm:
Nên rải hạt kín khay đất để khi lên mầm không đổ rạp. Nếu hơn 1 lớp, khi ra rễ, nhiều rễ mầm không chạm giá thể và chết. Mầm rất dễ bị các loại chim, chuột khác tấn công. Sau 2-3 ngày gieo hạt, hạt đã nảy mầm đều cần mang khay rau mầm ra chỗ sáng. Tưới nước mỗi ngày bằng bình phun sương, tưới đều bề mặt khay.
Bước 4: Thu hoạch và bảo quản rau mầm:
Tùy từng loại giống mà có ngày thu hoạch khác nhau nhưng thông thường chỉ từ 5-7 ngày là có thể cắt rau ăn được. Dùng kéo hoặc dao sạch cắt sát bề mặt giá thể, không rửa, xếp ngay ngắn vào hộp nhựa hoặc túi nilon bảo quản trong tủ lạnh [ngăn bảo quản rau quả].
Rửa sạch trước khi ăn và chế biến thành có món như salad, xào,…
2. Trồng rau mầm bằng giấy ăn
Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu:
- Hạt giống.
- Giấy ăn: Chỉ cần lấy loại giấy ăn thường dùng.
- Khay: Bạn có thể tận dụng những khay nhựa, hay i-nox, xoong, nồi.
Bước 2: Ngâm hạt giống:
Hạt giống đem ngâm nước theo tỉ lệ 2 sôi và 3 lạnh. Tuy nhiên có một số loại hạt giống không cần ngâm hạt thì bạn có thể gieo trực tiếp.
Sau đó loại bỏ những hạt lép, sâu, nhỏ, những hạt này sẽ không nảy mầm hoặc nếu có nảy mầm thì không lớn nhanh hoặc giữa chừng thì bị chết. Sau khi đã ngâm xong, rửa hạt giống qua nước.
Bước 3: Gieo hạt:
Rải giấy ăn vào khay và tưới đẫm nước. Sau đó gieo hạt lên trên và tưới nước đẫm hạt.
Nên tưới 1-2 lần mỗi ngày. Khi mầm nhú lên dần dần thì lượng nước cũng cần nhiều hơn. Tuy nhiên không tưới quá nhiều để tránh tình trạng ngập úng.
Bước 4: Thu hoạch
Thu hoạch rau mầm sau 7 ngày kể từ ngày gieo hạt.