Theo Hiệp hội các Nhà Đầu tư Tài chính Việt Nam [VAFI], trên thị trường chứng khoán Việt Nam hiện có 595 mã có giá dưới 10.000 đồng/cổ phiếu, tập trung chủ yếu ở thị trường UPCOM với 399 mã. Sàn HOSE và HNX có lần lượt 70 và 126 mã dưới mệnh giá. Tuy nhiên, trong số này, nhà đầu tư vẫn có thể đãi rác tìm vàng.
Trong công văn gửi tới Bộ Tài chính về việc đề nghị thanh tra toàn diện Sở Giao dịch Chứng khoán TP. HCM [HOSE] mới đây, VAFI cho biết toàn thị trường hiện có 600 cổ phiếu dưới mệnh giá. Tổng số cổ phiếu lưu hành của nhóm dưới mệnh giá là hơn 18,9 tỉ đơn vị, tương đương trên 11% toàn thị trường
Theo VAFI, trong nhóm này có những cổ phiếu kém chất lượng, bị thao túng, làm giá. Các cổ phiếu này gây thiệt hại cho hàng vạn nhà đầu tư, đặc biệt là giới nhỏ lẻ không am hiểu về chứng khoán.
Tuy nhiên, không phải tất cả các cổ phiếu dưới mệnh giá đều là rác.
Theo các chuyên gia của Công ty Chứng khoán Bảo Việt [BVSC], các nhà đầu tư ưa thích đầu tư vào cổ phiếu penny [vốn hóa nhỏ] nhưng có mức độ chấp nhận rủi ro thấp hoặc những nhà đầu tư muốn mua và nắm giữ cổ phiếu penny thay cho cổ phiếu bluechip [vốn hóa lớn] có thể sử dụng chiến lược đầu tư Cổ phiếu dưới mệnh giá - Hoạt động kinh doanh có lãi.
Khi đó, các cổ phiếu dưới mệnh giá phải đáp ứng được các tiêu chí sau thì nhà đầu tư mới nên cân nhắc xuống tiền.
Thứ nhất, kết quả kinh doanh 3 năm liên tiếp phải lớn hơn 0, phải có lãi, không lỗ. Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu [ROE] năm gần nhất phải lớn hơn 0. Biên lợi nhuận gộp năm gần nhất phải lớn hơn 0. Hệ số giá trên lợi nhuận 1 cổ phiếu [P/E] lớn hơn 0 và nhỏ hơn 20.
Thứ hai, giá cổ phiếu thấp hơn 8.000 đồng/cổ phiếu. Tiêu chí này nhằm đảm bảo khả năng chênh lệch với mệnh giá tối thiểu đạt 20%.
Thanh khoản trung bình 30 phiên phải lớn hơn 20.000 cổ phiếu/phiên. Giá trị thanh khoản nhằm đảm bảo các nhà đầu tư có giao dịch mua/bán thuận lợi.
Nhà đầu tư nên lọc lại cổ phiếu sau 3 tháng, khi có báo cáo tài chính của quý mới. Cổ phiếu sẽ bị loại khỏi danh mục nếu rơi vào một trong các trường hợp sau:
Thứ nhất, khối lượng giao dịch trung bình 30 phiên thấp, ở mức dưới 10.000 cổ phiếu/phiên.
Thứ hai, giá cổ phiếu tăng cao hơn mệnh giá [>10.000 đồng/cổ phiếu], trong khi kết quả kinh doanh không có yếu tố đột biến.
Thứ ba, còn lỗ lũy kế, tính đến kỳ kế toán gần nhất.
Thứ tư, doanh nghiệp có thông tin xấu đột biến có thể ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh.