Mệt mỏi, đau đầu, nổi mụn nước khắp người là các triệu chứng thủy đậu ở trẻ sơ sinh. Vậy thủy đậu là gì, dấu hiệu nhận biết bệnh này như thế nào? Thông qua bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ giúp bạn tìm hiểu những thông tin hữu ích về thủy đậu cũng như các biện pháp điều trị bệnh hiệu quả ở trẻ sơ sinh.
1. Thủy đậu ở trẻ sơ sinh là gì?
Varicella Zoster là virus gây bệnh thủy đậu ở trẻ sơ sinh. Chúng thường phát triển trong điều kiện thời tiết ẩm ướt. Vì vậy, bệnh thường xuyên xảy ra vào mùa xuân và có tính chất lây lan nhanh. Hệ miễn dịch yếu kém nên trẻ sơ sinh là một trong những đối tượng dễ bị virus tấn công.
Hệ miễn dịch yếu kém nên trẻ sơ sinh là một trong những đối tượng dễ bị virus Varicella Zoster tấn công
Trong khoảng từ 7 - 10 ngày, nếu được điều trị đúng cách trẻ sẽ lành bệnh và hồi phục nhanh chóng. Ngược lại, nếu điều trị sai thì có thể dẫn đến một số biến chứng nguy hiểm ở trẻ sơ sinh như: viêm phổi, viêm màng não, dị tật và thậm chí là tử vong.
Phần lớn trẻ sẽ không bị mắc lại bệnh lần hai nếu trước đó đã nhiễm virus thủy đậu. Bởi vì lúc này hệ miễn dịch của trẻ đã có khả năng sản sinh ra kháng thể chống lại sự xâm nhập của virus. Tuy nhiên, khi hệ miễn dịch bị suy yếu thì virus có thể tái hoạt động, tấn công và gây bệnh.
2. Nguyên nhân gây thủy đậu ở trẻ sơ sinh
Bố mẹ nên lưu ý những nguyên nhân gây bệnh thủy đậu ở trẻ sơ sinh dưới đây, để có biện pháp phòng ngừa bệnh hiệu quả:
Lây truyền từ mẹ:
Virus có thể truyền từ cơ thể người mẹ sang thai nhi bằng nhau thai. Vì vậy, trong quá trình mang thai, nếu người mẹ mắc thủy đậu nhưng không chữa trị dứt điểm thì trẻ khi sinh ra sẽ có nguy cơ nhiễm bệnh cao. Nhất là ở trong ba tháng đầu của thai kỳ, thai nhi mang mầm bệnh có thể gặp một số biến chứng nguy hiểm như: dị tật ở tim, đầu nhỏ, dị dạng ở sọ,…
Nhiễm virus từ bên ngoài:
Virus gây thủy đậu có thể truyền qua đường hô hấp. Do đó, trẻ có thể bị nhiễm virus khi hít phải không khí có chứa nước bọt, nước mũi do người bệnh ho, hắt hơi. Đồng thời, nếu chạm phải chất dịch mụn nước có trên da hoặc dùng chung đồ cá nhân với người bệnh thì trẻ cũng có nguy cơ mắc bệnh cao.
Trong trường hợp, người mẹ bị nhiễm virus thì trẻ sơ sinh cũng có thể mắc thủy đậu. Bởi vì, virus có thể truyền qua sữa mẹ nên việc cho bú hoặc chăm sóc rất dễ lây bệnh cho trẻ.
3. Triệu chứng thủy đậu ở trẻ sơ sinh điển hình
Khi nhiễm virus gây thủy đậu, trẻ sẽ trải qua bốn giai đoạn của bệnh. Dưới đây là những triệu chứng thủy đậu ở trẻ sơ sinh trong mỗi giai đoạn. Bố mẹ có thể tham khảo để giúp trẻ nhận biết sớm bệnh:
Giai đoạn ủ bệnh:
Giai đoạn ủ bệnh là khoảng thời gian tính từ khi virus xâm nhập vào cơ thể trẻ cho đến khi phát bệnh. Thông thường ở giai đoạn này sẽ kéo dài khoảng 2 - 3 tuần, trẻ sẽ không xuất hiện triệu chứng rõ ràng nên bố mẹ rất khó để nhận biết được bệnh thủy đậu.
Giai đoạn khởi phát:
Khi bệnh khởi phát, những triệu chứng thủy đậu ở trẻ sơ sinh như: mệt mỏi, đau đầu, chán ăn, sốt nhẹ,… sẽ đột ngột xuất hiện. Đặc biệt, cơ thể trẻ sẽ bắt đầu nổi các vết phát ban đỏ trên da với kích thường từ 1 - 3 mm. Sau khoảng 12 - 24 giờ, các nốt ban sẽ phát triển thành mụn nước chứa dịch trong suốt và tập trung nhiều ở vùng đầu, mặt, thân và tứ chi.
Nếu phát hiện bệnh ở giai đoạn này, bố mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh trường hợp bệnh tiến triển phức tạp.
Cơ thể trẻ bắt đầu nổi các vết phát ban đỏ trên da với kích thường từ 1 - 3 mm
Giai đoạn toàn phát:
Đến giai đoạn này, mụn nước sẽ có kích thước to hơn và mọc khắp toàn thân. Mụn nước tròn trên nền viền da màu hồng, đường kính 3 - 13 mm. Trên một vùng da có thể xuất hiện mụn nước với nhiều lứa tuổi. Đây là triệu chứng thủy đậu ở trẻ sơ sinh rõ rệt nhất mà bố mẹ có thể nhận biết.
Nếu không điều trị đúng cách, các nốt mụn rất dễ bị nhiễm trùng. Lúc này, chúng sẽ có màu đục do chất dịch trong nốt mụn là mủ. Để kiểm soát tình trạng bệnh và tránh các biến chứng có thể xảy ra, bố mẹ nên đưa trẻ đi khám và điều trị tại cơ sở y tế uy tín. Tránh trường hợp chủ quan, tự ý mua thuốc về điều trị cho trẻ tại nhà. Cách làm này không giúp chữa lành bệnh mà còn gây nguy hiểm đến tính mạng.
Ở giai đoạn toàn phát, mụn nước sẽ có kích thước to hơn và mọc khắp toàn thân
Giai đoạn hồi phục:
Sau khoảng 7 - 10 ngày nếu không xảy ra các biến chứng thì mụn nước sẽ vỡ ra và khô lại. Chúng nhanh chóng đóng thành vảy rồi bong tróc. Lúc này, trên da trẻ có thể xuất hiện vùng da non có màu hồng hoặc các đốm sẹo nhỏ. Vì vậy, bố mẹ nên bôi kem chống để lại sẹo thâm cho trẻ.
4. Cách chăm sóc trẻ sơ sinh bị thủy đậu
Khi phát hiện các triệu chứng thủy đậu ở trẻ sơ sinh bố mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để có biện pháp điều trị hiệu quả, giảm thiểu nguy cơ xảy ra các biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là một số biện pháp chăm sóc trẻ sơ sinh mắc bệnh thủy đậu mà bố mẹ có thể tham khảo:
-
Để tránh lây lan bệnh ra ngoài, bố mẹ nên cách ly trẻ sơ sinh tại nhà, đồng thời hạn chế cho trẻ tiếp xúc với những người khác.
-
Cho trẻ mặc áo quần thấm hút mồ hôi, mềm mại.
-
Dùng nước ấm để vệ sinh cơ thể sạch sẽ, không chà mạnh lên da vì có thể làm vỡ mụn nước.
-
Không để trẻ cào, gãi gây trầy xước và tổn thương vùng da.
-
Hạn chế cho trẻ ra đường để tránh gió, bởi vì gió lạnh có thể khiến tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn.
Dùng nước ấm tắm cho bé, không chà mạnh lên da
Hi vọng, những triệu chứng thủy đậu ở trẻ sơ sinh mà chúng tôi vừa chia sẻ sẽ giúp bạn phát hiện sớm bệnh, từ đó có biện pháp điều trị hiệu quả. Nếu trẻ xuất hiện các biến chứng nguy hiểm, bố mẹ nên nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế để được xử lý kịp thời. Ngoài ra, để phòng ngừa thủy đậu cho trẻ sơ sinh, mẹ nên tiến hành tiêm phòng bệnh trước khi mang thai.
Bệnh thủy đậu thuộc loại truyền nhiễm cấp tính có thể bùng phát thành dịch. Bệnh này xuất hiện ở cả người lớn và trẻ em. Bài viết hôm nay sẽ cung cấp những thông tin hữu ích dành cho bố mẹ ứng phó với bệnh thủy đậu ở trẻ em.
1. Giúp bố mẹ hiểu hơn về bệnh Thủy đậu
1.1. Thủy đậu là bệnh gì?
Thủy đậu thuộc nhóm bệnh truyền nhiễm trên da được gây ra bởi vi rút Varicella Zoster. Theo ghi nhận có hơn 90% người dân chưa được tiêm phòng vaccine có nguy cơ nhiễm bệnh. Bệnh thường xuất hiện vào mùa xuân ở đối tượng chủ yếu là trẻ nhỏ dưới 10 tuổi. Tuy nhiên, bệnh cũng có thể gây ở người lớn, đặc biệt với phụ nữ có thai.
bệnh thủy đậu ở trẻ em rất phổ biến thường xuất hiện vào mùa xuân
Bệnh này có tốc độ lây truyền nhanh, truyền trực tiếp từ người này sang người kia. Con đường lây truyền bệnh thường qua không khí, người khỏe mạnh sẽ bị bệnh nếu mắc nước bọt từ bệnh nhân thủy đậu khi họ hắt hơi, ho,… Nếu không được ngăn chặn kịp thời sẽ bùng lên thành ổ dịch.
Ngoài ra, thủy đậu có thể lây từ vết thương bị bỏng khi chúng vỡ ra hoặc vùng da tổn thương, lở loét từ bệnh nhân thủy đậu. Đặc biệt, phụ nữ có thai bị thủy đậu có nguy cơ lây truyền cho thai nhi rất cao thông qua nhau thai.
1.2. Triệu chứng của bệnh thủy đậu
Những dấu hiệu bệnh thủy đậu được chia làm 2 giai đoạn:
-
Giai đoạn khởi phát: tương tự như những trường hợp nhiễm vi rút khác, bệnh nhân có những triệu chứng như sốt, nhức đầu, đau mỏi cơ,… Đặc biệt, bệnh thủy đậu ở trẻ em thường không có dấu hiệu cảnh báo bệnh.
-
Giai đoạn phát bệnh: trên người bệnh nhân nổi những “nốt rạ”. Đặc điểm của nốt rạ này là kích thước nhỏ hình tròn xuất hiện trong khoảng 12 - 24 tiếng đồng hồ. Sau đó, chúng sẽ phát triển thành các mụn nước, bóng nước. Những nốt rạ này có thể xuất hiện khắp cơ thể hoặc rải rác vài nơi. Số lượng trung bình ở bệnh nhân thủy đậu thường là 100 - 500 nốt.
Tiếp xúc trực tiếp các nốt mụn nước làm lây nhiễm thủy đậu
Trong nốt rạ có chứa vi rút thế nên khi tiếp xúc trực tiếp với dịch có trong nốt rạ sẽ bị lây nhiễm thủy đậu. Đối với trường hợp mụn nước tự khô biến thành vảy sẽ tự hết trong khoảng 4 - 5 ngày. Bệnh thủy đậu ở trẻ em thường kéo dài trong vòng 5 - 10 ngày khiến các bé phải nghỉ học.
Cần lưu ý rằng, nếu không được kiểm soát và chữa trị đúng cách bệnh thủy đậu sẽ gây nhiều biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng trên da, nhiễm trùng máu, xương/khớp, thậm chí là viêm phổi, viêm não,…
2. Bệnh thủy đậu gây ra những biến chứng nguy hiểm nào?
Bệnh thủy đậu được xem là lành tính thế nhưng vẫn có khả năng gây ra biến chứng nghiêm trọng nếu không được chữa trị kịp lúc. Một số biến chứng thường gặp như:
-
Nhiễm trùng mụn nước, xuất huyết bên trong: tình trạng này dễ gặp ở trường hợp bệnh thủy đậu ở trẻ em do trẻ khó kiểm soát gây vỡ mụn nước hay bong tróc làm nhiễm trùng, nổi mủ và lở loét.
-
Viêm não và viêm màng não: biến chứng dễ gặp ở người lớn và cả trẻ em. Biến chứng này thường gặp sau khi bóng nước nổi 7 ngày. Thế nhưng người lớn có nguy cơ mắc biến chứng này cao hơn trẻ em. Nếu không được xử lý kịp thời sẽ dẫn đến tử vong.
-
Viêm phổi thủy đậu: dễ mắc ở người lớn với các dấu hiệu như ho nhiều, thậm chí ho ra máu, đau tức ngực và khó thở.
-
Thủy đậu chu sinh: biến chứng có ở phụ nữ mang thai. Nếu mẹ mắc thủy đậu trước hoặc sau khi sinh từ 2 - 5 ngày rất nguy hại đến thai nhi. Trẻ có thể lây nhiễm bệnh từ mẹ hoặc mắc khuyết tật, tử vong.
Thủy đậu chu sinh gặp ở phụ nữ mang thai
-
Bệnh zona thần kinh: bệnh tuy đã khỏi thế nhưng vi rút thủy đậu vẫn còn bám ở rễ dây thần kinh. Nếu hệ thần kinh suy yếu, vi rút này sẽ hoạt động trở lại và gây nên bệnh zona thần kinh.
3. Bệnh thủy đậu ở trẻ em được ứng phó như thế nào?
Những gợi ý sau đây giúp các ông bố bà mẹ có thể chăm sóc trẻ đúng cách và giảm thiểu nguy cơ biến chứng của bệnh cũng như giúp bé mau khỏi bệnh:
-
Trẻ em bị bệnh thủy đậu cần nằm phòng cách ly áp lực âm để ngăn ngừa lây nhiễm cho người lành. Sau khi xuất viện vẫn cần được cách ly đến khi khỏi bệnh hẳn.
-
Người nuôi bệnh phải đeo khẩu trang N95 [đối với người chưa mắc thủy đậu] và đeo khẩu trang ngoại khoa [đối với người có tiền sử mắc bệnh hay đã tiêm ngừa thủy đậu]. Khi đưa trẻ đến khám chuyên khoa hoặc thực hiện các thăm dò cũng cần đeo khẩu trang cho bé. Ngoài ra cần vệ sinh trước và sau khi chăm sóc cho bé.
-
Sử dụng dung dịch xanh - methylen hay castellani bôi lên các mụn nước hoặc vết phỏng đã vỡ.
Sử dụng thuốc bôi các nốt thủy đậu cho trẻ
-
Tuyệt đối không cho trẻ gãi khiến mụn nước và vây mủ ra vùng da lân cận. Tốt nhất nên cho trẻ đeo bao tay vải tránh tác động vào mụn nước.
-
Kết hợp thuốc kháng sinh hoặc thuốc hạ sốt cho bệnh nhân thủy đậu phải theo sự hướng dẫn của bác sĩ.
-
Vệ sinh sạch sẽ mũi họng mỗi ngày với nước muối sinh lí 0,9%.
-
Cho trẻ mặc quần áo mềm mại, thấm mồ hôi và đặc biệt giữ vệ sinh da cho trẻ đề phòng biến chứng không mong muốn. Tắm cho trẻ bằng nước ấm và thay áo quần ngay trong phòng tắm.
-
Cho trẻ ăn đồ ăn mềm, lỏng dễ nuốt, dễ tiêu hóa. Đặc biệt, cho trẻ uống thật nhiều nước hoặc nước trái cây.
-
Sử dụng đồ dùng cá nhân riêng biệt với khăn, ly, muỗng, đũa,…
-
Tránh tiếp xúc với khu vực đông người để ngăn ngừa lây nhiễm.
-
Hạn chế ra gió vì cơ thể dễ bị nhiễm lạnh và làm cho bệnh ngày càng tồi tệ hơn.
4. Cách phòng tránh bệnh thủy đậu
Hiện nay, y học đã cung cấp loại vắc xin ngăn ngừa thủy đậu hiệu quả. Đặc biệt, trẻ nhỏ cần phải được tiêm ngừa bệnh thủy đậu. Bố mẹ có con nhỏ cần theo dõi và cho trẻ tiêm ngừa theo đúng lịch:
-
Mũi 1: thực hiện khi trẻ được 1 tuổi.
-
Mũi 2:
-
Từ 1 đến 13 tuổi: sau khi tiêm mũi 1 ít nhất là tháng.
-
Sau 13 tuổi: sau khi tiêm mũi 1 ít nhất là 30 ngày.
Tiêm ngừa thủy đậu là cách tốt nhất bảo vệ sức khỏe cho trẻ
Đối với trường hợp chưa tiêm ngừa bệnh thủy đậu mà tiếp xúc với bệnh nhân mắc thủy đậu phải đi tiêm ngừa ngay trong vòng 3 ngày. Lưu ý không được sử dụng chung đồ dùng cá nhân hoặc chạm vào mụn nước của người mắc thủy đậu.
Bệnh nhân thủy đậu phải được cách ly với những người trong gia đình và cộng đồng. Phòng ở của bệnh nhân thủy đậu phải được vệ sinh sạch sẽ với dung dịch tẩy rửa.
Bệnh thủy đậu ở trẻ em có thể chữa khỏi nếu phát hiện kịp thời và xử lý đúng cách. Bố mẹ hãy chăm sóc cho trẻ cũng như bản thân thật kỹ lưỡng tránh nguy cơ lây nhiễm.