Đánh giá bệnh học cơ xương khớp pdf

Nguồn chủ đề

Một số bệnh lý cơ xương khớp ảnh hưởng chủ yếu đến khớp, gây viêm khớp. Các nguyên nhân khác gây tổn thương xương (ví dụ:, gãy xương Tổng quan về gãy xương Gãy xương là hiện tượng phá vỡ xương. Hầu hết các loại gãy xương cần một lực mạnh tác động lên xương bình thường. Ngoài gãy xương, còn có kèm theo các thương tổn phần mềm hệ cơ xương Trật khớp... đọc thêm

Bệnh Paget xương Bệnh Paget xương là bệnh lý mạn tính của hệ thống xương ở người trường thành do quá trình chu chuyển xương tăng nhanh khu trú ở một số vùng. Mô xương bình thường bị thay thế bởi xương mềm và... đọc thêm

Viêm cơ tự miễn Viêm cơ tự miễn dịch được đặc trưng bởi các tổn thương viêm và thoái hóa ở cơ (viêm đa cơ) hoặc ở da và cơ (viêm da cơ). Các biểu hiện bao gồm yếu cơ đối xứng 2 bên, có thể kèm theo đau cơ,... đọc thêm

Viêm bao hoạt dịch Viêm bao thanh dịch là bệnh lý viêm cấp tính hoặc mạn tính của bao thanh dịch. Nguyên nhân thường không rõ, nhưng có thể do chấn thương cấp tính hoặc tái diễn, nhiễm khuẩn và tinh thể có thể... đọc thêm

Thoái hóa khớp (OA) Thoái hóa khớp là bệnh khớp mạn tính có đặc điểm là nứt vỡ và mất sụn khớp cùng với những thay đổi khác của khớp, bao gồm phì đại xương (hình thành gai xương). Triệu chứng bao gồm đau xuất hiện... đọc thêm

Bác sĩ lâm sàng cần phải chú ý khai thác các triệu chứng toàn thân và ngoài khớp cũng như các triệu chứng về khớp. Nhiều triệu chứng, bao gồm sốt, ớn lạnh, khó chịu, sút cân, hiện tượng Raynaud Hội chứng Raynaud Hội chứng Raynaud là sự co thắt mạch của bàn tay khi gặp lạnh hoặc stress tâm lý, gây khó chịu và thay đổi màu sắc (nhợt, xanh, ban đỏ hoặc kết hợp) ở một hay nhiều ngón tay. Thỉnh thoảng, các... đọc thêm

Triệu chứng cứng khớp biểu hiện bởi sự khó khăn khi vận động một khớp, nhưng ở nhiều bệnh nhân hạn chế vận động có thể do yếu, mệt mỏi, hoặc hạn chế cố định của vận động. Bác sĩ lâm sàng phải phân biệt rõ triệu chứng không có khả năng vận động một khớp với kháng cự vận động một khớp do đau. Triệu chứng cứng khớp có thể gợi ý nguyên nhân, như sau:

• Cứng khớp sẽ biểu hiện nặng lên và kéo dài hơn khi mức độ viêm khớp tiến triển nặng lên.

Hiện tượng mất vững gợi ý dấu hiệu trật khớp trong hoặc yếu dây chằng hoặc các cấu trúc khác có vai trò ổn định khớp, được phát hiện bằng nghiệm pháp căng giãn khớp khi khám lâm sàng. Sự đầy lên thường xảy ra ở khớp gối.

Khi thăm khám các khớp, cần thực hiện các bước quan sát, sờ và đánh giá tầm vận động của khớp. Với các bệnh có viêm nhiều khớp, một số dấu hiệu ngoài khớp (sốt, sút cân, phát ban) có thể phản ánh rối loạn toàn thân.

Chú ý tư thế giảm đau của khớp, cùng với các dấu hiệu đỏ, sưng, biến dạng khớp, các vết xước và châm cứu trên da. Cần so sánh các khớp tổn thương với khớp đổi diện hoặc khớp bình thường của người khám.

Thao tác khám phải nhẹ nhàng khi thực hiện bước sờ khớp, chú ý sự xuất hiện và vị trí của các triệu chứng đau, nóng và sưng. Việc khám để phát hiện dấu hiệu đau biểu hiện ở dọc theo trục khớp hoặc ở các điểm bám gân hoặc ở bao hoạt dịch là đặc biệt quan trọng. Chú ý dấu hiệu lấp đầy các khoang hay hốc tự nhiên quanh khớp (thường là biểu hiện của tràn dịch khớp hay tăng sinh màng hoạt dịch khớp). Bước sờ các khớp bị sưng khi khám có thể giúp phân biệt tràn dịch khớp, dày màng hoạt dịch và phì đại bao khớp hay phì đại xương. Các khớp nhỏ (ví dụ như khớp cùng vai đòn, khớp chày mác, khớp quay trụ, khớp ức đòn) có thể là nguyên nhân của đau mà ban đầu được cho là khởi phát từ một khớp lớn gần đó. Chú ý dấu hiệu phì đại xương (thường do gai xương).

Trong trường hợp bệnh nhân cảm giác đau tại khớp nhưng khi khám vận động và sờ tại khớp không gây đau thường là do lan từ vị trí khác tới khớp thăm khám.

Cần lưu ý khám và ghi nhận đặc điểm của các khớp liên quan. Viêm đối xứng nhiều khớp thường là biểu hiện của các bệnh hệ thống (ví dụ, viêm khớp dạng thấp Viêm khớp dạng thấp (RA) Viêm khớp dạng thấp (RA) là một bệnh tự miễn hệ thống mạn tính, chủ yếu gây tổn thương các khớp. VKDT gây ra các tổn thương do các cytokine, chemokine, và các metalloprotease. Biểu hiện bệnh... đọc thêm

Thoái hóa khớp (OA) Thoái hóa khớp là bệnh khớp mạn tính có đặc điểm là nứt vỡ và mất sụn khớp cùng với những thay đổi khác của khớp, bao gồm phì đại xương (hình thành gai xương). Triệu chứng bao gồm đau xuất hiện... đọc thêm

Viêm khớp vẩy nến Bệnh viêm khớp vẩy nến là bệnh lý viêm khớp - cột sống và viêm khớp mạn tính xảy ra ở người bị bệnh vẩy nến da hoặc móng tay. Viêm khớp thường không đối xứng và một số thể viêm khớp đốt ngón... đọc thêm

Viêm khớp dạng thấp (RA) Viêm khớp dạng thấp (RA) là một bệnh tự miễn hệ thống mạn tính, chủ yếu gây tổn thương các khớp. VKDT gây ra các tổn thương do các cytokine, chemokine, và các metalloprotease. Biểu hiện bệnh... đọc thêm

Chú ý dấu hiệu lạo xạo khớp xuất hiện khi vận động do các cấu trúc của khớp bị tổn thương. Dấu hiệu này có thể là do bề mặt sụn khớp bị mất tính nhẵn bóng hoặc dây chằng bị tổn thương; tiếng lạo xạo khi vận động có thể gợi ý tổn thương ở những cấu trúc có liên quan.

Khi khám chú ý các dấu hiệu đặc hiệu của từng khớp. Các triệu chứng phát hiện được khi khám khớp và hút dịch khớp sẽ được phân tích riêng cho từng khớp dưới đây:

Các xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh thường cho ít thông tin hơn so với việc khai thác bệnh sử và thăm khám lâm sàng. Mặc dù một số xét nghiệm bắt buộc phải làm ở một số bệnh nhân, tuy nhiên không phải tất cả trường hợp đều cần làm xét nghiệm. Các xét nghiệm bao gồm

• Tính chất dịch khớp Chọc hút dịch khớp làm xét nghiệm Một số bệnh lý cơ xương khớp ảnh hưởng chủ yếu đến khớp, gây viêm khớp. Các nguyên nhân khác gây tổn thương xương (ví dụ:, gãy xương, Bệnh Paget xương, khối u), cơ và các mô mềm ngoài khớp khác... đọc thêm và xét nghiệm dịch khớp Quan sát dịch khớp Một số bệnh lý cơ xương khớp ảnh hưởng chủ yếu đến khớp, gây viêm khớp. Các nguyên nhân khác gây tổn thương xương (ví dụ:, gãy xương, Bệnh Paget xương, khối u), cơ và các mô mềm ngoài khớp khác... đọc thêm

Chẩn đoán hình ảnh thường không cần thiết. Các phim X-quang trong một số trường hợp đặc biệt có thể cho thấy hình ảnh bất thường của xương, nhưng phần lớn các bệnh của khớp không ảnh hưởng tới xương. Tuy nhiên, chẩn đoán hình ảnh có thể giúp ích trong việc đánh giá ban đầu những tổn thương xương khớp khu trú ở 1 vị trí cố định, không rõ nguyên nhân, kéo dài hoặc ở mức độ nặng, và đặc biệt với các bất thường ở cột sống; đồng thời cũng có thể cho thấy hình ảnh u xương nguyên phát hoặc do di căn, cốt tủy viêm, hoại tử xương, canxi hóa ở phần mềm quanh khớp (như viêm gân canxi hóa), hoặc các thay đổi khác ở những cấu trúc trong sâu mà thăm khám lâm sàng không phát hiện được. Khi nghi ngờ các bệnh khớp mãn tính như viêm khớp dạng thấp Chẩn đoán Viêm khớp dạng thấp (RA) là một bệnh tự miễn hệ thống mạn tính, chủ yếu gây tổn thương các khớp. VKDT gây ra các tổn thương do các cytokine, chemokine, và các metalloprotease. Biểu hiện bệnh... đọc thêm

, bệnh gút Chẩn đoán Bệnh gút là một rối loạn gây ra bởi tăng acid uric *(nồng độ urat máu > 6,8 mg/dL) sự lắng đọng tinh thể monosodium urat vào mô, thường ở trong và xung quanh các khớp, gây viêm khớp cấp tính... đọc thêm

, hoặc thoái hóa khớp Chẩn đoán Thoái hóa khớp là bệnh khớp mạn tính có đặc điểm là nứt vỡ và mất sụn khớp cùng với những thay đổi khác của khớp, bao gồm phì đại xương (hình thành gai xương). Triệu chứng bao gồm đau xuất hiện... đọc thêm

, có thể tìm thấy các hình ảnh: bào mòn khớp, nang xương và hẹp khe khớp với gai xương trên phim chụp. Trong bệnh viêm khớp do vi tinh thể pyrophosphat calci (giả gút) Chẩn đoán Viêm khớp calci pyrophosphate liên quan đến việc lắng đọng của các tinh thể canxi pyrophosphat dihydrat CPPD bên trong và/hoặc ngoài khớp. Các biểu hiện là không hằng định và có thể chỉ rất... đọc thêm

, sự lắng đọng của tinh thể pyrophosphate calci có thể nhìn thấy được trong sụn khớp.

Trong các phương pháp chẩn đoán hình ảnh xương khớp, chụp X-quang thường được chỉ định đầu tiên, tuy nhiên thường có độ đặc hiệu thấp hơn so với chụp MRI, CT hoặc siêu âm, đặc biệt trong giai đoạn sớm của bệnh. MRI là phương pháp chẩn đoán hình ảnh có độ chính xác cao nhất cho gãy xương mà không phát hiện được trên phim X-quang thường quy, đặc biệt ở khớp háng và khung chậu, và cho tổn thương phần mềm và tổn thương bên trong khớp gối. CT hữu ích khi MRI bị chống chỉ định hoặc không thể thực hiện được. Siêu âm, chụp khớp cản quang và xạ hình xương có thể có giá trị trong các điều kiện nhất định, như có thể sinh thiết xương, màng hoạt dịch hoặc các mô khác.

Ngay tại giường sau khi hút dịch, có thể đánh giá một số tính chất của dịch khớp bằng mắt như màu sắc và độ trong.

Tinh thể phổ biến nhất được nhìn thấy là tinh thể chẩn đoán bệnh gút Bệnh Gút Bệnh gút là một rối loạn gây ra bởi tăng acid uric *(nồng độ urat máu > 6,8 mg/dL) sự lắng đọng tinh thể monosodium urat vào mô, thường ở trong và xung quanh các khớp, gây viêm khớp cấp tính... đọc thêm

(tinh thể monosodium urate hình kim nhọn 2 đầu, lưỡng chiết cực âm) và viêm khớp do tinh thể pyrophosphate calci (tinh thể pyrophosphate calci có hình thoi hoặc gậy, có tính lưỡng chiết dương hoặc không lưỡng chiết). Nếu tinh thể xuất hiện không điển hình trên tiêu bản soi tươi, cần xem liệu đó có phải là hình ảnh của một số tinh thể ít phổ biến hơn (cholesterol, tinh thể lipid lỏng, oxalat, cryoglobulin) hoặc các hình ảnh nhiễu (ví dụ, lắng đọng các tinh thể corticosteroid).

Các kết quả khác của dịch khớp đôi khi có thể gợi ý một số chẩn đoán đặc hiệu, bao gồm:

• Các vi khuẩn cụ thể (có thể xác định được bằng nhuộm Gram hoặc nhuộm kháng axit)

• Gai tủy hoặc các giọt mỡ (do gãy xương)

• Tế bào Reiter (các tế bào bạch cầu đơn nhân trên tiêu bản nhuộm Wright thực bào các bạch cầu đa nhân trung tính), xuất hiện thường xuyên nhất trong viêm khớp phản ứng

• Các mảnh amyloid (được nhận biết bằng nhuộm đỏ Congo)

• Hồng cầu hình liềm (do bệnh hồng cầu hình liềm)