Hướng dẫn "chơi" chứng khoán đối với nhà đầu tư mới với hướng tiếp cận cơ bản mà Vietcap trình bày dưới đây để đọc giả có thể dễ hình dung các bước mua bán, giao dịch cổ phiếu, chứng khoán. Ngoài ra nhà đầu tư mới cũng cần tham khảo một số khái niệm cơ bản dưới đây.
Trong thời đại hiện nay, có lẽ cách nhanh nhất để gia tăng tài sản của mình lên bằng đầu óc là tham gia thị trường tài chính. Bất kể tuổi tác, nghề nghiệp và lĩnh vực bạn đang hoạt động là gì thì bạn cũng có thể tham gia thị trường tài chính để tìm kiếm lợi nhuận và phát triển.
Thị trường chứng khoán là một bộ phận quan trọng trong thị trường tài chính hiện đại, với 2 vai trò chính là tạo ra một kênh huy động vốn đầu tư cho nền kinh tế và tạo nên thanh khoản cho các loại chứng khoán đã được phát hành.
Trong thị trường chứng khoán, ở đây chúng ta sẽ bàn đến cổ phiếu – loại chứng khoán được nhiều người quan tâm nhất và có khối lượng giao dịch lớn nhất trong số tất cả các loại chứng khoán hiện có.
Cổ phiếu hiểu đơn giản là giấy chứng nhận số tiền nhà đầu tư đóng góp vào công ty phát hành. Người nắm giữ cổ phiếu trở thành cổ đông và đồng thời là chủ sở hữu của công ty phát hành. Hiện tại với sự phát triển của công nghệ thông tin, quyền nắm giữ cổ phiếu phần lớn được lưu giữ trên hệ thống thông tin dữ liệu số thay vì những bản cứng trên giấy chứng nhận.
Vì sao nắm giữ cổ phiếu tạo ra lợi nhuận cho nhà đầu tư?
Trong các quy định để cổ phiếu có thể niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán Tp. Hồ Chí Minh [HOSE] có một điều kiện rằng “Doanh nghiệp phải có từ 2 năm liên tục kinh doanh có lãi tính đến trước thời điểm đăng ký niêm yết trên thị trường chứng khoán.”, điều này đồng nghĩa các doanh nghiệp niêm yết trên HOSE đã có khả năng sinh ra lợi nhuận từ trước khi được niêm yết. Việc trở thành một công ty đại chúng dẫn tới áp lực từ các cổ đông [nhà đầu tư] về việc phân chia cổ tức khi doanh nghiệp tiếp tục có lợi nhuận trong quá trình hoạt động. Cổ tức này dù là ở dạng tiền mặt hay ở dạng cổ phiếu đều được hiểu là phần thu nhập thường niên cho các cổ đông. Việc chia cổ tức này cũng phụ thuộc phần lớn vào hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong năm.
Việc bất đối xứng thông tin và năng lực dự đoán của từng nhà đầu tư về tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp là khác nhau dẫn đến sự khác biệt kỳ vọng về doanh nghiệp, từ đó dẫn đến mức giá chấp nhận của mỗi nhà đầu tư cho cổ phiếu của doanh nghiệp không giống nhau.
Bên cạnh đó, các yếu tố bên ngoài như tình hình quốc tế, sự kiện vĩ mô, chính trị - xã hội… cũng làm cho cung cầu của thị trường cho một mã cổ phiếu thay đổi theo từng giai đoạn. Một thay đổi lớn về thị trường mà doanh nghiệp đó đang hoạt động có thể trở thành một cơ hội trên trời rơi xuống thay đổi hoàn toàn doanh nghiệp hoặc đưa doanh nghiệp đó vào hoàn cảnh hết sức khó khăn. Từ đó cũng ảnh hưởng đến cung cầu của cổ phiếu và mức định giá về doanh nghiệp ấy.
Đồng thời các yếu tố về cá nhân như nhu cầu sử dụng vốn, thời hạn đầu tư, mục tiêu đầu tư… cũng thúc đẩy các nhà đầu tư thực hiện các giao dịch ở các mức giá mà họ cho là hợp lý.
Những lý do trên khiến cho thị trường chứng khoán trở thành một kênh đầu tư vô cùng hấp dẫn, đầy tính thử thách, trí tuệ và cũng như những biến động bất ngờ đầy cuốn hút.
Làm thế nào để bắt đầu đầu tư và giao dịch chứng khoán?
Ở đây, vì là nhà đầu tư mới, chúng ta chỉ bàn về các giao dịch phổ biến và dễ tiếp cận nhất trên thị trường chứng khoán tập trung trên các sàn giao dịch chứng khoán.
Hiện tại đang có 3 sàn giao dịch chứng khoán được cấp phép và được pháp luật bảo hộ tại Việt Nam là: HOSE - sàn giao dịch chứng khoán Tp. Hồ Chí Minh; HNX – sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội; UPCOM [Unlisted Public Company Market] - là nơi tập hợp những công ty cổ phần hoặc trách nhiệm hữu hạn, phát hành chứng khoán ra công chúng nhưng chưa được niêm yết.
Để giao dịch cổ phiếu trên 3 sàn này, bạn sẽ trải qua các bước sau:
Bước 1: Tạo tài khoản giao dịch chứng khoán.
Hiện nay Công ty Cổ phần Chứng khoán Vietcap đã áp dụng thực hiện mở tài khoản nhanh chóng thông qua eKYC - giải pháp định danh xác thực khách hàng điện tử, khách hàng sẽ có ngay tài khoản để giao dịch chứng khoán trong vòng 3 phút sau khi điền đầy đủ thông tin vào link bên dưới:
//www.vcsc.com.vn/mo-tai-khoan
Bước 2: Tìm hiểu về doanh nghiệp bạn muốn mua cổ phiếu và xác định mục tiêu, kỳ vọng.
Các kênh thông tin chính thống sẽ là những ưu tiên tốt nhất để cung cấp cho bạn các thông tin chính xác, hiệu quả, cập nhật và nhanh chóng như:
Website chính thức của công ty: Nơi này sẽ cung cấp cho bạn các thông tin khái quát nhất về doanh nghiệp như lĩnh vực kinh doanh, ban lãnh đạo, quy mô doanh nghiệp, các dự án và định hướng tương lai…
Báo cáo của các công ty chứng khoán: nhờ vào đội ngũ được đào tạo bài bản và có am hiểu sâu sắc về thị trường và doanh nghiệp, các báo cáo này sẽ là kênh thông tin đáng tin cậy giúp bạn có thể đưa ra quyết định chính xác nhất.
Các trang báo lớn về kinh doanh, tài chính, chứng khoán với lợi thế về nghiệp vụ tin tức sẽ mang đến những thông tin cập nhật hàng ngày một cách nhanh chóng và đã được xác thực.
Ngoài ra các kênh truyền thông phi chính thống cũng có thể cung cấp cho bạn những thông tin cực kỳ hiệu quả thông qua các tin đồn, tuy nhiên do không phải chịu trách nhiệm đối với những phát ngôn của mình đưa ra nên nhà đầu tư cần lưu ý với các thông tin nhận được từ nhóm này.
Dựa trên những thông tin thu thập được, bạn có thể tự mình đưa ra mức mục tiêu kỳ vọng cho thương vụ đầu tư của chính mình, tham vấn qua các báo cáo phân tích doanh nghiệp của Vietcap hoặc hỏi trực tiếp Broker của bạn giúp cho bạn có thể điều chỉnh kỳ vọng của mình hoàn thiện hơn.
Bước 3: Nạp tiền vào tài khoản chứng khoán, quyết định mua và giá mua
Hiện nay Công ty Cổ phần Chứng khoán Bản Việt đã triển khai các hình thức nộp tiền linh động và nhanh chóng cho nhà đầu tư có thể kịp thời mua cổ phiếu chỉ với vài thao tác đơn giản, thông tin xem tại: //www.vcsc.com.vn/ho-tro/huong-dan-su-dung/nop-rut-tra-soat-tien-tkck/nop-tien-nhanh-bang-tk-dinh-danh/techcombank-tcb
Quyết định mua và giá mua sẽ quyết định rất lớn đến kết quả đầu tư của bạn trong tương lai. Do đó, nếu bạn là một nhà đầu tư mới và có ít kinh nghiệm, tốt nhất bạn nên tham vấn ý kiến từ các chuyên gia hoặc người có kinh nghiệm, Broker hỗ trợ trực tiếp của bạn là một lựa chọn không tồi khi họ có kinh nghiệm, kiến thức và có nhiều thông tin hữu ích có thể giúp bạn đưa ra quyết định hiệu quả hơn.
Bước 4: Tiến hành đặt lệnh mua
Vietcap đã triển khai hệ thống phần mềm giao dịch trên điện thoại giúp nhà đầu tư có thể thực hiện việc giao dịch một cách đơn giản và thuận tiện mọi lúc mọi nơi. Hướng dẫn sử dụng app giao dịch tại: //www.vcsc.com.vn/ho-tro/huong-dan-su-dung/phan-mem-giao-dich/gioi-thieu-phan-mem-gd/gioi-thieu-phan-mem-dien-thoai--may-tinh-bang
Ngoài ra bạn có thể sử dụng các hình thức đặt lệnh khác như:
Web giao dịch: //onlinetrading.vcsc.com.vn/v2/view/login/login.jsp?lang=vi
Phần mềm giao dịch qua máy tính bàn, laptop://vietcap.com.vn/api/cms-api/uploads/froala/files/V_Pro_full.rar
Bước 5: Quyết định thời điểm bán, giá bán:
Nhà đầu tư hoàn toàn có thể trở thành nhà đầu tư dài hạn và không bán ra số lượng cổ phiếu mình đã mua. Tuy nhiên, như lịch sử đã cho thấy có rất ít doanh nghiệp có thể duy trì được đà tăng trưởng trong hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như duy trì đà tăng trưởng của giá cổ phiếu trên thị trường. Ở chiều ngược lại, nếu cổ phiếu bạn mua không diễn biến theo kỳ vọng thì nên bán và tìm kiếm một cơ hội mới thay vì cố gắng duy trì vị thế hiện tại. Vì vậy chốt lời khi cổ phiếu tăng đạt kỳ vọng và cắt lỗ khi vượt ngưỡng chấp nhận lỗ là một quyết định mang tính an toàn được nhiều nhà đầu tư lựa chọn. Tham khảo: Kiến thức cơ bản về chứng khoán dành cho người mới
Cũng như quyết định mua, đối với các quyết định bán và giá bán, nhà đầu tư có thể tham vấn các báo cáo và phân tích từ các công ty chứng khoán và Broker hỗ trợ để có thể tìm được mức giá bán hợp lý nhất.