Đề số 1 có tính định hướng cụ thể, còn đề 2 và 3 là để mở, yêu cầu người viết phải tự xác định hướng triến khai
Câu2:
Vấn đề cần nghị luận của mỗi đề:
- Đề 1: Việc chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới
- Đề 2: Làm rõ tâm sự của Hồ Xuân Hương trong bài Tự tình II.
- Đề 3: Vẻ đẹp của bài thơ Câu cá mùa thu của Nguyễn Khuyến
Câu3 :
Phạm vi dẫn chứng bài viết của các bài:
- Đề 1: dẫn chứng đời sống xã hội là chủ yếu
- Đề 2: dẫn chứng văn học thơ Hồ Xuân Hương là chủ yếu
- Đề 3: dẫn chứng văn học thơ Nguyễn Khuyến là chủ yếu
II. Lập dàn ý
III.Luyện tập
Đề 1 [trang 24 sgk Văn 11 Tập 1]:
- Phân tích đề.
- Vấn đề nghị luận: Giá trị hiện thực sâu sắc của đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh.
- Phạm vi dẫn chứng: chủ yếu lấy trong đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh
- Thao tác lập luận: phân tích
- Lập dàn ý
A, Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận:
- Bức tranh cụ thể, sinh động về cuộc sống xa hoa, phù phiếm nhưng thiếu sinh khí trong phú Chúa, tiêu biểu là thế tử Trịnh Cán
- Thái độ phê phán, mỉa mai mà thấm thía cùng những dự cảm về sự suy tàn đang tới gần của triều Lê -Trịnh thế kỉ XVIII.
B, Thân bài
- Bức tranh hiện thực sinh động về cuộc sống xa hoa nơi phủ Chúa:
+ Quang cảnh nơi phủ Chúa hiện lên cực kì xa hoa, tráng lệ và không kém phần thâm nghiêm
+ Cảnh nói lên uy quyền tột bậc của nhà chúa.
+ Cùng với sự xa hoa trong quang cảnh là cung cách sinh hoạt đầy kiểu cách
- Chân dung thế tử Trịnh Cán
- Thái độ của tác giả: phê phán cuộc sống ích kỉ, giàu sang, phè phỡn của nhà chúa, dự cảm về sự suy tàn đang tới gần của triều Lê -Trịnh thế kỉ XVIII.
C, Kết bài: khái quát lại vấn đề
Đề 2 [trang 24 sgk Văn 11 Tập 1]:
- Phân tích đề
- Vấn đề nghị luận: ngôn ngữ dân tộc trong hai bài thơ Bánh trôi nước và Tự tình của Hồ Xuân Hương.
- Phạm vi dẫn chứng: những từ ngữ giản dị, thuần Việt, những câu thơ sáng tạo từ kho tàng thành ngữ, ca dao trong hai bài thơ.
- Thao thác nghị luận: phân tích kết hợp bình luận.
- Lập dàn ý
A, Mở bài: giới thiệu vấn đề
B, Thân bài:
- Ngôn ngữ dân tộc trong hai bài thơ Bánh trôi nước và Tự tình được thể hiện tự nhiên, linh loạt, hài hòa:
+ nâng cao một bước khả năng biểu đạt của chữ Nôm trong sáng tạo văn học
+ sử dụng nhiều thuần ngữ Việt.
+ vận dụng nhiều ý thơ trong kho tàng thành ngữ, tục ngữ, ca dao... của dân tộc
- Sự sáng tạo táo bạo góp phần khẳng định vị thế rất đáng trân trọng của Hồ Xuân Hương trong làng thơ Nôm nói riêng và trong văn học trung đại nói chung →Hồ Xuân Hương hoàn toàn xứng danh Bà chúa thơ Nôm
Đề số 1 có tính định hướng cụ thể, còn đề 2 và 3 là để mở, yêu cầu người viết phải tự xác định hướng triến khai.
2. Soạn câu 2 trang 23 SGK Ngữ văn 11 tóm tắt
Vấn đề nghị luận
- Đề 1: Vấn đề nghị luận là “việc chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới”. Vấn đề được định hướng rõ ràng trong lời nhận xét của Vũ Đình Khoan về “cái mạnh”, “cái yếu” của con người Việt Nam.
- Đề 2: Chỉ yêu cầu bàn về một khía cạnh nội dung của bài thơ Tự tình [đó là tâm sự của Hồ Xuân Hương]. Với yêu cầu này, người viết cần cụ thể hóa được “nội dung tâm sự” của Hồ Xuân Hương trong bài thơ thành các luận điểm.
- Đề 3: Nội dung nghị luận còn để mở hơn vì trong đề bài mở chỉ có đối tượng nghị luận [bài thơ Thu điếu]. Với đề này, người viết phải tự xác định được một vấn đề hẹp liên quan đến tác phẩm để triển khai.
3. Soạn câu 3 trang 23 SGK Ngữ văn 11 tóm tắt
- Đề 1: Dẫn chứng thuộc lĩnh vực đời sống xã hội.
- Đề 2: Dẫn chứng chủ yếu trong bài thơ Tự tình II của Hồ Xuân Hương.
- Đề 3: Dẫn chứng chủ yếu trong bài thơ “Câu cá mùa thu” của Nguyễn Khuyến.
4. Soạn câu 4 trang 23 SGK Ngữ văn 11 tóm tắt
Đề 1: Cảm nghĩ của anh/ chị về giá trị hiện thực sâu sắc của đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh [ Trích Thượng Kinh kí sự của Lê Hữu Trác
- Phân tích đề:
- Kiểu đề thuộc dạng đề có định hướng cụ thể; kiểu bài nghị luận văn học
- Vấn đề nghị luận: Giá trị hiện thực sâu sắc của đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh
- Dẫn chứng, tư liệu: Lấy từ đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh
- Lập dàn ý:
- Bức tranh hiện thực sinh động về cuộc sống xa hoa nơi phủ Chúa.
- Quang cảnh nơi phủ chúa cực kì xa hoa, tráng lệ, nói lên quyền uy tột bậc của nhà Chúa.
- Cung cách sinh hoạt đầy kiểu cách của nhà chúa.
- Từ bức tranh ta thấy thái độ phê phán nhẹ nhàng mà thấm thía của tác giả.
Đề 2: Tài năng sử dụng ngôn ngữ dân tộc của Hồ Xuân Hương qua một bài thơ Nôm [ Bánh trôi nước hoặc Tự tình - bài II]