Nguyên nhân nào gây ra các chấn thương thể thao?
Nhận thức chưa đầy đủ về chấn thương thể thao
Nhiều người cho rằng chấn thương là không thể tránh khỏi khi luyện tập, thi đấu, hoặc một vài chấn thương nhỏ không gây ảnh hưởng gì đáng kể. Vì vậy, họ đã không chú ý tới việc phòng tránh; khi xảy ra chấn thương không phân tích tìm nguyên nhân, đúc rút kinh nghiệm, khiến chấn thương liên tục xảy ra, các chấn thương nhỏ trở nên nghiêm trọng hơn. Vì vậy cần nhận thức đúng về chấn thương để phòng tránh các nguyên nhân gây chấn thương trong thể thao.
Vì sao bạn dễ gặp chấn thương trong thể thao
Do không đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về vật chất, kỹ thuật trong tập luyện
Các ca chấn thương do chất lượng của trang thiết bị, dụng cụ thi đấu và trang phục cá nhân kém; việc chuẩn bị sân bãi, dụng cụ, phòng tập không đầy đủ và hợp lý; không tuân thủ những yêu cầu và nguyên tắc sử dụng đối với các trang bị và dụng cụ thi đấu.
Trên thực tế không ít các trường hợp nguyên nhân gây ra chấn thương chỉ là do mặt sân lồi lõm, không bằng phẳng, nền đường chạy quá cứng, sân trơn, thảm thể dục chất lượng thấp, các dụng cụ thể dục không được chằng giữ cẩn thận, vòng treo bị nút...vị trí bố trí sắp đặt dụng cụ tập luyện không phù hợp với tuổi, giới tính, trình độ tập luyện…
Khởi động không thích hợp
Khởi động giúp hưng phấn toàn bộ hệ thần kinh, nâng cao khả năng thích nghi của các cơ quan [từ hệ vận động tới nội tạng], là cơ sở để bước vào các hoạt động chính thức. Không khởi động, khởi động không kỹ, nội dung bài tập không thích hợp với động tác khởi động, khởi động quá sớm… đều có thể dẫn tới chấn thương cho cầu thủ khi luyện tập hay thi đấu.
Trạng thái tâm, sinh lý không tốt
Có thể do mệt mỏi, buồn ngủ, nghỉ ngơi không đủ, chưa hoàn toàn hồi phục sau chấn thương. Những yếu tố này khiến vận động viên không tập trung, phản xạ chậm chạp, thiếu chuẩn xác rất dễ xảy ra chấn thương. – Lượng vận động không thích hợp, luyện tập quá sức, động tác, kỹ thuật chưa hoàn chỉnh [nhất là những động tác phải xoay vặn khớp gối, khớp cổ chân, đá hụt bóng].
Do không đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về điều kiện khí hậu và điều kiện vệ sinh
Các ca chấn thương do dụng cụ thi đấu không được vệ sinh sạch sẽ, ánh sáng không đảm bảo, độ thông giá kém, nhiệt độ của phòng tập hay nước ở bể bơi không đáp ứng đúng yêu cầu, độ ẩm quá cao, gió mạnh và góc chiếu của tia nắng mặt trời quá lớn...là một trong những nguyên nhân gây chấn thương trong thể thao.
Do không tuân thủ những yêu cầu về y tế
Không tuân thủ thời gian nghỉ ngơi hồi phục sau chấn thương, bệnh tật hoặc không thực hiện đúng các chỉ dẫn của bác sỹ về các vấn đề có liên quan đến trạng thái sức khoẻ của vận động viên hay việc áp dụng các phương pháp hồi phục.
Tại sao phải có các biện pháp phòng tránh chấn thương trong thể dục thể thao?
Chơi thể thao là một trong những phương pháp rèn luyện sức khỏe tốt cho cơ thể. Cùng với một chế độ dinh dưỡng hợp lý thì việc vận động tạo nền tảng cho một cơ thể phát triển mạnh khỏe. Thế nhưng cùng với những lợi ích đạt được thì người chơi thể thao kể cả chuyên nghiệp hay không chuyên đều phải đối mặt với các nguy cơ chấn thương từ mức độ nhẹ đến nặng trong quá trình tập luyện và thi đấu.
Hầu hết các bộ phận trên cơ thể đều có thể bị chấn thương khi vận động, nhưng khi nhắc đến chấn thương trong thể dục thể thao chúng ta thường đề cập đến những vấn đề gặp phải của hệ thống cơ xương khớp. , mô cùng với hệ thống dây chẳng liên quan. Các chấn thương về não bộ hay tủy sống cũng có thể gặp.
Chấn thương trong thể thao không phải là một điều hiếm gặp
Khi gặp phải cấn thương, tùy mức độ mà có ảnh hưởng ít hay nhiều đến mỗi người. Ở mức độ nhẹ, chấn thương chỉ làm vận động viên phải dừng luyện tập trong thời gian ngắn và sau đó có thể phục hồi hoàn toàn. Các chấn thương vừa ảnh hưởng đến vận động, cần có sự điều trị và nghỉ ngơi trong thời gian dài ảnh hưởng đến thời gian thi đấu. Nghiêm trọng hơn là có sự biến đổi về cấu tạo cơ thể như gãy xương, chấn thương sọ não, liệt thậm chí là nguy hiểm tính mạng.
Từ những ảnh hưởng của chấn thương thể dục thể thao đến sức khỏe con người, chúng ta rất cần các biện pháp phòng tránh chấn thương trong thể dục thể thao thích hợp để giảm thiểu nguy cơ cũng như hạn chế tối đa gặp phải chấn thương. Dự phòng ngay từ ban đầu luôn là biện pháp tốt nhất.
Nguyên nhân nào gây ra các chấn thương thể thao?
Chấn thương thể thao xảy ra trong khi bạn tập luyện thể thao. Các yếu tố góp phần gây chấn thương thể thao gồm:
- Các phương pháp luyện tập không đúng cách
- Có vấn đề trong lúc được phẫu thuật
- Yếu cơ, gân và dây chằng
- Môi trường tập thể dục không an toàn
Luyện tập không đúng cách là nguyên nhân phổ biến nhất. Sau khi tập luyện, bạn cần để cơ bắp nghỉ ngơi trong vòng 48 giờ để phục hồi. Nếu bạn tăng cường cường độ quá nhanh hoặc không dừng lại khi cảm thấy đau, bạn có thể bị thương. Nhiều vận động viên phạm sai lầm khi tiếp tục luyện tập mặc dù bị đau. Việc này không làm cho bạn mạnh hơn, mà còn có thể gây tổn thương nghiêm trọng.
Mỗi người đều có một số khác biệt về sức mạnh cơ thể. Tuy nhiên, hầu như mỗi người đều có một số điểm yếu nơi xương và cơ, chúng rất dễ bị tổn thương. Một số người bẩm sinh có nhiều đặc điểm khiến họ dễ bị chấn thương ở mắt cá chân, chân, đầu gối và hông, như sự khác biệt về chiều dài chân, bàn chân phẳng, vòm bàn chân cao và những vấn đề khác.
Ví dụ như sự khác biệt về chiều dài chân có thể dẫn đến tư thế không thoải mái trong khi bạn chạy, làm tăng nguy cơ bị chấn thương. Tuy nhiên, những người có chân với chiều dài bằng nhau vẫn có thể bị tổn thương nếu họ chạy trên đường nghiêng hoặc trên đường có phần trung tâm cao hơn.
Các cấu trúc bất thường khác làm tăng nguy cơ bị chấn thương trong thể thao bao gồm:
- Cột sống dưới cong ra phía trước
- Xương bánh chè cao hơn bình thường
- Góc Q cao [là xương bánh chè lệch sang một bên]
Sức mạnh không cân bằng giữa các cơ cũng là nguyên nhân phổ biến gây chấn thương. Các cơ bắp đùi trước quá mạnh có thể làm tăng nguy cơ kéo căng hoặc rách cơ bắp đùi sau.
Các chấn thương do chạy là tình trạng phổ biến ở những người đi giày không đúng cách. Để giảm nguy cơ chấn thương, bạn nên chọn giày dép cẩn thận. Chọn giày để ngăn gót chân di chuyển sang một bên và chân được lót đệm đầy đủ.
Những chấn thương thường gặp
- Căng cơ;
- Trật mắt cá chân;
- Chấn thương vai;
- Chấn thương đầu gối;
- Đau cẳng chân;
- Viêm gân [tổn thương dây chằng];
- Bong gân và trật khớp cổ tay.
Cách phòng ngừa chấn thương
Có các bước rất đơn giản có thể giúp bạn không bị thương trong quá trình tập luyện.
Nhưng trước tiên, chú ý đến nguyên tắc chung này. Phụ nữ trên 55 tuổi hay nam giới trên 45 tuổi đều nên khám sức khỏe để chắc chắn mình đủ khỏe mạnh trước khi bắt đầu một chương trình vận động nào. Sau đây là 12 cách để phòng tránh chấn thương khi vận động:
1. Khởi động và thư giãn
Mỗi hoạt động thể chất nên bắt đầu bằng bước khởi động và kết thúc bằng bước thư giãn. Khởi động giúp cơ thể bạn chuẩn bị sẵn sàng cho quá trình tập luyện, dần dần làm tăng nhịp tim của bạn và thả lỏng cơ và khớp. Một số cách để khởi động:
- Bật mí 7 động tác khởi động hiệu quả cho mọi bài tập
- Nhảy dây;
- Đi bộ tại chỗ tầm 5–10 phút.
Việc thư giãn sau khi vận động rất quan trọng để từ từ đưa nhịp tim trở lại bình thường. Đi bộ khoảng 5 đến 10 phút sau khi bạn vận động là một cách để thư giãn.
2. Kéo căng cơ thể
Hãy thực hiện các động tác kéo căng cơ thể trước và sau khi vận động. Điều này sẽ giúp cho cơ thể bạn dẻo dai hơn.
Xem thêm:10 bài tập giãn cơ trước khi chạy bộ bạn nên biết
3. Từ từ làm quen với chương trình luyện tập
Khi bạn bắt đầu một chương trình vận động hằng ngày hoặc một chương trình luyện tập mới, hãy bắt đầu từ từ. Sau đó dần dần tăng cường độ, thời gian và tần suất.
4. Đừng gò ép bản thân
Khi khả năng vận động của bạn tăng lên, bạn sẽ có thể đặt ra nhiều thách thức cho bản thân hơn.
Đừng gò ép bản thân với chương trình tập nghiêm khắc ngay từ đầu vì nóng vội, bạn cứ tập từ từ rồi tăng dần cường độ lên để cơ thể dần thích nghi.
5. Tập luyện đa dạng
Thay đổi đa dạng các hoạt động của bạn. Đừng lạm dụng cơ bắp. Nếu bạn lặp đi lặp lại cùng các cử động cơ nào đó một cách thường xuyên có thể dẫn đến việc sử dụng quá mức và gây ra các vết thương do sử dụng lặp đi lặp lại như viêm gân. Một số cách thay đổi việc tập luyện của bạn:
- Ngày đầu tiên:chạy bộ;
- Ngày thứ 2: nâng tạ;
- Ngày thứ 3: bơi hoặc đi xe đạp.
Tìm hiểm thêm:Cross Training trong luyện tập chạy bộ
6. Biết điểm rắc rối của bạn
Điều chỉnh tập luyện cho các khu vực có vấn đề. Ví dụ, nếu bạn bịviêm khớp ở đầu gối, bạn sẽ muốn tăng sức mạnh. Nhưng đừng tập quá sức gây tổn thương. Tham khảo ý kiến bác sĩ rồi mới bắt đầu tập luyện
7. Lắng nghe cơ thể bạn
Triết lý “No pain, no gain” [“Không trả giá thì không thể thành công”] có thể khiến bạn dám chấp nhận bị chấn thương để rèn luyện sức khỏe. Đừng khiến bản thân nghĩ đến nỗi đau [sợ mình sẽ bị đau]. Nếu đã cảm thấy đau, có thể là bạn bị thương. Hãy ngừng tập luyện và nghỉ ngơi trong một ngày.
Xem thêm Bí quyết nghỉ ngơi hiệu quả và phục hồi sau vận động
8. Nạp nhiên liệu cho cơ thể
Uống nhiều nước trước, trong và sau khi vận động. Hãy khởi đầu bằng cách uống khoảng 500–600 ml nước vào khoảng 2 hoặc 3 giờ trước khi tập thể dục. Sau đó, có một quy luật chung hiệu quả là hãy uống lượng nước như sau:
- Trước khi vận động từ 20–30 phút, hãy uống 240 ml nước;
- Trong quá trình vận động, cứ mỗi 10–20 phút, uống 240 ml;
- Sau khi vận động xong, cứ nửa giờ đồng hồ, uống 240 ml nước.
Ăn một bữa ăn nhỏ hoặc ăn nhẹ mỗi 2–3 giờ để giữ năng lượng ổn định cho cơ thể. Sau khi tập thể dục, ăn những thực phẩm chứa carb lành mạnh và giàu protein để bổ sung năng lượng.
Tìm hiểu ngay liệu Bạn có đang uống nước lành mạnh trong quá trình tập luyện không?
9. Luyện tập với huấn luyện viên
Bạn nên luyện tập với huấn luyện viên đối với các vận động nặng như nâng tạ, hay vận động trong phòng gym. Huấn luyện viên có thể chỉ cho bạn vận động một cách chính xác và giúp bạn thiết kế một chương trình vận động hiệu quả, an toàn.
10. Trang phục
Chuẩn bị những dụng cụ phù hợp cho việc tập luyện của bạn. Nếu bạn chạy bộ, hãy mang một đôi giày thể thao phù hợp. Nếu bạn là một ‘biker’ [người chạy xe đạp để rèn luyện sức khỏe], hãy nhớ luôn luôn đội mũ bảo hiểm.
Có lẽ bạn sẽ cần:Hướng dẫn kỹ thuật chọn size xe đạp thể thao phù hợp với bạn
11. Nghỉ ngơi
Dành 1–2 ngày mỗi tuần để nghỉ ngơi. Nghỉ ngơi giúp cơ thể của bạn có cơ hội hồi phục sau những lần tập luyện. Điều này có thể giúp ngăn ngừa các chấn thương.
12. Điều trị các chấn thương
Dù bạn có cẩn thận như thế nào thì chấn thương vẫn có thể xảy ra. Nếu bạn gặp phải chấn thương khi tập luyện, hãy làm theo phương pháp RICE để ngăn cho chấn thương không trở nên tồi tệ:
- R [rest]: Nghỉ ngơi;
- I [ice]: Chườm nước đá vết thương để giảm sưng, cầm máu và ngăn ngừa nhiễm khuẩn;
- C [compression]: Tiến hành băng bó để giảm sưng tấy;
- E [elevate]: Nâng vết thương lên vị trí cao để giảm sưng.
Hãy áp dụng phương châm “Phòng bệnh hơn chữa bệnh” để có thể ngăn ngừa đến mức tối thiếu nguy cơ chấn thương bằng cách thực hiện các cách phòng tránh chấn thương đã đề cập ở trên.
Theo Hellobacsi
Chấn thương thể thao là gì?
“Chấn thương thể thao là thuật ngữ đề cập đến các loại chấn thương thường xảy ra nhất trong khi chơi thể thao hoặc tập luyện. Mặc dù bộ phận nào trên cơ thể cũng có khả năng bị thương trong lúc bạn vận động, nhưng thuật ngữ này chủ yếu đề cập đến những chấn thương hệ thống cơ, xương, khớp và các mô liên quan như sụn, dây chằng. Chấn thương sọ não và tủy sống tương đối hiếm gặp khi chơi thể thao” – Theo ThS.BS Trần Anh Vũ – Trưởng khoa Y học thể thao & Nội soi, Phó giám đốc Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.
Các chấn thương trong thể thao thường xảy ra ở người trẻ tuổi và trẻ em. Theo ước tính của Stanford Children’s Health, mỗi năm có hơn 3,5 triệu trẻ em và thanh thiếu niên bị thương khi tham gia các hoạt động thể chất. Và ⅓ số ca chấn thương ở trẻ em cũng liên quan đến thể thao. [1]
Phần thân dưới có nhiều khả năng bị thương nhất [42%]. Chấn thương ở các chi trên chiếm 30,3% thương tích, còn lại là chấn thương ở đầu và cổ.
Video liên quan