Ngay hàn thực bánh chôi bánh chay là gì năm 2024

Vào ngày Tết Hàn thực hằng năm, các gia đình sẽ chuẩn bị bánh trôi hoặc bánh chay để cúng Phật cũng như cúng gia tiên. Thế nhưng không phải ai cũng biết được ý nghĩa, nguồn gốc của ngày này. Hãy đọc ngay bài viết dưới đây của Media Mart để nắm được thông tin chi tiết.

1.

Tết Hàn thực là gì?

Tết Hàn thực vào ngày 3 tháng 3 Âm lịch, các gia đình Việt thường chuẩn bị bánh trôi bánh chay để cúng lễ Hàn thực.

Trong tiếng Hàn thì “Hàn” có nghĩa là “lạnh” và “thực” nghĩa là ăn. Tết Hàn thực có nghĩa là tết ăn đồ lạnh.

Theo truyền thuyết thì vào thời xa xưa, vua nước Tấn là Tấn Văn Công gặp loạn phải bỏ đi lưu vong lúc thì ở nước Tề, lúc ở nước Sở. Vị hiền sĩ Giới Tử Thôi luôn ở bên cạnh vua để phò tá, bày mưu tính kế.

Có hôm trên đường đi lánh nạn, đã hết lương thực Giới Tử Thôi đã cắt một phần miếng đùi của mình để cho vua ăn. Sau khi nhà vua ăn xong mới biết sự hi sinh của Giới Tử Thôi nên rất cảm kích.

Giới Tử Thôi phò tá vua tận mười chín năm trời, sau quãng thời gian khổ cực cũng khổ luyện thành tài. Khi Tấn Văn Công đoạt lại ngôi vương nước Tấn, ông đã phong chức cũng như thưởng chức tước cho những ai có công tòng vua nhưng lại quên Giới Tử Thôi.

Giới Tử Thôi cho rằng nghĩa vụ của bề tôi là phò tá vua là trách nhiệm của bề tôi nên không hề oán trách. Ông về quê rồi cho mẹ vào núi Điền Sơn ở ẩn, sống cuộc sống thanh bình.

Vua Tấn Văn Công nhớ ra ông rồi sai người quay về tìm Tử Thôi. Giới Tử Thôi không màng danh vọng nên không quay về lĩnh thưởng. Nhà vua thấy vậy bèn ra lệnh đốt rừng để ông xuất hiện. Tuy nhiên, ông lại cùng mẹ chết cháy trong rừng, nhất quyết không ra ngoài.

Lúc này nhà vua đã hối hận cho hành động của mình. Ngài đã lập miếu thờ Tử Thôi tại núi rồi đổi tên núi là Giới Sơn. Vua hạ lệnh cho người dân không đốt lửa 3 ngày từ mồng 3 tháng 3 đến mồng 5 tháng 3 Âm lịch và chỉ ăn đồ nguội nấu sẵn.

2.

Tết Hàn thực ở Việt Nam

Tết Hàn thực bắt nguồn từ truyền thuyết ở Trung Quốc nhưng khi vào Việt Nam ngày này lại có ý nghĩa tâm linh khác biệt, có những thay đổi nhất định để phù hợp với văn hóa Việt.

Tết Hàn thực đã được hợp nhất với Tết bánh trôi, bánh chay thể hiện nét đặc trưng trong phong cách sống của người Việt. Người Việt Nam trong ngày này không kiêng lửa, vẫn nấu nướng bình thường. Không như Trung Quốc, Tết Hàn thực ở Việt Nam không dùng để tưởng nhớ đến hiền sĩ Giới Tử Thôi, Tết người Việt sẽ hướng tới nguồn cội cũng như nhớ đến công lao của những người đã khuất.

3.

Ý nghĩa tục ăn bánh trôi và bánh chay trong Tết Hàn thực

Vào ngày 3 tháng 3 Âm lịch, nhiều gia đình sẽ cúng bánh trôi, bánh chay để lễ Phật và cúng gia tiên. Ở một số nơi, người dân còn cúng thần hoàng tỏ rõ lòng thành, nhớ tới cội nguồn.

Bánh trôi cũng như bánh chay của người Việt mang đậm bản sắc riêng nền ẩm thực dân tộc. Người Việt Nam ta gọi đây là Tết bánh trôi, bánh chay phổ biến hơn là Tết Hàn thực.

Dùng bánh trôi, bánh chay cúng đem tới nhiều ý nghĩa tốt đẹp, tượng trưng cho linh hồn và bản sắc văn hóa Việt Nam.

Bánh trôi và bánh chay đều sử dụng bột gạo nếp thơm là thành phần chính, thể hiện được nền văn minh lúa nước của dân tộc ta. Hình ảnh này còn tượng trưng cho Lạc Long Quân và Âu Cơ cùng bọc trăm trứng.

Trên đây là lời giải đáp cho câu hỏi Tết Hàn thực là gì cũng như ý nghĩa, nguồn gốc của ngày này. Đừng quên theo dõi Media Mart để cập nhật nhanh chóng thông tin hữu ích.

Beemart cung cấp đầy đủ các nguyên liệu, dụng cụ làm bánh CHÍNH HÃNG khác với GIÁ VÔ CÙNG TỐT. Tải app Beemart ngay hôm nay để mua sắm tiện lợi - dễ dàng và update thông tin làm bánh nấu ăn được nhanh nhất nhé !

SKĐS - Trong mâm cúng Tết Hàn thực mùng 3 tháng 3 luôn không thể thiếu những đĩa bánh trôi, bánh chay. Vì sao lại vậy và nếu Tết Hàn thực không cúng bánh trôi, bánh chay có sao không?

Theo nghĩa chữ Hán, Tết Hàn thực (ngày mùng 3/3 Âm lịch) là Tết ăn đồ lạnh ("Hàn" là lạnh và "thực" là ăn).

Trong ngày Tết Hàn thực hằng năm, có nhiều gia đình tự xay bột, đồ đỗ xanh, làm bánh trôi, bánh chay, nấu xôi chè lễ Phật và cúng gia tiên. Những gia đình nào không có điều kiện thời gian thì ra chợ mua bánh mang về lễ.

Mấy năm trở lại đây, không khí Tết Hàn Thực như được thổi luồng sinh khí mới khi nhiều gia đình đua nhau làm bánh trôi, bánh chay ngũ sắc nhìn rất bắt mắt và làm cho bánh có nhiều hương vị hơn.

Người Việt ta chỉ làm bánh trôi hay bánh chay để thay thế cho đồ lạnh cúng gia tiên, nhưng không phải ai cũng nắm rõ nguồn gốc Tết Hàn thực. Chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà (Tổng Giám đốc tại Công Ty Phong Thuỷ VNN) cho rằng, do giao lưu văn hóa lâu đời với Trung Hoa nên người Việt cũng ảnh hưởng Tết Hàn thực.

Ở Việt Nam, Tết Hàn thực mang ý nghĩa riêng đậm chất Việt. Vào ngày mùng 3/3 âm lịch hằng năm, người dân đều ăn đồ nấu chín để nguội với tấm lòng thành kính nhất nhằm tưởng nhớ đến công ơn dưỡng dục của những người đã khuất. Tục lệ này không chỉ là nét đẹp văn hóa đặc sắc mà còn là một nét đẹp trong nền văn hóa ẩm thực của người Việt.

Khác với Tết Hàn thực ở Trung Quốc, vào ngày này người Việt không kiêng lửa, vẫn nấu nướng như bình thường. Điều đặc biệt, người Việt còn sáng tạo nên bánh trôi, bánh chay với ý nghĩa tượng trưng đó là những thức ăn nguội - hàn thực. Số lượng bánh trôi, bánh chay trong mâm cúng thường là 5 hoặc 3 bát bánh trôi, 3 hoặc 5 bát bánh chay. Ở một số vùng, người ta làm thêm món bánh nhót, cách làm tương tự bánh chay nhưng chỉ khác hình dáng được người dân nơi đây nặn giống như trái nhót lạ mắt.

Tết Hàn Thực luôn gợi nhớ đến hình ảnh những đĩa bánh trôi, bánh chay. Nếu Tết Hàn Thực không cúng bánh trôi bánh chay có sao không?

Trao đổi với PV Báo Gia đình và Xã hội, TS Vũ Thế Khanh - Tổng giám đốc Liên hiệp KHCN Tin học Ứng dụng UIA cho rằng, việc dùng bánh trôi, bánh chay cúng trong Tết Hàn Thực mang nhiều ý nghĩa tốt đẹp, nhân văn khác. Cúng bánh trôi, bánh chay là người ta không sát sinh. Đồ lễ chay tịnh và dễ làm. Hơn nữa nó thể hiện cho văn hóa lúa nước khi cả hai đều làm từ gạo nếp thơm là thành quả lao động để dâng cúng lên tổ tiên, ông bà. Mọi người không cúng bánh trôi, bánh chay mà cúng thứ khác cũng không sao nhưng lưu ý nên cúng bằng lễ chay, không nên sát sinh bởi quan niệm gia tiên được ăn chay, niệm Phật mới dễ siêu thoát. Không sát sinh cũng ngụ ý để hồi hướng công đức cho người đã khuất.

Tết Hàn thực là ngày Tết gắn với một điển tích ở Trung Quốc thờ cúng một hiền sĩ theo vua là Giới Tử Thôi. Tết Hàn thực của người Việt không phải để tưởng nhớ đến Tử Thôi mà chủ yếu mang ý nghĩa hướng về cội nguồn, tưởng nhớ công lao của những người đã khuất. Ở nước ta, Tết Hàn Thực trùng với Tết Thanh minh mùng 3/3 và trong dịp này dù ai đi đâu, ở đâu cũng cố gắng về với gia đình để được đi Tảo Mộ, cùng nhau ngồi bên mâm cơm sum họp gia đình.