Hầu như ai đi máy bay cũng trải qua cảm giác "chết rét", bởi không khí trong cabin luôn lạnh. Vậy tại sao nhiệt độ trong cabin lại được giảm xuống mức thấp như vậy?
Lý do nhiệt độ trong cabin máy bay luôn thấp
Nhiệt độ trong khoang hành khách thường chỉ dao động ở khoảng 20-24 độ C. Điều đó này thực sự là cực hình với những hành khách vốn sống ở đất nước nắng nóng.
Đó là lý do vì sao bạn luôn cảm thấy lạnh khi ở trong lòng máy bay. Vậy việc việc hạ nhiệt độ trong cabin máy bay nhằm mục đích gì?
Thực ra, có vài lý do quan trọng để luôn giữ nhiệt độ trong các khoang máy bay ở mức thấp. Việc hạ nhiệt độ trong cabin máy bay đã được nghiên cứu kỹ lưỡng để đảm bảo an toàn cho hành khách.
Nhiệt độ này được duy trì dựa trên một nguyên nhân khoa học. Hiệp hội Kiểm tra và Vật liệu Mỹ [ASTM] đã công bố một nghiên cứu chỉ ra rằng nhiệt độ khoang máy bay mà ấm hơn thì có thể làm tăng nguy cơ ngất xỉu của một số hành khách.
Nghiên cứu này chỉ ra rằng con người dễ ngất xỉu trên máy bay hơn khi ở trên mặt đất, do chứng hypoxia [giảm oxy trong máu], tình trạng xảy ra khá thường xuyên ở hành khách đi máy bay do các tế bào cơ thể không nhận đủ lượng oxy cần thiết.
Nghiên cứu cũng cho thấy “áp suất cabin cao có thể khiến phản ứng này trầm trọng hơn”. Sự thay đổi áp suất không khí sẽ khiến hành khách cảm thấy mệt mỏi và bí bách so với ở dưới mặt đất. Thậm chí, tình trạng này còn làm cho máu khó có thể lưu thông lên não dẫn đến hiện tượng ngất xỉu.
Do đó, cabin có nhiệt độ ấm có thể tăng nguy cơ khiến hành khách ngất xỉu. Vì vậy, trên một chuyến bay chứa hàng trăm người, mỗi cơ thể lại có nhận định độ nóng khác nhau, nên phi hành đoàn luôn phải giữ cho nhiệt độ bên trong khoang luôn lạnh hơn để tránh rủi ro. Và nhiệt độ 20 - 24 độ C là hợp lý.
Bên cạnh việc phòng tránh nguy cơ bị ngất xỉu đột ngột trên khoang máy bay, việc hạ nhiệt độ trong cabin còn tạo điều kiện thoải mái cho các thành viên phi hành đoàn và những hành khách thường cảm thấy nóng.
Các thành viên phi hành đoàn là những người phải đi lại và làm việc khá vất vả giữa những lối đi chật hẹp. Vì vậy, việc hạ nhiệt độ trong cabin sẽ giúp họ thoải mái hơn một chút.
Hơn nữa, việc hạ nhiệt độ trong cabin còn giúp ích cho tinh thần của chính hành khách.
Glenn Geher, giám đốc về nghiên cứu tiến hoá tại Trường Đại học Bang New York ở New Paltz cho biết “nhiệt độ não có thể bị ảnh hưởng bởi môi trường xung quanh và dường như có liên quan đến trạng thái hung hăng hay các hành vi hung hăng.” Phải chăng vì thế mà một chuyến bay đầy các hành khách buồn ngủ sẽ tạo nên không gian thanh bình? Căng thẳng vì phải gò bó trong môi trường chật hẹp dễ khiến cho những cái đầu dễ dàng nổi nóng vì các va chạm dù là rất nhỏ. Để “hạ hoả”, việc duy trì nhiệt độ thấp trong khoang máy bay là cần thiết để giữ cho chuyến bay được "an lành".
Không chỉ vậy, hành động giữ nhiệt độ lạnh trong cabin còn hạn chế rủi ro mất nước của cơ thể hành khách. Không khí trong máy bay đã bị khô sẵn nên nếu để nhiệt độ cao sẽ làm khô không khí trong cabin, dẫn đến tình trạng buồn nôn, choáng váng.
Vậy những người bị lạnh trên máy bay cần làm gì?
Giữ ấm trên máy bay và tránh để bị đổ mồ hôi thông qua các lớp áo cũng là việc làm cần thiết để đảm bảo sức khỏe cho hành khách khi đi máy bay. Bạn có thể bắt đầu từ chiếc cáo T-shirt, thêm 1 chiếc áo khoác mỏng bên ngoài và mang theo tấm chăn mỏng phòng trường hợp máy bay [nhất là những chặng ngắn] không có đủ chăn. Nếu vẫn còn lo lắng, hãy mạnh dạn mang hẳn áo khoác dày hoặc loại áo lông vũ giữ nhiệt. Nếu không đắp, bạn có thể biến nó thành một cái gối êm ái.
Đừng quên đôi bàn chân của mình, các tiếp viên thường khuyên hành khách không nên mang giầy quá chật hoặc bốt cao cổ làm hạn chế máu lưu thông. Hạn chế để chân trần bằng cách đeo tất [mỏng hay dày tuỳ cảm giác của bạn] trong chuyến bay cũng giúp giữ ấm cơ thể.
Vì vậy, khi đi máy bay, đặc biệt với các chuyến bay dài, hành khách không thể quên được quần áo giữ ấm.
Nếu quên không mang thêm đồ giữ ấm như khăn, áo khoác thì bạn có thể yêu cầu tiếp viên hàng không cho mượn 1 chiếc chăn mỏng.
Có không ít người đi máy bay thắc mắc tại sao trên máy bay dân dụng lại không được trang bị dù phòng trong trường hợp cần thiết. Thực tế cho thấy trên máy bay có trang bị nhiều thiết bị cứu hộ như: áo phao, thiết bị trợ oxy trong trường hợp máy bay mất áp suất… nhưng không được trang bị dù nhảy, một thiết bị cứu hộ thực tế có thể cứu sống được người rơi từ trên cao xuống.
Thông thường máy bay dân dụng thường bay ở độ cao khoảng 10km, tại độ cao này nhiệt độ là 223,15K tương đương -49,850C, áp suất khí quyển là 26491,08 Pa, mật độ không khí là 0,414 kg/m3.
Trước hết bạn cần nhìn vào mức nhiệt độ gần – 50 độ C. Bình thường cơ thể con người bị lộ ra ngoài ở nhiệt độ đóng băng trong một quảng thời gian dài sẽ bắt đầu rơi vào trạng thái sinh tồn và dịch bắt đầu đông lại.
Trong tình huống nhảy dù ở độ cao 10km so với mặt đất khi tiếp xúc với gió lạnh, cơ thể sẻ phản ứng bằng cách cho thắt các mạch, chuyển máu về trung tâm cơ thể để hạn chế thất thoát nhiệt. Thậm chí nếu gió thổi ở nhiệt độ -27,2 độ C tế bào da sẽ gần như bị đóng băng ngay lập tức.
Thêm một triệu chứng nữa là giảm nhiệt bất thường cho cơ thể. Ở mức thân nhiệt còn 30 độ C, các chức năng cơ thể bắt đầu suy sụp. Nếu ngâm mình trong môi trường nước có nhiệt độ 100C trong vòng 30 – 60 phút chúng ta sẽ bị ngất và sau 1 – 2 giờ sẽ bị chết vì lạnh. Nếu ngâm mình trong dòng nước 00C thì sẽ bị ngất sau 15 phút và sẽ chết sau 15 – 60 phút.
Khi thân nhiệt giảm xuống dưới 37 độ C, cơ thể bắt đầu run lên. Ở mức 32,7 độ C, con người bắt đầu bị mất trí nhớ, nhiều trường hợp còn cởi bỏ tất cả quần áo vì ảo giác cho rằng mình bị thiêu cháy vì lạnh cóng. Mức độ nguy hiểm là khi thân nhiệt từ 27,7 độ C tới 29,4 độ C với sự mất ý thức và cuối cùng, chúng ta sẽ tử vong nếu nhiệt độ tụt xuống dưới 23,3 độ C.
Vấn đề tiếp theo là thiếu dưỡng khí, ở mức áp suất khí quyển không khí chứa 21% oxy. Chúng ta sẽ chết vì thiếu oxy huyết nếu lượng oxy trong không khí giảm xuống dưới 11%. Do có mật độ không khí rất thấp và tác động của các bức xạ gây ion hóa, nên ở các lớp không khí trên cao, oxy không chỉ tồn tại ở dạng O2 mà còn ở các dạng khác như: oxy nguyên tử O, oxy phân tử ở trạng thái kích thích O2* và ozon O3. Cơ thể con người chỉ có thể hấp thụ O2 mà không thể hấp thụ các thành phần khác. Với độ cao 10 km việc hô hấp mà không đeo bình dưỡng khí là không thể thực hiện được.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng, con người sẽ chết khi áp suất không khí giảm xuống dưới 57% áp suất khí quyển – tương đương ở độ cao 4.572 mét. Những người leo núi có thể leo lên cao hơn vì họ dần dần thích nghi cơ thể với sự thay đổi giảm oxy. Tuy nhiên, không người nào sống sót lâu mà thiếu bình dưỡng khí trên độ cao 7.925 mét. Với áp suất bên ngoài nhỏ như vậy máu trong cơ thể sẽ sôi lên bởi nhiệt độ sôi giảm đi khi áp suất giảm. Như vậy áp suất ở 10km là 26.491,08 Pa so với áp suất khí quyển là 101.325 Pa, chỉ tương đương 26% là một giá trị không thể duy trì sự sống.
Ngoài ra, một nguyên nhân khác giải thích vì sao trên máy bay dân dụng không được trang bị dù nhảy đó chính là khi máy bay gặp một sự cố nhỏ có thể một số hành khách có ý định nhảy khỏi máy bay. Tình huống này sẽ làm cho các hành khách khác có ý định nhảy theo.
Tốc độ máy bay là rất cao. Nếu nhảy ra ngoài, người sẽ bị hút mạnh vào máy bay và bị đa chấn thương. Nếu thoát ra được, chắc chắn sẽ bị chết bởi va đập của gió. Đối với những người không được huấn luyện việc nhảy ra khỏi máy bay ở độ cao này gần như không có cơ hội sống xót.
Trên là những nguyên nhân vì sao trên máy bay dân dụng không được trang bị dù nhảy phòng trong trường hợp máy bay gặp sự cố.
1 chuyến máy bay chở được bao nhiêu người?
Danh sách máy bay theo sức chứa chỗ ngồi.
Máy bay có thể bay ở độ cao bao nhiêu mét?
Máy bay thương mại thường bay ở độ cao trên 9.144 m. Trong phần lớn trường hợp, máy bay chở khách sẽ bay ở độ cao hơn 9.144 m, theo John Cox, cựu phi công lái máy bay thương mại kiêm giám đốc công ty tư vấn Safety Operating Systems. Máy bay có thể lên cao tới 12.192 – 12.496 m, nhưng trường hợp đó tương đối hiếm.
Độ cao của máy bay Vietnam Airline tối đa là bao nhiêu mét?
Là loại máy bay cỡ lớn với tốc độ đạt 945km/giờ, tốc độ bay tiết kiệm xăng đạt 903km/ giờ với đường bay tối đa lên tới 15.750km, chiều dài lên tới 63,73m, sải cánh 60,93m và chiều cao là 18,76m.
Máy bay chở khách bay với tốc độ bao nhiêu?
Hiện tại, tốc độ máy bay chở khách của những chiếc máy bay thương mại là từ 890 đến 945km/h [480 - 510 knot].