Giải chi tiết:
I. Mở bài:
- Giới thiệu tác giả Nguyễn Trãi, tác giả Nguyễn Bỉnh Khiêm
- Giới thiệu hai tác phẩm Nhàn và Cảnh ngày hè.
II. Thân bài:
1. Giới thuyết chung:
- Giới thiệu tác giả:
+ Nguyễn Trãi
+ Nguyễn Bỉnh Khiêm
+ Đều là những trí thức tiêu biểu, đều lựa chọn triết lý nhàn trong cuộc đời của mình. Tuy nhiên, với Nguyễn Trãi ông phải lựa chịn triết lý nhàn trong hoàn cảnh éo le và bị động trong triết lý của mình. Còn với Nguyễn Bỉnh Khiêm ông chủ động lựa chọn triết lý nhàn.
- Tác phẩm:
+ Cảnh ngày hè: Được viết vào giai đoạn cuối đời của Nguyễn Trãi sau khi ông đã khong được vua Lê trọng dụng.
+ Nhàn: Sau khi ông đã cáo quan về ở ẩn: Đây là một sự lựa chọn rất tự do.
- Triết lý nhàn.
+ Tâm niệm của nhà nho chính thống: Tinh thần tự nhiệm có nghĩa là họ tự lãnh trách nhiệm với cuộc đời, với xã tắc dân sinh. Không phải lúc nào cũng thực hiện được. Triết lý nhàn là một cách để ứng xử với thời cuộc để thể hiện sự lựa chọn tối ưu nhất trong thời kì lúc bấy giờ.
2. Phân tích chứng minh:
a. Điểm giống nhau:
- Đều thể hiện được sự hòa hợp với thiên nhiên, gắn bó với thiên nhiên, hạnh phúc trong thiên nhiên
+ Nguyễn Trãi: Thiên nhiên là đệm đỡ tinh thần của ông, trong đó ông cảm nhận được hết vẻ đẹp của thiên nhiên, được sống là mình, hết mình với thiên nhiên. Ông đã cảm nhận được bức tranh ngày hè đẹp đẽ.
+ Nguyễn Bỉnh Khiêm: Tạo sự khác biệt với số đông, tạo nên bản lĩnh riêng của mình giưa thiên nhiên.
+ Cảm nhận chọn vẹn sự giàu có của bản thân, cuộc sống khi ở giữa thiên nhiên, nhàn nhã -> Sự quý giá đích thực của cuộc đời.
b. Điểm khác nhau:
- Nguyễn Trãi: Thân nhàn nhưng tâm trí không nhàn.
- Nguyễn Bỉnh Khiêm: Cả thân cả tâm đều rất nhàn.
- Nguyễn Trãi: Cái nhìn nghệ sĩ đầy khám phá với thiên nhiên.
- Nguyễn Bỉnh Khiêm: Một triết gia hòa hợp trong thiên nhiên. Mượn thiên nhiên để nói trí mình.
3. Đánh giá:
- Triết lý nhàn được thể hiện rất thú vị, nổi bật trong văn học Trung đại.
- Mỗi nhà văn, nhà thơ lớn triết lý này lại được thể hiện một cách riêng.
III. Kết bài
- Khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của tác phẩm.
Bạn đang tìm kiếm từ khóa So sánh bài nhàn và cảnh ngày hè được Cập Nhật vào lúc : 2022-02-01 23:26:23 . Với phương châm chia sẻ Mẹo về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi đọc Post vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Admin lý giải và hướng dẫn lại nha.
Về chữ nhàn trong hai bài thơ: Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi và Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm
3,680
từ Phân tích Văn mẫu
Nội dung chính
- Về chữ nhàn trong hai bài thơ: Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi và Nhàn của Nguyễn Bỉnh KhiêmVề chữ nhàn trong hai bài thơ: Cảnh ngày hècủa Nguyễn Trãi và Nhàncủa Nguyễn Bỉnh KhiêmTriết lý sống nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm qua thi phẩm “Nhàn”Đề + Đáp án thi HSG lớp 10 2010 tỉnh Vĩnh PhúcMột số yếu tố về nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp của Cảnh ngày hè:
Về chữ nhàn trong hai bài thơ: Cảnh ngày hècủa Nguyễn Trãi và Nhàncủa Nguyễn Bỉnh Khiêm
“Nhàn” là một triết lý sống phổ cập được những bậc hiền triết rất mất thời hạn rồi hướng tới. Đó là yếu tố nhàn nhã, thảnh thơi, là không biến thành vướng bận với những thú vui tầm thường của yếu tố đời. Về chữ nhàn trong hai bài thơ: “Cảnh ngày hè” của Nguyễn Trãi và “Nhàn” của Nguyễn Bỉnh Khiêm, mỗi tác giả sẽ có được những nhìn nhận riêng không liên quan gì đến nhau. Tìm hiểu ngay sự khác lạ đó qua bài văn mẫu dưới đây!
Về chữ nhàn trong hai bài thơ cảnh ngày hè và bài thơ nhàn
Triết lý sống nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm qua thi phẩm “Nhàn”
Quan niệm sống nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm thể hiện trước hết ở lối sống hòa hợp, thuận theo tự nhiên:
“Một mai, một cuốc, một cần câu
Thơ thẩn dầu ai vui thú nào”
Chỉ với hai câu thơ đầu, người đọc đã hoàn toàn có thể cảm nhận thâm thúy phong thái sống bình dị, an nhàn của thi nhân. Việc sử dụng từ láy “thơ thẩn” đã lột tả sự thư thái trong tâm hồn và dần hé lộ ý niệm sống nhàn riêng không liên quan gì đến nhau được thể hiện ở sự giản dị, ung dung, xa lánh môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường tầm thường chỉ vây quanh danh lợi, của cải vật chất.
Lối sống nhàn đó tiếp tục được thể hiện qua cung cách sống, sinh hoạt của ông qua hai câu thơ sau:
Thu ăn măng trúc, đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao
Từng mùa trong năm đều được Nguyễn Bỉnh Khiêm làm nổi trội lên chỉ với những sự vật giản dị, quen thuộc và đặc trưng. Thức ăn của ông cũng bình dị, dân dã đến lạ thường cùng với lối sinh hoạt uyển chuyển, thư thái: tắm hồ sen, tắm ao. Cuộc sống của ông thật khiêm nhường, đạm bạc nhưng lại chẳng hề tầm thường. Bởi lẽ, ông đã có đủ an nhàn để cứu rỗi mình thoát khỏi vòng xoáy khắc nghiệt của phường danh lợi, để đem tâm hồn đến gần với vạn vật thiên nhiên, hòa phù thích hợp với vạn vật.
Xem thêm:
Bài thơ Nhàn: Nội dung bài thơ, tình hình sáng tác, dàn ý phân tích tác phẩm
Top 2 cách mở bài Nhàn hay nhất
Nhàn với Nguyễn Bỉnh Khiêm không riêng gì có là một cách sống mang đến việc tự do, ung dung tự tại, mà nó còn là một một ý chí kiên định rời xa phường danh lợi để giữ lấy cốt cách thanh cao:
Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn người đến chốn lao xao
Hai câu thơ trên sử dụng nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp trái chiều một cách tài tình nhằm mục đích thể hiện rõ quan điểm sống của thi nhân. Nơi vắng vẻ là nơi yên bình, xa lánh sự ồn ào, tất bật để trả lại cho chính mình một tâm hồn thanh thản. trái lại, chốn lao xao là nơi mà con người ta hoàn toàn có thể bỏ qua nhân tính mà tìm đủ mọi phương pháp để hãm hại nhau, chung quy lại cũng chỉ vì hai chữ danh lợi. Hai câu thơ mở ra hai không khí rất khác nhau, cũng đó đó là hai cách sống rất khác nhau.
Rượu đến cội cây ta sẽ uống
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao
Ông uống rượu nào phải để mơ trọn giấc mộng công danh sự nghiệp, ông uống vì muốn bản thân mình luôn luôn tỉnh táo. Từ đó, mới hoàn toàn có thể nhận ra một chân lý vĩnh hằng, rằng phú quý cũng chỉ như một giấc chiêm bao. Trong cuộc sống mỗi con người, liệu giàu sang phú quý liệu có phải là đích đến ở đầu cuối, và chúng có mang lại niềm sung sướng, an yên cho tâm hồn toàn bộ chúng ta? Hay cái tồn tại mãi mãi với mỗi con người đó đó là nhân cách, là phẩm chất cao đẹp? Hai câu kết của bài thơ đó đó là yếu tố xác lập của tác giả về triết lý sống nhàn. Với ông, sống nhàn là cách sống giữ được nhân cách tốt đẹp, là thời cơ để tu tâm dưỡng tính, là hành trình dài đem lại sự thảnh thơi, thư thái nơi tâm hồn.
“Nhàn” của Nguyễn Bỉnh Khiêm được tác giả thể hiện qua thể thơ thất ngôn bát cú đường luật. Với ngôn từ ngắn gọn, hàm súc và giản dị, triết lý sống nhàn của tác giả đã được thể hiện một cách trọn vẹn. Sống nhàn đó đó là lối sống thanh cao, hòa phù thích hợp với vạn vật thiên nhiên, vạn vật, là tránh xa mọi phường danh lợi tầm thường.
Đề + Đáp án thi HSG lớp 10 2010 tỉnh Vĩnh Phúc
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản khá đầy đủ của tài liệu tại đây [138.28 KB, 4 trang ]
S GD&T VNH PHC
CHNH THCK THI CHN HSG LP 10 THPT NM HC 2009-2010 THI MễN: NG VNDnh cho hc sinh cỏc trng THPT khụng chuyờnThi gian lm bi: 180 phỳt, khụng k thi gian giao Câu 1: [3,0 điểm] Bình luận câu châm ngôn: Thời gian là vàng.Câu 2: [7,0 điểm]Hai tác phẩm Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi và Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêmđều là những bài thơ viết về môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường ẩn dật. Anh, chị hãy phân tích vẻ đẹp của nhân vật trữ tình trong hai bài thơ. Trên cơ sởhiểu biết về thời đại và cuộc sống những tác giả, lí giải sự rất khác nhau trong ý niệm ẩn dậtcủa hai nhà thơ. Ht Cán bộ coi thi không lý giải gì thêm.Họ và tên thí sinh Số báo danh
S GD&T VNH PHC
K THI CHN HSG LP 10 THPT NM HC 2009-2010HNG DN CHM MễN: NG VN
Dnh cho hc sinh cỏc trng THPT khụng chuyờn
Hng dn chm cú 03 trangCõu 1: [3,0 im]I. Yêu cầu về kĩ năng Hiểu đề bài, biết phương pháp làm bài nghị luận xã hội về một t tởng đạo đức, lối sống. Bố cục chặtchẽ, diễn đạt dễ hiểu, dẫn chứng tinh lọc; không mắc lỗi dùng từ, ngữ pháp.II. Yêu cầu về ni dung
1. Giải thích: Thời gian là cách đo vòng xoay của Trái Đất, đợc phân thành phút, giờ, tháng,
năm, Câu văn thời hạn là vàng dùng cách so sánh ngang bằng để xác lập giá trị thờigian trong cuộc sống mỗi ngời, xã hội loài ngời.2. Bình luận – Con ngời trong qúa trình tồn tại có sự quan sát toàn thế giới xung quanh mình và chiêm nghiệmđời sống. Từ đó nghĩ ra lịch, biết chia thời hạn trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường. Thời gian riêng với cuộc sống conngời vô cùng quý giá vì sự tồn tại của đời ngời thờng ngắn ngủi so với thời hạn vô thuỷ vôchung của vũ trụ. – Con ngời luôn níu kéo thời hạn bằng nhiều cách thức [thuốc trờng sinh, cải lão hoàn đồng] nhngđó chỉ là ớc mơ. Để thực thi những dự tính lớn lao, con ngời nên phải có thời hạn. Để làm ra củacải vật chất, con ngời có những giải pháp tinh giảm thời hạn, tiết kiệm chi phí thời hạn. Đặc biệt,trong thời đại thị trờng, thời hạn thông tin vô cùng quan trọng.3. Nâng cao– Thấy đợc ý nghĩa của yếu tố sống của con ngời trong xã hội.– Biết tạo dựng những khát vọng, ớc mơ, những hành vi có ý nghĩa để thời hạn sống của conngời tuy ngắn nhng có ích.– Thời gian chỉ là vàng với những ai sống có tham vọng, ớc mơ, có lí tởng và hành vi tốt đẹp,hài hoà giữa quan hệ thành viên, mái ấm gia đình và hiệp hội. 4. Liên hệ: Phê phán những ngời cha thấy vai trò, ý nghĩa của thời hạn, họ tìm cách giết thờigian hoặc không vì quý thời hạn mà có lối sống gấp hởng thụ, có tính vị kỉ. Từ đó liên hệ đếnbản thân.III. Biu im– im 3,0: Hiu , nêu đợc cơ bản những yêu cầu. Diễn đạt tốt, bố cục ngặt nghèo. Dẫn chứngtinh lọc, vừa đủ. Có thể còn một vài sai sót nhỏ. – Điểm 2,0: Hiểu đề, nêu đợc nội dung cơ bản. Diễn đạt khá. Có thể còn một vài lỗi nhỏ.– Điểm 1,0: Nội dung sơ lợc. Diễn đạt lúng túng. Còn nhiều lỗi. – im 0: Không hiểu đề hoặc sai lầm không mong muốn cả nội dung và phơng pháp. Câu 2: [ 7,0 điểm]I. Yêu cầu về kĩ năngHiểu đúng yêu cầu của đề bài; biết phương pháp làm bài nghị luận văn học, bố cục ngặt nghèo, diễn
đạt trong sáng, dẫn chứng tinh lọc; không mắc lỗi dùng từ, diễn đạt và ngữ pháp.
Bit vn dng cỏc thao tỏc ngh lun: gii thớch, phõn tớch, chng minh, so sỏnh thun thc. II. Yêu cầu về nội dungTrên cơ sở cảm thụ tác phẩm cùng những hiểu biết về thời đại và cuộc sống tác giả, thísinh cần làm rõ những ý sau :1. Nét chung– Cả hai nhà thơ đều phải có lòng vì nớc, vì dân. – Cả hai đều rũ bỏ danh lợi, về ở ẩn, hoà đồng với vạn vật thiên nhiên để di dỡng tinh thần.2. Vẻ đẹp riêng– Giới thuyết tình hình Ra đời của hai bài thơ.– Trong bài thơ Cảnh ngày hè, trong cái nhìn của Nguyễn Trãi, cảnh sắc vạn vật thiên nhiên rạo rực,căng tràn, ngồn ngộn sức sống, thể hiện tình cảm mãnh liệt của nhà thơ với đời, với ngời. Đặcbiệt, câu mở đầu bài thơ đã cho toàn bộ chúng ta biết, ở Nguyễn Trãi, cảnh nhàn nhng tâm không nhàn. Cái nhàncủa Nguyễn Trãi trong Cảnh ngày hè là cái nhàn bất dắc dĩ. Tấm lòng của Nguyễn Trãi là tấmlòng u quốc, ái dân thâm thúy, thờng trực, cuồn cuộn. Làm sao để dân giàu, nớc mạnh là ớc mơ, lànỗi trăn trở suốt đời của Nguyễn Trãi.– Trong bài Nhàn, Nguyễn Bỉnh Khiêm vui trọn với vạn vật thiên nhiên. Cảnh vật trong thơ ông hiệnlên yên bình, thanh thản. Hình tợng nhân vật trữ tình hiện lên trong tâm thế nhàn tản, ung dung,sống với những điều bình dị, sẵn có nơi thôn dã. Thái độ của Nguyễn Bỉnh Khiêm là không v-ớng bận việc đời, coi thờng công danh sự nghiệp. Cái nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm là cái nhàn của ngờiđã thoát vòng tục luỵ, đã giác ngộ đợc quy luật thời thế công thành thân thoái.3. Lí giải sự rất khác nhau– Không phải Nguyễn Trãi không thấu hiểu quy luật công thành thân thoái, nhng thờiNguyễn Trãi là thời khởi đầu nhà Lê, đất nớc ta vừa độc lập sau hơn hai mơi năm đô hộ củagiặc Minh, tình hình còn nhiều trở ngại vất vả nhng mang tiềm lực tăng trưởng, rất nên phải có bàn tay hiềntài thiết kế. Tấm lòng của Nguyễn Trãi là tấm lòng nhân nghĩa dạt dào, u quốc ái dân nhngkhông đợc tin dùng nên ông phải trở về. Dù sống giữa quê hơng trong cảnh nhàn rỗi, vui vớicảnh đẹp và môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường thôn quê nhng tấm lòng ông vẫn luôn hớng về đất nớc, nhân dân. Ôngkhông cam tâm nhàn tản để an hởng riêng mình mà đồng ý xả thân góp sức cho đất nớc.– Không phải Nguyễn Bỉnh Khiêm không quan tâm đến thế sự so với Nguyễn Trãi, mà thời đại
của ông là thời trớc Lê Trung Hng, là quy trình chính sách phong kiến đã suy tàn, nhiều thối nát,
rối ren. Nguyễn Bỉnh Khiêm đã có nhều nỗ lực giúp nớc, giúp dân nhng vẫn không thay đổiđợc cục diện. Lời thơ ta dại ng ời khôn thể hiện thái độ mỉa mai của Nguyễn Bỉnh Khiêmdành riêng cho xã hội. Tuy về ở ẩn, không làm quan những ông vẫn giúp nớc bằng những lời khuyênsáng suốt cho những thế lực phong kiến đơng thời.III. Biểu điểm – Điểm 7,0: Đáp ứng đợc yêu cầu nêu trên; văn viết thâm thúy, diễn đạt trong sáng; nội dung bài viết thểhiện đợc sự sáng tạo, cảm thụ riêng không liên quan gì đến nhau. Có thể còn tồn tại một vài sai sót nhỏ. – Điểm 6,0: Cơ bản phục vụ đợc những yêu cầu nêu trên; văn viết cha thật thâm thúy nhng phảiđủ ý; diễn đạt trong sáng. Có thể còn tồn tại một vài sai sót nhỏ. – Điểm 5,0: Cơ bản hiểu yêu cầu của đề, chọn và phân tích đợc một số trong những rõ ràng để làm sáng tỏyếu tố. Diễn đạt rõ ý. Còn hoàn toàn có thể mắc một vài sai sót nhỏ. – Điểm 4,0: Cha hiểu đúng đề bài, nội dung bàn luận giàn trải; diễn đạt còn hạn chế; còn mắcnhiều lỗi ngữ pháp, dùng từ – Điểm 2,0: Cha hiểu đề, nội dung sơ sài hoặc không nêu đợc ý; diễn đạt non yếu; mắc nhiềulỗi ngữ pháp, dùng từ – Điểm 1,0: Cơ bản không hiểu đề, hoặc sai lầm không mong muốn về nội dung và quá sơ sài, cẩu thả trong việctrình diễn. – im 0: Không hiểu đề hoặc sai lầm không mong muốn cả nội dung và phơng pháp. * Trên đấy là một số trong những gợi ý về thang điểm. Các giám khảo cần xem xét và để ý quan tâm việc hiểu đề,kĩ năng cảm thụ riêng và diễn đạt sáng tạo của học viên. Điểm của bài thi là yếu tố của từng
câu cộng lại, tính lẻ đến 0,5.
Một số yếu tố về nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp của Cảnh ngày hè:
I. TÁC GIẢ
– Nguyễn Trãi [1380-1442] hiệu là Ức Trai, quê gốc ở làng Chi Ngại[ Chí Linh, Tp Hải Dương]. Ông sinh ra trong một mái ấm gia đình có truyền thống cuội nguồn văn học và giàu lòng yêu nước, nhờ đó hun đúc, kết tinh những phẩm chất, tài năng cho một nhân tài vĩ đại của giang sơn: đại thi hào, anh hùng dân tộc bản địa, danh nhân văn hóa truyền thống. Năm 1980, ông được UNESCO trao tặng thương hiệu danh nhân văn hóa truyền thống toàn thế giới, là “sứ giả của dân tộc bản địa Việt Nam”, là “thành viên kiệt xuất của hiệp hội loài người”.
– Cuộc đời ông tuy trải qua nhiều dịch chuyển nhưng tâm hồn ông vẫn khuynh hướng về nhân dân với một tấm lòng thương yêu đồng cảm. Ông dành tình yêu cao cả và mênh mông của tớ cho vạn vật thiên nhiên và “dân đen”, “con đỏ”. Điều này được thể hiện đầy cảm xúc và thanh nhã và bài thơ “Cảnh ngày hè”- một bức tranh ngày hè đậm đà hương sắc.
II. TÁC PHẨM
– “Cảnh ngày hè” là bài số 43 nằm trong mục “Bảo kính cảnh giới” [Gương báu tự răn mình] của tập thơ chữ Nôm “Quốc âm thi tập” gồm 254 bài của Nguyễn Trãi.
– Bài thơ là yếu tố phá cách của tác giả trên phương diện nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp của thể thơ thất ngôn Đường luật và bức tranh ngày hè sinh động gõ vào mọi giác quan của con người mang lại cho con người những cảm xúc thi vị đầy chất thơ nhưng cũng ấm áp tình người đồng trái tim với tác giả “Dân giàu đủ khắp đòi phương”.
III. Những yếu tố về nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp của tác phẩm
1. Nội dung
– Đặt yếu tố tình hình Ra đời của tác phẩm:
+ Năm 1427: cuộc khởi nghĩa Lam Sơn sau 20 năm gian truân đã toàn thắng, mở ra trời nam thái bình cho nhân dân. Nhà Hậu Lê bắt tay vào công cuộc xây dựng nước nhà trên nhiều nghành. Nguyễn Trãi đã tham gia vào công cuộc xây dựng ấy. Nhưng thế sự an bình chỉ kéo dãn được một khoảng chừng thời hạn, không lâu sau, xích míc nội bộ lại trình làng, sự ganh ghét, thủ đoạn hại lẫn nhau là yếu tố khó tránh khỏi. Vì phẩm chất cương trực, trung thực, thẳng thắn vạch tội bọn quyền thần mà nhiều lần ông bị họ lập mưu nghi oan, suýt mang họa vào thân. Đau buồn trước môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường nơi quan trường, năm 1439, ông xin về ở ẩn tại Côn Sơn, thoát môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường tầm thường, mưu mô về với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường an nhàn, tĩnh tại. Có lẽ, bài thơ đã Ra đời sau khi ông xin về ở ẩn.
+ Tại sao không rõ tình hình sáng tác bài thơ?: [Nói đến vụ án Lệ Chi Viên]. Năm 1464, vua Lê Thánh Tông minh oan cho Nguyễn Trãi, tiếp theo đó sưu tầm lại thơ văn của ông. Đến TK XIX, những tác phẩm của ông mới được sưu tầm tương đối khá đầy đủ. Cho nên, theo ý kiến thành viên, xét về tình hình Ra đời, những tác phẩm của ông nói chung và bài “Cảnh ngày hè” nói riêng thì không xác lập rõ được thời hạn đúng chuẩn mà chỉ hoàn toàn có thể định tính nhờ vào lịch sử dân tộc bản địa, nội dung và cảm xúc của tác giả thể hiện qua những tác phẩm.
a. Bức tranh ngày hè sinh động hiện lên rõ ràng với việc phong phú sắc màu, âm thanh tác động mạnh đến nhiều giác quan của người đọc tạo ra một cảm hứng như người đọc đang chìm tâm hồn của tớ để sống, tận thưởng và quan sát được bức tranh ấy. [6 câu thơ đầu]
“Rồi hóng mát thuở ngày trường
Hòe lục đùn đùn tán rợp giương
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương
Lao xao chợ cá làng ngư phủ
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương”
– Năm 1418, Nguyễn Trãi tham gia khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi khởi xướng ở Thanh Hóa. 10 năm kháng chiến là 10 năm tiềm ẩn biết bao nỗi niễm, trở ngại vất vả, nguy hiểm riêng với thi nhân. Nhưng dường như những trở ngại vất vả ấy riêng với ông là nơi tu dưỡng nhân cách, phẩm chất, hun đúc một tinh thần vĩ đại trong bậc đại nhân, đại trí:
“Khó khăn thì mặc có màng bao
Càng khó bao nhiêu chí mới hào”
[Thuật hứng, XXI]
Sau trong năm kháng chiến đương đầu với muôn vàn trở ngại vất vả:
“Khi Linh Sơn lương hết mấy tuần
Khi Khôi Huyện quân không một đội nhóm”
Thì giờ đây, cái “nhàn” thân, khoảng chừng thời hạn ngắn hòa tâm hồn cùng vẻ tươi tắn của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường, đất trời đã về với ông: “Rồi hóng mát thuở ngày trường”. “Rồi” là rỗi rãi, ngày trường là “ngày dài”. Toàn câu thơ quả thật đều nói tới việc nhàn rỗi, thể hiện qua những từ “rồi”, “hóng mát”; “thuở ngày trường”. Thân có nhàn nhưng thực sự tâm có nhàn không? Cụ Nguyễn Bỉnh Khiêm tuy “Một mai, một cuốc, một cần câu”, nhưng tâm hồn của cụ thật điềm nhiên, thanh tịnh “Thơ thẩn dầu ai vui thú nào” [Nhàn]. Còn cụ Nguyễn Trãi, sống trong tình hình bị nghi oan, bọn quyền thần gièm pha, nịnh bợ, liệu rằng môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường của nhân dân đã có được an bình, yên vui? Có lẽ đó là nỗi niềm mà cụ canh cánh mãi trong tâm, khó mà dứt được. Trong nỗi canh cánh đó, bức tranh vạn vật thiên nhiên tươi tắn hiện về hòa vào bức tranh lao động khỏe mạnh, vui tươi hoàn toàn có thể là một niềm an ủi lớn riêng với cụ:
“Hòe lục đùn đùn tán rợp giương
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương
Lao xao chợ cá làng ngư phủ
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương”
Ba câu thơ 2,3,4 hiện ra thật tươi tắn, sinh động.
Có bức tranh, môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường nào tràn ngập sắc hương, âm thanh như bức tranh “làng ngư phủ” này sẽ không còn? Có bức tranh nào tác động mạnh đến mọi giác quan và cảm xúc của người đọc như bức tranh này sẽ không còn? Dường như cảnh hiện lên mà ẩn tình nồng thắm, chứa chan thi vị trong số đó. Xuân, hạ, thu, đông: một bức tranh tứ bình của đất trời tràn ngập hương sắc, mang những nét độc lạ riêng không liên quan gì đến nhau. Nhưng mùa hạ vẫn là nóng bỏng, rạo rực nhất:
“Dưới trăng quyên đã gọi hè
Đầu tường lửa lựu, lập lòe đâm bông”
[Truyện Kiều, Nguyễn Du]
Tuy bức tranh ngày hè “làng ngư phủ” không còn ánh trăng lãng mạn như bức tranh ngày hè của cụ Nguyễn Du nhưng cũng luôn có thể có sắc vẻ rừng rực của hoa lựu đỏ cháy một khoảnh không khí của đất trời “Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ”. Trên cái nền cháy rực của ngày hè ấy, lá hòe xanh rì như đang chen chúc nhau vươn vai trỗi dậy góp thêm phần tô điểm thêm bức tranh sống động ấy “Hòe lục đùn đùn tán rợp giương”. Trong sắc xanh của hoa hòe, sắc đỏ của hoa lựu, hương sen thoang thoảng trong ao mang lại một không khí thật trang nhã và thanh thoát: “Hồng liên trì đã tiễn mùi hương”. Dường như, hoa lựu đỏ rực, hương sen thoang thoảng là những hình ảnh tượng trưng cho ngày hè đầy sức sống và thi vị. Thi nhân không riêng gì có vẽ nên bức tranh sự sống cây cối mà còn vẽ nên bức tranh môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường của con người:
“Lao xao chợ cá làng ngư phủ
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương”
Tới đây, quả thực âm thanh vạn vật thiên nhiên đã hòa vào âm thanh môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường của con người. Tiếng lao xao của làng chài, tiếng dắng dỏi [inh ỏi] của ve râm ran được tác giả ngợi ca như tiếng đàn đã khắc vào bức tranh ngày hè ấy thêm sinh động nhưng cũng luôn có thể có sự day dứt không nguôi. Tiếng ve kêu đã não nề mà được so sánh như tiếng đàn lại càng não nề hơn. Thi nhân không riêng gì có miêu tả bức tranh vạn vật thiên nhiên mà còn miêu tả bức tranh môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường làng chài với một tấm lòng trìu mến, thân thương. Cả hai bức tranh ấy nếu được thi nhân khắc họa vào lúc “xuất dương” [mặt trời mọc] thì nó sẽ sáng sủa, vui tươi hơn nhưng thật tiếc thi nhân đã khắc hoạ nó vào lúc “tịch dương” [mặt trời sắp lặn] tuy có tươi, có rực rỡ nhưng cũng ẩn chứa một nỗi buồn da diết tự tận đáy lòng thi nhân mà còn len lỏi vào tâm thức của bao thế hệ tương lai như nỗi buồn trong hai câu thơ:
“Lối xưa xe ngựa hồn thu thảo
Nền cũ thành tháp bóng tịch dương”
[Thăng Long thành hoài cổ, Bà Huyện Thanh Quan]
Vậy là khung cảnh ngày hè ấy đã gõ mạnh vào thị giác, khứu giác, thính giác của thi nhân khiến cho những cảm xúc của thi nhân phủ rộng theo nhịp sống ngày hè với một tâm hồn yêu vạn vật thiên nhiên phong phú, dào dạt.
=> Từ bức tranh ngày hè ấy, ta hoàn toàn có thể thấy rằng tác giả đang quan sát cảnh vật từ trên cao “lầu tịch dương”. Chính vì thế, mà bức tranh ngày hè ấy được miêu tả thật tinh xảo và hòa giải và hợp lý.
b. Tấm lòng của thi nhân: khát vọng về môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường thái bình, niềm sung sướng cho nhân dân [2 câu cuối]
“Dễ có Ngu cầm đàn một tiếng
Dân giàu đủ khắp đòi phương”
Thần thoại Trung Quốc kể rằng hai triều vua Đường Nghiêu và Ngu Thuấn là hai triều đại lý tưởng, xã hội thanh thản, nhân dân niềm sung sướng. Riêng vua Ngu Thuấn có khúc hát Nam Phong, trong số đó có câu: “Nam phong chi thì hề khả dĩ phụ ngô dân chi tài hề” [Gió Nam thuận thì hoàn toàn có thể làm cho dân ta thêm nhiều của]. Phải chăng từ thần thoại cổ xưa này mà đại thi hào Nguyễn Trãi luôn ao ước cho nhân dân mình sẽ tiến hành một môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường thái bình, ấm no như vậy khi mong ước đã có được cây đàn của vua Ngu Thuấn để đàn một khúc Nam phong. Có phải chăng, 2 câu thơ cuối không riêng gì có là khát vọng, nguyện ước cao cả của thi nhân mà còn ẩn chứa sự ca tụng về 2 triều đại vua Lê:
“Đời vua Thái Tổ, Thái Tông
Thóc gạo đầy nhà, trâu chẳng buồn ăn”
Sau 20 năm dai dẳng kháng chiến, trận Chi Lăng – Xương Giang kết thúc với khí thế hào hùng oanh liệt của dân tộc bản địa ta:
“Đánh một trận, sạch không kình ngạc
Đánh hai trận, tan tác chim muông
Nổi gió to trút sạch lá khô
Thông tổ kiến phá toang đê vỡ”
[Bình Ngô Đại Cáo]
Tháng 4/ 1428, Lê Lợi lên ngôi nhà vua, lập ra nhà Hậu Lê, bắt tay vào công cuộc xây dựng và Phục hồi giang sơn trên mọi phương diện, nhất là trong nông nghiệp tạo mọi Đk cho nhân dân có môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường ấm no, niềm sung sướng. Vì thế, câu thơ ở đầu cuối “Dân giàu đủ khắp đòi phương” lại một lần nữa chứng tỏ cho tư tưởng nhân nghĩa, yêu dân trong những sáng tác của Nguyễn Trãi, đồng thời ông không riêng gì có ước mơ cho dân “giàu đủ” nhiều phương trong thời đại của ông mà còn ước ao cho bao thế hệ tương lai của một giang sơn mà:
“Núi sông bờ cõi đã chia
Phong tục Bắc Nam cũng khác”
2. Nghệ thuật
“Rồi hóng mát thuở ngày trường
Hòe lục đùn đùn tán rợp giương
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương
Lao xao chợ cá làng ngư phủ
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương
Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng
Dân giàu đủ khắp đòi phương”
Các yếu tố nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp của bài thơ:
– Thanh và luật bằng trắc: Theo quy luật thanh và luật bằng trắc của thơ Đường, câu thứ nhất chữ thứ hai được viết theo thanh nào thì thuộc bài thơ luật đó. Do đó “Cảnh ngày hè” là bài thơ luật trắc [chữ thứ hai câu thứ nhất là thanh trắc “hóng“]
– Niêm: “là cách sắp xếp những câu thơ dính lại với nhau về nhịp thanh gây sự liên lạc mật thiết về âm điệu”. Theo quy tắc thơ Đường luật câu 1 niêm với câu 8, câu 2 niêm câu 3, câu 4 niêm câu 5, câu 6 niêm câu 7, “hai câu niêm với nhau là lúc chúng cùng một nhịp thanh bằng trắc. Hai câu thơ niêm với nhau khi chữ thứ hai của 2 câu thơ cùng thanh với nhau.
Bài thơ là yếu tố phối hợp Một trong những quy tắc thơ Đường luật và sự phá cách của thi nhân:
– Quy tắc:
+ Bố cục: đề [trình làng], thực [lý giải], luận [bàn rộng], kết [cảm tưởng, thái độ của tác giả – tình]. Nói cách khác, bài thơ đã đi đúng bố cục của thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật [6 câu đầu tả cảnh, 2 câu cuối diễn tình]
+ Đối: “Trong một bài thơ Đường luật bát cú, đối được thực thi ở hai câu thực[3, 4] và luận[5, 6]. Bài thơ đã thể hiện được điều này:
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ – Hồng liên trì đã tiễn mùi
Lao xao chợ cá làng ngư phủ – Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương
+ Vần: “ương” ở “chữ chót câu đầu và những câu chẵn” => vần chân, độc vận
“Rồi hóng mát thuở ngày trường
Hòe lục đùn đùn tán rợp giương
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương
Lao xao chợ cá làng ngư phủ
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương
Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng
Dân giàu đủ khắp đòi phương“
+ Nhịp: 2/2/3 theo quy tắc thơ Đường luật
“Hòe lục/ đùn đùn/ tán rợp giương”
“Lao xao/ chợ cá/ làng ngư phủ”
“Dắng dỏi/ cầm ve/ lầu tịch dương”
– Sự phá cách, sáng tạo
+ Hai câu lục ngôn mở đầu và kết thúc bài thơ là yếu tố nhấn nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp quan trọng và rực rỡ. Đó là câu thất ngôn bị “tỉnh lược” đi một chữ.
+ Nhịp thơ: một số trong những câu được ngắt nhịp là 3/ 4, trong lúc đó thơ Đường luật ngắt nhịp 4/3:
“Rồi hóng mát thuở ngày trường”
“Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ”
“Hồng liên trì đã tiễn mùi hương”
“Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng”
“Dân giàu đủ khắp đòi phương”
– Sử dụng những từ láy giàu giá trị biểu cảm và diễn đạt: “đùn đùn” [Động từ, kéo đến thật nhiều]; “lao xao” [Tính từ, chỉ những âm thanh không đều], “dắng dỏi” [Tính từ, tiếng cao lanh lảnh].
– Sử dụng những động từ “giương”, “phun”, “tiễn” diễn tả khôn khéo không riêng gì có sức sống của cỏ cây mà tiềm tàng sức sống mãnh liệt của người lao động và tấm lòng khao khát góp sức sức mình cho quê nhà, giang sơn của thi nhân.
– Ba câu thơ 2, 3, 4 đưa sự vật lên trước, tiếp theo đó miêu tả sắc thái của yếu tố vật nhằm mục đích làm nổi trội sự vật. Đó là một điểm nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp rực rỡ. Đồng thời, thi nhân đưa vào bức tranh ấy ba sắc tố tươi sáng “lục”, “đỏ”, “hồng” có sự hòa giải và hợp lý, cân đối.
“Hòe lục đùn đùn tán rợp giương
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương”
– Toàn bài thơ cô đọng qua từ “dân” trong câu thơ cuối: “Dân giàu đủ khắp đòi phương” thể hiễn tư tưởng nhân nghĩa, thương dân của đại thi hào. Và đó là “nhãn tự” của bài thơ.
TỔNG KẾT:
Trong tập “Việt thi”, Lệ thần Trần Trọng Kim có viết: “Thơ luật lấy tình và cảnh làm tư liệu, lấy ý và từ làm sự vận dụng. Tình nhiều, cảnh rõ, ý cao, từ đẹp là thơ hay”. Và bài thơ “Cảnh ngày hè” của đại thi hào Nguyễn Trãi đã đạt đến nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp rực rỡ đó.
Sau khi đã tìm hiểu xong nội dung trên, những em hoàn toàn có thể đi vào vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi qua bài Cảnh ngày hè nhằm mục đích củng cố kiến thức và kỹ năng của tớ về nội dung tác phẩm cũng như tìm hiểu nội tâm tác giả.
Bên cạnh Một số yếu tố về nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp của Cảnh ngày hè những em cần tìm hiểu thêm những nội dung khác ví như Dàn ý Cảm nhận bài thơ Cảnh ngày hè hay phần Cảm nhận bức tranh vạn vật thiên nhiên trong bài thơ Cảnh ngày hè nhằm mục đích củng cố kiến thức và kỹ năng của tớ.
Dưới đấy là một số trong những yếu tố về nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp của Cảnh ngày hè những em học viên nên phải để ý quan tâm khi tìm hiểu về tác phẩm văn học này, đấy là bài thơ chữ Nôm nằm trong tập thơ Quốc âm thi tập của Nguyễn Trãi, là kết tinh của tài năng và nhân cách cao đẹp của người thi sĩ lãng mạn, tài hoa.
Phân tích bài thơ Tức cảnh Pác Bó Sơ đồ tư duy bài thơ Cảnh ngày hè Soạn bài Cảnh ngày hè Cảm nhận về bài thơ Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi Nội dung cốt lõi nhất của bài Một thời đại trong thi ca Bình giảng bài thơ Xúc cảnh của Nguyễn Đình Chiểu
://.youtube/watch?v=Kd1xpYOUSDI
Reply 4 0
Chia sẻ
Video So sánh bài nhàn và cảnh ngày hè ?
Bạn vừa Read Post Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Review So sánh bài nhàn và cảnh ngày hè tiên tiến và phát triển nhất
You đang tìm một số trong những Chia SẻLink Download So sánh bài nhàn và cảnh ngày hè miễn phí.
Giải đáp vướng mắc về So sánh bài nhàn và cảnh ngày hè
Nếu sau khi đọc nội dung bài viết So sánh bài nhàn và cảnh ngày hè vẫn chưa hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Mình lý giải và hướng dẫn lại nha
#sánh #bài #nhàn #và #cảnh #ngày #hè