Tại sao đang ngủ mà bị chuột rút

Chuột rút hay vọp bẻ là hiện tượng co thắt cơ đột ngột, ngoài ý muốn, gây đau dữ dội ở một bắp thịt, làm cho sự cử động khó khăn. Chuột rút có thể xảy ra ở bất cứ bắp thịt nào, nhưng thường gặp ở bắp thịt của cẳng chân, bắp thịt đùi và hông, bàn tay, bàn chân và cơ bụng. Thời gian cơ co rút có thể diễn ra từ vài giây tới vài phút, nhưng hay tái diễn.

Khi nào hay bị chuột rút?

Cho đến nay, khoa học vẫn chưa biết rõ nguyên nhân gây ra tình trạng chuột rút. Người ta cho rằng có thể là do vận động quá mức, do tình trạng tĩnh tại quá lâu như khi ngủ ban đêm, khi ngồi lâu không thay đổi tư thế. Bệnh thường xảy ra vào ban đêm khi đang ngủ hoặc sau khi vận động, sử dụng cơ bắp trong thời gian dài liên tục. Bệnh xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng gặp nhiều hơn ở người trẻ tuổi và độ tuổi trên 60.

Chuột rút ban đêm

  • Do ban ngày đứng lâu trên nền cứng, cơ bắp không hoạt động, cứng nhắc.
  • Hình dạng bàn chân bất thường như không có độ cong của mu bàn chân, gót chân nằm phẳng trên mặt đất khiến cho bắp thịt luôn luôn căng.
  • Cơ thể bị thiếu nước.
  • Béo phì khiến chân chịu sức nặng quá mức liên tục.
  • Đeo giầy dép quá chật, gót quá cao.
  • Mất nước, mất muối do tiêu chảy, mất nhiều mồ hôi dẫn đến mất cân bằng điện giải.
  • Do tác dụng phụ của một số thuốc statin, prednison, thuốc lợi tiểu làm giảm kali và magiê
  • Mắc bệnh tiểu đường, Parkinson, đường huyết thấp, thiếu hồng cầu, bệnh tuyến giáp, bệnh thận đang lọc máu
  • Rối loạn tuần hoàn, bệnh mạch máu chi dưới khi đi lại nhiều…

Tại sao đang ngủ mà bị chuột rút

Phụ nữ có thai

  • Thường hay bị chuột rút vào tháng thứ sáu của thai kỳ và kéo dài khi bụng ngày càng lớn.
  • Nguyên nhân chuột rút khi mang thai có thể do: thiếu calcium, phospho, magnesium; do các cơ ở dưới chân phải mang sức nặng của phần trên cơ thể; do thai nhi và tử cung lớn dần, cơ và dây chằng tử cung căng giãn; sức nặng và độ lớn của tử cung chèn ép ảnh hưởng lên các mạch máu ở chi dưới.

Hội chứng chân không nghỉ

Là một rối loạn chuyển động của chân mà nguyên nhân đến nay vẫn chưa biết rõ. Bệnh nhân bị cảm giác khó chịu, rần rần như có con vật gì đó bò ở dưới da, nhất là khi nằm ngủ ban đêm hoặc ngồi lâu. Để giải tỏa cảm giác khó chịu này, người bệnh phải liên tục cử động chân bằng cách đi lại, vươn duỗi chân. 

Người ta cho rằng do rối loạn hệ thần kinh, thiếu chất dopamin ở não, do gen di truyền hoặc cơ thể thiếu khoáng sắt.

Có một số yếu tố liên quan đến hội chứng này là: giới tính (bệnh ở nữ gặp nhiều hơn ở nam); tuổi (bệnh rất ít ở tuổi thiếu niên, nhiều hơn ở độ tuổi trên 65); yếu tố gia đình (2/3 người bệnh có liên hệ gia đình và thường xảy ra trước tuổi 40); phụ nữ có thai (khoảng 20% phụ nữ mang thai bị rối loạn này, nhưng sau khi sinh thì hết bệnh); lọc máu (nhiều bệnh nhân lọc máu vì thận suy cũng bị hội chứng này, nhưng sau khi được thay thận thì hết bệnh này); các bệnh viêm xương khớp, tiểu đường, mập phì, nghiện rượu, thiểu năng tuyến giáp, thiếu hồng cầu, bệnh cơ bắp, thương tích não bộ tủy sống; thiếu chất sắt, magnesium, folic acid…; mệt mỏi, nhiều căng thẳng, tiếp xúc quá lâu với lạnh; hút thuốc, uống rượu, uống nhiều café…

Tại sao đang ngủ mà bị chuột rút

Chuột rút sau khi vận động

  • Thường gặp ở các bắp thịt lớn như cẳng chân và đùi.
  • Dơ bắp mệt mỏi, vận động quá lâu, quá mạnh, vận động khi thời tiết quá nóng hoặc quá lạnh, mất muối làm giảm nồng độ K, Mg, Na, Ca.
  • Lắng đọng acid lactic trong bắp thịt sau khi vận động nhiều.
  • Rối loạn dẫn truyền tín hiệu giữa dây thần kinh và cơ bắp nên dù não bộ muốn cơ thư giãn sau khi co nhưng cơ vẫn tiếp tục co gây ra đau. Theo đó những người ngồi làm việc lâu, ngồi lâu không thay đổi tư thế cũng hay bị chứng co cứng cơ. 

Tại sao đang ngủ mà bị chuột rút

Phương pháp điều trị và phòng ngừa chuột rút

Bình thường chuột rút không kéo dài và không gây ra hậu quả nghiêm trọng. Tuy nhiên nếu chuột rút xảy ra khi đang lái xe, điều khiển máy móc thì có thể bị tai nạn, chuột rút khi đang bơi lội có thể làm bệnh nhân bị chết đuối. Biện pháp xử trí khi bị chuột rút là: xoa bóp bắp thịt bị co rút nhẹ nhàng. Nếu chuột rút ở bắp chuối, bạn nên nhè nhẹ vươn duỗi cơ theo chiều đối ngược: kéo đầu ngón chân và bàn lên phía trần nhà, hướng về đầu gối.

Trường hợp chuột rút bắp đùi, bạn cần nhờ người khác kéo thẳng chân ra, một tay nâng cao gót chân, tay kia đồng thời ấn đầu gối xuống. Nếu bị chuột rút cơ xương sườn, bạn phải hít thở sâu để thư giãn cơ hoành, đồng thời xoa bóp nhẹ các bắp thịt xung quanh lồng ngực. 

Có thể tắm nước nóng để thư giãn bắp thịt. Đạp xe thong thả chừng 5 – 10 phút trước khi đi ngủ. Nên đeo giày vừa chân, gót giày không quá cao. Mang tất đàn hồi hơi ép vào mạch máu để tránh máu ứ đọng ở tĩnh mạch chi dưới. Có thể dùng thuốc điều trị chuột rút với các loại như sau: quinin sulfat, diphenhydramin hydrochlorid, vitamin E, thuốc thư giãn cơ, veramil hydrochlorid, chloroquin phosphat…

Phòng bệnh chuột rút bằng cách: uống nước đầy đủ trước, trong và sau khi tập luyện, trước khi đi ngủ buổi tối. Thư giãn cơ bắp trước và sau mỗi lần tập luyện. Tập vươn duỗi chân vào buổi sáng và buổi tối trước khi đi ngủ: đứng thẳng cách xa tường 15cm, gót chân chạm đất; giữ gót chân chạm mặt đất, ngả mình về phía trước, hai bàn tay chống lên tường; đẩy hai bàn tay lên trên, giống như lau tường, càng cao càng tốt; giữ nguyên vị trí trong 30 giây, rồi buông tay xuống, thư giãn. 

Tập nhắc lại các động tác trên 5 lần. Khi ngồi, co bàn chân về phía đầu gối càng cao càng tốt. Làm như vậy để máu dễ dàng lưu thông ở bắp chuối. Cần khởi động trước khi vận động cơ thể.      

Theo dõi fanpage của Bệnh viện Ða khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/

Hay bị chuột rút khi ngủ có liên quan đến rất nhiều nguyên nhân. Bao gồm lười vận động, cơ bắp hoạt động quá mức vào ban ngày, ngủ sai tư thế, tác dụng phụ của thuốc hay các vấn đề bệnh lý. Cần tìm hiểu rõ nguyên nhân để có biện pháp khắc phục và ngăn ngừa tình trạng này.

Tại sao đang ngủ mà bị chuột rút
Chuột rút khi ngủ là tình trạng rất phổ biến nhiều người gặp phải

Chuột rút còn được gọi là co thắt cơ – đề cập đến tình trạng cơ bắp co thắt không tự nhiên và không thể thư giãn. Tình trạng này xảy ra rất phổ biến và có thể ảnh hưởng đến mọi đối tượng. Một người có thể bị chuột rút một hoặc nhiều cơ cùng lúc.

Trên thực tế, tình trạng chuột rút có thể xảy ra ở bất cứ thời điểm nào. Tuy nhiên, số liệu thống kê cho thấy, chuột rút xảy ra rất phổ biến khi ngủ. Trong đó, tình trạng chuột rút bắp chân ban đêm ảnh hưởng đến 60% người lớn và khoảng 7% trẻ em.

Chuột rút khiến cho các cơ bị căng lên gây đau nhẹ hay nghiêm trọng tại vị trí ảnh hưởng. Đặc biệt nếu bị chuột rút khi ngủ thì giấc ngủ của người bệnh sẽ bị gián đoạn. Từ đó gây mệt mỏi, thiếu năng lượng vào ngày hôm sau. Lâu dần còn khiến người bệnh bị mất ngủ trong thời gian dài.

Các chuyên gia cho biết, hay bị chuột rút khi ngủ có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Dưới đây là các nguyên nhân thường gặp nhất:

Theo một vài nghiên cứu về chứng chuột rút chân khi ngủ thì mỏi cơ được cho là nguyên nhân chính. Tình trạng này thường bắt nguồn từ việc lạm dụng cơ bắp quá mức vào ban ngày.

Hoạt động quá mức, chẳng hạn như tập các cơ với cường độ cao trong thời gian kéo dài có thể khiến cho nhiều người bị chuột rút vào ban đêm. Đặc biệt tình trạng này có thể diễn ra khi ngủ.

Ngoài ra, đứng trong thời gian dài trong ngày cũng có thể gây mỏi cơ. Các cơ mệt mỏi vào ban ngày có nguy cơ cao bị chuột rút nhiều hơn vào ban đêm.

Ngồi trong một thời gian dài, nhất là nhân viên văn phòng hay học sinh, sinh viên có thể khiến các cơ ngắn lại theo thời gian. Hơn nữa, không thường xuyên kéo căng cơ trong thời gian dài còn làm tăng nguy cơ bị chuột rút. Đặc biệt, chứng chuột rút thường xảy ra trên giường vào ban đêm.

Thực tế cũng cho thấy, những người không căng cơ hay tập thể dục thường xuyên rất dễ bị chuột rút chân vào ban đêm. Các cơ ở những người ít hoạt động thể chất có thể ngắn hơn. Điều này làm tăng nguy cơ bị chuột rút hay co thắt.

Thường xuyên bị áp lực căng thẳng quá độ cũng rất dễ bị chuột rút khi ngủ. Bởi căng thẳng có thể khiến cho các hormone trong cơ thể bị mất cân bằng. Hơn nữa còn làm tăng nhịp tim và huyết áp cao.

Ngoài ra, tình trạng phơi nắng lâu, hoạt động ngoài trời hay vận động quá mức khiến cơ thể đổ nhiều mồ hôi. Từ đó khiến cho cơ thể bị mất nhiều nước và làm mất cân bằng điện giải. Trường hợp không được bổ sung đầy đủ nước và điện giải sẽ rất dễ bị chuột rút khi ngủ.

Tại sao đang ngủ mà bị chuột rút
Không bổ sung đủ nước trong ngày có thể làm tăng nguy cơ bị chuột rút khi ngủ

Hơn nữa, thói quen uống trà lợi tiểu hay uống cà phê cũng có thể là nguyên nhân khiến cho cơ thể bị thiếu nước và mất cân bằng các chất điện giải. Cơ thể bị thiếu nước, không bổ sung đủ lượng nước cần thiết trong ngày có thể dẫn tới các cơn chuột rút khi ngủ.

Các cơn chuột rút khi ngủ có thể liên quan đến tuần hoàn máu trong cơ thể. Các vấn đề như động mạch dẫn máu tới các cơ bị cản trở do tắc nghẽn, hẹp, xơ vữa… cũng gây nên các cơn chuột rút đột ngột khi ngủ.

Ngoài ra, việc vận động quá nhiều và mạnh cũng có thể cản trở tốc độ tuần hoàn máu. Từ đó dẫn tới hiện tượng chuột rút. Nhất là ở bàn chân và bắp chân.

Chế độ ăn uống mất cân đối và thiếu khoa học sẽ khiến cho cơ thể bị thiếu hụt dưỡng chất. Đặc biệt là thiếu các khoáng chất như magie, canxi, kali… Tình trạng này dẫn tới mất cân bằng chất điện giải và khiến bạn bị chuột rút khi ngủ.

Phụ nữ mang thai có nhiều nguy cơ bị chuột rút khi ngủ hơn. Tình trạng này thường do nhu cầu dinh dưỡng tăng lên hay do sự thay đổi của các hormone trong cơ thể trong thai kỳ. Ngoài ra, căng thẳng, lo âu quá mức cũng có thể là vấn đề liên quan.

Khi một người lớn tuổi hơn họ cũng có thể sẽ dễ bị chuột rút vào ban đêm. Theo một đánh giá gần đây từ các nhà nghiên cứu thì có tới khoảng gần 30% người trên 50 tuổi bị chuột rút kinh niên khi ngủ.

Nhiều loại thuốc liệt kê tình trạng co thắt cơ như một tác dụng phụ. Một số ít trong số này có liên quan trực tiếp đến chứng chuột rút khi ngủ. Các thuốc được đề cập có thể bao gồm:

  • Naproxen
  • Raloxifene
  • Sắt sucrose tiêm tĩnh mạch
  • Teriparatide
  • Levalbuterol
  • Estrogen kết hợp
  • Pregabalin (Lyrica)
  • Albuterol/ipratropium (Kết hợp)
Tại sao đang ngủ mà bị chuột rút
Chuột rút khi ngủ có thể là tác dụng phụ của một số loại thuốc

Các chuyên gia cho biết, một số bệnh mãn tính có thể làm tăng nguy cơ bị chuột rút mãn tính khi ngủ. Các bệnh lý đang được đề cập có thể bao gồm:

  • Bệnh tim mạch
  • Suy thận
  • Suy gan
  • Bệnh tiểu đường
  • Suy giáp
  • Viêm xương khớp
  • Rối loạn thần kinh
  • Tổn thương thần kinh
  • Hẹp ống sống
  • Nghiện rượu mãn tính

Trường hợp nghi ngờ tình trạng chuột rút có liên quan đến các vấn đề sức khỏe này thì bạn nên nhanh chóng tìm gặp bác sĩ. Chẩn đoán và điều trị kịp thời là cách tốt nhất để bảo đảm an toàn cho sức khỏe.

Điều trị chứng chuột rút ở chân khi ngủ bao gồm các giải pháp tại nhà và sử dụng thuốc. Tùy thuộc vào mức độ ảnh hưởng của triệu chứng để lựa chọn giải pháp phù hợp. Cụ thể như sau:

Một số biện pháp khắc phục tại nhà có thể làm giảm đau và giảm mức độ khó chịu của chứng chuột rút khi ngủ bao gồm:

Kéo căng cơ:

Nhẹ nhàng kéo căng vùng cơ bắp bị chuột rút có thể giúp cải thiện và ngăn chặn tình trạng co thắt cơ xảy ra. Tùy thuộc vào vùng cơ bị ảnh hưởng mà có thể lựa chọn động tác kéo giãn phù hợp.

Trường hợp bị chuột rút ở bắp chân thì bạn cần cố gắng duỗi thẳng chân. Giữ cho bàn chân hướng lên trên, các ngón chân hướng về phía mặt.

Massage:

Massage cũng là một cách chữa chuột rút khi ngủ tại nhà rất đơn giản và hiệu quả. Dùng lực vừa đủ từ bàn và các ngón tay sẽ tác động trực tiếp lên vùng bị chuột rút. Ngoài giúp thư giãn gân cơ thì còn giải phóng ứ trệ, chèn ép và thúc đẩy tuần hoàn máu.

Tại sao đang ngủ mà bị chuột rút
Massage có thể giúp cải thiện triệu chứng chuột rút và tăng tuần hoàn máu

Trường hợp thường xuyên gặp phải tình trạng chuột rút khi ngủ thì nên tiến hành massage trước khi đi ngủ. Mẹo nhỏ này có thể ngăn ngừa chuột rút và giúp giấc ngủ được chăm sóc tốt hơn, tránh bị gián đoạn.

Tác dụng nhiệt:

Chườm ấm cũng là một giải pháp rất đơn giản có khả năng làm giãn cơ bắp đang bị co thắt. Ngoài ra, nhiệt độ ấm còn giúp giảm đau và tăng cường tuần hoàn máu.

Chuẩn bị 1 chai nước ấm hay túi chườm ấm đặt vào vùng bị chuột rút trong khoảng 15 – 20 phút. Tuyệt đối không được sử dụng nhiệt độ quá cao bởi có thể khiến vùng da bên ngoài bị kích ứng.

Các loại thuốc chống viêm không steroid như ibuprofen hoặc aspirin sẽ không có tác dụng làm dịu chứng chuột rút. Bởi, về căn bản chuột rút không liên quan tới tình trạng viêm.

Tuy nhiên việc sử dụng thuốc giảm đau và chống viêm không steroid lại giúp người bệnh đối phó với cơn đau do chuột rút. Từ đó mang tới cảm giác dễ chịu hơn.

Ngoài ra, trong một số trường hợp, bác sĩ có thể sẽ phải kê đơn thuốc để điều trị chứng chuột rút khi ngủ mãn tính. Các thuốc được dùng thường bao gồm:

  • Carisoprodol (Soma)
  • Gabipentin
  • Diltiazem
  • Verapamil
  • Orphenadrine

Các thuốc này cần sử dụng đúng theo chỉ định từ bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc về dùng hay thay đổi liều lượng và tần suất dùng thuốc. Trường hợp gặp phải các tác dụng ngoại ý, cần thông báo cho bác sĩ được biết để có sự điều chỉnh kịp thời.

Chuột rút khi ngủ có thể rất khó chịu và làm gián đoạn giấc ngủ. Nếu gặp phải tình trạng này thường xuyên và các giải pháp tại nhà không đáp ứng thì nên nói chuyên với bác sĩ. Việc tìm hiểu nguyên nhân và cách điều trị là rất cần thiết để khắc phục triệu chứng và ngăn ngừa các vấn đề rủi ro liên quan.

Tại sao đang ngủ mà bị chuột rút
Trường hợp thường xuyên bị chuột rút nên chủ động thăm khám bác sĩ

Tương tự như vậy, nếu chuột rút ảnh hưởng đến nhiều cơ hay trở nên nghiêm trọng thì mọi người cũng nên đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán đầy đủ. Trước hết bác sĩ sẽ loại trừ các rối loạn khác có triệu chứng tương tự. Sau đó một số xét nghiệm có thể được thực hiện để xác định  rõ nguyên nhân.

Ngăn ngừa chuột rút khi ngủ là lựa chọn tốt với nhiều người. Mặc dù điều này không phải lúc nào cũng khả thi. Dưới đây là một số biện pháp có thể giúp ích:

Tập thể dục nhẹ:

Thực hiện một số bài tập nhẹ nhàng vào cuối ngày có thể giúp hạn chế các cơn chuột rút khi ngủ xảy ra. Điều này bao gồm các hoạt động như đi bộ hay dành vài phút trên 1 chiếc xe đạp cố định trước khi ngủ. Ngoài ra, một vài động tác yoga nhẹ nhàng cũng rất hữu ích.

Uống nhiều nước:

Chất lỏng sẽ giúp vận chuyển dưỡng chất đến các cơ. Đồng thời còn giúp đưa chất thải từ các cơ đi ra ngoài. Bổ sung đầy đủ nước cho cơ thể trong suốt cả ngày sẽ giúp các cơ hoạt động tốt. Hơn nữa còn ngăn ngừa chứng chuột rút vào ban đêm.

Bổ sung dưỡng chất:

Chú ý tăng lượng kali và canxi tự nhiên bằng cách ăn chuối, uống nước cam hoặc uống sữa. Ngoài ra, cần trao đổi với bác sĩ về vấn đề bổ sung các loại vitamin và khoáng chất khi cần thiết.

Ăn uống hợp lý:

Cần duy trì chế độ ăn uống cân bằng để đảm bảo dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể. Ngoài ra cần hạn chế hoặc giảm số lượng đồ ăn thức uống chứa caffeine. Nhất là cà phê và chocolate.

Việc thỉnh thoảng bị chuột rút khi ngủ là bình thường và không phải là nguyên nhân khiến bạn lo lắng. Tuy nhiên nếu tình trạng này thường xuyên diễn ra trong thời gian dài thì nên sớm tìm gặp bác sĩ. Việc chẩn đoán đầy đủ và điều trị đúng cách là rất cần thiết.

Tham khảo thêm: Chuột rút khi mang thai và cách xử lý nhanh cho mẹ bầu