Uống thuốc kháng sinh bị khô miệng
|
Xerostomia là khô miệng do giảm hoặc không tiết nước bọt.
Bệnh sử của các bệnh hiện nay bao gồm cả khoảng nghỉ trước khi khởi phát, và thời gian của bệnh (ví dụ, liên tục hay từng đợt, chỉ xuất hiện khi tỉnh), các yếu tố kích thích bao gồm yếu tố hoàn cảnh hoặc tâm lý (ví dụ khô miệng xuất hiện trong thời kỳ căng thẳng tâm lý hoặc khi có những hoạt động cụ thể), đánh giá tình trạng nước bọt (ví dụ: thói quen nuốt chất lỏng, nôn hoặc tiêu chảy tái phát), và thói quen ngủ. Cần khai thác tiền sử sử dụng thuốc kích thích.
Khám thực thể tập trung vào khoang miệng, đặc biệt khi khô miệng rõ ràng (ví dụ, niêm mạc khô, dính, hay ẩm ướt, nước bọt có bọt, đặc, hoặc bình thường), sự hiện diện của bất kỳ tổn thương nào do nấm Candida albicans, và tình trạng các răng.
Sự hiện diện và mức độ nghiêm trọng của khô miệng có thể được đánh giá bằng một số cách. Ví dụ, một cây đè lưỡi đặt vào niêm mạc má trong 10 giây. Nếu đè lưỡi rơi ngay lập tức khi người khám bỏ tay ra, dòng nước bọt được co là bình thường. Cây đè lưỡi càng khó rơi thì mức độ khô miệng càng nghiêm trọng. Ở phụ nữ sử dụng son môi, nếu son môi dính vào những răng trước, có thể gợi ý chứng khô miệng.
Nếu niêm mạc miệng có vẻ khô, cần sờ các tuyến nước bọt dưới hàm, dưới lưỡi, và tuyến mang tai, trong khi quan sát miệng các ống dẫn nước bọt. Miệng ống tuyến dưới hàm và dưới lưỡi nằm ở phía trước dưới lưỡi, miệng ống tuyến mang tai nằm ở giữa má trong. Làm khô miệng ống bằng một miếng gạc vuông trước khi ấn giúp ích cho quan sát. Nếu có sẵn cốc chia độ, bệnh nhân có thể nhổ nước bọt cho sạch khỏi miệng rồi sau đó nhổ hết nước bọt vào cốc. Lưu lượng nước bọt bình thường là 0,3 đến 0,4 mL/phút. Khô miệng nhiều thì lưu lượng 0,1 mL/phút.
Một biểu hiện chung của nhiễm trùng nấm C. albicans là những vùng dát đỏ và teo (ví dụ, mất các nhú ở lưng lưỡi). Ít phổ biến hơn là giả mạc trắng, dạng kem, lau đi sẽ gây chảy máu.
Những phát hiện sau đây cần được quan tâm đặc biệt:
Khô miệng được chẩn đoán bằng các triệu chứng, sự xuất hiện, nước bọt không chảy ra khi xoa bóp tuyến nước bọt.
Không cần phải đánh giá thêm khi khô miệng xuất hiện sau khi bắt đầu dùng một thuốc mới và dừng lại sau khi ngừng thuốc hoặc các triệu chứng xuất hiện trong vài tuần trong khi chiếu xạ vùng đầu và cổ. Khô miệng xuất hiện đột ngột sau chấn thương đầu và cổ có thể là do tổn thương thần kinh.
Khô mắt, khô da, phát ban, hoặc đau khớp đi kèm, đặc biệt ở bệnh nhân nữ, gợi ý chẩn đoán hội chứng Sjögren Hội chứng Sjögren Hội chứng Sjögren là một bệnh viêm tự miễn hệ thống mạn tính, không rõ nguyên nhân. Bệnh được đặc trưng bởi triệu chứng khô miệng, mắt, và cá... đọc thêm
Đối với bệnh nhân khô miệng không rõ ràng, có thể đo dòng nước bọt bằng cách đặt dụng cụ thu ở những miệng ống tuyến chính sau đó kích thích tiết nước bọt bằng acid citric hoặc nhai paraffin Lưu lượng bình thường của tuyến mang tai là 0,4 đến 1,5 mL/phút/tuyến. Lưu lượng bình thường của tuyến mang tai là 0,4 đến 1,5 mL/phút/tuyến. Theo dõi dòng chảy có thể hỗ trợ xác định mức độ đáp ứng với điều trị.
Nguyên nhân của khô miệng thường rõ ràng, nhưng nếu nguyên nhân không rõ ràng và bệnh hệ thống bị nghi ngờ, nên đánh giá thêm bằng sinh thiết tuyến nước bọt phụ (để phát hiện hội chứng Sjögren Hội chứng Sjögren Hội chứng Sjögren là một bệnh viêm tự miễn hệ thống mạn tính, không rõ nguyên nhân. Bệnh được đặc trưng bởi triệu chứng khô miệng, mắt, và cá... đọc thêm |
