Luật việt vị [tiếng Anh: Offside] là luật XI trong Luật bóng đá [Laws of the Game] được soạn thảo và công bố bởi FIFA, liên quan đến việc hạn chế khả năng giành lợi thế của cầu thủ đội tấn công bằng việc đợi bóng trong trường hợp ở giữa cầu thủ này và khung thành chỉ có thủ môn hoặc người hậu vệ cuối cùng của bên đối phương[1]. Luật này nhằm đảm bảo chơi đẹp và liên tục, thúc đẩy sự phát triển kiểu thế chiến thuật cũng như đa dạng lối chơi trong bóng đá. Luật việt vị là một trong những luật khá khó giải thích và khó thực thi đúng đắn của trò chơi bóng đá.
Ở nửa trái hình vẽ, cầu thủ màu xanh đang ở trong "tư thế việt vị" bởi vì cầu thủ này đã đứng trước hai hậu vệ cuối cùng của đối phương [được đánh dấu bởi đường gạch ngang] và trái bóng. Cần lưu ý rằng điều này không hoàn toàn có nghĩa là cầu thủ này đang phạm lỗi "việt vị khi tấn công", cầu thủ đó chỉ "phạm lỗi việt vị" nếu nhận bóng hoặc tham gia vào tình huống đó.
Trong hình vẽ, cầu thủ màu xanh đứng trong vòng cấm địa không ở trong "tư thế việt vị", bởi vì anh ta đứng phía sau trái bóng, bất chấp việc anh ta đứng trước toàn bộ cầu thủ đối phương, trừ một cầu thủ cuối cùng. Nếu anh ta đứng phía trước trái bóng thì sẽ ở tư thế việt vị, không liên quan đến việc cầu thủ chuyền bóng đứng ở vị trí nào so với cầu thủ đối phương.
Một cầu thủ được coi là đứng ở vị trí việt vị khi 4 điều kiện sau đồng thời thỏa mãn:
- Cầu thủ đó đứng ở phần sân của đối phương.
- Có ít hơn 2 cầu thủ của đối phương đứng giữa anh ta và đường biên ngang cuối sân đối phương so với bóng.
- Anh ta phải đứng phía trước trái bóng [Theo hướng tấn công].[cần dẫn nguồn]
- Trong 3 điều kiện đầu, thủ môn được tính là một cầu thủ của đối phương, mặc dù thủ môn thường là vị trí thấp nhất trong đội hình nhưng ở một thời điểm bất kì thì không nhất thiết thủ môn là một trong 2 cầu thủ đối phương cuối cùng.[cần dẫn nguồn]
- Theo Luật Bóng Đá sửa đổi năm 2005, các điều kiện thứ hai và thứ tư được hiểu rõ là "[...]cầu thủ ở vị trí việt vị nếu bất cứ bộ phận nào của anh ta mà được phép chạm bóng ở gần đường biên ngang cuối sân đối phương hơn so với bóng và cầu thủ đối phương thứ 2 [cầu thủ đối phương thứ 1 thường là thủ môn]."[cần dẫn nguồn]
Cầu thủ đứng ở vị trí việt vị coi là phạm luật việt vị và chỉ bị xử phạt nếu ở thời điểm đồng đội chuyền bóng hoặc chạm bóng, theo nhận định của trọng tài, cầu thủ đó tham gia vào đường bóng đó một cách tích cực như:
- Tham gia tình huống đó.
- Cản trở đối phương.
Cầu thủ đứng ở vị trí việt vị không bị phạt nếu nhận bóng trực tiếp từ:
- Quả phát bóng
- Quả ném biên
- Quả phạt góc
Khi cầu thủ vi phạm bất kỳ lỗi việt vị nào, trọng tài đều cho đội đối phương hưởng quả phạt gián tiếp tại nơi xảy ra lỗi.
- Luật bóng đá
- Trọng tài
- ^ “Law 11 - Offside”. Laws of the Game 2017-18. Zurich: International Football Association Board. ngày 22 tháng 5 năm 2017. tr.91–95. Truy cập ngày 28 tháng 9 năm 2017.[liên kết hỏng]
| Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Luật việt vị [bóng đá]. |
- QUYẾT ĐỊNH VỀ VIỆC BAN HÀNH LUẬT BÓNG ĐÁ //thukyluat.vn/vb/quyet-dinh-982-qd-ubtdtt-luat-bong-da-19eeb.html
- Laws of the Game - Offside Lưu trữ 2006-06-13 tại Wayback Machine
- Offside Presentation tháng 6 năm 2005 - PDF file Lưu trữ 2006-05-02 tại Wayback Machine
- //www.burtrandworld.co.uk/offside-rule.php
- Detailed history of the offside rule Lưu trữ 2004-06-03 tại Wayback Machine
- Flash Animation detailing the Offside law Lưu trữ 2006-11-03 tại Wayback Machine
- Luật việt vị mới và những rắc rối đầu tiên Lưu trữ 2006-05-17 tại Wayback Machine
- Toàn văn Luật bóng đá Việt Nam Lưu trữ 2007-03-13 tại Wayback Machine