Ngoài các vấn đề hô hấp, đau khớp, cơ hay nhiễm trùng da, các vấn đề về sức khỏe đường ruột cũng có thể bị ảnh hưởng bởi thời tiết lạnh. Đường ruột nếu không được chăm sóc sẽ dẫn đến nhiều vấn đề nghiêm trọng trong tương lai như loét, trào ngược dạ dày thực quản [GERD], hoặc thậm chí bệnh túi mật. Do đó, hãy thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau đây để quản lý sức khỏe đường ruột một cách dễ dàng.
Ăn uống đúng cách
Tuân thủ một chế độ ăn uống cân bằng trong mùa đông với đầy đủ các chất dinh dưỡng quan trọng. Lựa chọn khoai lang, bí đỏ, cà rốt, củ cải đường giàu vitamin C giúp tăng cường hệ miễn dịch trong những ngày lạnh giá. Bổ sung rau lá xanh cũng như cải xoăn, cải bẹ xanh, cải Brussels và rau cải bó xôi vào chế độ ăn. Rau xanh chứa nhiều chất xơ và có thể điều chỉnh nhu động ruột và dễ tiêu hóa. Như vậy, bạn sẽ cảm thấy no lâu hơn và tránh ăn đồ ăn vặt.
Các loại thảo mộc và gia vị
Thêm các loại thảo mộc vào trà và đồ uống ấm hoặc gia vị thảo mộc vào xúp và canh để tăng cường tiêu hóa và hệ thống miễn dịch. Một số loại thảo mộc bao gồm bạch đậu khấu, nhục đậu khấu, nghệ, gừng, quế và đinh hương. Tuy nhiên, đừng sử dụng quá mức vì làm như vậy có thể gây ra các vấn đề khác.
Thêm men vi sinh vào chế độ ăn uống
Thêm men vi sinh trong chế độ ăn uống có thể giữ cân bằng các vi khuẩn có lợi cho đường ruột. Ngay cả việc bổ sung thực phẩm lên men cũng sẽ rất hữu ích.
Tránh đồ ăn vặt đã qua chế biến và đồ ăn nhiều dầu mỡ
Bạn nên cắt giảm lượng đường, đồ ăn chế biến sẵn và rượu nếu bạn muốn giữ cho sức khỏe tiêu hóa của mình được kiểm soát. Những thứ này có thể phá vỡ sự cân bằng của vi khuẩn tốt trong đường ruột, dẫn đến các vấn đề về dạ dày.
Giữ đủ nước
Lượng chất lỏng nạp vào cơ thể có xu hướng giảm khi nhiệt độ giảm đột ngột. Uống đủ nước sẽ giúp bạn đào thải tất cả các chất độc ra khỏi cơ thể, và tác động tiêu cực đến hệ thống miễn dịch.
Ngủ ngon giấc
Ngủ không đủ giấc có thể khiến bạn cảm thấy uể oải và kiệt sức.
Giảm căng thẳng
Căng thẳng có thể gây hại cho hệ tiêu hóa. Vì vậy, hãy cố gắng giảm căng thẳng bằng cách tập yoga, thiền hoặc các bài tập khác như đi bộ. Bạn cũng có thể làm những gì mình thích để giảm bớt căng thẳng như nghe nhạc, nấu ăn hoặc chụp ảnh./.
Hệ tiêu hóa là một nhóm các cơ quan phối hợp với nhau để chuyển hóa thức ăn mà bạn tiêu thụ thành năng lượng và chất dinh dưỡng đi nuôi cơ thể.
Sau khi bạn tiêu thụ nước uống và thức ăn, hệ thống tiêu hóa sẽ phân chia chúng thành các nhóm chất cơ bản bao gồm: protein, carbohydrate, vitamin và chất béo. Những chất dinh dưỡng chính này sau đó được hấp thụ vào máu và mang chúng đến các tế bào khác trong cơ thể. Những chất dinh dưỡng này cung cấp năng lượng cần thiết cho quá trình phát triển và tự sửa chữa của các tế bào. Tất cả mọi thứ trong cơ thể bạn, từ trái tim đến các hormone đều cần các chất dinh dưỡng từ quá trình tiêu hóa hoạt động khỏe mạnh và chính xác.
Hệ Thống Tiêu Hóa Hoạt Động Như Thế Nào?
Khi bạn ăn, thức ăn đi từ miệng xuống thực quản và sau đó đến dạ dày. Tại đây, dạ dày thực hiện chức năng xay nhỏ thức ăn, phá vỡ protein và đẩy thức ăn đến ruột non, sau đó đến ruột già và ra khỏi hậu môn như chất thải.
Gan, tuyến tụy và túi mật cũng được bao gồm trong hệ tiêu hóa, các cơ quan này sản xuất các chất hỗ trợ, thúc đẩy quá trình tiêu hóa diễn ra thuận lợi.
Tất cả các cơ quan này hoạt động hài hòa và hỗ trợ lẫn nhau để đảm bảo cơ thể nhận được các chất dinh dưỡng cần thiết. Trong đó, một số cơ quan tiêu hóa có dạng lỏng, một số dưới dạng rắn. Khi tiêu hóa thức ăn, một loạt các cơn co thắt di chuyển thức ăn từ các cơ quan rỗng sang các cơ quan rắn được gọi là nhu động ruột.
Các cơ quan rỗng của hệ tiêu hóa bao gồm:
Miệng:
Quá trình tiêu hóa bắt đầu từ miệng. Việc nhai thức ăn bắt đầu phá vỡ các loại thực phẩm giàu tinh bột thành carbohydrate. Các tuyến đặc biệt bên trong miệng tiết ra nước bọt và các enzyme giúp đẩy nhanh quá trình phân hủy thức ăn chứa tinh bột.
Thực quản
Khi ăn ăn di chuyển xuống thực quản, chúng bị đẩy xuống phần tiếp theo của đường tiêu hóa, đó là dạ dày.
Dạ dày
Khi thức ăn rơi xuống thực quản, các cơ ở đỉnh dạ dày giãn để ra để thức ăn vào. Sau khi thức ăn đi vào dạ dày, các cơ ở đáy dạ dày bắt đầu di chuyển. Axit dạ dày tiết ra phá vỡ thực phẩm chứa protein. Cúng cùng thức ăn được đẩy ra ruột non.
Ruột non
Các cơ của ruột non trộn thức ăn với các chất tiêu hóa của chính nó cùng với các chất từ tuyến tụy và gan. Khi ruột non đẩy thức ăn về phía ruột già, các chất này phân hủy thức ăn thành các chất dinh dưỡng carbohydrate, vitamin, chất béo và protein. Thành ruột non sau đó hấp thụ các chất dinh dưỡng từ thức ăn được tiêu hóa và đưa chúng vào máu. Từ đó, máu mang các chất dinh dưỡng này đến các tế bào trong cơ thể.
Ruột già
Không phải tất cả thực phẩm đều bị phá vỡ bởi hệ tiêu hóa. Chất thải, tế bào chết hoặc thức ăn chưa tiêu hóa sẽ được đẩy xuống ruột già. Ruột già hấp thụ nước và các chất dinh dưỡng còn lại từ chất thải trước khi biến nó thành phân rắn. Phân sẽ được lưu trữ ở phần cuối của ruột già, được gọi là trực tràng, cho đến khi nó bị loại bỏ khỏi cơ thể qua hậu môn trong quá trình đi tiêu.
Nếu các cơ quan rỗng giữ chức năng quan trọng trong quá trình tiêu hóa thì các cơ quan rắn sẽ giải phóng các hoạt chất khác nhau để quá trình tiêu hóa diễn ra thuận lợi và hiệu quả.
Các cơ quan rắn của hệ tiêu hóa bao gồm:
Tuyến tụy
Tuyến tụy nằm ở phần trên của bụng, phía sau dạ dày. Trong quá trình tiêu hóa, tuyến tụy tạo ra các chất tiêu hóa giúp ruột non phân hủy thức ăn thành carbohydrate, protein và chất béo. Đồng thời tạo ra các hóa chất giúp điều chỉnh lượng đường trong máu, ảnh hưởng đến năng lượng mà cơ thể dự trữ.
Gan
Gan là một cơ quan lớn thứ hai [sau da] nằm phía trên dạ dày ở vùng bụng trên của cơ thể. Gan tạo ra mật- chất tiêu hóa được lưu trữ trong túi mật. Trong quá trình tiêu hóa, mật được gửi vào ruột non để phá vỡ thức ăn chứa chất béo. Ngoài việc hỗ trợ quá trình tiêu hóa, gan còn giữ chức năng cực kỳ quan trọng trong quá trình chuyển hóa thức ăn thành dinh dưỡng đồng thời loại bỏ độc tố có trong thức ăn trước khi đưa vào máu.
Túi mật
Túi mật là một túi nhỏ lưu trữ mật được tạo ra trong gan. Trong quá trình tiêu hóa, túi mật tiết dịch mật vào phần trên cùng của ruột non để phá vỡ các thực phẩm có chứa chất béo.
Các Vấn Đề Của Hệ Thống Tiêu Hóa
Đôi khi, một hoặc nhiều bộ phận của hệ thống tiêu hóa hoạt động không bình thường bởi nhiều nguyên nhân. Đa phần là do thực phẩm mà chúng ta tiêu thụ hằng ngày. Điều này có thể gây ra một số triệu chứng khó chịu như đau bụng, tiêu chảy, táo bón, ợ hơi, buồn nôn… Và nguy hiểm hơn là gây nên các bệnh tiêu hóa nghiêm trọng. Vì vậy, để ngăn ngừa các vấn đề tiêu hóa, mỗi người cần xây dựng danh sách những loại thực phẩm nên và không nên ăn để bảo vệ sức khỏe tiêu hóa của mình tốt nhất.
Một số bệnh của hệ tiêu hóa:
Trào ngược axit và trào ngược dạ dày thực quản [GERD]
Trào ngược axit xảy ra khi axit dạ dày hoặc mật chảy ngược vào thực quản gây ra ợ nóng và một số triệu chứng khác.
Nhiều người thỉnh thoảng bị trào ngược axit sau khi ăn thức ăn cay hoặc bữa ăn chính. Tuy nhiên, khi trào ngược axit xảy ra hơn hai lần mỗi tuần, tình trạng này được coi là bệnh trào ngược dạ dày thực quản [GERD]. Trong khi trào ngược axit có thể gây ra một số khó chịu, GERD có khả năng gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Các triệu chứng của trào ngược axit và GERD bao gồm:
- Đau, nóng rát ở ngực [ợ nóng], đôi khi du chuyển đến cổ họng
- Chua miệng
- Khó nuốt hoặc đau khi nuốt
- Buồn nôn
- Viêm họng
- Ho khan
Sỏi mật
Sỏi mật là những khối rắn chắc của dịch tiêu hóa có thể hình thành trong túi mật. Chúng có thể nhỏ như hạt cát hoặc to bằng quả bóng gôn. Một người có thể có 1 sỏi mật hoặc nhiều sỏi mật cùng lúc.
Có hai loại sỏi mật chính: sỏi mật cholesterol và sỏi mật bilirubin. Sỏi mật có màu vàng và được làm chủ yếu từ cholesterol. Mặt khác, sỏi mật bilirubin có màu nâu sẫm hoặc đen và có chứa bilirubin. Bilirubin là một hóa chất cơ thể tạo ra khi phá vỡ các tế bào hồng cầu.
Một số triệu chứng của sỏi mật bao gồm:
- Đau ở phần trên bên phải của bụng tỏa ra vai hoặc xương bả vai
- Da hoặc lòng trắng mắt bị vàng
- Sốt
- Buồn nôn
- Phân màu đất sét
Hội chứng ruột kích thích [IBS]
IBS là tập hợp các triệu chứng ảnh hưởng đến ruột già, gây khó chịu và đau bụng cực độ. IBS là tình trạng mãn tính phải được kiểm soát và điều trị lâu dài. Hầu hết những người bị IBS có thể kiểm soát các triệu chứng của họ bằng cách thay đổi chế độ ăn uống và thay đổi thói quen sinh hoạt. Tuy nhiên, nếu bạn gặp triệu chứng nghiêm trọng bác sĩ sẽ tư vấn dùng thuốc để điều trị.
Các triệu chứng IBS thường gặp bao gồm:
- Đau bụng
- Chuột rút
- Chất nhầy trong phân
- Đầy hơi, khó tiêu
- Bệnh tiêu chảy, táo bón
Bệnh trĩ
Bệnh trĩ xảy ra khi các tĩnh mạch sưng xung quanh hậu môn hoặc ở trực tràng dưới ở cuối ruột già. Bệnh trĩ có thể phát triển bên trong hoặc bên ngoài hậu môn.
Một số triệu chứng phổ biến của bệnh trĩ bao gồm:
- Chảy máu khi đi ngoài
- Ngứa hoặc rát hoặc khó chịu hậu môn và xung quanh hậu môn
- Sưng quanh hậu môn
Bảo Vệ Sức Khỏe Tiêu Hóa
Để giữ cho hệ thống tiêu hóa của bạn khỏe mạnh và tránh các vấn đề tiêu hóa xảy ra. Thực hiện theo các mẹo đơn giản sau để giữ cho quá trình tiêu hóa của bạn luôn hoạt động tốt:
- Ăn nhiều trái cây, rau quả mỗi ngày: Trái cây và rau quả chứa chất xơ, khoáng chất, enzyme, vitamin và probiotic giữ cho hệ thống tiêu hóa của bạn khỏe mạnh.
- Ăn bánh mì ngũ cốc nguyên hạt, mì ống và ngũ cốc. Các loại ngũ cốc nguyên chất chứa nhiều chất xơ và chất dinh dưỡng hơn các sản phẩm ngũ cốc làm giàu màu trắng và giúp vi khuẩn có lợi phát triển tốt ở đại tràng.
- Tránh các loại thịt chế biến, chẳng hạn như xúc xích và đồ nướng, vì chúng có thể gây ra vấn đề với hệ thống tiêu hóa. Bạn cũng nên hạn chế ăn thịt bò, thịt lợn và thịt cừu. Những loại thịt này rất có thể mang vi khuẩn có thể gây hại cho hệ tiêu hóa.
- Bổ sung đủ canxi và vitamin D. Bạn có thể ngăn ngừa các vấn đề về tiêu hóa bằng cách đảm bảo tiêu thụ đủ lượng thực phẩm và đồ uống giàu canxi như sữa, đậu phụ và sữa chua. Uống bổ sung vitamin D và tiếp xúc với ánh sáng mặt trời một cách an toàn cũng có thể giúp ngăn ngừa các vấn đề tiêu hóa.
- Tập thể dục thường xuyên. Duy trì hoạt động thể chất có thể giúp duy trì hệ thống tiêu hóa khỏe mạnh.
- Bổ sung thực phẩm hỗ trợ tiêu hóa: Một số thực phẩm bảo vệ sức khỏe thúc đẩy tiêu hóa có thể giúp bạn bảo vệ đường ruột, thải độc cơ thể thông qua ruột và bảo vệ hệ tiêu hóa của bạn một cách toàn diện.
Hệ thống tiêu hóa bao gồm nhiều cơ quan phối hợp lại với nhau, khi một cơ quan nào đó xảy ra vấn đề thì quá trình tiêu hóa sẽ bị rối loạn và dẫn đến nhiều bệnh khác nhau. Vì vậy thay đổi dinh dưỡng, lối sống và thực hiện những thói quen mà chúng tôi đã chia sẻ ở trên, bạn có thể chăm sóc sức khỏe một cách toàn diện nhất.