Biến var là gì

Nhớ lại kiến thức toán cấp II một chút, chúng ta thường hay gặp khái niệm biến số, hai biến lấy ví dụ nhiều nhất chính là X và Y. Trong Javascript cũng vậy, cũng có khái niệm biến, và biến trong Javascript được sử dụng để lưu trữ dữ liệu trong suốt quá trình chương trình chạy.

Để khai báo biến trong Javascript, chúng ta sử dụng từ khóa var, theo cấu trúc như sau:

var = [giá trị của biến];

Ví dụ

var x = 1; // Đặt biến x mang giá trị là 1

Quy tắc đặt tên biến

• Tên biến chỉ bao gồm: các ký tự không dấu, số, ký tự gạch dưới [_].
• Tên biến không được phép bắt đầu bằng số.
• Tên biến không được trùng với các từ khóa trong js như: var, let, for, default, function,…

Một vài lưu ý với biến trong Javascript

// Có thể khai báo biến mà không cần gán giá trị ngay var x; x = 1; # Ở đây mới bắt đầu gán giá trị cho x là 1 // Có thể gán giá trị của biến bằng một biến khác var y = x + 1; // Có thể khai báo nhiều biến cùng lúc var x, y, z = 10; // Có thể ghi đè giá trị của biến var x = 1; # Lúc đầu x giá trị của x là 1 x = 10; # Đến đây giá trị của x sẽ là 10 // Một biến không khai báo mà lại được sử dụng thì sẽ bị lỗi // Ví dụ sau có sử dụng biến i nhưng lại không khai báo trước đó var x = i + 1000; # Sẽ bị lỗi "i is not defined"

II. Hằng số

Gần giống với biến, hằng số cũng là cách để lưu giá trị. Tuy nhiên, giá trị của biến có thể được gán lại, còn giá trị của hằng thì không.

Để khai báo hằng, chúng ta sử dụng từ const.

Ví dụ

Quy tắc đặt tên hằng

Tương tự như quy tắc đặt tên biến

Một vài lưu ý khi sử dụng hằng

// Không thể khai báo hằng khi không có giá trị const a; # Sẽ bị lỗi 'Missing initializer in const declaration' // Có thể khai báo nhiều bằng một lúc const key1 = 1, key2 = 2; // Không thể gán lại giá trị cho hằng số const pi = 3.14; pi = 3.141; # sẽ gặp lỗi 'Assignment to constant variable.' // Không thể khai báo lại hai hằng có tên giống nhau const key = 123; const key = 321; # Sẽ gặp lỗi "Identifier 'key' has already been declared" // Có thể khai báo hằng bằng giá trị của các phép tính khác var x = 1; const secret = x + 1; # Hằng secret mang giá trị là + 1

III. Kiểu dữ liệu

Trong toán học, chúng ta thường gặp một số khái niệm như

• Số tự nhiên
• Số tự nhiên khác 0
• Số thập phân
• Số nguyên âm
• Số nguyên dương

Đối với toán học thì chúng được gọi là kiểu số, còn trong lập trình nó được gọi là kiểu dữ liệu. Tuy nhiên kiểu dữ liệu trong lập trình không chỉ dừng lại ở các con số, mà còn có thể là các chữ cái, hoặc giá trị đúng sai.

Một vài kiểu dữ liệu phổ biến trong Javascript

Kiểu dữ liệu	Mô tả
Kiểu số nguyên [init]	Bao gồm cả số nguyên âm và số nguyên dương và số 0. Đúng nghĩa với kiểu số nguyên trong toán học
Kiểu số thập phần [float]	Đúng nghĩa với kiểu số thập phân trong toán học
Kiểu chuỗi [string]	Là một tập hợp các ký tự bất kỳ, các ký tự phải đặt đặt trong cặp dấu “…”
Kiểu boolean	Là kiểu dữ liệu đúng hoặc sai. true hoặc false

Ví dụ về các kiểu dữ liệu

// Kiểu số nguyên var x = 1; var y = -2; var z = 0; var a = x + y + z; # -1 // Kiểu số thập phân var x = 1.1; var y = -2.2; var z = 0.0; var a = x + y + z # -1.1 // Kiểu chuỗi var x = "Xin chào các bạn"; var y = "10001"; # mặc dù là số, nhưng lại là kiểu string // Kiểu boolean var troiMua = false; # troiMua là false, có thể hiểu là trời không mưa var troiNang = true; # troiNang là true, có thể hiểu là trời đang nắng

IV. Tổng kết

Nội dung trong bài này rất là quan trọng. Biến và hằng bạn có thể nhớ nhanh, nhưng kiểu dữ liệu trong Javascript thì tuyệt đối không được xem thường, bởi vì nó rất dễ nhầm lần. Trong các bài viết kế tiếp, mình sẽ cho bạn thấy nó dễ nhầm lẫn như thế nào.

Hẹn gặp lại bạn ở bài viết kế tiếp.

- Biến cũng giống như là một cái thùng chứa dùng để lưu trữ một giá trị dữ liệu

- Ví dụ, kịch bản bên dưới có một biến tên là name và nó lưu trữ giá trị Nguyễn Thành Nhân.

var name = "Nguyễn Thành Nhân";

- Biến giúp người lập trình viên đơn giản hóa việc sử dụng một giá trị nhiều lần bằng cách gọi tên biến.

- Điển hình là hai kịch bản bên dưới có chức năng giống nhau. Nhưng kịch bản thứ hai lại ngắn gọn hơn vì thay vì phải gõ "Nguyễn Thành Nhân" ba lần thì ta chỉ cần gõ một lần để gán cho biến rồi sau đó gọi tên biến ba lần.

document.write["Họ tên là " + "Nguyễn Thành Nhân"]; document.write["Giới tính của " + "Nguyễn Thành Nhân" + " là nam"]; document.write["Năm sinh của " + "Nguyễn Thành Nhân" + " là 1993"];	Xem ví dụ
var name = "Nguyễn Thành Nhân"; document.write["Họ tên: " + name]; document.write["Giới tính của " + name + " là nam"]; document.write["Năm sinh của " + name + " là 1993"];	Xem ví dụ

- Ở ví dụ trên, "Nguyễn Thành Nhân" chỉ là một giá trị đơn giản, sau này bạn sẽ gặp những giá trị phức tạp hơn lên đến hàng trăm ký tự. Việc sử dụng biến lại càng trở nên hữu ích.

2] Cách khai báo một biến

2.1] Khai báo một biến

- Để khai báo một biến [hay còn gọi là tạo một biến], ta sử dụng cú pháp như sau:

var tên biến;

- Ví dụ, khai báo một biến có tên là hoten

var hoten;

2.2] Gán giá trị cho biến

- Sau khi khai báo, nếu biến vẫn chưa được gán giá trị thì mặc định nó sẽ có giá trị là undefined [Xem ví dụ]

- Để gán giá trị cho một biến, ta sử dụng cú pháp như sau:

tên biến = giá trị;

Ví dụ:

Gán giá trị cho biến hoten là Lữ Bố

var hoten; hoten = "Lữ Bố"; Xem ví dụ

2.3] Cập nhật giá trị của biến

- Sau khi một biến đã được gán giá trị, nếu muốn cập nhật cho nó một giá trị mới thì ta sử dụng cú pháp như sau:

tên biến = giá trị mới;

Ví dụ:

Cập nhật lại giá trị của biến hoten thành Điêu Thuyền

var hoten; hoten = "Lữ Bố"; hoten = "Điêu Thuyền"; Xem ví dụ

2.4] Khai báo biến và gán giá trị đồng thời

- Thay vì phải chia thành hai bước: [1] khai báo biến [2] gán giá trị thì ta có thể gôm chung thành một bước khai báo biến rồi gán giá trị luôn.

Ví dụ:

var hoten = "Lữ Bố"; Xem ví dụ

3] Khai báo nhiều biến đồng thời

- Ta có thể khai báo nhiều biến một lượt bằng cách dùng dấu phẩy ngăn giữa các tên biến, rồi sau đó gán giá trị cho từng biến.

Ví dụ:

var a, b, c; a = "Nguyễn Thành Nhân"; b = 1993; c= "Nam"; Xem ví dụ

- Ta cũng có thể vừa khai báo vừa gán giá trị cho biến [Tuy nhiên, không bắt buộc phải gán giá trị cho tất cả các biến cùng một lượt]

Ví dụ:

var a = "Nguyễn Thành Nhân", b, c = 1993; Xem ví dụ

4] Quy tắc đặt tên biến

- Tên biến là một tập hợp gồm một hoặc nhiều ký tự.

- Tên biến có thể chứa các ký tự trong danh sách bên dưới:

Các chữ cái in hoa	A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, T, U, V, W, X, Y, Z
Các chữ cái thường	a, b, c, d, e, f, g, h, i, j, k, l, m, n, o, p, q, r, s, t, u, v, w, x, y, z
Các chữ số	0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9
Dấu gạch dưới	_
Dấu đô la	$ [khuyến khích KHÔNG NÊN sử dụng dấu đô la trong việc đặt tên biến]

- Tên biến tuyệt đối không được phép chứa các ký tự đặt biệt [Ví dụ như: @, #, !, %, ^, &, ....]

- Tên biến không được bắt đầu bằng một chữ số.

Một số ví dụ đặt tên biến đúng quy tắc	Một số ví dụ đặt tên biến sai quy tắc
w webcoban Webcoban webCobAn we9co3an _webc_oban	9webcoban [sai vì bắt đầu bằng chữ số] web%^coban [sai vì chứa ký tự đặc biệt]

- Tên biến có phân biệt trường hợp chữ in hoa và chữ thường [Ví dụ, webcoban và Webcoban là hai biến khác nhau]

- Tên biến phải duy nhất [không được khai báo một biến có tên trùng với tên của một biến đã được khai báo trước đó]

- Không được đặt tên biến trùng với các từ dành riêng trong JavaScript

5] Giá trị của biến

- Giá trị của biến rất đa dạng, có thể là: một chuỗi ký tự, một số, một biến khác, một biểu thức, undefined, ....

5.1] Giá trị của biến là một chuỗi ký tự

- Nếu giá trị của biến là một chuỗi ký tự thì ta phải đặt chuỗi ký tự đó bên trong cặp dấu nháy kép " " hoặc cặp dấu nháy đơn ' '

var hoten = "Nguyễn Thành Nhân"; var thanhpho = 'Cần Thơ';

5.2] Giá trị của biến là một số

- Nếu giá trị của biến là một số thì ta cứ để nguyên.

var namsinh = 1993;

- Nếu giá trị của biến là một số mà ta lại đặt bên trong cặp dấu nháy kép hoặc nháy đơn thì nó sẽ bị ép sang kiểu chuỗi ký tự [Xem ví dụ]

5.3] Giá trị của biến là một biến khác

- Giá trị của biến có thể là một biến khác.

- Khi đó, giá trị thực của biến sẽ là giá trị của biến mà nó lưu trữ.

var hoten = "Nguyễn Thành Nhân"; var name = hoten; //biến name sẽ có giá trị là Nguyễn Thành Nhân

5.4] Giá trị của biến là một biểu thức

- Giá trị của biến có thể là một biểu thức.

- Khi đó, giá trị thực của biến sẽ là kết quả của biểu thức [sau khi đã được tính toán xong].

var a = 100; var b = 50; var c = "Thành Nhân"; var result_1 = [35 + 10]*2; //biến result_1 có giá trị là 90 var result_2 = a + b - 30; //biến result_2 có giá trị là 120 var result_3 = c + " Cần Thơ"; //biến result_3 có giá trị là Thành Nhân Cần Thơ

5.5] Giá trị của biến là undefined

- Khi một biến được khai báo mà chưa được gán giá trị thì biến đó sẽ nhận giá trị là undefined [không xác định].

var a; //Khi này biến a sẽ có giá trị là undefined