Tuyển tập đề thi học sinh giỏi môn ngữ văn lớp 10 có lời giải và đáp án chi tiết hay nhất cho các em và quý thầy cô tham khảo. Tổng hợp các dạng đề thi hsg môn ngữ văn lớp 10 cấp trường, cấp huyện và cấp tỉnh mới nhất từ các năm 2017-2018-2019-2020 và 2021 trở lại đây.
Trọn bộ hơn 100 đề thi hsg môn ngữ văn 10 và hơn 50 đề thi olympic ngữ văn lớp 10 có lời giải và đáp án mới nhất được chúng tôi cập nhật liên tục từ các trang tài liệu lớn như 123doc.net hoặc tailieu.vn và violet. Nếu các em và quý thầy cô thấy hữu ích hãy like và share để ủng hộ chúng tôi nhé.
44 3 MB 4 222
Nhấn vào bên dưới để tải tài liệu
Đang xem trước 10 trên tổng 44 trang, để tải xuống xem đầy đủ hãy nhấn vào bên trên
BỘ ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI
MÔN NGỮ VĂN LỚP 10
CẤP TRƯỜNG CÓ ĐÁP ÁN MỤC LỤC
1. Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 10 cấp trường năm 2020-2021 có đáp án Trường THPT Đồng Đậu
2. Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 10 cấp trường năm 2020-2021 có đáp án Trường THPT Liễn Sơn
3. Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 10 cấp trường năm 2020-2021 có đáp án Trường THPT Lưu Hoàng
4. Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 10 cấp trường năm 2020-2021 có đáp án Trường THPT Phùng Khắc Khoan
5. Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 10 năm 2020-2021 có đáp án - Trường THPT
thị xã Quảng Trị
6. Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 10 cấp trường năm 2019-2020 - Trường
THPT Thu Xà, Quảng Ngãi
7. Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 10 cấp trường năm 2019-2020 có đáp án Trường THPT Phùng Khắc Khoan
8. Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 10 cấp trường năm 2019-2020 có đáp án Trường THPT Triệu Sơn 4 TRƯỜNG THPT ĐỒNG ĐẬU ĐỀ THI HSG CẤP TRƯỜNG LẦN 2
NĂM HỌC 2020 - 2021
MÔN: NGỮ VĂN 10
Thời gian làm bài: 180 phút, không kể thời gian giao đề. Câu 1 [6,0 điểm]
Ngày 5/1/2019, chương trình WeChoice Awards 2019 - chủ đề Mặt trời ẩn trong
tim đã được tổ chức với thông điệp:
Có những người mang trong mình trái tim như mặt trời. Họ truyền cảm hứng và
lòng tin, giúp chúng ta mỉm cười vì được chiếu rọi dù là giữa những mịt mù của cuộc
sống. Họ giống như chúng ta, có xuất phát điểm như bất cứ ai, họ đến từ bất cứ nơi nào
trong xã hội – thế nhưng, họ khiêm nhường giấu trong tim mình những mặt trời rực rỡ đó,
để nó âm thầm lan toả hơi ấm của mình cho tất cả những người ở cạnh bên. Họ là những
người có mặt trời ẩn trong tim.
Anh/Chị hãy viết bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ của mình về lẽ sống với mặt
trời ẩn trong tim.
Câu 2 [14,0 điểm]
Trong Việt Hán văn khảo, học giả Phan Kế Bính viết:
Ngồi trong xó nhà mà lịch lãm suốt hết các nơi danh lam thắng cảnh của thiên hạ;
xem trên mảnh giấy mà tinh tường được hết các việc hay, việc dở của thế gian; sinh sau
mấy nghìn năm mà tựa hồ như được đối diện và được nghe tiếng bàn bạc của người sinh
về trước mấy nghìn năm, cũng là nhờ có văn chương cả.
Anh/Chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Qua tác phẩm Tỏ lòng [Phạm Ngũ Lão] và
Phú sông Bạch Đằng [Trương Hán Siêu], hai tác giả đã giúp thế hệ hôm nay thấy được
những gì về thời đại trước? --------------- HẾT--------------Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.
Họ và tên thí sinh:……………………………….………; Số báo danh:……………… TRƯỜNG THPT ĐỒNG ĐẬU Câu
1 Ý * * HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ THI HSG CẤP TRƯỜNG LẦN 2
NĂM HỌC 2020 - 2021
MÔN: NGỮ VĂN 10
[HDC gồm 5 trang] Nội dung
Bài văn nghị luận suy nghĩ về lẽ sống với mặt trời ẩn trong
tim.
a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận
Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn
đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Lẽ sống với mặt trời ẩn trong tim.
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
Vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp tốt các lí lẽ, dẫn
chứng; rút ra bài học nhận thức và hành động. Học sinh có thể
trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo các ý cơ
bản sau:
Giải thích
- Mặt trời là một thiên thể trong vũ trụ, là nguồn chiếu sáng và
sưởi ấm cho trái đất, là biểu tượng cho ánh sáng, sự sống và niềm
hi vọng….
- Mặt trời ẩn trong tim là một biểu tượng rất đẹp và ý nghĩa, mặt
trời - nguồn ánh sáng vĩ đại ấy lại khiêm nhường được ẩn sâu
trong trái tim. Nguồn ánh sáng này âm thầm tỏa sáng và sưởi ấm,
mang đến cảm hứng và lòng tin cho chúng ta – dù là giữa đêm
đông mịt mù của cuộc sống.
- Lẽ sống với mặt trời ẩn trong tim là một lẽ sống đẹp, cao quý,
có ý nghĩa truyền cảm hứng về tình người, về niềm tin, về sự
quyết tâm và khát vọng để biến giấc mơ thành hiện thực.
Bàn luận
- Trong cuộc sống, ánh sáng và bóng tối, niềm vui và nỗi buồn,
cái tốt và cái xấu… luôn song song tồn tại. Thế nhưng, sứ mệnh
của con người là luôn hướng về ánh sáng để đẩy lùi bóng tối,
hướng tới những niềm vui, những điều tốt đẹp để vượt lên nỗi
buồn, chiến thắng cái xấu, cái ác… Những điều đó cần bắt nguồn
từ nhận thức của mỗi cá nhân, từ đó lan tỏa giá trị sống tốt đẹp
đến cả cộng đồng.
- Sống với mặt trời ẩn trong tim là sống với những trái tim chứa
đầy tình yêu thương, lòng nhiệt thành, sự đam mê, nghị lực, niềm
tin, niềm lạc quan, lửa nhiệt tình…; có những việc làm, hành Điểm
6,0
0,25 0,25 1,5
0,5 0,5 0,5 2,25
0,5 0,5 * 2 động tốt đẹp nhưng thầm lặng, khiêm nhường, không mưu cầu
được người khác ngợi ca, tôn vinh.
- Lẽ sống với mặt trời ẩn trong tim có nhiều ý nghĩa tích cực:
+ Giúp bản thân mỗi người có đủ sức mạnh, niềm tin và nghị lực
chiến thắng những khó khăn, vượt qua chông gai bão tố để gặt
hái được thành công tạo nên những giá trị tốt đẹp trong cuộc
sống. Nguồn ánh sáng với mặt trời ẩn trong tim là nguồn ánh
sáng tự thân nên nó lung linh, cao đẹp.
+ Góp phần vào sự phát triển tốt đẹp của cộng đồng, làm cho
cuộc sống của bản thân mỗi người trở nên có ý nghĩa.
+ Góp phần lan tỏa giá trị sống, truyền cảm hứng sống tốt đẹp tới
cộng đồng, thắp lửa dẫn đường cho những hành động đáng giá
quý.
- Lẽ sống với mặt trời ẩn trong tim cần được thể hiện bằng những
hành động cụ thể, thiết thực thì nó mới có sức lan tỏa rộng rãi,
mới mang đến giá trị sống tốt đẹp cho xã hội, cho mỗi người.
- Phê phán những người sống ích kỉ, thiếu nhiệt huyết, chỉ nghĩ
đến bản thân, không dám xông pha, dâng hiến, tỏa sáng…
Lưu ý: Trong quá trình bàn luận, học sinh phải đưa ra những dẫn
chứng tiêu biểu, xác đáng để làm rõ vấn đề.
Bài học nhận thức và hành động
- Lẽ sống với mặt trời ẩn trong tim là một lẽ sống đẹp cần được
phát huy ở mỗi người và nhân rộng trong xã hội. Cần tôn vinh
những hành động đẹp, những con người, việc làm truyền cảm
hứng tích cực trong xã hội.
- Mỗi người hãy sống tích cực, có ý nghĩa với mặt trời ẩn trong
tim để giúp cho xã hội ngày càng tốt đẹp hơn.
d. Sáng tạo
Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về
vấn đề nghị luận.
e. Đảm bảo các yêu cầu về chính tả, dùng từ, đặt câu
Trong Việt Hán văn khảo, học giả Phan Kế Bính viết:
Ngồi trong xó nhà mà lịch lãm suốt hết các nơi danh lam
thắng cảnh của thiên hạ; xem trên mảnh giấy mà tinh tường được
hết các việc hay, việc dở của thế gian; sinh sau mấy nghìn năm
mà tựa hồ như được đối diện và được nghe tiếng bàn bạc của
người sinh về trước mấy nghìn năm, cũng là nhờ có văn chương
cả.
Anh/Chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Qua tác phẩm Tỏ
lòng [Phạm Ngũ Lão] và Phú sông Bạch Đằng [Trương Hán
Siêu], hai tác giả đã giúp thế hệ hôm nay thấy được những gì về
thời đại trước? 0,75 0,25 0,25 1,0
0,5 0,5 0,5 0,25
14,0 * * a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận
Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn
đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Ngồi trong xó nhà mà lịch lãm suốt hết các nơi danh lam thắng
cảnh của thiên hạ; xem trên mảnh giấy mà tinh tường được hết
các việc hay, việc dở của thế gian; sinh sau mấy nghìn năm mà
tựa hồ như được đối diện và được nghe tiếng bàn bạc của người
sinh về trước mấy nghìn năm, cũng là nhờ có văn chương cả.
Qua tác phẩm Tỏ lòng [Phạm Ngũ Lão] và Phú sông Bạch Đằng
[Trương Hán Siêu], hai tác giả đã giúp thế hệ hôm nay hiểu được
về thời đại trước.
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; vận dụng tốt
các thao tác lập luận; kết hợp tốt các lí lẽ, dẫn chứng, đánh giá
khái quát vấn đề nghị luận
Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần
đảm bảo các ý cơ bản sau:
Giải thích
- Ngồi trong xó nhà mà lịch lãm suốt hết các nơi danh lam thắng
cảnh của thiên hạ: nhờ có văn học mà người đọc không cần đi
đâu cả mà vẫn có thể am hiểu sâu sắc nhiều cảnh đẹp của thiên
nhiên trên khắp thế gian này [không gian];
- Xem trên mảnh giấy mà tinh tường được hết các việc hay, việc
dở của thế gian: nhờ văn học mà chỉ cần qua trang giấy, người
đọc hiểu được thấu đáo về cái hay, cái dở của việc đời, của con
người dù có thể chưa trực tiếp trải nghiệm;
- Sinh sau mấy nghìn năm mà tựa hồ như được đối diện và được
nghe tiếng bàn bạc của người sinh về trước mấy nghìn năm: cũng
nhờ văn học mà người thời hiện tại như được đối thoại với người
xưa trong quá khứ… [thời gian].
=> Nhận định của Phan Kế Bình khẳng định đặc trưng, vai trò,
chức năng hết sức quan trọng của văn học đối với đời sống tinh
thần, nhận thức của con người.
Bàn luận
- Dùng ngôn ngữ là chất liệu sáng tạo, văn học có những đặc
trưng của loại hình nghệ thuật ngôn từ mà các loại hình nghệ
thuật khác không có, trong đó có tính vô cực hai chiều về không
gian, thời gian
+ Văn học có khả năng đưa người đọc đến với nhiều không gian
khác nhau từ vi mô đến vĩ mô
+ Văn học có thể đưa ta quay ngược về quá khứ hay đến với
tương lai 0,5 0,5 1,0
0,25 0,25 0,25 0,25 2,0 0,5
0,5
1,0 * * + Văn học còn có khả năng phản ánh tất cả những phong phú, đa
dạng, phức tạp của hiện thực đời sống và tình cảm con người
- Cũng chính vì có những đặc trưng thế mạnh ấy mà văn học có
thể giúp con người hiểu về đời sống ở cả bề rộng lẫn chiều sâu.
Đấy chính là chức năng nhận thức của văn học.
Chứng minh: Qua tác phẩm Tỏ lòng [Phạm Ngũ Lão] và Phú
sông Bạch Đằng [Trương Hán Siêu], hai tác giả đã giúp thế hệ
hôm nay hiểu được những điều của thời đại trước.
Những điều thế hệ hôm nay nhận thấy được từ bài thơ Tỏ
lòng của Phạm Ngũ Lão:
- Hình ảnh của người tráng sĩ nhà Trần hiên ngang, kì vĩ, lớn lao
sánh ngang tầm vũ trụ. Tác giả đã đặt con người trong thế đối lập,
tương quan với thiên nhiên, vũ trụ để con người hiện lên với khí
khái, tráng trí của trang nam nhi trong xã hội đương thời.
- Nỗi lòng của tác giả với những trăn trở, suy tư về công danh, sự
nghiệp, về chí làm trai của người đàn ông trong xã hội trước.
Đồng thời, nó cũng thế hiện khát vọng, hoài bão lớn lao và nhân
cách cao đẹp của một con người.
- Nghệ thuật: bài thơ tứ tuyệt Đường luật, xây dựng hình ảnh kì
vĩ, lớn lao; ngôn ngữ cô đọng, hàm súc, giàu tính biểu cảm, có sự
dồn nén cao độ về cảm xúc.
Những điều thế hệ hôm nay nhận thấy được từ bài Phú sông
Bạch Đằng của Trương Hán Siêu:
- Những cảnh sắc phong phú qua sự miêu tả của nhân vật khách:
Cửu Giang, Ngũ Hồ, Tam Ngô…đến Đại Than, Đông Triều,
Bạch Đằng.
- Những chiến công hiển hách trên dòng sông Bạch Đằng được
tái hiện sinh động.
- Bài học về giữ nước, về lẽ sống qua lời của khách và các bô lão,
đề cao vai trò của con người trong quá trình dựng nước, giữ nước.
- Bài phú thể hiện niềm tự hào dân tộc, lòng yêu nước trước
những chiến công trên sông Bạch Đằng đồng thời ca ngợi truyền
thống anh hùng bất khuất, truyền thống đạo lí nhân nghĩa của dân
tộc Việt Nam.
- Nghệ thuật: thể phú cổ thể, xây dựng hình tượng nhân vật, hình
ảnh kì vĩ, hàm súc, biểu cảm cao, giọng điệu đa dạng….
Lưu ý: Trong mỗi luận điểm trên, học sinh cần đưa dẫn chứng để
phân tích, làm sáng tỏ vấn đề.
Đánh giá, nâng cao vấn đề
- Nhận định của Phan Kế Bình là hoàn toàn đúng đắn.
- Nhận định đã nhấn mạnh tính đặc thù, độc đáo của văn học, vị
trí không thể thay thế của văn học đối với đời sống tinh thần con 7,0 3,5
1,5 1,5 0,5
3,5
1,0 1,0 1,0 0,5 2,0
0,25
0,75 người, đó cũng chính là lí do tồn tại và sự bất diệt của văn học.
Tác phẩm Tỏ lòng [Phạm Ngũ Lão] và Phú sông Bạch Đằng
[Trương Hán Siêu] được ra đời ở những thời điểm khác nhau, bởi
hai tác giả khác nhau nhưng đều là minh chứng rõ nét cho ý kiến
của Phan Kế Bính.
- Bài học với người sáng tạo, người tiếp nhận:
1,0
+ Đối với người sáng tạo: cần hiểu được chức năng của văn
chương, sứ mệnh của cầm bút, cần sống sâu sắc với cuộc đời, mở
rộng tâm hồn để đón nhận cuộc sống, phản ánh tất cả những
phong phú, đa dạng, phức tạp của hiện thực đời sống và tình cảm
con người để gửi gắm tới thế hệ sau.
+ Đối với người tiếp nhận: cần đọc sâu, hiểu thấu tác phẩm để
được điều tác giả muốn gửi gắm, từ đó rút ra được những bài học
quý giá. Tác phẩm văn học giúp chúng ta hiểu về đời sống ở cả
bề rộng lẫn chiều sâu.
d. Sáng tạo
0,5
Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về
vấn đề nghị luận.
e. Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu.
0,5
………………………. HẾT………………………. SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC KỲ THI CHỌN HSG CẤP TRƯỜNG NĂM HỌC 2020 – 2021 TRƯỜNG THPT LIỄN SƠN ĐỀ THI MÔN NGỮ VĂN 10 ----------------- Thời gian: 180 phút, không kể thời gian giao đề. Đề thi gồm 01 trang Câu 1 [6,0 điểm]
Trình bày suy nghĩ của anh/chị về những vấn đề được đặt ra trong đoạn thơ sau:
Con chim sẻ của phố ta
Đừng buồn nữa nhá
Bác thợ mộc nói sai rồi
Nếu cuộc đời này toàn chuyện xấu xa
Tại sao cây táo lại nở hoa
Sao rãnh nước trong veo đến thế?
Con chim sẻ tóc xù ơi
Bác thợ mộc nói sai rồi.
[Trích Phố ta - Lưu Quang Vũ]
Câu 2 [14,0 điểm]
Thơ là tiếng nói của thân phận con người.
[Trích Thơ là gì? - Phan Ngọc, Tạp chí văn học, 1994]
Anh/ Chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Qua một số bài ca dao than thân, yêu
thương tình nghĩa [Ngữ văn 10], Đọc Tiểu Thanh kí [Nguyễn Du] hãy làm sáng tỏ
điều đó. -------------Hết------------Thí sinh không được sử dụng tài liệu.
Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm. Họ và tên thí sinh:………..…….…….….…………. Số báo danh:…………………… SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC
TRƯỜNG THPT LIỄN SƠN KỲ THI CHỌN HSG CẤP TRƯỜNG NĂM HỌC 2020 – 2021
HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN: NGỮ VĂN 10
[Hướng dẫn chấm gồm 06 trang] I. YÊU CẦU CHUNG
- Giám khảo cần nắm được nội dung trình bày trong bài làm của thí sinh, tránh đếm ý
cho điểm. Vận dụng linh hoạt hướng dẫn chấm, sử dụng nhiều mức điểm một cách hợp lí,
khuyến khích những bài viết có cảm xúc, sáng tạo.
- Học sinh có thể làm bài theo nhiều cách nhưng nếu đáp ứng những yêu cầu cơ bản của
đề, diễn đạt tốt vẫn cho điểm tối đa.
- Điểm lẻ của bài thi tính đến 0,25 điểm.
II. YÊU CẦU CỤ THỂ
Câu
Nội dung
Điểm
1
Viết bài văn nghị luận xã hội bày tỏ suy nghĩ về những vấn đề được đặt ra
6,0
trong đoạn thơ trích từ bài thơ Phố ta [Lưu Quang Vũ].
a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở 0,25
bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn
đề.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Cuộc đời còn nhiều nỗi buồn nhưng 0,25
cũng có biết bao vẻ đẹp, bao niềm vui đang tồn tại. Cần giữ một niềm tin trong
sáng vào những điều tốt đẹp của cuộc đời.
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; vận dụng tốt các thao tác
lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; rút ra bài học nhận thức và
hành động. Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm
bảo các ý cơ bản sau:
c.1. Giải thích
- Con chim sẻ tóc xù: con người trẻ tuổi, mới bước vào đời, tâm hồn ngây thơ, 0,25
trong trắng, chưa từng trải, chưa va vấp với cuộc đời, nhìn cuộc đời toàn màu
hồng.
- Bác thợ mộc: con người đã đi qua nhiều thăng trầm, đã từng trải, nhìn cuộc 0,25
đời thấy nhiều nỗi đắng cay, chua chát.
- Cây táo nở hoa, rãnh nước trong veo: cái đẹp bình dị vẫn hiển nhiên tồn tại, 0,25
cái tốt lành vẫn bên cạnh chúng ta.
→ Cách dùng lối nói giả định [nếu], dùng câu hỏi tu từ [Tại sao cây táo lại nở 0,25
hoa?...] đoạn thơ nhằm khẳng định mạnh mẽ quan niệm sống của tác giả: Cuộc
đời còn nhiều nỗi buồn nhưng cũng có biết bao vẻ đẹp, bao niềm vui đang tồn
tại. Cần giữ một niềm tin trong sáng vào những điều tốt đẹp của cuộc đời.
c.2. Bàn luận, mở rộng vấn đề
1,25
- Vì sao cuộc đời luôn chứa đựng những mặt đối lập?
+ Ánh sáng và bóng tối, tốt đẹp và xấu xa, niềm hạnh phúc và nỗi buồn
đau…luôn song hành tồn tại như một điều tất yếu trong cuộc sống. This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
Video liên quan