Khám côn trùng đốt ở đâu

Bài viết bởi Bác sĩ chuyên khoa I Trịnh Ngọc Duy - Bác sĩ Cấp cứu - Khoa Cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec Times City

Côn trùng cắn là tình trạng nhiều người mắc phải, tùy từng trường hợp, loại côn trùng sẽ có cách xử trí khác nhau. Trong một số trường hợp nguy hiểm bệnh nhân cần được sơ cứu và cấp cứu kịp thời, tránh ảnh hưởng đến sức khỏe.

Côn trùng cắn hay côn trùng đốt có thể gây nguy hiểm. Vết chích đốt có thể gây ra đau, nhiễm trùng, dị ứng và một số trường hợp có thể diễn biến rất nặng và tử vong.

Một số người có phản ứng dị ứng với côn trùng chích đốt. Dấu hiệu của phản ứng dị ứng bao gồm đỏ da, ngứa, sưng, đau bụng và khó thở. Nếu xuất hiện những dấu hiệu này, bệnh nhân cần đến cơ sở y tế ngay lập tức.

Trẻ nhỏ là đối tượng thường bị côn trùng có nọc độc chích đốt. Vì thế, cần phải có các biện pháp phòng ngừa cho trẻ.

XEM THÊM: Dự phòng và xử trí côn trùng đốt

Côn trùng cắn là tình trạng nhiều người gặp phải

Đầu tiên cần đánh giá hiện trường xem có an toàn không, có mối nguy hiểm nào cho bản thân mình và nạn nhân hay không.

Đánh giá tình trạng nạn nhân: tỉnh hay không tỉnh; các dấu hiệu nguy hiểm như khó thở, đau ngực, đau bụng, chảy máu ....

Đánh giá vùng bị chích đốt, hỏi nạn nhân về nguyên nhân, triệu chứng.

2.2. Kế hoạch

• Gọi hỗ trợ
• Bảo vệ bản thân không bị chích đốt

2.3. Tiến hành

Sơ vết côn trùng chích đốt

• Loại bỏ vết đốt, nọc độc, lông côn trùng còn trên da.
• Rửa vùng bị ảnh hưởng bằng xà phòng và nước.
• Chườm lạnh bằng túi chườm lạnh hoặc túi nước đá lên vết sưng tấy trong ít nhất 10 phút.
• Nâng hoặc kê cao vùng bị ảnh hưởng, có thể giúp giảm sưng.
• Tránh gãi hoặc làm vỡ vết phồng rộp để giảm nguy cơ nhiễm trùng.
• Dùng thuốc sát trùng tại chỗ, thuốc Betadine sát trùng, nếu có.
• Đưa nạn nhân đến bệnh viện để được đánh giá và điều trị thích hợp

Sơ cứu vết côn trùng chích đốt

Theo dõi tình trạng người bệnh

Nếu người bệnh khó thở, hôn mê cần sơ cứu hỗ trợ chức năng sống cơ bản về đường thở, hô hấp, tuần hoàn.

Côn trùng cắn hay côn trùng đốt có thể gây nguy hiểm. Vì thế, nắm được các bước sơ cứu khi bị côn trùng đốt sẽ bảo vệ người bệnh khỏi cơn nguy kịch.

Khoa Cấp cứu Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hoạt động 24/24 vào tất cả các ngày trong tuần, kể cả thứ 7 và Chủ nhật cũng như các ngày lễ trong năm. Đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng cấp cứu tại Khoa được đào tạo chuyên sâu, bài bản, có thể tiếp nhận và xử lý khẩn cấp các trường hợp bệnh nhân, đồng thời luôn có sự phối hợp với tất cả các chuyên khoa một cách nhanh chóng.

Với trang thiết bị hiện đại cùng với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, khoa Cấp cứu đã tiến hành cấp cứu và cứu sống những bệnh nhân nặng, phức tạp. Đồng thời, người bệnh tại Khoa Cấp cứu luôn được chăm sóc phối hợp bởi nhiều chuyên khoa chuyên sâu khác [chăm sóc theo nhóm chuyên khoa - Team Base Care]. Chính vì vậy, tại Khoa Cấp cứu, người bệnh sẽ được khám, chẩn đoán, chính xác, nhanh chóng mức độ tin cậy cao và được điều trị chuyên sâu ngay từ giai đoạn cấp cứu giúp người bệnh nhanh chóng qua khỏi giai đoạn nguy kịch và ổn định.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn

XEM THÊM:

Khi bị côn trùng đốt [đặc biệt là côn trùng độc] không nên chủ quan coi thường bởi theo ước tính trong 100 người bị côn trùng cắn sẽ có 1-3 người bị các phản ứng như nổi mề đay, phù mặt, co thắt phế quản, và nặng nhất là sốc phản vệ nguy hiểm tới tính mạng. Tình trạng dị ứng với nọc côn trùng có thể giảm thiểu nếu người bệnh nắm vững các bước xử lý và phòng ngừa cơ bản.

Các côn trùng thường hay cắn và gây phản ứng dị ứng ở da là: Bọ ve, chấy rận, rệp, ruồi trâu, kiến ba khoang, ong vò vẽ, ong bắp cày và kiến lửa...Một số loại thường tiết ra pederin khi tiếp xúc với da người thường gây phản ứng viêm mạnh, tạo ra các nốt phỏng nước.

Việc dị ứng với nọc côn trùng là do sự nhạy cảm với kháng nguyên độc tố. Hệ thống miễn dịch của người bị côn trùng đốt phản ứng quá mạnh với nọc côn trùng và coi những chất này như “tác nhân lạ” gây hại cho cơ thể. Trong quá trình phản ứng với tín hiệu nhầm lẫn, hệ miễn dịch sẽ sản sinh lượng kháng thể IgE nhỏ nhắm vào nọc côn trùng đó. Nhưng ở những lần sau, phản ứng của kháng thể IgE sẽ mạnh và nhanh hơn. Phản ứng IgE này dẫn đến giải phóng Histamin và các hóa chất gây viêm khác, là nguồn cơn của các triệu chứng dị ứng với nọc côn trùng.

Côn trùng thường hay cắn và gây phản ứng dị ứng ở da là bọ ve, chấy rận, rệp, ruồi trâu..

Một số phản ứng nhẹ có thể thấy ngay tại chỗ bị côn trùng đốt [thường là tay, chân, vùng da hở] như:

• Một vết nhỏ giống như mụn
• Sưng nhẹ đến vừa phải
• Đau rát
• Nóng tại chỗ đốt
• Ngứa

Các phản ứng nặng hơn [ít gặp] thể hiện việc dị ứng với nọc côn trùng là:

• Khó thở
• Phát ban
• Ngứa ngáy lan rộng đến các khu vực xa vết đốt
• Sưng phù mặt, cổ họng hoặc phần miệng hoặc lưỡi
• Thở khò khè, nuốt khó
• Nôn mửa
• Bồn chồn lo lắng
• Mạch nhanh
• Chóng mặt, tụt huyết áp
• Sốt nhẹ
• Sốc phản vệ

Tùy vào nguyên nhân do loài côn trùng nào đốt, số lượng và diện tính tổn thương da mà thể hiện ra những triệu chứng bên ngoài khác nhau. Nhiều trường hợp các loại côn trùng có nọc độc như ong vò vẽ, ong bắp cày, bọ cạp khi cắn, đốt có thể gây phản ứng tức thời mạnh như sốc phản vệ gây nguy hiểm tới tính mạng người bệnh.

Bác sĩ có thể chẩn đoán nguy cơ diễn tiến bằng cách nhận biết được con vật đốt, thăm khám và hỏi qua bệnh sử bệnh nhân

Phát ban là triệu chứng dị ứng thường gặp khi bị côn trùng đốt

Tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ của phản ứng mà có những cách xử lý khác nhau. Đối với phản ứng tại chỗ bằng các loại thuốc uống và bôi tại chỗ:

• Loại bỏ tiếp xúc với nọc côn trùng
• Vệ sinh sạch sẽ vùng bị đốt với nước và xà phòng
• Áp bọc nước lạnh để giảm đau và giảm sưng
• Uống nhiều nước
• Dùng thuốc bôi tại chỗ như dung dịch Jarish, tránh dùng các thuốc bôi corticoid vì hạn chế lành vết thương
• Nếu nặng hơn thì cân nhắc dùng thuốc uống như thuốc kháng Histamin thế hệ 1 [chlorpheniramin, promethazin, hydroxyzine...] hoặc thế hệ 2 [loratadin, cetirizin, fexofenadin...] hoặc kết hợp cả hai loại nếu bị ngứa, phát ban, sưng nhiều.

Đối với trường hợp phản ứng nặng, thậm chí nguy kịch thì cần phải chăm sóc, cấp cứu tích cực, cần đưa người bệnh đến ngay cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.

Uống nhiều nước để giảm dị ứng khi bị côn trùng đốt

Để phòng ngừa nguy cơ bị côn trùng đốt, bạn có thể:

• Hạn chế tiếp xúc với môi trường có nhiều côn trùng, tổ côn trùng như gác xép, gò đất, khúc gỗ, tường cũ, tổ ong, bụi cây
• Phát quang bụi rậm quanh nhà tránh để côn trùng sản sinh, tụ tập làm tổ
• Quan sát kiểm tra kĩ đồ vật trước khi sử dụng
• Chuẩn bị trang phục kín, giày, vớ khi đến khu vực nông thôn hay rừng cây hoăc khi phải lao động tại môi trường có nhiều côn trùng
• Tránh xịt nước hoa hoặc mặc quần áo có màu sáng, vì chúng có xu hướng thu hút các loại côn trùng
• Mắc cửa lưới cho cửa sổ và cửa ra vào để ngăn côn trùng. Hoặc sử dụng thuốc bôi chống côn trùng khi ở bên ngoài
• Nếu bạn có tiền sử dị ứng côn trùng đốt nghiêm trọng, hãy đảm bảo có người đi cùng nếu bạn đi dạo hoặc thực hiện những hoạt động ngoài trời tại nơi có nhiều cây cỏ, bụi cây. Lưu ý nên mang theo hộp sơ cứu chống dị ứng có thuốc kháng Histamin và Epinephrine loại chích
• Có thể cân nhắc tiêm ngừa dị ứng để giảm thiểu sự nhạy cảm với độc tố của nọc côn trùng

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec với hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế hiện đại cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm trong khám điều trị bệnh, người bệnh hoàn toàn có thể yên tâm thăm khám và điều trị tại Bệnh viện.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn

XEM THÊM: