Có hai chỉ số đại diện cho huyết áp, đó là tâm thu và tâm trương, được tính bằng milimet thủy ngân [mmHg]. Huyết áp tâm thu cao hơn [được liệt kê đầu tiên], cho thấy áp lực trong khi tim đang đập, huyết áp tâm trương nhỏ hơn, cho thấy áp lực khi tim đang nghỉ giữa các nhịp đập. Huyết áp bình thường dưới 120/80 mmHg, tăng huyết áp là khi: huyết áp tâm thu ở mức 140 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương 90mmHg.
Huyết áp cao có nghĩa là lực đẩy máu vào hai bên động mạch của bạn luôn ở mức cao. Điều này có thể dẫn đến đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy tim hoặc suy thận.
Mỗi năm, tăng huyết áp [THA] gây tử vong 4,9 triệu người do bệnh tim thiếu máu cục bộ; 2 triệu người tử vong do đột quỵ chảy máu não và 1,5 triệu người tử vong do đột quỵ thiếu máu não.
Đột quỵ não là tình trạng tổn thương chức năng thần kinh xảy ra đột ngột, khi mạch máu não [thường là tắc hoặc vỡ động mạch não], gây nên yếu liệt nửa người, rối loạn tri giác. Các triệu chứng trên thường xảy ra đột ngột, có thể tự hồi phục hoàn toàn trước 24 giờ [gọi là đột quỵ não thoáng qua] hoặc tồn tại hơn 24 giờ và thường là nhiều tháng, nhiều năm [đột quỵ thực sự], làm cho người bệnh giảm khả năng làm việc và lao động, gây tăng gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Tăng huyết áp dễ dẫn đến đột quỵ - vì sao?
Tăng huyết áp làm tăng gánh nặng cho tim và làm hỏng các động mạch và các cơ quan của bạn theo thời gian. So với những người có huyết áp bình thường, những người bị tăng huyết áp có khả năng bị đột quỵ cao hơn.
Tăng huyết áp lâu ngày làm tăng xơ vữa động mạch, chính sự nứt ra của mảng xơ vữa dẫn đến hình thành cục máu đông, gây ra hẹp tắc lòng mạch. Có đến 87% số người bị đột quỵ là do mạch máu bị thu hẹp hoặc tắc trong não, dẫn đến giảm lượng máu đến các tế bào não, làm cho các tế bào não bị chết, đây là dạng đột quỵ nhồi máu.
Có khoảng 13% của đột quỵ xảy ra khi một mạch máu bị vỡ trong hoặc gần não, đây là đột quỵ dạng xuất huyết. Chính tăng huyết áp làm cho tăng áp lực các động mạch ở não, làm phát triển vi phình mạch não, dẫn đến một mạch máu nào đó có thể bị vỡ, làm chảy máu trong não.
Biểu hiện của đột quỵ não [ảnh minh họa]
Trên thực tế nhiều người bị tăng huyết áp không được chẩn đoán kịp thời. Một số người bệnh tuy đã được chẩn đoán tăng huyết áp nhưng không được xử lý kịp thời, xử lý không liên tục hoặc có xử lý nhưng vẫn không đạt được trị số huyết áp. THA là căn bệnh phổ biến ở những người thừa cân, béo phì, rối loạn chuyển hóa mỡ máu, đái tháo đường, có bệnh về thận. Nếu không có biện pháp kịp thời, tăng huyết áp gây nên những biến chứng nguy hiểm như: bệnh động mạch vành; suy tim; bệnh mạch máu não; bệnh thận mạn tính; bệnh mạch máu ngoại biên; tổn thương đáy mắt.
Tham khảo tư vấn từ chuyên gia về "Giải pháp giúp ổn định huyết áp, giảm nguy cơ đột quỵ":
| Có những yếu tố nguy cơ làm tăng huyết áp mà bạn có thể kiểm soát được như: Hút thuốc lá và tiếp xúc với người hút thuốc; bệnh tiểu đường; béo phì, thừa cân; cholesterol máu cao; chế độ ăn uống không lành mạnh [nhiều muối, thừa mỡ, uống nhiều rượu]; không hoạt động thể chất; tình trạng căng thẳng về tâm lý… Cần kiểm soát các yếu tố nguy cơ để giảm nguy cơ tăng huyết áp. Dùng đều đặn, duy trì theo liệu trình ổn định huyết áp do chuyên gia y tế khuyến cáo. |
Những thập niên gần đây, xu hướng sử dụng thêm các sản phẩm hỗ trợ phòng ngừa huyết áp cao bên cạnh thuốc điều trị nền được nhiều người quan tâm. Một số sản phẩm hỗ trợ tim mạch cũng góp phần làm tăng hiệu quả hỗ trợ bệnh. Trong đó có thể kể đến vai trò của Co-Q10, enzyme Serrapeptase chiết xuất từ tằm trong việc hỗ trợ ổn định huyết áp, tăng lưu lượng máu đến nuôi tim, hỗ trợ ngăn hình thành huyết khối, hỗ trợ giảm đau thắt ngực. Ngoài ra, khả năng hỗ trợ giảm cholesterol, kháng viêm của Hạt dẻ ngựa, nam việt quất, chiết xuất Statin, Phức hợp Rutin Bioflavonoid Complex cũng hữu ích cho người bệnh mạch vành. Đặc biệt là với các trường hợp bệnh lâu năm phải đặt stent, White willow bark, hoạt chất Salicin chiết xuất từ vỏ cây liễu trắng còn hỗ trợ lưu thông máu, hỗ trợ phòng ngừa tắc mạch sau khi đặt sten và mà không có tác dụng phụ.
| TPBVSK BI-COZYME - Ổn định huyết áp Hỗ trợ phòng chống đột quỵ, giảm nguy cơ tai biến mạch máu não Sản phẩm Bi-Cozyme chứa các thành phần đã được nghiên cứu với kết quả cho thấy tác dụng và dùng an toàn hỗ trợ cho các đối tượng có nguy cơ tai biến, đột quỵ hiệu quả. Bi-cozyme - giải pháp từ Mỹ giúp chống các gốc tự do. Hỗ trợ hạn chế sự hình thành các cục máu đông. Hỗ trợ chống xơ vữa động mạch, giảm nguy cơ tắc nghẽn mạch máu.. Tpbvsk Bi-Cozyme hiệu quả cao và an toàn cho: - người bị một số bệnh tim mạch, mạch vành, huyết khối, cholesterol cao, xơ vữa động mạch Hotline tư vấn: 0989920976 - 02436.830.838 Chi tiết xem thêm sản phẩm tại: TPBVSK Bi-Cozyme - Phòng chống đột quỵ, ổn định huyết áp, tai biến Sản phẩm Bi-Cozyme được nhập khẩu và phân phối trực tiếp tại Việt Nam bởi BNC Medipharm Công Ty TNHH Thương mại Dịch vụ Y tế Bình Nghĩa Số GPQC: 02044/2016/XNQC-ATTP Sản phẩm này không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh. |
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Hồng Phúc - Khoa Hồi sức cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc. Bác sĩ đã có nhiều năm kinh nghiệm trong điều trị huyết áp.
Tăng huyết áp còn được gọi là kẻ giết người thầm lặng do các triệu chứng âm thầm tuy nhiên tăng huyết áp có thể là nguyên nhân gây ra các biến chứng nguy hiểm như tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim. Tăng huyết áp có thể để lại những di chứng rất nặng nề, có thể dẫn đến tử vong cho người bệnh..
- Huyết áp là áp lực máu tác động lên thành động mạch nhằm đưa máu đến nuôi dưỡng các mô trong cơ thể. Huyết áp được tạo ra do lực co bóp của cơ tim và sức cản của động mạch. Mỗi người có một huyết áp ổn định gọi là huyết áp nền.
- Thông thường, huyết áp ban ngày cao hơn ban đêm, huyết áp hạ xuống thấp nhất vào khoảng 1-3 giờ sáng khi ngủ say và huyết áp cao nhất từ 8 – 10 giờ sáng. Khi vận động, gắng sức thể lực, căng thẳng thần kinh hoặc khi xúc động mạnh đều có thể làm huyết áp tăng lên. Và ngược lại, khi cơ thể được nghỉ ngơi, thư giãn, huyết áp có thể hạ xuống. Khi bị lạnh gây co mạch, hoặc dùng một số thuốc co mạch hoặc thuốc co bóp cơ tim, ăn mặn có thể làm huyết áp tăng lên. Ở môi trường nóng, ra nhiều mồ hôi, bị tiêu chảy... hoặc dùng thuốc giãn mạch có thể gây hạ huyết áp.
Đầu tiên hãy cùng hiểu về huyết áp bình thường. Huyết áp được thể hiện bằng 2 chỉ số: Huyết áp tối đa [còn gọi là huyết áp tâm thu] bình thường từ 90 đến 139 mmHg và huyết áp tối thiểu [còn gọi là huyết áp tâm trương], bình thường từ 60 đến 89 mmHg.
Tăng huyết áp: Khi chỉ số huyết áp tâm thu lớn hơn 140 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương lớn hơn 90 mmHg thì được chẩn đoán là huyết áp cao.
Tăng huyết áp là khi chỉ số huyết áp tâm thu lớn hơn 140 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương lớn hơn 90 mmHg
- Hội chứng tăng huyết áp rất nguy hiểm và được coi là “Kẻ giết người thầm lặng”. Cao huyết áp không phải lúc nào cũng thể hiện ra triệu chứng rõ ràng. Nhưng nó lại có thể dẫn tới tổn thương động mạch và tĩnh mạch, làm giảm lưu lượng máu đi khắp cơ thể, có thể dẫn đến đột quỵ, đau tim, và suy tim. Các bộ phận khác của cơ thể như thận, chân tay và mắt cũng có thể bị tổn thương. Bạn có thể bị huyết áp cao [tăng huyết áp] trong nhiều năm mà không có bất kỳ triệu chứng nào. Ngay cả khi không có triệu chứng, tổn thương mạch máu và tim của bạn vẫn tiếp tục và có thể được phát hiện. Huyết áp cao không được kiểm soát làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm đau tim và đột quỵ.
- Huyết áp cao thường phát triển trong nhiều năm và cuối cùng nó ảnh hưởng đến gần như tất cả mọi người. May mắn thay, huyết áp cao có thể dễ dàng được phát hiện. Và một khi bạn biết mình bị huyết áp cao, bạn có thể làm việc với bác sĩ để kiểm soát nó.
Đặc biệt huyết áp cao không được kiểm soát có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm bao gồm:
- Đau tim hoặc đột quỵ. Huyết áp cao có thể gây cứng và dày lên các động mạch [xơ vữa động mạch], có thể dẫn đến đau tim, đột quỵ hoặc các biến chứng khác.
- Chứng phình động mạch. Huyết áp tăng có thể khiến các mạch máu của bạn yếu đi và phình ra, hình thành chứng phình động mạch. Nếu một chứng phình động mạch vỡ, nó có thể đe dọa tính mạng.
- Suy tim. Để bơm máu chống lại áp lực cao hơn trong các mạch máu của bạn, tim phải làm việc nhiều hơn. Điều này làm cho các thành của buồng bơm của tim dày lên [phì đại thất trái]. Cuối cùng, cơ dày có thể khó bơm đủ máu để đáp ứng nhu cầu của cơ thể, điều này có thể dẫn đến suy tim.
Tăng huyết áp khiến tim phải làm việc nhiều hơn, có thể dẫn đến suy tim
- Suy yếu và thu hẹp các mạch máu trong thận của bạn. Điều này có thể ngăn chặn các cơ quan này hoạt động bình thường.
- Các mạch máu dày, hẹp hoặc rách trong mắt. Điều này có thể dẫn đến mất thị lực.
- Hội chứng chuyển hóa. Hội chứng này là một nhóm các rối loạn chuyển hóa cơ thể của bạn, bao gồm tăng chu vi vòng eo; chất béo trung tính cao; cholesterol lipoprotein mật độ cao [HDL] thấp, cholesterol "tốt"; huyết áp cao và nồng độ insulin cao. Những tình trạng này khiến bạn dễ mắc bệnh tiểu đường, bệnh tim và đột quỵ.
- Rắc rối với bộ nhớ hoặc sự hiểu biết. Huyết áp cao không được kiểm soát cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng suy nghĩ, ghi nhớ và học hỏi của bạn. Rắc rối với trí nhớ hoặc hiểu các khái niệm là phổ biến hơn ở những người bị huyết áp cao.
- Sa sút trí tuệ. Các động mạch bị thu hẹp hoặc bị chặn có thể hạn chế lưu lượng máu đến não, dẫn đến một loại chứng mất trí nhớ [chứng mất trí nhớ mạch máu]. Đột quỵ làm gián đoạn lưu lượng máu đến não cũng có thể gây ra chứng mất trí nhớ mạch máu.
Hầu hết những người bị huyết áp cao không có dấu hiệu hoặc triệu chứng, ngay cả khi chỉ số huyết áp đạt đến mức cao nguy hiểm. Một số người bị huyết áp cao có thể bị đau đầu, khó thở hoặc chảy máu cam, nhưng những dấu hiệu và triệu chứng này không đặc hiệu và thường không xảy ra cho đến khi huyết áp cao đến giai đoạn nghiêm trọng hoặc đe dọa đến tính mạng.
Tăng huyết áp là một trong những căn bệnh phổ biến hiện nay tuy nhiên vẫn còn một số lượng không nhỏ số bệnh bệnh chưa được chẩn đoán tăng huyết áp dẫn đến các hậu quả đáng tiếc xảy ra hay một lượng lớn bệnh nhân được chẩn đoán tăng huyết áp nhưng huyết áp không được kiểm soát dẫn đến những hậu quả khó lường vì vậy việc tìm kiếm một bệnh viện chất lượng với các chuyên gia đầu ngành là vô cùng quan trọng giúp cho huyết áp của bạn luôn luôn ở mức ổn định.
Trung tâm tim mạch là một trong những trung tâm mũi nhọn hàng đầu của Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec, đội ngũ chuyên gia của Trung tâm Tim mạch gồm những Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Chuyên khoa 2, Thạc sĩ giàu kinh nghiệm, có uy tín lớn trong lĩnh vực điều trị nội khoa, ngoại khoa, thông tim can thiệp và ứng dụng các kỹ thuật cao cấp trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh lý tim mạch. Đặc biệt, Trung tâm có các trang thiết bị hiện đại, ngang tầm với các bệnh viện uy tín nhất trên thế giới. Ngoài ra trung tâm có chương trình hợp tác toàn diện với Viện Tim mạch – Bệnh viện Bạch Mai, Bộ môn Tim mạch trường Đại học Y Hà nội, Đại học Paris Decartes - Bệnh viện Georges Pompidou [Pháp], Đại học Pennsylvania [Hoa kì] ...
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn
Làm thế nào biết chính xác có bị huyết áp cao không?
Những điều cần biết về bệnh cao huyết áp
XEM THÊM:
Bài viết này được viết cho người đọc tại Hà Nội.