Viêm họng xung huyết là một bệnh lý thường gặp chủ yếu vào mùa đông khi thời tiết thay đổi. Nếu không kịp thời điều trị triệt để viêm họng xung huyết sẽ dẫn đến nhiều biến chứng ảnh hưởng trầm trọng tới sức khỏe của người mắc.
Viêm họng xung huyết [hay viêm amidan xung huyết, viêm họng cấp tính] là tình trạng khi niêm mạc họng bị virus hoặc vi khuẩn tấn công gây xung huyết, sưng tấy, đau rát, phù nề.
Viêm họng xung huyết phổ biến đối với mọi đối tượng từ trẻ em tới người lớn, bệnh bùng phát nhiều nhất vào mùa đông khi thời tiết thay đổi, xuất hiện riêng biệt hoặc đồng thời cùng viêm mũi xoang, viêm VA, viêm mũi, viêm amidan.
Vi khuẩn, virus xâm nhập, tấn công niêm mạc họng là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến viêm họng xung huyết. Các vi khuẩn, virus gây viêm họng xung huyết có nguồn gốc từ không khí, thức ăn hoặc liên quan đến các bệnh thủy đậu, cảm lạnh, cúm, bạch hầu quai bị….
- Những virus gây bệnh thường gặp: Adenovirus, Virus cúm, Virus para- influenzae, Virus Coxsakie…
- Những vi khuẩn gây bệnh thường gặp: Liên cầu bêta tan huyết nhóm A, B, C, G; Haemophilus influenzae, tụ cầu vàng, Moraxella catarrhalis, các vi khuẩn kị khí…
Niêm mạc họng bị vi khuẩn, virus tấn công dấn đến viêm họng xung huyết
Ngoài ra, bệnh viêm amidan xung huyết còn xảy ra bởi các yếu tố nguy cơ khác:
- Người mắc bệnh trào ngược acid dạ dày, dịch dạ dày trào ngược tấn công vòm họng tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập gây viêm nhiễm
- Người có hệ miễn dịch suy yếu sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn, virus tấn công
- Người sống và làm việc ở môi trường bị ô nhiễm, thường xuyên tiếp xúc với khói bụi, các hóa chất độc hại, khói thuốc lá
- Sự thích ứng không kịp của cơ thể với sự thay đổi thất thường của thời tiết, sức đề kháng suy giảm, đường hô hấp dễ bị tổn thương.
- Thường xuyên ăn các thức ăn cay nóng, uống nhiều nước lạnh làm tổn thương niêm mạc vùng họng
- Những người làm nghề nghiệp đòi hỏi phải nói thường xuyên, nói to, nói nhiều như giáo viên, ca sĩ, MC… sẽ có nguy cơ cao bị tổn thương niêm mạc vùng họng
Viêm họng xung huyết do nguyên nhân từ virus thông thường sẽ tự khỏi sau 3 – 5 ngày đồng thời giảm dần các triệu chứng. Nếu bệnh do nguyên nhân từ vi khuẩn, các dấu hiệu sẽ kéo dài ngày hơn.
Dưới đây là các dấu hiệu chung của viêm họng xung huyết dù xuất phát từ nguyên nhân virus hay vi khuẩn:
- Viêm amidan xung huyết xảy ra đột ngột, triệu chứng sốt vừa từ 38 – 39 độ hoặc sốt cao hơn, đau đầu, ớn lạnh, mệt mỏi, đau nhức toàn thân, chán ăn
- Khi nuốt chất lỏng hoặc chất rắn sẽ thấy đau họng, cảm giác đau nhói lên tai khi nuốt, ho, nói
- Người bệnh ho từng cơn, ho khan hoặc ho có đờm
- Ngạt mũi, khó thở, có thể kèm theo chảy máu mũi
- Bác sĩ khi khám sẽ thấy toàn bộ niêm mạc họng đỏ, xuất tiết, tổ chức bạch huyết ở thành sau họng đỏ mọng, mao mạch nổi rõ, hạch góc hàm sưng nhẹ, hơi đau
Niêm mạc họng bị xung huyết, sưng tấy, đau rát, phù nề
Viêm amidan xung huyết sẽ tiến triển và dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị:
- Biến chứng tại chỗ: viêm tấy hoặc áp xe các khoảng bên họng, áp xe thành sau họng. Một biến chứng hiếm gặp khác là viêm tẩy hoạt thư vùng cổ rất khó điều trị, tiên lượng rất nặng và có thể tử vong.
- Các cơ quan lân cận cũng gặp biến chứng như viêm phổi, viêm tai giữa, viêm thanh khí phế quản, viêm mũi xoang cấp
- Biến chứng xa: người bệnh sẽ gặp phải những biến chứng như viêm khớp, viêm tim, viêm thận, choáng nhiễm độc liên cầu hoặc nhiễm trùng huyết nếu nguyên nhân gây bệnh là do liên cầu tan huyết.
Nguyên tắc điều trị viêm họng xung huyết: trường hợp không có xét nghiệm định loại virus hoặc vi khuẩn, viêm họng xung huyết ở bệnh nhân trên 3 tuổi sẽ cần được điều trị như viêm họng cấp do liên cầu.
Việc điều trị viêm họng xung huyết sẽ kết hợp giữa sử dụng kháng sinh, các thuốc điều trị triệu chứng giúp hạ sốt, giảm đau, kháng viêm và các thuốc điều trị tại chỗ.
- Sử dụng thuốc kháng sinh, giảm đau, kháng viêm sẽ theo chỉ định của bác sĩ
- Việc điều trị tại chỗ cần thực hiện: sức họng bằng nước muối sinh lý, sử dụng kẹo ngậm họng chứa tinh dầu bạc hà, gừng, mật ong… để hỗ trợ sát khuẩn, giảm ho, dịu vùng họng.
Bệnh nhân cần tăng cường chế độ dinh dưỡng nhằm tăng sức đề kháng, rút ngắn thời gian nhiễm bệnh trong thời gian mắc bệnh. Nhũng thực phẩm nên ăn chủ yếu là thực phẩm giàu kẽm như ngũ cốc, hải sản, củ cải, chuối…; thực phẩm giàu vitamin C như cam, chanh, bưởi; thực phẩm giàu protein như trứng, thịt, cá, sữa; uống nhiều nước, trà gừng, trà mật ong…
Trong thời gian viêm họng xung huyết nên hạn chế ăn các thực phẩm như thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, các đồ uống lạnh có gas, rượu, bia, thực phẩm ngọt, nhiều đường…
Uống nước gừng, nước chanh và nước mật ong hằng ngày đề phòng ngừa viêm họng xung huyết
Có rất nhiều triệu chứng của bệnh viêm họng xung huyết khiến người bệnh khó chịu, ảnh hưởng trực tiếp đến công việc, sinh hoạt và cuộc sống thường ngày của người mắc bệnh.
Nhằm hạn chế nguy cơ mắc bệnh, mỗi người cần tự giác vệ sinh tai mũi họng thường xuyên, đeo khẩu trang khi ra ngoài để tránh tiếp xúc với bụi, hóa chất, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng. Đồng thời tránh tiếp xúc với người đang bị cúm, viêm đường hô hấp trên, chăm chỉ luyện tập thể lực thường xuyên để nâng cao sức đề kháng của cơ thể.
Viêm họng xung huyết rất phổ biến nên bệnh hoàn toàn có thể chữa khỏi triệt để khi người bệnh sớm phát hiện và điều trị tích cực. Trường hợp bệnh không được điều trị đúng cách sẽ dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm như ung thư vòm họng. Vậy nên khi thấy những triệu chứng nghi ngờ, cần nhanh chóng đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, phù hợp.
Khoa Tai Mũi Họng Bệnh viện Hồng Ngọc là địa chỉ uy tín về thăm khám và điều trị các bệnh lý liên quan đến tai mũi họng như: viêm amidan, viêm VA, viêm xoang, viêm mũi…Với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng trang thiết bị máy móc hiện đại, thăm khám tại đây, khách hàng sẽ được chẩn đoán kỹ lưỡng tình trạng bệnh, tư vấn phác đồ điều trị phù hợp và hiệu quả nhất với từng trường hợp. Đặc biệt, khoa còn sở hữu công nghệ dao Plasma thế hệ mới giúp quá trình phẫu thuật Amidan/nạo VA trở nên nhẹ nhàng và an toàn hơn rất nhiều.
Để biết thêm các thông tin về chăm sóc sức khỏe Tai – Mũi – Họng từ các bác sĩ chuyên khoa hàng đầu bệnh viện, khách hàng vui lòng theo dõi fanpage: Khoa Tai Mũi Họng – Bệnh viện đa khoa Hồng Ngọc.
Thông tiên liên hệ:
BỆNH VIỆN ĐA KHOA HỒNG NGỌC
Hotline: 0912 002 131
Tel: 024 39 275 568 / 024 7300 8866
Email:
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.
Thế nào là viêm mũi xoang? Viêm mũi xoang là hiện tượng viêm niêm mạc mũi và hệ thống xoang mặt, làm niêm mạc mũi xoang sung huyết, phù nề, các lỗ thông xoang bị tắc không còn chức năng dẫn lưu và vận chuyển niêm dịch. Viêm mũi xoang có thể là viêm cấp [dưới 4 tuần], bán cấp [8 - 12 tuần] hoặc viêm mạn tính [trên 12 tuần]. Viêm mũi xoang chiếm khoảng 30 - 40% số các bệnh nhân đến khám tai mũi họng và khoảng 85% bệnh nhân viêm mũi xoang chỉ cần điều trị ngoại trú. Bệnh chủ yếu gặp ở người lớn, tuy nhiên có thể gặp ở trẻ sơ sinh. Bệnh thường có biểu hiện hắt xì, ngứa mũi, nghẹt mũi, đau nhức, chảy dịch, điếc mũi, đau ở trán hay hốc mắt, đau tai. Chẩn đoán viêm mũi xoang không khó, tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán viêm mũi xoang là tiền sử bệnh và thăm khám lâm sàng. Việc sử dụng CT scan hoặc MRI chỉ cần thiết khi nghi ngờ bệnh lý xoang đặc biệt như viêm mũi xoang do nấm, do răng, khối u mũi xoang lành hoặc ác tính, viêm mũi xoang có chỉ định phẫu thuật. Hình ảnh minh họa [Nguồn: Internet] Nguyên nhân gây bệnh Viêm mũi xoang cấp Viêm mũi xoang cấp thường xảy ra sau khi bệnh nhân bị viêm mũi họng hoặc cảm cúm 1 tuần. Người bệnh xuất hiện sốt trở lại, chảy nước mũi vàng xanh, ngạt tắc mũi, ho, đau nhức mặt và đau đầu, đôi khi mất ngửi. Quan sát thấy rãnh mũi má có thể đầy, ấn cánh mũi, đầu trong cung lông mày, góc trong ổ mắt đau. Khám hốc mũi thấy niêm mạc mũi sung huyết, nề, cuốn mũi quá phát, sàn và khe mũi nhiều dịch vàng xanh hoặc nâu bẩn. Khám họng thấy niêm mạc họng đỏ, thành sau họng có dịch chảy từ cửa mũi sau; vòm mũi họng sung huyết, đọng dịch. Điều trị viêm mũi xoang cấp thường sử dụng kháng sinh nhóm betalactam, đôi khi cân nhắc sử dụng nhóm macrolid hoặc quinolone trong trường hợp dị ứng kháng sinh penicillin hoặc thấy tình trạng bệnh nhân không cải thiện sau 3 ngày điều trị. Có thể sử dụng kháng viêm corticoid hoặc chymotrypsine hoặc kháng viêm nonsteroid; thuốc hạ sốt, giảm đau. Tại chỗ sử dụng thuốc nhỏ hoặc xịt với tác dụng co mạch, chống sung huyết, chống viêm, hút xoang và khí dung tại chỗ, miếng đắp ấm làm giảm đau nhức vùng mặt. Nếu viêm mũi xoang do nấm hoặc do răng, thường loại bệnh này khu trú một bên của xoang, dịch có mùi hôi, bẩn, lợn cợn. Nếu viêm xoang do răng bệnh nhân còn ngửi thấy mũi thối [chỉ người bệnh mới ngửi thấy mùi này], răng hàm trên số 3,4,5,6 đau nhức [viêm quanh cuống, viêm chân răng, dị vật vào xoang hàm sau nhổ răng, hoặc làm vỡ đáy xoang hàm, dẫn đến thông thương xoang và khoang miệng].Phim CT scan và phim paranoma răng sẽ giúp chẩn đoán xác định. Để điều trị, cần phẫu thuật xoang hàm dẫn lưu dịch, lấy tổ chức trong xoang làm giải phẫu bệnh [nấm] hoặc dẫn lưu xoang và bít lấp lỗ thông từ răng vào xoang [viêm xoang do răng].Viêm mũi xoang mạn Bệnh kéo dài trên 12 tuần. Bệnh nhân thường xuyên chảy dịch xuống họng, ngạt tắc mũi từng lúc hoặc thường xuyên, giảm ngửi hoặc mất ngửi. Khám thấy niêm mạc mũi nhợt màu, cuốn dưới quá phát, cuốn giữa thoái hóa, có thể có polip khe trên, khe giữa... Điều trị viêm mũi xoang mạn theo nguyên nhân [thường là dị ứng]. Có thể sử dụng kháng histamine uống, dạng xịt steroid hoặc kháng histamine, thuốc tăng cường miễn dịch. Ngoài ra, có thể phẫu thuật mũi xoang [nếu có chỉ định]. Với những viêm mũi xoang có yếu tố cơ địa, có thể phối hợp thêm vitamine A, D, thuốc kháng histamine...Tuy nhiên, việc điều trị viêm xoang loại này thường chỉ ổn định mà không khỏi được hoàn toàn. Hình ảnh can thiệp nội soi phẫu thuật mũi xoang [Nguồn: Internet] Biến chứng của viêm mũi xoang Viêm mũi xoang thường không tự khỏi và diễn biến thành viêm mũi xoang mạn hoặc gây các biến chứng của viêm mũi xoang nếu không được điều trị. Một số biến chứng của viêm mũi xoang có thể gặp:- Biến chứng mắt: Viêm kết mạc, viêm bờ mi, áp xe tuyến lệ, viêm tấy tổ chức liên kết hốc mắt, viêm thị thần kinh hậu nhãn cầu.- Biến chứng tai: Viêm tai giữa thường do dịch mũi xoang đi qua vòi tai vào tai giữa.- Biến chứng hô hấp: Viêm phế quản, giãn phế nang không hồi phục.- Biến chứng xương: Cốt tủy viêm xương hàm trên, xương thái dương.- Biến chứng nội sọ: Viêm tắc tĩnh mạch xoang hang, viêm màng não, áp xe não [hiếm gặp].Ngoài ra, còn có thể gặp một số biến chứng như viêm thận, viêm khớp... Có thể phòng ngừa bệnh? - Sử dụng khẩu trang trước khi ra đường và khi làm việc trong môi trường ô nhiễm. Giữ môi trường xung quanh luôn sạch sẽ, tránh xa khói bụi, chất thải, khói thuốc lá...- Không nên để mũi đối diện trực tiếp với luồng gió của máy lạnh hoặc máy quạt khi nằm ngủ, hoặc khi ngồi làm việc vì có thể làm tổn thương niêm mạc mũi xoang.- Cần giữ ấm khi đi ngoài trời mưa, lạnh, tránh bị cảm và chuyển thành viêm mũi xoang.- Vệ sinh mũi, họng thường xuyên với dung dịch nước muối sinh lý.- Điều trị tốt các ổ viêm nhiễm của răng, hội chứng trào ngược.- Tăng cường sức đề kháng của cơ thể cũng như niêm mạc mũi xoang bằng các thuốc tăng cường miễn dịch... Khi có các triệu chứng ban đầu như hắt hơi, chảy nước mũi, tắc mũi, nên đi khám chuyên khoa để được tư vấn và điều trị ngay, tránh trường hợp để bệnh chuyển biến thành viêm mũi xoang. |