Tên thường gọi: cây dương, cây dương liễu, cây dương liễu phi lao
Tên khoa học: Casuarina equisetifolia
Họ thưc vật: Populus
Đặc điểm hình thái cây dương
Cây dương là cây thường xanh có thể cao đến 50 m, đường kính đến 18 cm; tuy nhiên, nó thường chỉ đạt chiều cao từ 15 đến 25 m. Thân cây hình trụ thô và gần như thẳng, có vòng trên cây trưởng thành. Vỏ cây màu xám tro đến hơi nâu, nứt nẻ, kết cấu thay đổi theo độ tuổi: nứt sâu, sần sùi và tách ra thành các dải dọc. Các nhánh con giống như lá thông, màu xanh lục xám, có khớp nối, mỏng [rộng dưới 1 mm], dài 10 đến 20 cm [4 đến 8 inch], có rãnh nhỏ, có lông ở các rãnh. Các lá tiêu biến thành vảy nhỏ từ 6 đến 8 lá dạng vòng xoắn, các vòng xoắn bao quanh các khớp của cành con. Hoa đơn tính. Hoa cái nhỏ [đường kính 2-3 mm], màu đỏ và mọc thành cụm dày đặc [một lá bắc, vòi nhụy, nhụy kép] phát triển thành hình nón có gai nhỏ, xoắn ốc, dài 1,5 x 1 cm, màu xanh lục, sau đó tạo quả chín màu đỏ hung, tồn tại lâu trên cây, không thể chìm. Những quả hình nón này trên thực tế được tạo thành từ sự kết hợp gần nhau của các vỏ quả có cánh khô, không thể tách rời. Các hoa đực hình nón tròn nhỏ không đáng kể, màu kem chuyển sang màu nâu. Hạt có màu nâu đỏ và giữ được đặc tính nảy mầm trong ba năm.
Đăc điểm sinh thái cây phi lao
Cây dương là loài cây ưa sáng, có thể chịu sương và gió lạnh. Nó phát triển tốt nhất ở những nơi có nhiệt độ trung bình hàng năm trong khoảng 10 - 35 ° c và thích lượng mưa trung bình hàng năm trong khoảng 700 - 2.000mm, mặc dù nó chịu được 200 - 3.500mm. Cây cần đất thoát nước tốt, thích đất kiềm đến đất trung tính, độ pH trong khoảng 5 - 6,5, nhưng chịu được 4 - 8,5. Cây non dễ bị khô hạn cho đến khi rễ của chúng chạm tới mực nước ngầm, có thể mất đến 2 - 3 năm sau khi trồng nhưng sau đó chúng chịu hạn rất tốt.
Nhân giống cây phi lao
Cây phi lao có thể nhân giống bằng hạt và giâm cành. Hạt giống có thể được gieo mà không cần xử lý trước nhưng cần được bảo vệ khỏi kiến. Quá trình nảy mầm mất đến 2 tuần và mọc trên hoặc gần mặt đất. Nên trồng cây con trên đất thịt nhẹ thoát nước tốt, không trồng đất sét để giảm tỷ lệ bệnh và sâu bệnh. Tưới nước thích hợp, đúng khoảng cách của cây và đủ ánh sáng nên kiểm tra độ ẩm trong vườn ươm. Cây con có thể được ươm khi cao 3 - 10 cm và chuyển sang luống hoặc chậu. Cây thường thích hợp trồng ngoài vườn khi cao từ 25 - 30 cm.
Giâm cành được tạo ra từ những cành nhỏ có đường kính 2 mm và chiều dài 10 - 15 cm, và sự ra rễ được tăng cường thông qua việc sử dụng hormone tạo rễ.
Công dụng cây phi lao
Vì là loại cây chịu mặn và mọc trên cát nên cây được sử dụng để kiểm soát xói mòn dọc theo bờ biển, cửa sông, bờ sông và đường thủy. Nhiều khu vực nơi loài này xuất hiện tự nhiên rất dễ bị ảnh hưởng bởi lốc xoáy nhiệt đới hoặc bão, và khả năng chịu đựng gió mạnh nói chung của nó đã khuyến khích việc sử dụng nó để trồng bảo vệ.
Cây phi lao với lá tiêu biến lạ mắt cùng với việc chịu cắt tỉa tạo hình tốt nên nó thường được ứng dụng nhiều trong cảnh quan. Cây là lựa chọn không thể thiếu trong các khu nghỉ dưỡng, đường phố ven biển. Ngoài ra, cây cũng được ứng dụng tròng nhiều ở trường học, công viên, cơ quan, đường phố của các tỉnh, thành phố khác. Cây thường được cắt tỉa tạo hình tháp đẹp mắt mang cái nhìn mới lạ trong cảnh quan. Cây trồng thành một dãy dài tạo thành hàng rào phân cách cũng là một lựa chọn tuyệt vời để câ phát huy hết công dụng của nó.
Ngoài ra, cây phi lao cũng được các nghệ nhân khéo léo tạo hình bonsai rất đẹp mắt, đủ các dáng thế.
Chăm sóc cây phi lao
Cây phi lao cần được tưới nước đầy đủ trong những năm đầu mới trồng. Sau đó, bạn chỉ cần tưới nước định kỳ cho cây là được. Cây phát triển tự do sẽ cho cành nhánh mọc dài và có phần hơn rũ xuống, vì vậy bạn cần cắt tỉa để được hình dạng như mong muốn.
Tôi là Trung Thành, với 25 năm kinh nghiệm tiếp xúc, làm việc trong lĩnh vực Bonsai nghệ thuật, tôi đã có cơ hội tạo ra nhiều tác phẩm có giá trị, giúp chăm sóc cây cảnh cho nhiều chủ vườn và đào tạo. việc làm cho một số sinh viên ở miền Bắc. Vì vậy, tôi đã tạo ra kênh YouTube “Trung Thành Bonsai” với mục đích chia sẻ những kinh nghiệm mà tôi đúc kết được trong quá trình phát triển sự nghiệp và là nơi giao lưu với những người bạn có cùng sở thích về cây cảnh. Trên toàn quốc. Đây là clip mình chia sẻ về cách “Ngắt hoa giấy để cây ra hoa đúng dịp Tết”. Với những kiến thức mà bản thân đã học và thực hành được mà tôi chia sẻ trong clip, hy vọng sẽ giúp các bạn có một cây hoa giấy đẹp và nở hoa đúng dịp Tết. Hãy đăng ký kênh Youtube của tôi để chúng ta có thể giao lưu, trao đổi cùng nhau và xem nhiều clip bổ ích hơn nữa. Cảm ơn các bạn đã ủng hộ và hẹn gặp lại các bạn trên kênh Youtube “Cây cảnh Trung Thành”
- Phi Lao [Casuarina equisetifolia]: Có nguồn gốn từ Australia. Trồng dọc các vùng duyên hải Việt Nam để tránh gió, giữ đất. Cây gỗ lớn cao đến 20 m, cành non có màu xanh như lá, chia đốt, mỗi đốt có 1 vòng lá dạng vẩy xếp sát nhau thành bẹ ngắn dạng răng. Hoa đơn tính cùng gốc. Cụm hoa đực dạng bông uốn cong ở đầu cành. Hoa chỉ có 1 bầu 2 ô. Quả có cánh. Cành non dể uốn tỉa thích hợp tạo những dáng cây Bonsai chịu nghiệt ngã của hoàn cảnh sống.
Cây phi lao là loài thân gỗ có thể cao vài chục mét, lá liễu có hoa đực và hoa cái trên cùng cây. Phi lao là loài sống lâu ngày nay cũng được trồng tạo cảnh [bon-sai] có vẻ đẹp và trị giá không thua kém các loài cây nổi tiếng khác.
Lá phi lao có màu xanh đậm tuy nhiên cũng có thể ngả sang màu đỏ khi vào mùa thu. Có trường hợp đột biến khác thường lá còn chuyển thành màu trắng. Mùa xuân cũng là mùa khoe sắc của lá và hoa phi lao, hoa đực được phát triển từ ngọn của lá cây. Khi hoa nở rộ trông xa lá cây như chuyển thành màu vàng úa. Nét đẹp của phi lao là lá liễu thướt tha vi vu theo gió bản tình ca muôn thuở chỉ có ở loài phi lao.
Cây phi lao dù không phải sinh ra ở đất nước ta nhưng đóng một vai trò không nhỏ trong việc cải thiện môi trường đem lại cảnh quan đẹp và mang lại nhiều hữu ích.
Chăm sóc, bón phân cho cây Bonsai
Đặc điểm:
Các loại kiểng cây như bùm sụm, thông, tùng, sung, lộc vừng, mai chiếu thủy, sanh, si, đa... rất cần được bón phân thường xuyên để duy trì thế cây và tán cây được cân đối, đẹp.
Nguyên tắc tạo hình:
- Tạo cân đối: Một cây thiết kế đẹp cần có sự cân bằng toàn diện, từ sự tạo hình, uốn nắn cấu trúc của cây đến sự kết hợp giữa cây và chậu. Có ba nhân tố chính cần lưu tâm:
+ Rễ cây ăn lan: Rễ cây lộ ra trên mặt đất làm tăng thêm ấn tượng về sự trưởng thành và tính chất của cây. Đây là một trong những nét đặc trưng thú vị nhất của nghệ thuật cây cảnh. Rễ cây cần lan ra nhiều hướng quanh thân và bò rộng ra, tạo cho thân cây chỗ tựa chắc chắn.
+ Cành cây: Cành cây tạo nên cấu trúc căn bản của hình bóng cây. Bạn có thể điều chỉnh nó bằng phương pháp cắt tỉa và buộc uốn dây kẽm. Hãy ngắm kỹ sự sắp đặt của cành mọc lên và lan ra quanh cây như một cầu thang xoắn ốc, hình dung sự hài hòa cân đối quanh thân cây. Cành khỏe mạnh đầu tiên nằm ngang phải là hàng thứ ba tính từ dưới lên trên. Mỗi cành phải thon dần từ thân và hẹp dần ở ngọn. Ngoài ra cần chú ý đến sự cân đối giữa cây và chậu về tất cả những đặc điểm tạo dáng và vị trí của cây trong chậu. Những điều cần tránh: Những cành tăng trưỡng quá lớn không làm đẹp cho yếu tố thiết kế, hãy cắt bỏ chúng đi. Tránh để những cành mọc đâm ngang và lan từ cùng một chỗ trên thân, hay mọc đối diện với cành khác ở cùng một độ cao trên thân.
+ Thân cây: Nét đặc trưng quan trọng nhất của thân cây là có ngọn đẹp [gốc to, ngọn nhỏ]. Sự dày dặn ở dưới sẽ làm tăng vẻ trưởng thành, nhưng cây mọc thẳng tắp cũng sẽ làm hỏng sự hài hòa trong kiểu dáng. Phải tìm loại vỏ cây có cấu tạo và màu sắc phù hợp với đường nét, kèm theo tuổi tác, vẻ dày dạn phong sương cũng là điều hấp dẫn của cây cảnh.
Tạo hình bằng dây kẽm:
Với kỹ thuật này có thể tạo cây cảnh bằng cách thay đổi hướng của thân và nhánh cây. Những cành mọc chĩa lên có thể uốn ngang hay vuốt xuống để tạo ấn tượng già dặn, trưởng thành.
Uốn kẽm loại cây xanh quanh năm ở thời điểm nào cũng được [nhưng với các loại như tùng bách thì thời điểm tốt nhất là cuối mùa thu đến đầu mùa xuân].
Nên uốn cây rụng lá theo mùa vào cuối xuân [trước khi cây đâm chồi] hay cuối thu [trước khi ngủ đông]. Thực tế, chúng ta nên dựa vào dạng cây để chọn những cành mềm, dẻo, dễ uốn và không bị tách nhánh.
Cách quấn kẽm:
+ Quấn thân cây: Cắt một sợi dây có chiều dài gấp 3 lần nhánh hay thân cần quấn. Có thể quấn dây lượn quanh thân một góc 45o, đó là cách quấn hiệu quả nhất. Cách quấn: Cắm một đầu kẽm xuống đất, đầu tiên quấn quanh gốc cây, sau đó quấn lên thân cây. Nếu muốn quấn thêm một lần nữa, bạn nên quấn sát với sợi dây trước và nhất thiết không quấn chồng lên nhau.
+ Quấn nhánh: Bắt đầu quấn từ dưới. Đồng thời quấn dây xen kẽ theo chiều dài của nhánh đến khi làm xong nguyên cây [trở lại quấn trên những cành non thật tỉ mỉ]. Hoặc chúng ta quấn cùng một lúc cả nhánh chính và nhánh phụ trước khi quấn tiếp. Sử dụng dây mảnh hơn cho bề dày của nhánh thon. Thông thường, hãy quấn hai nhánh cùng một lúc với cùng một sợi dây quấn, quấn quanh để tạo thế dựa thân. Ở những nơi có nhánh đơn, thì nên quấn liên kết với nhánh khác, buộc chặc đầu dây bằng cách gài nó dưới vài vòng đầu tiên.
+ Bao lâu thì gỡ dây quấn? Điều này còn tùy thuộc độ dày của thân, cành, loại cây, chất lượng và tuổi cây. Nên thường xuyên kiểm tra dây quấn để đảm bảo dây quấn để đảm bảo dây không hằn vào vỏ khi cây phát triển. Tháo dây quấn trong khoảng ba đến sáu tháng với những cây rụng lá theo mùa, sáu đến mười hai tháng với cây xanh quanh năm. Phải cẩn thận khi chọn cỡ dây phù hợp với độ lớn và sự phát triển của cây. Nên thay đổi cỡ dây quấn theo độ dày của thân nhánh thì cỡ dây phải nhỏ dần, cỡ dây tương ứng bằng 1/6 đến 1/3 đường kính của cành hoặc thân chọn quấn. Để tháo dây quấn, tốt hơn hết bạn nên cắt dây thành những đoạn nhỏ, nhằm giảm bớt sự rủi ro, hư hại cho cây.
Sang chậu và thay đất :
Khi đất trong chậu đã cạn kiệt chất bổ dưỡng thì Bonsai có hiện tượng: Cây không còn tươi tắn, có hiện tượng xuống sức, bộ lá kém tươi và bắt đầu nhuốm vàng bệnh hoạn, các cành như không thể cất cao lên được, nhiều rễ con lồi lên mặt đất chậu, lớp đất trên bề mặt chậu mỏng dần đi. Những triệu chứng trên cho thấy đã đến lúc thay đất cho cây.
Theo thời tiết nước ta thì nên sang chậu vào mùa xuân hay trước mùa mưa khi cây bắt đầu đâm chồi, nảy lộc và đó là thời tiết mát mẻ.
Dùng dao cùn xắn từ từ phần đất sát thành chậu cho đến khi bầu đất và thành chậu được tách ra hay trước đó một buổi ta tưới nước cho đất thật nhão, như vậy chỉ cần nghiêng chậu là lấy cây ra được.
Tiến hành cắt bỏ rễ lớn và rễ con đã quá già và chỉ chừa lại những rễ non. Nên dùng loại kềm bén để hớt bớt rễ, vết cắt cần cho ngọt, không được giập nát. Bộ rễ sau khi xử lý xong phải được gọn gàng.
Đây cũng là dịp tốt để ta cắt tỉa những cành, nhánh mọc không đúng cách, hoặc sửa đổi chúng.
Bón phân:
Bón phân định kỳ 1-2 tháng/lần, lượng bón cho mỗi cây/đợt tùy theo cây lớn nhỏ như sau:
- 5-10 gam NPK 20-10-10
- 20-30 gam Compomix
Nếu trồng cây trong chậu thì cứ 3-4 tháng thay đất một lần bằng cách bỏ bớt 1/4-1/3 đất củ trong chậu thay bằng hỗn hợp đất sạch Compost Đầu Trâu.
Phun phân bón lá Đầu Trâu:
- Thời kỳ cây đang lớn hoặc sau cắt tỉa: Pha 1-2 gam Đầu Trâu 501 trong 1 lít nước, phun định kỳ 7-10 ngày/lần.
- Thời kỳ sau khi chuyển chậu hoặc cắt tỉa: Pha1-2 gam Đầu Trâu 701 trong 1 lít nước, phun định kỳ 7-10 ngày/lần.
- Phun dưỡng cây định kỳ bằng cách pha 1-2 gam Đầu Trâu 901 trong 1 lít nước, phun định kỳ 7-10 ngày/lần.
……………..
Xem thêm: cây làm thuốc,
cây lá màu:
cây công trình, cây bóng mát, phân bón,
thuốc, sâu bệnh
Cây lộc vừng, cây bưởi, cây bằng lăng, cây sấu; cây cau vua; cây mít; cây xoài; cây
vú sữa.