Hiện nay tình trạng con ngoài giá thú khá phổ biến và không còn xa lạ với chúng ta. Con ngoài giá thú tuy không phải là khái niệm mới mẻ; có thể mỗi chúng ta đã nghe rất nhiều. Tuy nhiên; Khái niệm về con ngoài giá thú nhiều khi còn bị hiểu sai hoặc hiểu thiếu. Vậy Con ngoài giá thú là gì? Và con ngoài giá thú được hưởng những quyền lợi gì? Hãy tham khảo bài viết dưới đây của Luật sư X.
- Luật hôn nhân và gia đình 2014
Trong pháp luật không có định nghĩa nào về con ngoài giá thú là gì. Tuy nhiên; hiểu theo lẽ thông thường thì con ngoài giá thú là con được sinh ra trong thời kỳ hôn nhân hợp pháp.
Pháp luật Việt Nam chỉ công nhận một cuộc hôn nhân hợp pháp khi các bên đủ điều kiện kết hôn và thực hiện thủ tục đăng ký kết hôn tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Bởi vậy; con ngoài giá thú sẽ chỉ xuất hiện trong hai trường hợp:
- Hai bên nam nữ có con khi chưa đăng ký kết hôn hoặc không đăng ký kết hôn [Cả hai đều còn độc thân];
Việc chưa đăng ký kết hôn nhưng vẫn có con, các bên vẫn phải có quyền và nghĩa vụ với con căn cứ theo Quy định tại Điều 14 Luật hôn nhân và gia đình 2014:
- Hai bên có tình cảm phát sinh và có con với nhau. Tuy nhiên 1 trong hai bên hoặc cả hai bên đều đã kết hôn.
Dù sinh ra trong thời kỳ hôn nhân hợp pháp hay không thì đứa trẻ sinh ra vẫn phải được pháp luật bảo hộ về quyền và nghĩa vụ như một đứa trẻ bình thường khác. Bởi vậy; Luật hôn nhân và gia đình quy định quyền xác định cha mẹ cho con ngoài giá thú. Cụ thể tại Điều 101:
- Cơ quan đăng ký hộ tịch có thẩm quyền xác định cha, mẹ, con theo quy định của pháp luật về hộ tịch trong trường hợp không có tranh chấp.
- Tòa án có thẩm quyền giải quyết việc xác định cha, mẹ, con trong trường hợp có tranh chấp; hoặc người được yêu cầu xác định là cha, mẹ, con đã chết và trường hợp quy định tại Điều 92 của Luật này.
Quyết định của Tòa án về xác định cha, mẹ, con phải được gửi cho cơ quan đăng ký hộ tịch để ghi chú theo quy định của pháp luật về hộ tịch; các bên trong quan hệ xác định cha, mẹ, con; cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.
Không ai sinh ra mà mất quyền không được nhận bố mẹ vì sinh không trong thời kỳ hôn nhân cả. Việc xác định cha mẹ cho con là quyền của con và cũng là nghĩa vụ. Đây là một trong những căn cứ cơ bản để bảo vệ quyền và lợi ích của con theo quy định.
Theo đó; việc đăng ký xác định cho con ngoài giá thú được thực hiện tại UBND cấp xã nơi con cư trú.
Sau khi được hoàn thiện thủ tục xác nhận cha mẹ cho con; thì con ngoài giá thú cũng sẽ có đầy đủ tất cả các quyền lợi của một người con bình thường. Bao gồm các quyền nhân thân như Quyền cư trú; quyền hộ tịch; giám hộ, quyền tài sản, thừa kế….
Trong đó; quyền sống chung cùng cha mẹ được pháp luật bảo hộ cho đến khi con thành niên Theo Luật Hôn Nhân Gia Đình 2014; theo điều 70:
- Được cha mẹ yêu thương, tôn trọng; có quyền và lợi ích hợp pháp về tài sản; được học tập và giáo dục; được phát triển lành mạnh về thể chất; trí tuệ và đạo đức.
- Có nghĩa vụ yêu quá kính trọng, biết ơn, hiếu thảo; phụng dưỡng cha mẹ; giữ gìn danh dự, truyền thống tốt đẹp của gia đình.
- Con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự; hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình thì có quyền sống chung với cha mẹ, được cha mẹ trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc.
Hơn nữa, nghĩa vụ cấp dưỡng khi không sống chung với con được pháp luật quy định cho đến khi con trưởng thành. Quy định cụ thể tại Điều 118.
Thực tế; có nhiều người vợ/chồng sẽ không thoải mái khi phải sống chung với con ngoài giá thú. Tuy nhiên; đứa trẻ sinh ra không hề có lỗi lầm gì cả, việc chăm nom, sinh sống cùng là nghĩa vụ của người làm cha, làm mẹ. Hãy yêu thương và tạo môi trường sống tốt nhất cho tất cả những đứa trẻ.
Trên đây là tư vấn của Luật sư X về vấn đề ”Con ngoài giá thú là gì?” Chúng tôi hi vọng rằng bạn có thể vận dụng các kiến thức trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống.
Để biết thêm thông tin chi tiết về dịch vụ của Luật Sư X, hãy liên hệ: 0833102102
Con ngoài giá thú có được hưởng thừa kế không?
Như đã biết đứa trẻ sinh ra không phụ thuộc vào tình trạng hôn nhân thì đều có quyền và nghĩa vụ như nhau. Bởi mỗi đứa trẻ sinh ra đều thì không phải lỗi của chúng. Do đó mà dù là con ngoài giá thú hay con được sinh ra trong thời kỳ hôn nhân thì đều có quyền, nghĩa vụ với cha mẹ như nhau. Bởi vậy; nếu cha mẹ chết thì con ngoài giá thú vẫn được hưởng thừa kế nếu không thuộc trường hợp bị truất quyền thừa kế; hoặc từ chối di sản thừa kế.
Cấp dưỡng được hiểu như thế nào?
Cấp dưỡng là quan hệ tài sản gắn liến với nhân thân của mỗi người nên không thể chuyển giao cho người khác. Người có nghĩa vụ cấp dưỡng phải thực hiện mà không thể thay thế bằng nghĩa vụ khác. Đó là việc đóng góp tiền hoặc tài sản để đấp ứng nhu cầu thiết yếu cho người không sống chung với mình nhưng có quan hệ huyết thống; trong trường hợp người đó chưa thành niên; đã thành niên những không có khả năng lao động; không có tài sản nuôi bản thân theo quy định của luật.
Do sự phát triển của kinh tế xã hội, hiện tượng nam nữ sống với nhau như vợ chồng trước khi kết hôn không còn là điều mới lạ. Điều này gây ra một số mặt trái trong xã hội như phá thai, con sinh ra không được cha mẹ ruột thừa nhận, con sinh ra bị bỏ rơi vào các bệnh viện, chùa chiền... Những đứa trẻ này được gọi là con ngoài giá thú. Vậy con ngoài giá thú là gì? Pháp luật quy định như thế nào về quyền lợi của con ngoài giá thú? Hãy cùng Luật Hoàng Anh tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
I. Khái niệm con ngoài giá thú?
Để hiểu về khái niệm con ngoài giá thú, ta cần đặt thuật ngữ ngày dưới các góc độ như sau: Theo từ điển Tiếng Việt, con ngoài giá thú là con mà cha mẹ sinh ra không phải là vợ chồng theo quy định của pháp luật. Theo từ điển Luật học trang 102, con ngoài giá thú là con mà cha mẹ không phải là vợ chồng hoặc cha mẹ ăn ở với nhau như vợ chồng, nhưng việc lấy nhau chưa được ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn đăng ký vào sổ kết hôn. Dưới góc độ pháp lý: hiện nay Luật hôn nhân gia đình nói riêng và pháp luật Việt Nam nói chung chưa có một văn bản pháp lý nào quy định cụ thể về khái niệm con ngoài giá thú. Theo đó, các trường hợp có thể phát sinh con ngoài giá thú bao gồm: - Nam, nữ sống chung như vợ chồng nhưng không đăng ký kết hôn và sinh con. - Một trong hai bên nam, nữ đã kết hôn với người khác nhưng vẫn sống chung như vợ chồng với người khác giới và sinh con. - Hai vợ chồng ly hôn với nhau nhưng sau đó tái hợp, không đăng ký kết hôn và sinh con. Ví dụ: A và B là công nhân ở khu công nghiệp C. Trong thời gian sống chung, A với B có một người con chung là D nhưng cả hai không đăng ký kết hôn. Khi đó D được gọi là con ngoài giá thú của A và B.
Từ những điều trên có thể định nghĩa: Con ngoài giá thú là con mà cha mẹ không phải là vợ chồng trước pháp luật hoặc cha mẹ ăn ở, chung sống với nhau như vợ chồng nhưng việc kết hôn chưa được ủy ban nhân dân công nhận, ghi vào sổ kết hôn. Con ngoài giá thú có thể là con chung hoặc con riêng của một bên cha, mẹ.
II. Pháp luật quy định thế nào về quyền lợi của con ngoài giá thú?
Trước đây dưới chế độ phong kiến hà khắc, có sự phân biệt nặng nề giữa những người con trong gia đình: giữa con cả và con út, con trai và con gái, con chính thức và con ngoại hôn [con giá thú] hay còn được gọi là con ngoại tình, con tư sinh, con hoang. Người mẹ và con ngoài giá thú sống trong chế độ đó thường xuyên bị người đời và những người trong gia đình dèm pha, khinh rẻ, đối xử vô cùng bất công. Hệ thống pháp luật Hôn nhân gia đình của nước ta đã ghi nhận quyền làm mẹ ngay từ những văn bản đầu tiên. Điều 9, Sắc lệnh số 97/SL ngày 22/05/1950 của Chủ tịch nước về sửa đổi một số quy lệ và chế định trong dân luật quy định:
"Người con hoang vô thừa nhận được phép thưa trước tòa án để truy nhận cha hoặc mẹ của mình".
Đặc biệt kể từ Luật hôn nhân và gia đình năm 1986 đến nay, pháp luật đã công nhận quyền yêu cầu tòa án xác định cha, mẹ, con. - Quyền được xác định cha, mẹ: Điều 110, Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về thẩm quyền giải quyết việc xác định cha, mẹ, con như sau:"1. Cơ quan đăng ký hộ tịch có thẩm quyền xác định cha, mẹ, con theo quy định của pháp luật về hộ tịch trong trường hợp không có tranh chấp. 2. Tòa án có thẩm quyền giải quyết việc xác định cha, mẹ, con trong trường hợp có tranh chấp hoặc người được yêu cầu xác định là cha, mẹ, con đã chết và trường hợp quy định tại Điều 92 của Luật này.
Quyết định của Tòa án về xác định cha, mẹ, con phải được gửi cho cơ quan đăng ký hộ tịch để ghi chú theo quy định của pháp luật về hộ tịch; các bên trong quan hệ xác định cha, mẹ, con; cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.”
Theo đó, việc đăng ký xác định cho con ngoài giá thú được thực hiện tại UBND cấp xã nơi con cư trú. Quyền được xác định cha, mẹ là một trong những căn cứ đầu tiên để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của con. - Được hưởng quyền lợi như những đứa con bình thường khác Sau khi thủ tục xác định cha, mẹ, con, những đứa con ngoài giá thú cũng được hưởng những quyền lợi như những đứa con bình thường khác như quyền giám hộ, quyền tài sản, quyền thừa kế... Ví dụ: con chưa thành niên thì được sống chung với cha mẹ và được cha mẹ nuôi dưỡng.Con ngoài giá thú cũng là một đứa trẻ bình thường, có quyền được cha mẹ yêu thương, chăm sóc như những đứa con khác. Pháp luật Hôn nhân gia đình Việt Nam quy định về quyền lợi đầy đủ của con ngoài giá thú thể hiện sự nhân văn, tiến bộ và phù hợp với tinh thần của Hiến pháp "Trẻ em được gia đình, nhà nước và xã hội bảo vệ, chăm sóc và giáo dục".
Luật Hoàng Anh