Kinh tế thị trường là gì, ưu và nhược điểm của kinh tế thị trường được nhiều người quan tâm. Trong nền kinh tế thị trường các chủ thể đều bình đẳng với nhau. Hoạt động trên khuôn khổ nhất định dựa trên những quy định của pháp luật. Kinh tế thị trường là một trong những mô hình kinh tế được nhiều nước sử dụng trên thế giới. Cụ thể như nào hãy cùng công ty dịch vụ kế toán bePro.vn tìm hiểu nhé!
Kinh tế thị trường là gì?
Nền kinh tế thị trường là một loại hình kinh tế – xã hội. Mà ở đó các quan hệ kinh tế, sự trao đổi, sự mua bán các sản phẩm và nhất là sự phân chia lợi ích, tìm kiếm lợi nhuận,… Đều do các quy luật của thị trường điều tiết và chi phối.
Không thu được lợi nhuận thì người sản xuất, kinh doanh không còn động lực để tiếp tục. Nhất là để thúc đẩy công việc sản xuất và kinh doanh của họ. Do đó sự trì trệ của xã hội là khó tránh khỏi. Cho nên có thể nói kinh tế thị trường là thành quả quan trọng của sự phát triển lâu dài. Chứ không phải là của riêng hoặc là độc quyền của một hình thái kinh tế – xã hội nào.
Kinh tế thị trường là gì, ưu và nhược điểm của kinh tế thị trường
Kinh tế thị trường ra đời khi nào?
Nền kinh tế thị trường là gì khi đã có mầm mống trong xã hội nô lệ. Hình thành trong xã hội phong kiến và phát triển mạnh mẽ trong xã hội tư bản chủ nghĩa. Như vậy, nền kinh tế thị trường ra đời ở thời điểm có sự xuất hiện trao đổi hàng hóa trên thị trường. Và phát triển mạnh mẽ nhất ở thời kỳ kinh tế hoạt động chủ yếu dựa vào việc phân bổ các nguồn lực.
Đặc điểm kinh tế thị trường
Kinh tế thị trường là gì được thể hiện qua những đặc điểm sau:
Các tài sản trong xã hội luôn lưu thông biến động liên tục. Và mỗi tài sản trong xã hội đều có chủ sở hữu, chủ yếu là thuộc sở hữu tư nhân.
Trong nền kinh tế luôn tồn tại sự cạnh tranh công bằng giữa các cá nhân, tổ chức trong xã hội.
Việc kinh doanh hàng hóa lưu thông trên thị trường đều dựa trên nhu cầu của con người, hoạt động dưới khuôn khổ pháp luật.
Nền kinh tế tự vận động điều tiết theo quy luật vận động của thị trường một các tự nhiên.
Nền kinh tế thường có sự quản lý, can thiệp từ nhà nước. Được thể hiện qua việc ban hành các văn bản pháp luật, hỗ trợ phát triển kinh tế, khắc phục những hạn chế xảy ra,..
Trong nền kinh tế thị trường chắc chắn sẽ có sự đào thảo của những thành phần kinh tế yếu kém. Và thiếu sự cạnh tranh, cạnh tranh không công bằng trong xã hội.
Kinh tế thị trường là gì, ưu và nhược điểm của kinh tế thị trường
Ưu điểm của kinh tế thị trường
a. Là điều kiện để thúc đẩy các hoạt động sản xuất:
Trong nền kinh tế thị trường nếu lượng cầu cao hơn cung thì giá cả hàng hoá sẽ tăng lên. Mức lợi nhuận cũng tăng, điều này khuyến khích người sản xuất tăng lượng cung. Ai có cơ chế sản xuất hiệu quả hơn, thì có tỷ suất lợi nhuận cao hơn. Nhờ đó cho phép tăng quy mô sản xuất. Do đó các nguồn lực sản xuất sẽ chảy về phía những người sản xuất hiệu quả hơn
b. Có được một lực lượng sản xuất lớn-đáp ứng tối đa nhu cầu của người tiêu dùng:
Kinh tế thị trường tạo ra nhiều sản phẩm giúp thỏa mãn nhu cầu của tiêu dùng ở mức tối đa. Tại nhiều nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, mức sống của người tiêu dùng đã bị trượt xuống thấp hơn nhiều. So với các quốc gia trong nền kinh tế thị trường.
Nhưng khuyết điểm của hệ thống này là đã không cung cấp đủ các mặc hàng thiết yếu. Chẳng hạn như thực phẩm, các dịch vụ công cộng, nhà ở,…
c. Tạo động lực để con người thỏa sức sáng tạo:
Một nền kinh tế cho phép con người tự do cạnh tranh. Điều này đồng nghĩa đòi hỏi mọi người phải không ngừng sáng tạo để tồn tại. Tìm ra những phương thức mới cải tiến cho công việc, kinh nghiệm. Kinh tế thị trường là nơi để phát hiện, đào tạo, tuyển chọn, sử dụng con người. Cũng là nơi để đào thải những quản lý chưa đạt được hiệu quả cao.
d. Kinh tế thị trường cung cấp nhiều việc làm hơn:
Một ví dụ là các doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm khoảng 99,7% tổng số doanh nghiệp tại Hoa Kỳ. Với nền kinh tế thị trường, sự tập trung vào đổi mới cho phép các doanh nghiệp nhỏ này. Tìm ra những thị trường ngách và cung cấp các công việc với mức lương cao ở địa phương.
Ưu và nhược điểm của nền kinh tế thị trường
Nhược điểm của kinh tế thị trường:
a. Kinh tế thị trường có thể dẫn tới bất bình đẳng trong xã hội
Gia tăng khoảng cách giữa giàu và nghèo dẫn tới bất bình đẳng trong xã hội. Người giàu sẽ sử dụng lợi thế của mình để trở nên giàu hơn. Trong khi người nghèo sẽ ngày càng nghèo hơn.
Sau một thời gian cạnh tranh, các nhà sản xuất nhỏ lẻ sẽ bị các hãng sản xuất lớn mạnh thôn tính. Cuối cùng chỉ còn lại một số ít các nhà sản xuất lớn có tiềm lực mạnh. Họ sẽ thâu tóm phần lớn ngành kinh tế. Dần dần kinh tế thị trường biến thành độc quyền chi phối.
b. Dễ dẫn đến mất cân bằng cung cầu dẫn đến khủng hoảng kinh tế:
Do chạy theo lợi nhuận nên các doanh nghiệp sẽ đầu tư mở rộng sản xuất. Ban đầu, các công ty đầu tư phát triển sản xuất khiến nguồn cung tăng mạnh trong khi cầu tăng không tương xứng. Hiện tượng này tích lũy qua nhiều năm sẽ dẫn đến khủng hoảng thừa. Nghĩa là hàng hoá bị ứ đọng, dẫn đến giá cả sụt giảm. Hàng hoá không bán được để thu hồi chi phí đầu tư. Nên hàng loạt doanh nghiệp phá sản và khủng hoảng kinh tế là kết quả cuối cùng.
Kết luận:
Bài viết trên vừa chia sẻ với bạn một vài thông tin cơ bản về nền kinh tế thị trường là gì. Mong rằng với những chia sẻ trên sẽ giúp bạn hiểu thêm về bản chất của nền kinh tế này. Ngoài ra bạn có thắc mắc về các dịch vụ kế toán liên quan. Hãy liên hệ đến dịch vụ kế toán thuế trọn gói bePro.vn để được tư vấn tận tình, miễn phí nhé.
Trong quá trình học các môn lý luận – chính trị, khái niệm hay được đề cập tới đó là khái niệm kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Vậy, đặc trưng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là gì?
Sau đây, Chúng tôi sẽ giới thiệu tới quý vị những nội dung sau để hỗ trợ khách hàng những thông tin cần thiết liên quan đến nền kinh tế thị trường đinh hướng xã hội chủ nghĩa.
Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là gì?
Trong đại hội lần thứ XII của Đảng cộng sản Việt Nam, lần đầu tiên Đảng đã đưa ra quan điểm về kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Theo quan điểm của Đảng cộng sản Việt Nam, kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là nền kinh tế vận hành động bộ, đầy đủ theo các quy luật của kinh tế thị trường, đồng thời bảo đảm định hướng xã hội chủ nghĩa phù hợp với từng giai đoạn phát triển của đất nước.
Đó là một nền kinh tế hiện đại và hội nhập quốc tế, có sự quản lý của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa do Đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo nhằm mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
– Mục tiêu của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam là nhằm thực hiện dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Đó là giải phóng mạnh mẽ lực lượng sản xuất và không ngừng nâng cao đời sống nhân dân bằng việc đẩy mạnh xóa đói, giảm nghèo, khuyến khích mọi người vươn lên làm giàu chính đáng, giúp đỡ người khác thoát nghèo và từng bước khá giả hơn.
Mục tiêu này thể hiện rõ mục đích phát triển kinh tế thị trường là vì con người, nâng cao đời sống nhân dân, mọi người điều được hưởng thụ thành quả của sự phát triển.
– Sở hữu trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa: tồn tại nhiều hình thức sở hữu với nhiều thành phần kinh tế khác nhau.Theo quan điểm tại đại hội XII của Đảng cộng sản Việt Nam hiện nay có bốn thành phần kinh tế gồm: thành phần kinh tế nhà nước, thành phần kinh tế tập thể, thành phần kinh tế tư nhân và thành phần kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.
Mỗi thành phần kinh tế chịu sự tác động của các quy luật kinh tế riêng bên cạnh tính thống nhất giữa các thành phần kinh tế cũng có sự khác nhau thậm chí có thể có mẫu thuẫn khiến cho nền kinh tế thị trường ở nước ta có khả năng phát triển theo những hướng khác nhau. Mặc dù, với tư duy đột phá, coi kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng trong nền kinh tế và khuyến khích tư nhân góp vốn vào các tập đoàn kinh tế nhà nước, nhưng thành phần kinh tế tư nhân không tránh khỏi tính tự phát, chạy theo lợi nhuận đơn thuần nảy sinh các hiện tượng tiêu cực làm tổn hại đến lợi ích chung của toàn thể xã hội.
Vì vậy, nhà nước phải dùng nhiều biện pháp để ngăn chặn những khuynh hướng tự phát, những hiện tượng tiêu cực hướng sự phát triển của các thành phần kinh tế đi theo đúng quỹ đạo định hướng xã hội chủ nghĩa.
– Quản lý của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa: Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa đại diện cho đa số nhân dân trong xã hội và phải bảo vệ quyền lợi, lợi ích của nhân dân.
Quản lý nền kinh tế bằng pháp luật, bằng chiến lược, kế hoạch, chính sách đồng thời sự dụng cơ chế thị trường, các hình thức kinh tế và phương pháp quản lý kinh tế thị trường để kích thích sản xuất, giải phóng sức sản xuất, phát huy tính tích cực và khắc phục những tiêu cực, hạn chế do cơ chế thị trường mang lại, bảo vệ lợi ích của nhân dân và xã hội.
– Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa thực hiện đa dạng hóa các hình thức phân phối. Cụ thể là thực hiện chế độ phân phối chủ yếu theo kết quả lao động, hiệu quả kinh tế, đồng thời theo mức đóng góp vốn cùng các nguồn lực khác và thông qua phúc lợi xã hội.Cơ chế phân phối này tạo động lực để kích thích các chủ thể kinh tế nâng cao hiệu quả hoạt động, sản xuất, kinh doanh, đồng thời hạn chế những bất công trong xã hội.
Do trình độ của lực lượng sản xuất còn chưa đồng đều nên tồn tại nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế, do đó tất yếu cần có sự tồn tại đa dạng về quan hệ phân phối.
– Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là nền kinh tế luôn gắn tăng trưởng kinh tế với phát triển văn hóa, giáo dục, xây dựng con người và thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội.
Nền kinh tế đó luôn có sự gắn kết chặt chẽ chính sách kinh tế với chính sách xã hội, phát triển kinh tế với nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân, mọi người đều có cơ hội và điều kiện phát triển toàn diện. Đây cũng là một trong những mục tiêu của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, thể hiện sự khác biệt so với kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa về việc phân cực giàu nghèo, phân hóa xã hội.
– Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là nền kinh tế độc lập, tự chủ đi đôi với chủ động hội nhập quốc tế, kết hợp nội lực với ngoại lực thành nguồn lực tổng hợp để phát triển đất nước.
Đảng ta xác định hội nhập quốc tế là sự nghiệp của toàn dân và của cả hệ thống chính trị. Nền kinh tế thị trường ở nước ta được xây dựng trên cơ cấu kinh tế mở thì thị trường trong nước phải gắn với thị trường quốc tế, mức độ mở của hệ thống kinh tế tùy thuộc vào mức độ phát triển của lực lượng sản xuất, của tốc độ dịch chuyển cơ cấu kinh tế, vai trò quản lý kinh tế vĩ mô của nhà nước, tình hình quốc tế trong từng thời kỳ.
Trên đây, là toàn bộ nội dung liên quan đến đặc trưng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là gì? Mọi thắc mắc liên quan đến nội dung bài viết trên, quý vị có thể liên hệ với chúng tôi để được giải đáp nhanh chóng nhất.